Sağlık Hizmetlerine Yönelik Oluşturulan Mükemmellik Modelleri

Genel olarak ödüllerin belirli bir çerçevesi bulunmaktadır ve sektör farkı gözetmeksizin bu modeller her türde işletmeye uygulanabilmektedir. Ancak MBNQA verdiği ödül kategorileri 3 altında toplamıştır. Bunlar Genel İşletmeler, Eğitim ve Sağlık Hizmetleri kategorileridir.

2.3.4.1 MBNQA Sağlık Hizmetleri Kriterleri

0. Örgütsel Profil

Örgütü tanımlayan bir resim niteliğindedir. Örgütün işletilmesi ile ilgili temel etkileri ve karşılaşılan zorlukların tanımlanmasını içeren kategoridir.

P1. Örgütsel Tanımlama: Örgütün içinde bulunduğu çevrenin ve ilişkide olduğu hastaların,

tedarikçilerin, ortakların ve paydaşların tanımlandığı alt kategoridir.

P2. Örgütün Durumu: Bu alt kategori, örgütün rekabet çevresinin, stratejik zorlukların ve

avantajların ve performans geliştirme sisteminin tanımlanmasını gerektirmektedir.

1. Liderlik

Liderlik kategorisi, örgütte üst düzey liderlerin örgütü nasıl yönettikleri ve örgütün devamlılığını nasıl sağladıkları sorgulanmaktadır. Ayrıca örgütün etik açıdan, yasal yönden ve sosyal sorumlulukları bakımından nasıl yönetildiği açıklanmaktadır.

Üst Düzey Liderlik: Üst düzey liderlerin örgütü nasıl yönettiği ve örgüt devamlılığını nasıl

sağladıkları sorgulanmaktadır. Ayrıca üst düzey liderlerin çalışanlarla nasıl iletişim kurduğu ve yüksek performansa ulaşmak için çalışanları nasıl motive ettikleri açıklanmaktadır.

Yönetim ve Sosyal Sorumluluk: Örgüt yönetim sistemi sorgulanmaktadır. Örgütün sosyal

sorumluluklarının vurgulanması, etik yaklaşımların benimsenmesi, vatandaşlık uygulamaları ve örgütün topluma katkısının nasıl sağlandığı açıklanmaktadır.

2. Stratejik Planlama

Stratejik planlama kategorisinde, örgütün stratejik amaçlarını ve faaliyet planlarını nasıl gerçekleştirdiği sorgulamaktadır. Ayrıca belirlenen amaçların ve faaliyetlerin örgüte nasıl yayıldığı ve gerekiyorsa değişimin nasıl gerçekleştiği açıklanmaktadır. İlerlemenin nasıl ölçüldüğü de bu kategori altında incelenmektedir.

Strateji Geliştirme: Örgütün stratejik zorlukları ve amaçları nasıl tanımladığı

sorgulanmaktadır. Bu zorluklar ve avantajlar vurgulanarak örgütün strateji ve stratejik amaçlarını nasıl oluşturduğu tanımlanmaktadır. Örgütün temel stratejik amaçları ve bununla ilişkili hedefleri sorgulanmaktadır.

Stratejinin Yayılımı: Örgütün stratejik amaçlarını, faaliyet planlarını nasıl uyguladığı

sorgulanmaktadır. Örgütün faaliyet planları ve bununla ilgili temel performans ölçümleri veya göstergeleri açıklanmaktadır. Bu performans ölçümleri ve göstergelerine dayalı olarak yapılan karşılaştırmalarla örgütün gerçek performansı tahmin edilmeye çalışılmaktadır.

3. Müşteri Odaklılık

Müşteri odaklılık, Sağlık kurumunun hastalarının ve içinde bulunduğu pazarın gereklilikleri, beklentileri, ihtiyaçları ve tercihlerinin nasıl belirlendiği sorgulanmaktadır. Ayrıca, sağlık kurumunun hastalarıyla ilişkilerini nasıl geliştirdiği sorgulanmaktadır. Hasta bağlılığı, sadakati tatmini ve ürün veya hizmetin sürekliliğini sağlayacak temel faktörler belirlenmektedir.

Müşterinin Sorumluluğu: Sağlık hizmetleri sunumu ve bu hizmetlerin hastalar ve diğer

paydaşlar tarafından nasıl kullanıldığı ile ilgili mekanizmalar tanımlanmaktadır. Ayrıca sağlık kurumunun nasıl hasta ve paydaş odaklı bir kültür oluşturduğu belirtilmektedir.

Müşterinin Sesi: Hastaların ve diğer paydaşların memnuniyet veya memnuniyetsizlikleri ile

ilgili bilginin nasıl elde edildiği ve nasıl faaliyetlere yön gösterdiği tanımlanmaktadır. Ayrıca sağlık kurumunun pazardaki başarısının geliştirilmesi ile ilgili hasta ve diğer paydaş bilgilerinin nasıl kullanıldığı açıklanmaktadır.

4. Ölçme, Analiz ve Bilgi Yönetimi

Ölçme, analiz ve bilgi yönetimi Kategorisinde, bilgi ve verinin nasıl seçildiği, toplandığı, analiz edildiği, yönetildiği ve geliştirildiği sorgulanmaktadır ve bilgi teknolojisinin nasıl yönetildiği açıklanmaktadır. Bu kategoride ayrıca performansı geliştirmek için incelemelerin nasıl gözden geçirildiği belirtilmektedir.

Ölçme, Analiz ve Örgütsel Performansın Geliştirilmesi: Sağlık hizmeti sağlayan bir örgüt

olarak, örgütün tüm düzeyleri ve bölümlerine veri ve bilgileri kullanarak performansın nasıl ölçüldüğü, analiz edildiği, düzenlendiği, gözden geçirildiği ve geliştirildiği açıklanmaktadır.

Bilgi Yönetimi, Bilgi Teknolojisi ve Bilgi: Hastalar, çalışanlar, tedarikçiler, ortaklar,

işbirlikçiler ve müşteriler için gerekli olan veri, bilgi, yazılım ve donanımın kalitesinin ve ulaşılabilirliğinin nasıl sağlandığı açıklanmaktadır. Örgütün bilgi birikimini nasıl gerçekleştirdiği ve yönettiği tanımlanmaktadır.

5. Çalışan Odaklılık

Çalışan odaklılık kategorisinde, örgütün genel misyon, strateji ve faaliyet planlarıyla potansiyel varlıklarının kullanılması için, örgütün çalışanlarını nasıl örgüte bağladığı, yönettiği ve geliştirdiği sorgulanmaktadır. Bu kategoride, çalışan kabiliyet ve kapasite ihtiyaçlarını değerlendirmek ve yüksek performans için çalışma çevresi yaratma kabiliyeti açıklanmaktadır.

Çalışan Sorumluluğu: Yüksek performansı gerçekleştirmek için örgütün çalışanlarını nasıl

örgüte bağladığı, hak ettiklerini verdiği ve ödüllendirdiği açıklanmaktadır. Yüksek performansı yakalamak için çalışanların, liderler de dahil olmak üzere, nasıl geliştirildiği açıklanmaktadır. Çalışan katılımının nasıl değerlendirildiği ve yüksek performansı yakalamada nasıl kullanıldığı belirtilmektedir.

Çalışan Çevresi: Örgüt işlerinin tamamlanması için çalışan kabiliyetlerini ve kapasitelerini

örgütün nasıl yönettiği tanımlanmaktadır. Örgütün çalışan güvenliğini nasıl desteklediği ve örgütün nasıl bir çalışma iklimine sahip olduğu açıklanmaktadır.

6. Süreç Yönetimi

Süreç yönetimi kategorisinde, örgütün çalışma sisteminin nasıl tasarlandığı ve hastalara ve diğer paydaşlara değer kazandıracak ve örgütsel başarıyı ve sürdürülebilirliği sağlayacak çalışma sistemlerinin uygulanması için temel süreçlerin nasıl tasarlandığı, yönetildiği ve geliştirildiği açıklanmaktadır. Aynı zamanda acil durumlara hazır olma durumu da sorgulanmaktadır.

Çalışma Sistemi: Hastalara ve diğer paydaşlara değer kazandıracak sağlık hizmetinin

sunulması, acil durumlar için hazırlık yapılması ve örgütsel başarının sağlanması ve sürdürülmesi için çalışma sistemlerinin nasıl tasarlandığı ve temel süreçlerin nasıl tanımlandığı açıklanmaktadır.

Çalışma Süreçleri: Hastalara ve diğer paydaşlara değer kazandıracak sağlık hizmetin

sunulması ve örgütsel başarının sağlanması ve sürdürülmesi için temel iş süreçlerinin nasıl tasarlandığı, uygulandığı, yönetildiği ve geliştirildiği tanımlanmaktadır.

7. İşletme Sonuçları

Sonuçlar kategorisinde, örgüt performansı ve temel alanlardaki ( sağlık hizmetleri sonuçları, müşteri odaklılık sonuçları, finans ve pazar sonuçları, çalışan odaklılık sonuçları, süreç etkililiği sonuçları, liderlikler ilgili sonuçlar) gelişimler sorgulanmaktadır. Performans düzeyleri, rakiplere ve sağlık hizmet sunan diğer örgütlere göre ilişkilendirilerek sorgulanmaktadır.

Sağlık Hizmetleri Sonuçları: Örgütün temel sağlık hizmetleri ile ilgili sonuçları

özetlenmektedir. Sağlık hizmeti kullanıcılar bölümlere ayrılmaktadır. Sağlık hizmeti sunumunda mümkün olduğunca hasta ve diğer paydaş grupları ve pazar bölümleri ile ilgili sonuçların farklı farklı değerlendirilmesi sağlanmaktadır. Karşılaştırmalı veriler göz önüne alınmalıdır. Yasal düzenleyiciler tarafından belirlenmiş göstergeler dikkate alınmaktadır.

Müşteri Odaklılık Sonuçları: Örgütün sahip olduğu hasta ve paydaşların memnuniyetleri,

memnuniyetsizlikleri ve onların katılımları için sonuçlar özetlenmektedir. Sağlık hizmetleri sunumu ve program türleri ve gruplar, hasta ve paydaş grupları, pazar bölümleri bölümlere ayrılmaktadır. Karşılaştırmalı veriler göz önüne alınmaktadır.

Finans ve Pazar Sonuçları: Hasta ve Paydaş gruplarının ve pazarın bölümlere ayrılması

sağlanarak örgütün temel finansal ve pazar performansı sonuçları toplanmaktadır. Karşılaştırmalı veriler göz önüne alınmaktadır.

Çalışan Odaklılık Sonuçları: Çalışan katılımı ve çalışma çevresi için örgütün temel çalışan

odaklılık ile ilgili sonuçlar toplanmaktadır. Çalışanların çeşitliliği ve çalışma grup ve bölümlerine göre sonuçların farklı farklı değerlendirilmesi yapılmaktadır. Karşılaştırmalı veriler göz önüne alınmalıdır.

Süreç Etkililiği Sonuçları: Örgütün acil durumlar için hazır olma durumunu da göz önünde

bulundurarak, örgütsel etkililiğin geliştirilmesini sağlayan örgütün temel operasyonel performans sonuçları toplanmaktadır. Sağlık hizmetleri sunumu, hasta ve paydaş grupları ve pazar bölümleri ve süreçlerden elde edilen sonuçlar bölümlendirilmektedir. Karşılaştırmalı veriler göz önüne alınmaktadır.

Liderlik Sonuçları: Stratejik planların gerçekleştirilmesi, etik açıdan davranış, maddi yönden

hesap verebilirlik, yasal uygunluk, sosyal sorumluluk, toplum sağlığı ve örgütsel vatandaşlık da dahil olmak üzere örgüt yönetimi ve üst düzey liderlerle ilgili sonuçlar toplanmaktadır. Örgütsel bölüm bazında sonuçlar farklı farklı değerlendirilmektedir. Karşılaştırmalı veriler göz önüne alınmaktadır.