Sınıflandırma Yapılmamış Görüntü Uygulaması

Sınıflandırma yapılmamış görüntüler üzerinden uygulama yapılmıştır. Kartal, Pendik ve Sultanbeyli bölgelerinde önce kesitler alınmış sonrada alınan kesitlere göre VIS modeli uygulanmıştır. Sınıflandırma yapılmamış görüntülerde VIS modeli uygulamasında piksel değerlerine bakılarak bitki, toprak ve su geçirmez alan sınıflandırması yapılmıştır. Su geçirmez alanlar, bitki ve toprak uydu görüntülerinde alansal olarak görünürler. Bu alanların üstünden geçen kesitler üzerinden uzunluk ölçümü yapılmıştır.

4.4.1.Kartal

Kesitler, Kartal bölgesinde seçilen merkez nokta (1) ile sınırları üzerinde bulunan rasgele noktalardan oluşturulmuştur. Bu kesitler 1987 ve 1997 yıllarında aynıdır. Uygulamada izlenen metodun anlaşılması için Kartal bölgesine ait bir örnek kesit ele alınmıştır. Şekil4.2 veya 4.32’te mavi kesit 12 kesit içinden alınan örnek kesit olan 1-32’dir.

Şekil 4.2 : Kartal 1-32 kesiti

Kesit üzerinden bitki, su geçirmez yüzey ve açık alan (VIS) olmak üzere, bu başlıklar altında kesit boyunca uzunlukları ölçülür. Bu uzunlukların daha sonra yüzdeleri alınır.

Kartal 1987 yılına ait görüntüden 1-32 kesitinin uzunluğu 2584 m’dir. Bu kesit boyunca bitki uzunluğu 870 m, su geçirmez alan uzunluğu 176 m, toprak uzunluğu 1538 m ölçülmüştür. Yüzdesel olarak hesaplandığında Bitki %34, Su Geçirmez Alan % 6 ve Toprak % 60’dır.

Aynı şekilde Kartal 1997 yılına ait görüntüde bitki, su geçirmez yüzey ve açık yüzey uzunlukları ölçüldüğünde, bitkisel uzunluk 543 m, su geçirmez alan uzunluğu 1215 m, toprak uzunluğu 826 m çıkmıştır. Yine yüzdesel olarak hesaplandığında Bitki % 21, Su Geçirmez Yüzey % 47 ve Açık Alan %32’dir. Kartal 1-32 kesiti yıllara göre özet tablosu aşağıdaki gibi olur.

Tablo 4.3: 1-32 kesitinin VIS değerleri

Yıl Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1987 34 6 60

1997 21 47 32

Tablo 4.4 : 1997 Kartal ilçesi VIS kesit değerleri

Kesit No. Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1-4 36 4 60 1-5 34 9 57 1-9 9 17 74 1-14 11 54 35 1-17 66 24 11 1-19 55 39 6 1-21 38 47 15 1-24 17 46 37 1-28 39 54 7 1-30 25 24 51 1-32 21 47 32 1-34 10 18 72 Ortalama 30 32 38

Tablo 4.5: 1987 Kartal ilçesindeki VIS kesit değerleri

Kesit No. Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1-4 61 1 38 1-5 65 10 25 1-9 46 3 51 1-14 10 50 30 1-17 68 3 29 1-19 37 13 50 1-21 37 37 26 1-24 13 35 52 1-28 66 6 28 1-30 62 0 38 1-32 33 7 60 1-34 48 1 51 Ortalama 46 14 40

Sınıflandırılmamış kesit değerlerindeki çarpıcı değişimi olan kesitler 5, 19, 1-21,1–28, 1-34’dir. Kesitleri incelersek;

1–4 kesiti: bitki % 61’den % 36 düşmüştür. Su geçirmez alan % 1’den % 4, toprak değerleri % 38’den % 60’a çıkmıştır.

1–5 kesiti: kesitin önemli özelliği su geçirmez alanlarda çok düşük değerde de olsa azalmadır. 1987 yılı su geçirmez alan değeri % 10’dan 1997 yılında % 9’a düşmüştür. Bitki ve toprak değerlerinde değişik bir gelişim yoktur. İkisinde de zamanla bir artış söz konusudur.

1–9 kesiti: bitki değeri % 46’dan % 9’a düşmüştür. Su geçirmez alan % 3’ten %17’ye, toprak değeri % 51’den % 74’e çıkmıştır.

1–14 kesiti: bitki değeri % 10’dan % 11’e, su geçirmez alan % 50’den % 54’e, toprak değeri % 30’dan % 35’e yükselmiştir.

1–17 kesiti: bitki alanlarında %68’ten %66’ya küçük bir değişim söz konusu olup, su geçirmez alan % 3’ten % 24’e çıkmıştır ve toprak alanlarında % 29’dan % 11’e düşmüştür.

1–19 kesiti: toprak değeri 1987 yılında %50’den 1997 yılında %6’ya düşmüştür. Ayrıca bitki değerinde bu düşüşün bir açıklaması olarak görülebilecek belirgin bir artış vardır. 1987 yılında %37 olan bitki değeri 1997’de % 55’e çıkmıştır. En fazla bitki artışı da bu kesitte mevcuttur.

1–21 kesiti: bitki değerlerinde en az değişime uğrayan kesittir. %37’den %38’e genelin tersine artmıştır. 1–24 kesiti: bitki değeri % 13’ten % 17’ye, toprak değeri de % 52’den %37’ye inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 35’ten % 46’ya yükselmiştir. 1–28 kesiti: su geçirmez alanların en fazla artış göstermiş olduğu kesit olup %6’dan %54’e çıkmıştır. Su geçirmez alan değerleri az yoğun yerleşim alanlarından orta yoğun yerleşim alanlarına doğru ilerlemiştir. 1–30 kesiti: bitki değeri % 62’den % 25’e düşmüştür. Su geçirmez alan % 0’dan % 24’e, toprak değeri % 38’ten % 51’e çıkmıştır.

1–32 kesiti: bitki değeri % 33’ten % 21’e, toprak değeri % 60’tan % 32’ye düşmüştür.

1–34 kesiti: bitki değerindeki en fazla düşüşün olduğu kesittir. %48’den %10’a düşmüştür.

41

Şekil 4.4 : 1997 Kartal kesitleri

Şekil 4.3 : 1987 Kartal kesitleri

42

43

Bu şekilde yıllara göre alınan kesitlerin yüzde ortalamalarından genel bir vektörsel hareket oluşturulur. Kartal 1987-1997 yılları arasındaki değişimi aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

Tablo 4.6 : Kartal 1987-1997 yılları arasındaki VIS değişimi Yıl Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1987 46 14 40

1997 30 32 38

Fark -16 18 -2

Şekil 4.7 : Kartal 1987-1997 VIS değişim vektörü

Kesitler ortalamasında farklı bir değişim gözlenmemektedir. Bitki değeri %46’dan %30’a düşmüştür. Aynı şekilde toprak değeri de %40’dan %38’e düşmüştür, su geçirmez alan da tersi olarak %14’ten %32’ye çıkmıştır. Bu değerlere göre bitki değeri sıra bitkilerden otlak alana doğru kaymıştır. Su geçirmez alan değeri az yoğun yerleşim alanlarından orta yoğun yerleşim alanlarına doğru bir ilerleme kaydetmiştir. 4.4.2. Pendik

Kartal bölgesinde kullanılan uygulama yönteminin aynısı Pendik ilçesinde de uygulanmıştır.

Tablo 4.7: 1987 Pendik ilçesindeki VIS kesit değerleri Kesit No. Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1-2 61 5 34 1-29 43 4 53 1-9 74 2 24 1-12 67 1 32 1-14 32 0 68 1-16 27 23 50 1-18 17 18 65 1-20 15 45 40 1-23 19 23 58 1-26 35 9 56 1-28 61 10 29 Ortalama 41 13 46

Tablo 4.8 : 1997 Pendik ilçesindeki VIS kesit değerleri Kesit No. Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1-2 48 20 32 1-29 33 32 35 1-9 60 8 32 1-12 43 19 38 1-14 21 20 59 1-16 20 29 51 1-18 24 35 41 1-20 16 52 32 1-23 18 40 42 1-26 25 30 45 1-28 39 16 45 Ortalama 32 27 41

46

Şekil 4.9 : 1997 Pendik kesitleri

47

48

Sınıflandırılmamış kesit değerlerindeki çarpıcı değişimi olan kesitler 12, 14, 1-18, 1-20, 1-29’dur. Kesitleri incelersek;

1–2 kesiti: bitki değeri % 61’den % 48’e, toprak değeri % 34’ten % 32’ye inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 5’ten % 20’ye yükselmiştir.

1–9 kesiti: bitki değeri % 74’ten % 60’a inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 2’den % 8’e, toprak değeri % 24’ten % 32’ye yükselmiştir.

1–12 kesiti: en fazla bitki değerinin düşmüş olduğu kesittir, % 67’den % 43’e düşmüştür.

1–14 kesiti: 1987 yılına ait kesit değerinde hiç su geçirmez alan olmaması açısından diğerlerinden farklı bir kesittir. Su geçirmez alan değerleri %0’dan %20’ye çıkarak az yoğun yerleşim alanlarına doğru ilerlemiştir.

1–16 kesiti: bitki değeri % 27’den % 20’ye inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 23’ten % 29’a, toprak değeri % 50’den % 51 ‘e yükselmiştir.

1–18, 20 kesitleri: bitki değeri artan kesitlerdir. 18 kesitinde % 17’den % 24’e, 1-20 kesitinde % 15’ten % 16’ya çıkmıştır. Lakin belirgin artışlar değillerdir.

1–23 kesiti: bitki değeri % 19’dan % 18’e, toprak değeri % 58’den % 42’ye inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 23’ten % 40’a yükselmiştir.

1–26 kesiti: bitki değeri % 35’ten % 25’e, toprak değeri % 56’dan % 45’e inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 9’dan % 30’a yükselmiştir.

1-28 kesiti: bitki değeri % 61’den % 39’a inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 10’dan % 16’ya, toprak değeri % 29’dan % 45’e yükselmiştir.

1-29 kesiti: su geçirmez alan değeri en fazla artan kesittir. % 4’ten % 32’ye çıkmıştır. Su geçirmez alan değerlerine göre az yoğun yerleşimden orta yoğun yerleşim alanlarına doğru ilerleme vardır.

Tablo 4.9 : Pendik 1987-1997 yılları arasındaki VIS değişimi Yıl Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1987 41 13 46

1997 32 27 41

Şekil 4.12 : Pendik 1987-1997 VIS değişim vektörü

Modele göre, pek belirgin bir ilerleme olmadığı görülmektedir, su geçirmez alanlar % 13’ten %27’ye çıkmıştır, az yoğun yerleşim alanında az bir ilerleme vardır. Keza toprak değerinde ve bitki değerlerinde de az bir azalma mevcuttur. Vektörsel değeri küçük olduğundan değişim az olduğu anlaşıldığı gibi çarpıcı değişikler olmamıştır. 4.4.3 Sultanbeyli

Diğer çalışma alanlarında uygulanan yönteme göre 1987–1997 Sultanbeyli kesit bilgileri aşağıda sunulmuştur.

Tablo 4.10: 1987 Sultanbeyli ilçesindeki VIS kesit değerleri Kesit No. Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1-3 14 31 55 1-6 41 0 59 1-9 32 19 49 1-11 26 21 53 1-13 25 14 61 1-15 42 10 48 1-17 28 34 38 1-19 60 10 30 Ortalama 34 17 49

Tablo 4.11: 1997 Sultanbeyli ilçesindeki VIS kesit değerleri Kesit No. Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1-3 14 35 51 1-6 27 31 42 1-9 11 32 57 1-11 7 58 35 1-13 23 48 29 1-15 22 43 35 1-17 13 51 36 1-19 51 11 38 Ortalama 21 39 40

Yukarıdaki kesitler içinde en çarpıcı değişimi olan kesitler 1-3, 1-11, 1-13 ve 1-15’tir.

1–3 kesiti: en az değişimin olduğu kesittir. Bitki değeri sabit kalmıştır.

1–6 kesiti: bitki değeri % 41’den % 27’ye, toprak değeri % 59’dan % 42’ye inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 0’dan % 31’e yükselmiştir.

1-9 kesiti: bitki değeri % 32’den % 11’e inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 19’dan % 32’ye, toprak değeri % 49’dan % 57’ye yükselmiştir.

1–11 kesiti: su geçirmez ala değerinin en fazla artığı kesittir, %21’den % 58’e çıkmıştır. Az yoğun yerleşim alanından çıkıp, orta yoğun yerleşim alanına dönüşmüştür.

1–13 kesiti: toprak değerinde en fazla düşüşün olduğu kesittir, %61’den % 29’a düşmüştür. Su geçirmez alanlarda artış fazladır, % 14’ten % 48’e çıkmıştır, bu da az yoğun yerleşim alanlarından orta yoğun yerleşim alanlarına yaklaşmıştır.

1–15 kesiti: bitki değerinin en fazla düştüğü kesittir, %42’den % 20’ye düşmüştür, tersi olarak su geçirmez alanlar da artış mevcuttur. Sultanbeyli kesitler yüzde ortalaması 1987–1997 aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

1–17 kesiti: bitki değeri % 28’den % 13’e, toprak değeri % 38’den % 36’ya inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 34’den % 51’e yükselmiştir.

1–19 kesiti: bitki değeri % 60’tan % 51’e inmiştir. Su geçirmez alan değeri % 10’dan % 11’e, toprak değeri % 30’dan % 38’e yükselmiştir.

Tablo 4.12 : Sultanbeyli 1987-1997 yılları arasındaki VIS değişimi Yıl Bitki (%) Su Geçirmez Alan (%) Toprak (%)

1987 34 17 49

1997 21 39 40

52

Şekil 4.14 : 1997 Sultanbeyli kesitler

53

Şekil 4.16 : Sultanbeyli VIS sınıflandırılmamış görüntü kesitleri

Şekil 4.17: Sultanbeyli 1987–1997 VIS değişim vektörü

VIS modeline göre Sultanbeyli çalışma alanında üç bileşen içinde en fazla değişim su geçirmez alan değerlerinde olmuştur, en az değişimde toprak değerinde mevcuttur. Su geçirmez alan değerindeki artışa göre az yoğun yerleşim alanından orta yoğun yerleşim alanına doğru hareket vardır. Vektörsel değer büyük olmadığından çarpıcı bir gelişim söz konusu değildir.