Sınıf Öğretmenlerinin Duygusal Zekanın Boyutları ile Yansıtıcı Düşünme

Sınıf öğretmenlerinin duygusal zekanın boyutları ile yansıtıcı düşünme becerisi arasındaki ilişki düzeyini saptamak için basit ilişki analizi (Pearson Korelasyon Katsayısı) sonuçları aşağıdaki Tablo 4.19 ’da verilmiştir.

Tablo 4.19. Sınıf Öğretmenlerinin Duygusal Zekanın Boyutları ile Yansıtıcı Düşünme Becerileri Arasındaki Korelasyon Analizi Sonuçları (N=293)

YD Becerisi Öz bilinç Duyguları Yönetme Duyguları

Güdüleme Empati Sosyal Beceriler YD Becerisi r 1 .55 .59 .58 .52 .63 p . .00 .00 .00 .00 .00 Öz bilinç r 1 .67 .56 .56 .56 p . .00 .00 .00 .00 Duyguları Yönetme r 1 .66 .61 .61 p . .00 .00 .00 Duyguları Güdüleme r 1 .57 .67 P . .00 .00 Empati r 1 .69 P . .00 Sosyal Beceriler r 1 p .

Tablo 4.19 ’daki ilişki analizi bulguları incelendiğinde, duygusal zeka boyutları ile yansıtıcı düşünme becerileri arasındaki ilişkinin yönü tüm boyutlarda pozitiftir. Yansıtıcı düşünme becerisi ile duygusal zekânın boyutları arasındaki ilişkinin pozitif olmasına karşın, orta düzeyde olduğu görülmektedir. Bunun yanında duygusal zekânın tüm boyutları ile yansıtıcı düşünme becerileri arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir.

En yüksek ilişkinin gözlendiği yansıtıcı düşünme becerisi ile sosyal beceriler arasında .63 ilişki olduğu görülmektedir. Duyguları yönetme boyutu ile yansıtıcı düşünme becerisi arasında .59, duyguları güdüleme boyutu ile yansıtıcı düşünme becerisi arasında .58, özbilinç boyutu ile yansıtıcı düşünme becerisi arasında .55, empati boyutu ile yansıtıcı düşünme becerisi arasında ise .52 orta düzeyde pozitif bir ilişki görülmektedir. Bu bulgulara göre duygusal zekanın her bir boyutu arttıkça yansıtıcı düşünme becerileri de artmaktadır. Duygusal zeka ile yansıtıcı düşünme becerisi arasında yüksek düzeyde ilişki varken, duygusal zekanın tüm boyutları ile yansıtıcı düşünme becerisi arasındaki ilişkinin orta düzeyde olması dikkat çekici bir unsurdur.

Bender (2006) ’in çalışmasında da öğrencilerin toplam duygusal zekaları ile yaratıcı düşünceleri arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Tıkır (2005) ’ın çalışmasında, sınıf öğretmenlerinin algılarına dayalı olarak ilköğretim okulu müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarıyla duygusal zeka arasındaki ilişki pozitif yönde, “yüksek” oranda bulunmuştur. İşmen (2001) ve Güler (2006) ’in yaptıkları çalışmalarda ise problem çözme ile duygusal zekâ arasında olumlu yönde bir ilişki olduğu bulunmuştur.

Semerci ve Meral (2009) ’in yeni (2006) ilköğretim İngilizce programını uygulayan öğretmenlerin eleştirel ve yansıtıcı düşünmelerini inceleyen araştırmalarının sonucunda ise anlamlı bir ilişki görülmekle birlikte bu ilişkinin derecesi düşüktür. Moon (1999) ise yansıtıcı düşünme ile duygular arasındaki ilişkinin var olduğunu ama bu ilişkinin içeriğinin belirsiz olduğunu iddia etmiştir. Duygular kişinin kendini nasıl yansıttığını ve bunun ürününü etkileyen yansıtıcı sürecin bir parçası olarak ele alınmıştır (Clinefelter, 2010: 69).

BEŞİNCİ BÖLÜM

SONUÇLAR VE ÖNERİLER

Bu bölümde, araştırmanın alt problemlerine yönelik toplanmış verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgulara dayalı olarak ulaşılan sonuçlar ve öneriler yer almaktadır.

5.1. SONUÇLAR

Araştırmanın elde dilen bulgularına dayalı olarak ortaya konan sonuçlar ve bu sonuçlara ilişkin yorumlar, her alt problem için ele alınmıştır.

1. Sınıf öğretmenlerinin duygusal zeka düzeylerine ilişkin algılarının “Çok Sık” düzeyinde olduğu görülmektedir. Sınıf öğretmenlerinin duygusal zeka düzeylerine ilişkin algıları, duygusal zekanın “duygularını yönetme” ve “öz bilinç” alt boyutlarında “Her Zaman” algı düzeyine sahipken; “empati”, “ duyguları güdüleme” ve “sosyal beceriler” alt boyutlarında “Çok Sık” algı düzeyine sahiptir. Ancak sınıf öğretmenlerinin, duygusal zeka boyutlarına ilişkin bazı yeterliklerde kendilerinin eksiklikleri olduğunu da belirtmişlerdir.

2. Sınıf öğretmenlerinin duygusal zeka düzeylerine ilişkin algıları arasında cinsiyet değişkenine göre anlamlı fark bulunmamıştır. Ancak duygusal zekanın alt boyutlarına bakıldığında, “duyguları güdüleme” boyutunda erkek öğretmenler lehine bir farklılık olduğu görülmektedir.

3. Sınıf öğretmenlerinin duygusal zeka düzeylerine ilişkin algılarında farklı kıdem grupları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Duygusal zekanın boyutlarına bakıldığında ise “duyguları yönetme” ve “duyguları güdüleme” boyutlarında kıdem değişkenine göre sınıf öğretmenlerinin görüşleri arasında anlamlı fark bulunmuştur.

4. Sınıf öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyi ve duygusal zekanın boyutlarına ilişkin algıları arasında öğrenim durumu ve öğrenci sayısı değişkenlerine göre anlamlı fark bulunmamıştır.

5. Sınıf öğretmenlerini yansıtıcı düşünme becerilerine ilişkin algılarının “Her Zaman” düzeyinde olduğu görülmektedir. Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme becerilerine ilişkin maddelerden “Mesleki gelişimleri izleme ve eksikliklerini görmek için günlük tutma” maddesinin en düşük algı ortalamasına sahip olduğu görülmektedir.

6. Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme becerilerine ilişkin algıları arasında cinsiyet, mesleki kıdem, öğrenim durumu ve öğrenci sayısı değişkenlerine göre anlamlı fark bulunmamıştır.

7. Sınıf öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyi ile yansıtıcı düşünme becerileri arasında pozitif yönde, yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sınıf öğretmenlerinin “duygusal zeka düzeyi” bağımsız değişken, “yansıtıcı düşünme becerisi” bağımlı değişken olarak kullanıldığı regresyon analizi sonuçlarına göre, duygusal zeka yansıtıcı düşünmenin % 53 ’ünü açıklamaktadır.

8. Duygusal zekanın beş boyutu (özbilinç, duyguları yönetme, duyguları güdüleme, empati ve sosyal beceriler) ile yansıtıcı düşünme becerisi arasında orta düzeyde ama pozitif ilişkilerden söz edilebilir. Yansıtıcı düşünme becerileri ile en yüksek düzeyli pozitif ilişki sosyal beceriler boyutu arasındadır. Bunu sırasıyla duyguları yönetme, duyguları güdüleme, özbilinç ve empati boyutları izlemektedir.

5.2. ÖNERİLER

Araştırmanın bulgularına dayalı olarak yorum ve sonuçlar ışığında araştırmacılara ve uygulayıcılara ilişkin öneriler yer almaktadır.