Ana Ortaklık Banka, bilanço tarihi itibarıyla Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma (“GUDRK”) ve Nakit Akış Riskinden Korunma (“NARK”) ve yurt dışındaki net yatırım riskinden korunma (“YNYRK”) muhasebelerini kullanmaktadır.
GUDRK muhasebesinde riskten korunma araçları olarak kullanılan türev finansal araçlar çapraz para swap faiz işlemleridir. NARK muhasebesinde ise söz konusu türev finansal araçlar swap faiz işlemleridir. 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla, bu türev finansal araçların sözleşme tutarları ve bilançoda taşınan net gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:
Cari Dönem Önceki Dönem
Anapara(1) Aktif Pasif Anapara(1) Aktif Pasif Türev finansal araç
Swap faiz işlemleri 18.479.953 170 814.454 16.218.598 7.588 483.882
Çapraz para swap faiz işlemleri 1.772.858 93.996 90.233 2.782.807 369.747 18.959
Toplam 20.252.811 94.166 904.687 19.001.405 377.335 502.841
(1) İlgili türev finansal araçların sadece “satım” bacakları gösterilmiştir. Bu türev işlemlerin 20.528.904 TL tutarındaki (31 Aralık 2011 - 19.642.646 TL) “alım” bacakları da dahil edildiğinde oluşan toplam 40.781.715 TL tutarındaki (31 Aralık 2011 - 38.644.051 TL) türev finansal araç anapara toplamı, Nazım Hesaplar Tablosu’nda “Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Araçlar” satırında yer almaktadır.
Yukarıdaki tabloda gösterilen türev işlemlerin gerçeğe uygun değer hesaplama yöntemleri, Üçüncü Bölüm IV no’lu muhasebe politikasında açıklanmıştır.
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma:
Ana Ortaklık Banka, 1 Mart 2009 tarihinden başlayarak bir kısım sabit faizli TL ev ve taşıt kredileri portföyünün piyasa faiz oranları ile bir kısım yabancı para kullanılan fonların kurlarının değişmesinden kaynaklanan rayiç değer değişikliklerini, çapraz para swap faiz işlemleri ile bertaraf etmiştir. Bunun için TMS 39 çerçevesinde makro GUDRK muhasebesi seçilmiştir. Aşağıdaki tabloda, GUDRK muhasebesinin etkisi özetlenmiştir:
kullanılan fonlar Sabit faiz ve kur
değişim riski 148.635 93.996 90.233 41.431
(1) Korunan varlığın, riskten korunma muhasebesi etkinlik testleri çerçevesinde sabit faizli TL ev ve taşıt kredilerinin korunan riskleri için hesaplanan gerçeğe uygun değeridir. Yabancı para cinsi kullanılan fonların kur değişimleri ile çapraz para swap faiz işlemlerinin kur farkları gelir tablosunda kambiyo işlemleri kâr/zararına yansıtılmaktadır.
(2) Söz konusu net değerler, ilgili türevlerin kur farkı değişimlerinin etkisi ile net lineer faiz reeskontlarını da içermektedir.
(3) Söz konusu finansal riskten korunma işleminin etkin olmayan kısmı 5.689 TL’dir.
Önceki Dönem
Faiz İşlemleri Sabit faizli TL ev ve taşıt kredileri ile yabancı para hesaplanan gerçeğe uygun değeridir. Yabancı para cinsi kullanılan fonların kur değişimleri ile çapraz para swap faiz işlemlerinin kur farkları gelir tablosunda kambiyo işlemleri kâr/zararına yansıtılmaktadır.
(2) Söz konusu net değerler, ilgili türevlerin kur farkı değişimlerinin etkisi ile net lineer faiz reeskontlarını da içermektedir.
(3) Söz konusu finansal riskten korunma işleminin etkin olmayan kısmı 4.426 TL’dir .
Ana Ortaklık Banka, TMS 39 ve kendi risk politikaları çerçevesinde GUDRK uygulamaları için gerekli şartları ve kuralları yazılı olarak süreç haline getirmiştir. Her yeni riskten korunma ilişkisi bu çerçevede değerlendirilip ilgili onay sürecinden geçirilmekte ve belgelenmektedir. Etkinlik testleri de Banka’nın risk stratejilerine uygun olarak TMS 39 kapsamında izin verilen yöntemler içerisinden seçilmiştir.
Etkinlik testlerinde finansal riskten korunan varlıkların gerçeğe uygun değerleri hesaplanırken, Banka’nın finansal riskten korunma aracı olarak kullandığı türevlerin gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesinde kullanılan varsayımlar kullanılmaktadır.
Yine söz konusu süreç dahilinde, her ay sonu itibarıyla ileriye ve geriye dönük etkinlik testleri gerçekleştirilmekte ve risk ilişkilerinin etkinliği ölçülmektedir. Söz konusu etkinlik testleri riskten korunma ilişkisinin başlangıcında ileriye yönelik yapılmaktadır. Etkinliğin eşik değerlerin dışında olması (%80 - %125) veya GUDRK muhasebe uygulamasından Banka yönetimince vazgeçilmesi ,finansal riskten koruma aracının satılması veya vadesinden önce kapanması durumunda, portföyün faiz oranı riskinden korunması kapsamında riskten korunan varlığın taşınan değerine yapılan düzeltmeler,
Nakit akış riskinden korunma:
Ana Ortaklık Banka, değişken faizli yükümlülüklerinin getirdiği nakit akış riskinden korunmak amacıyla 1 Ocak 2010 tarihinden başlamak üzere makro NARK muhasebesini uygulamaya başlamıştır. Bu uygulama kapsamında, riskten koruma aracı olarak belirlenen türev finansal araçlar, değişken oranlı faiz tahsilatlı ve sabit oranlı faiz ödemeli USD, EURO ve TL faiz swapları, riskten korunma yükümlülükleri ise, USD, EURO ve TL müşteri mevduatlarının, repolarının ve kullanılan kredilerin yeniden fiyatlaması nedeniyle beklenen faizin finansmanından kaynaklanan nakit çıkışları olarak belirlenmiştir. Aşağıdaki tabloda, NARK muhasebesinin etkisi özetlenmiştir:
Cari Dönem
Finansal riskten korunma aracı
Finansal riskten korunan varlık ve
yükümlülükler Korunulan riskler Korunma aracının
net gerçeğe uygun değeri
akımlarına etkisi 170 814.454 (560.813) (252.283)
(1) Ertelenmiş vergi etkisini içermektedir.
(2) Vergi ve kur farkı etkilerini de içermektedir.
(3) Söz konusu finansal riskten korunma işleminin etkin olmayan kısmı 2.304 TL’dir.
Önceki Dönem
Finansal riskten korunma aracı
Finansal riskten korunan varlık ve
yükümlülükler Korunulan riskler Korunma aracının
net gerçeğe uygun değeri
akımlarına etkisi 7.588 483.882 (308.530) (206.702)
(1) Ertelenmiş vergi etkisini içermektedir.
(2) Vergi ve kur farkı etkilerini de içermektedir.
(3) Söz konusu finansal riskten korunma işleminin etkin olmayan kısmı 1.076 TL’dir.
Ana Ortaklık Banka, TMS 39 ve kendi risk politikaları çerçevesinde NARK uygulamaları için gerekli şartları ve kuralları yazılı olarak süreç haline getirmiştir. Her yeni riskten korunma ilişkisi bu çerçevede değerlendirilip ilgili onay sürecinden geçirilmekte ve belgelenmektedir. Etkinlik testleri de Banka’nın risk stratejilerine uygun olarak TMS 39 kapsamında izin verilen yöntemler içerisinden seçilmiştir.
Yine söz konusu süreç dahilinde, her ay sonu itibarıyla etkinlik testleri gerçekleştirilmekte ve risk ilişkilerinin etkinliği ölçülmektedir. Etkinliğin eşik değerlerin dışında olması (%80 - %125) veya NARK muhasebe uygulamasından Banka yönetimince vazgeçilmesi durumunda, söz konusu finansal riskten korunma aracının satılması veya vadesinden önce kapanması durumunda, finansal riskten korunma işleminin etkin olduğu dönemden itibaren diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilmesine devam edilen finansal riskten korunma aracına ait toplam kazanç ya da kayıp, ilgili tahmini işlem gerçekleşene kadar özkaynaklarda ayrı bir kalem olarak kalmaya devam eder. İşlemin gerçekleşmesi durumunda doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilmiş bulunan kazanç veya kayıplar, elde edilen varlığın veya üstlenilen borcun kâr veya zararı etkilediği dönem veya dönemlerde gelir tablosunda
“Türev finansal işlemlerden kâr/zarar” hesabında yeniden sınıflandırılır.
Yurt dışındaki net yatırım riskinden korunma:
Grup, yurt dışı operasyonlarındaki net yatırımlarının yabancı para çevrim riskinin bir kısmını yabancı para cinsinden kredilerle bertaraf etmektedir. Grup’un EUR cinsinden bir kredisi, Grup’un belirli EUR cinsinden bağlı ortaklıklarındaki net yatırımlarıyla ilgili korunma aracı olarak belirlenmiştir. Bu amaçla ilişkilendirilen kredinin 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla tutarı 264 milyon EUR’dur (31 Aralık 2011 - 238 milyon EUR). Vergi etkisi düşüldükten sonra 96.731 TL’lik kur farkı gideri (31 Aralık 2011 - 112.775 TL kur farkı gideri) özkaynaklar altında “Riskten korunma fonları (etkin kısım)” hesabında