Sabit debi değerlerinde derin kuyu pompa tipinin kuyu su seviyesi düşümüne

4.6.5.1. M1 ve D1 derin kuyu pompa tiplerinin kuyu su seviyesi düşümüne etkisi

Aynı çaptaki M1-D1 pompalarından elde edilen düşüm seviyesi değerlerine

uygulanan varyans analiz tablosu Çizelge 4.13'de, uygulanan LSD testi ise Çizelge 4.14'de verilmiştir. Çizelge 4.13'de görüldüğü gibi debi, pompa tipi ve debi x pompa tipi interaksiyonu istatistiksel olarak önemli bulunmuştur.

Çizelge 4.13. Sabit debi değerlerinde M1 ve D1 pompalarının düşüm seviyesi değerlerine ait varyans

analiz sonuçları

SD KT KO F P

Genel 23 348.739 --- ---

Debi 3 345.470 345.470 212597000 0.000**

Pompa tipi 1 2.801 2.801 5171046. 23 0.000**

Debi x pompa tipi 3 0.468 0.468 288298.74 0.000**

Hata 16 0.000 0.00001

**

Milli pompada elde edilen düşüm değeri, dalgıç pompada elde edilen düşüm değerine göre daha düşük bulunmuştur ve aralarında istatistiki olarak da bir fark bulunmaktadır. Başka bir ifadeyle D1 pompasında M1 pompasına göre %6.21 daha

fazla düşüm değeri meydana getirmiştir.

Pompaların debi değerleri karşılaştırıldığında, debi değerlerinin artmasıyla düşüm değerlerin de artış gözlenmiştir. Debi değerlerinin seviyeleri arasında istatistiksel bir farklılık bulunmaktadır ve en büyük düşüm değeri 70 m3

h-1 debi değerinde 15.96 cm olarak elde edilmiştir.

Debi x pompa tipi interaksiyonu incelendiğinde, en yüksek düşüm değerinin dalgıç pompada (D1) ve 70 m3 h-1 debi değerinde 16.49 cm olarak gerçekleştiği ve diğer

interaksiyonlar ile arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki görülmektedir.

Çizelge 4.14. Sabit debi değerlerinde M1 ve D1 pompaları arasındaki farklılıklara göre elde edilen düşüm

değerleri ve LSD testi sonuçları

Pompa tipi Debi (m3 h-1) M1 (cm) D1 (cm) Debi ortalamaları (cm) 40 5.65±0.01h 5.97±0.01g 5.81±0.13d 50 8.35±0.01f 8.89±0.01e 8.62±0.22c 60 11.61±0.01d 12.40±0.01c 12.01±0.33b 70 15.43±0.01b 16.49±0.01a 15.96±0.44a M1-D1 ortalamaları (cm) 10.26±2.44b 10.94±2.62a LSD=0.005333 LSD=0.007541

4.6.5.2. M2 ve D2 derin kuyu pompa tipinin kuyu su seviyesi düşümüne etkisi

Pompa çıkış çapları eşit olan M2 ve D2 derin kuyu pompalarında ölçülen düşüm

seviyesi değerlerine uygulanan varyans analiz tablosu Çizelge 4.15’de görülmektedir. Uygulanan varyans analizi sonucu debi, pompa tipi ve debi x pompa tipi interaksiyonunun istatistiksel olarak önemli olduğu anlaşılmaktadır. Önemli bulunan faktörlere yapılan LSD testi sonuçları Çizelge 4.16’da verilmiştir.

Çizelge 4.15. Sabit debi değerlerinde M2 ve D2 pompalarının düşüm seviyesi değerlerine ait varyans

analiz sonuçları

SD KT KO F P

Genel 23 309.651 --- --- ---

Debi 3 283.112 283.112 226489000 0.000**

Pompa tipi 1 26.468 26.468 63524161.60 0.000**

Debi x pompa tipi 3 0.071 0.071 57183.20 0.000**

Hata 16 0.000 0.00001

** p<0.01

İncelenen derin kuyu (M2 ve D2) pompalarının arasındaki düşüm değerlerinin

istatistiksel olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Dalgıç pompaların milli pompalara göre daha yüksek düşüm değeri elde edilmiş ve bu değerin %18.75 oranında daha fazla olduğu tespit edilmiştir.

Pompaların debi ortalamaları göz önüne alındığında, artan debi değerlerine bağlı olarak düşüm değerleri artmış ve istatistiksel olarakta bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Bu ortalama debi değerleri (40,50,60 ve 70 m3

h-1) incelendiğinde en yüksek (14.99 cm) düşüm değerinin, en yüksek debi değerinde (70 m3

h-1) ve D2 dalgıç

pompasında gerçekleştiği belirlenmiştir.

Debi x pompa tipi interaksiyonu değerleri karşılaştırıldığında pompalara ait düşüm değerleri arasında istatistiksel olarak önemli bulunmuş ve en yüksek düşüm değerinin D2 pompasında 16.11 cm olduğu elde edilmiştir.

Çizelge 4.16. Sabit debi değerlerinde M2 ve D2 pompaları arasındaki farklılıklara göre elde edilen düşüm

değerleri ve LSD testi sonuçları

Debi (m3 h-1) M2 (cm) D2 (cm) Debi ortalamaları (cm) 40 4.83±0.01h 6.78±0.01g 5.81±0.79d 50 7.33±0.01f 9.39±0.01e 8.36±0.84c 60 10.34±0.01d 12.50±0.01c 11.42±0.88b 70 13.88±0.01b 16.11±0.01a 14.99±0.91a M2-D2 ortalamaları (cm) 9.10±2.25b 11.20±2.33a LSD=0.005333 LSD=0.007541

4.6.5.3. M3 ve D3 derin kuyu pompa tipinin kuyu su seviyesi düşümüne etkisi

Derin kuyu M3 ve D3 pompalarının sabit debiye bağlı olarak düşüm seviyesi

değerlerine uygulanan varyans analiz sonuçları Çizelge 4.17’de görülmektedir. Çizelgenin incelemesiyle debi, pompa tipi ve debi x pompa tipi interaksiyonu arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.01). Düşüm değerlerine uygulanan LSD testi sonuçları Çizelge 4.18’de görülmektedir.

Çizelge 4.17. Sabit debi değerlerinde M3 ve D3 pompalarının düşüm seviyesi değerlerine ait varyans

analiz sonuçları

SD KT KO F P

Genel 23 276.359 --- --- ---

Debi 3 274.566 274.566 109826000 0.000**

Pompa tipi 1 1.785 1.785 2142505.8 0.000**

Debi x Pompa tipi 3 0.008 0.008 3227.8 0.000**

Hata 16 0.000 0.00001

** p<0.01

Aynı çaptaki (5”) milli ve dalgıç pompalarda elde edilen düşüm değerleri arasında istatistiki açıdan bir farkın olduğu tespit edilmiştir. Dalgıç pompanın milli pompaya göre daha fazla bir düşüm değerlerine sahip olduğu ve D3 pompasının M3

pompasına göre %5.30 daha fazla düşüme neden olduğu saptanmıştır.

Debi değerleri karşılaştırıldığında, artan debi değerlerine karşılık düşüm değerlerininde her iki pompada artış gösterdiği belirlenmiştir. En yüksek düşüm değerinin ise D3 pompasında 70 m3 h-1 debi değerinde 14.86 cm olduğu saptanmıştır.

Pompaların debi x pompa tipi interaksiyonu göz önüne alındığında dalgıç pompanın en yüksek düşüm değerlerine 15.11 cm olarak ulaştığı görülmüştür.

Çizelge 4.18. Sabit debi değerlerinde M3 ve D3 pompaları arasındaki farklılıklara göre elde edilen düşüm

değerleri ve LSD testi sonuçları

Debi (m3 h-1) M3 (cm) D3 (cm) Debi ortalamaları (cm) 40 5.51±0.01h 6.11±0.01g 5.81±0.24d 50 8.07±0.01f 8.63±0.01e 8.35±0.23c 60 11.10±0.01d 11.63±0.01c 11.37±0.22b 70 14.62±0.01b 15.11±0.01a 14.86±0.20a M3-D3 ortalamaları (cm) 9.82±2.27b 10.37±2.24a LSD=0,005333 LSD=0,007541

Aynı çaplardaki, milli ve dalgıç pompaların karşılaştırılması ile elde edilen sonuçlara göre dalgıç pompaların milli pompalara göre daha fazla düşüme neden olduğu görülmüştür. Ertöz (1996)’e göre iki farklı teçhiz borusu (kuyu) çapında dalgıç ve milli pompaların değişik debilerde kuyuda meydana getirdiği düşüm üzerinde yaptığı çalışma sonucunda, 103 mm teçhiz borusu çapında ve 4.5 L s-1

debi değerinde düşey milli pompada 5 cm, dalgıç pompada ise 100 cm düşüm meydana geldiğini belirlemiştir. Benzer şekilde 161 mm teçhiz borusu çapı ve 20 L s-1 debi değeri için düşey milli pompada 4 cm düşüm değeri elde etmişken, dalgıç pompada ise 130 cm düşüm değeri elde edildiğini vurgulamaktadır. Elde edilen düşüm değerlerinin dalgıç pompalarda daha fazla olmasının nedeni, dalgıç pompa ve motor grubunun kuyu çapını milli pompalara göre daha fazla daraltmasında dolayı, kuyu kesitinin daralması buna bağlı olarak da suyun pompaya giriş hızının artmasından kaynaklandığını ifade edebiliriz.