Her evde tartışmalar olabilir. Önemli olan tartışma ze-minlerinin yeni sorunlara gebe olmasını engelleyebilmek ve tartışmaları yapıcı şekilde sonuçlandırabilmektir. Her bireyin sinirlenme hakkı vardır; fakat bireyler sinirlendikleri zaman çevrelerindeki unsurları göz ardı etmemelidirler. Özellikle de çocuk sahibi olan eşler tartışma zeminlerine dikkat etme-li, sinirlenince gözüm hiçbir şey görmüyor bahanesinin ar-kasına saklanmamalıdırlar. Evet, evli bireyler! Herhangi bir mevzu eşinizle aranızda tartışmaya neden olduysa öncelikle çocuklarınızın aynı mekânda olmamasına dikkat etmelisiniz.
Çocuklar neden anne-babalarının tartışmalarına şahit olma-malıdırlar?
D Çocuk, tartıştığınız konuyu ve konunun ciddiyetini anla-yamazsa anne-babasını bu tarz yaklaşımlarından dolayı suç-lar.
D Sizi modeller. Artık ona kardeşi ile iyi geçinmesi gerek-tiğini anlatamazsınız.
Lütfen! Benim İçin...
170
D İleriki yaşantısında kuracağı yuvada o da aynı hataları yapar.
D Çekinik ve ürkek tepkilerde veya tam tersi agresif
(saldır-gan) tepkilerde bulunabilir.
D Size ve aile kavramına olan güveni zedelenir.
45. “Çocuğum Eşimle Aramızdaki İlişkiyi Kıskanıyor.” Diyorsanız
Dikkat etmeniz gerekenler….
Birçok ebeveynin yaşadığı bir sıkıntıdır bu. Böyle ço-cuklar anne-babaları bir aradayken çok huzursuz olurlar.
Birtakım davranışlarda bulunarak ebeveynlerinin dikkatlerini çekmeye çalışırlar. Ya da anne-babaları birlikte iken onların konuşmalarını engellemeye çalışırlar. Hatta kimi zaman ba-balarının annelerine dokunmasını reddedebilirler. Öncelikle belirtmeliyim ki; bu tarz durumlar birçok çocukta görülen ve gelişim süreçleri içinde normal sayılabilecek davranışlardan-dır. Bu sebeple paniğe kapılmaya gerek yoktur. Ebeveynleri-nin arasındaki diyaloğu reddeden bu çocuklar birkaç şekilde karşımıza çıkarlar.
1) Bu çocukların bazıları anneye aşırı bağımlılık geliştirmiş olduklarından dolayı anneyi baba ile paylaşmak istemez. Bu çocukların anneleri genellikle bu ortama zemin hazırlamışlar-dır. Aşırı koruyucu ve sahiplenici özelliklerinden dolayı çocuk anneye bağımlılık geliştirir. Bu durumda annenin çocukla olan ilişkisini dengelemesi ve baba ile diyaloglarını arttırma adına devreden çıkabilmeyi öğrenmesi gerekmektedir.
2) Ebeveynlerinin ilişkisini kıskanan bazı kız çocukları da, özellikle okul öncesi dönemde babaya bir hayranlık
besler-Çocuk Yetiştirmede Dikkat Edilmesi Gerekenler
171
ler. Bu hayranlığın neticesinde baba için özel olma kaygısı-nı taşırlar. Bu sebeple de, anneyi babası ve kendisi arasında bir engel olarak görürler. Bu durumda da babanın çocuğuna daha fazla önem vermesi, özel paylaşımlarda bulunması ve dolayısıyla bu bağlamda çocuğunu doyurması gerekmekte-dir. Ayrıca çocuğu tahrik edercesine anne-babanın çocukları-nı yanlarına almaması yapılabilecek en büyük hatadır.
3) Bir önceki maddenin tam tersi durumlar da olabilmekte-dir. Yani erkek çocuğunun anneye hayranlık besleyip babayı yanlarında istememesi durumudur. Bu durumda da aynı şe-kilde anne farklı zamanlarda oğluna özel olduğunu hissettirici mesajlar göndermeli ve anne-baba-çocuk diyalogları artırıl-malıdır.
Bunun dışında evdeki statülere dikkat edilmemesi ve evde eşlik rolünün tamamen devreden çıkartılıp eşlerin birbirlerine
“annemiz ve babamız” gibi hitaplarla seslenmesi çocuğun ebeveynini rakip olarak görmesine neden olur. Yani çocuk;
“anne ikimizin annesi, baba ikimizin babası” şeklinde düşünür ve ebeveynlerini birbirlerinden kıskanır.
Genel anlamda denebilir ki çocukların daha çok 4-5 yaş-larına rastlayan bu kıskanma davranışı, gelişimlerinin doğal bir sonucudur. Tepki ile karşılanmaması ve çocuğa ayrılan za-manın arttırılması önemlidir. Sorun devam ederse, bir uzman ile görüşülüp sebebin anlaşılması gerekmektedir.
173
Ç OCUĞUNUZU A NLAMAK İ ÇİN M İNİK B İR E MPATİ O YUNU O YNAYALIM
Bildiğiniz gibi empati; kendinizi muatabınızın yerine koya-rak düşünme ve davranmadır. Sizlerin de çocuklarınızı anla-yabilmeniz için bu empati oyununa katılmanızı öneririm.
Dışarıdan bir otorite düşünün!!!
Bu otoritenin sizden sorumlu olduğunu varsayalım. Sü-rekli olarak bu otorite tarafından kontrol edildiğinizi ve özgür-ce davranamadığınızı düşünün. Bu otorite söz hakkı verinözgür-ce konuşabiliyorsunuz, onun belirlediği saatlerde yemek yiye-biliyorsunuz, en sevmediğiniz yemekleri o istiyor diye yemek zorundasınız, onun dediği saatte uyumak zorundasınız, kabul etmezse uykunuz olmadığı halde kalkıp oturamıyorsunuz, dı-şarıya çıkışlarda özgür değilsiniz, bazen hiç mutlu olmadığınız ortamlarda o otorite istediği için sessizce oturmak zorundası-nız, ayrıca bu otoritenin dediği olmazsa kınanıyor hatta bazen dayak yiyorsunuz vs.
Ne yapardınız böyle bir ortamda?
Tabii ki; isyan ederdiniz. Sizce zaman zaman çocuklarını-zın da yaptığı bu değil mi?
Lütfen! Benim İçin...
174
“Bu empati ile çocuklara kuralsız bir yaşantı sunun.” de-miyorum. Fakat onların içlerinde bulunduğu durumu anlama-nızı ve kurallar ve yasaklar koyacaksanız bile onların psiko-lojilerine uygun yaklaşımlarla kural ve sınırlamaları koymanızı istedim. Umarım; bundan böyle onları tamamen anlayarak ve kendinizi onların yerine koyarak tepki verirsiniz. Başarılar.
175
K AYNAKÇA
Batlaş, Zuhal, ANA- BABA OKULU, Remzi Kitabevi, İstanbul
Breinholst, Willy, ANNEM DÜNYADA BİR TANEDİR, Türkçesi: Meral Taştan, Timaş Yayınları, İstanbul, 2002.
Brenner, Mark, ÇOCUĞA HAYIR DEMEK ÇÖZÜM DEĞİL, Çeviri:
Rahime Demir, Hayat Yayınları, İstanbul, 1999.
Dökmen, Üstün, SANATTA VE GÜNLÜK YAŞAMDA İLETİŞİM ÇA-TIŞMALARI VE EMPATİ, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 2000.
Dr. Steede, Kevin, ANNE BABALARIN EN ÇOK YAPTIKLARI 10 HATA, Çeviri: Rahime Demir, Hayat Yayınları, İstanbul, 1998.
Gövsa, İbrahim Alaettin, ÇOCUK PSİKOLOJİSİ, Hayat Yayınları, İs-tanbul, 1998.
K. Aydoğmuş / A. Naltaş / Z. Baltaş / Ü. Davaslıgil /O. Güngörmüş / E. Konuk / Ü. Korkmazlar / Ö. Köknel / L. Navaro / A. Oktay / N. Razon / H. Yavuzer, ANA-BABA OKULU, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2004.
M. Fethullah Gülen, ÇEKİRDEKTEN ÇINARA, Nil Yayınları, İstanbul, 2002.
Metan, Hakan, BU ÇOCUK BENİ ANLAMIYOR, Zambak Yayınları, İstanbul, 2005.
Öz, İklim, ÇOLUK ÇOCUK DERGİSİ, Ankara, Sayı: 1, Nisan 2001;
Lütfen! Benim İçin...
176
“BABA ÇOCUK İLETİŞİMİ” Çoluk Çocuk Dergisi, Sayı: 9 An-kara, 2001.
Prof. Dr. Doğan Çağlar, UYUMSUZ ÇOCUKLAR VE EĞİTİMİ, A. Ü.
Yayınları, Ankara 1981.
Prof. Dr. Haluk Yavuzer, ÇOCUK PSİKOLOJİSİ, Remzi Kitabevi, İst., 1995; ÇOCUK EĞİTİMİ EL KİTABI, Remzi Kitabevi, İst., 1995;
RESİMLERİYLE ÇOCUK, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1995.
Prof. Dr. Nevzat Tahran, MAKUL ÇÖZÜM, Timaş Yayınları, İstanbul, 2004; MUTLULUK PSİKOLOJİSİ, Timaş Yayınları, İstanbul, 2004.
Prof. Dr. Sibel Güneysu, ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE ANNE-BABA-ÇOCUK İLİŞKİLERİ, Çoluk çocuk Dergisi, Sayı: 5, Ağustos 2001.
Salzman, Christian Gotthilf, ÇOCUĞUNUZU YANLIŞ EĞİTİYORSU-NUZ, Çeviri, M. Cahit Gündoğdu, Hayat Yayınları, İstanbul 1999.
Schulman, Lisa. “YOUR FIRST THRIMESTIR: A Miracle in progres”
2001, Çeviri: Çağatay Gülabiloğlu, www.pregancydaily.com Yalçın Aktosun, Yasemin, EVLİ MİSİNİZ? EŞLİ MİSİNİZ?, Timaş
Ya-yınları, İstanbul, 2007.
Yalçın Aktosun, Yasemin, PROBLEM ÇOCUK MU? Gülyurdu Yayın-ları. İzmir, 2006.