Restoran, bar, pastane vb. kamuya açık mekanlarda saygı ve nezaket kurallarına uymak, bu mekânları aynı anda kullanaların aldığı hazzı artırır.
Lokanta ve restoran gibi yerlerde uyulması gereken genel kurallar şu şekilde sıralanabilir:
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Bir hanımla birlikte restorana girerken erkek, kapıyı açar ve tutar; önce hanımı içeriye buyur eder, sonra kendisi girer. Erkek, girişte refakat ettiği hanımın mantosunu çıkarmasına yardımcı olur ve vestiyere verir. Restoranda erkek önden giderek oturacak uygun yer arar. Eğer, şef garson ya da başka bir görevli önden giderek oturulacak masaya götürüyorsa, bu durumda hanım önden, erkek arkadan gider. Bir’den fazla hanım varsa, hanımlar görevliyi takip ederler; erkek arkadan hanımları takip eder. Restoranda rezervasyon yaptırıldığında da bu yöntem uygulanır.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Önemli bir konuk ya da bir hanım restorana davet edildiğinde, iyi bir restoranda ve iyi bir yerde önceden rezervasyon yaptırmalıdır. Rezerve edilen masa, yarım saat boş tutulur. Lüks bir restoranda, önceden rezervasyon olsun veya olmasın, oturulacak masaya daima şef garsonun veya bir görevlinin götürmesini beklemek gerekir. Küçük ve sıradan bir restoranda ve lokantada kişi boş olan dilediği yeri ve masayı seçebilir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Bir çift, restorana geldiğinde masada karşılıklı oturur. İki çift olarak restorana geldiklerinde erkekler, hanımları karşılarına veya yanlarına alırlar.
Grup olarak restorana gelindiğinde hanımlar masanın en iyi yerine ya da arzu ettikleri yere otururlar. Hanımlar hiçbir zaman gelip geçilen ayaküstü (tuvalete, kapıya yakın) yerlere oturtulmazlar. Uygun olan, restoranda oturulacak yer konusunda hanıma danışmak, hanımın oturacağı yeri kendisine bırakmaktır.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Her restoranda en iyi masa ve her masada en iyi yer vardır. Bu yerlerin bakış alanı geniştir; iç veya dış manzaraya ya da orkestraya dönüktür. Masada en iyi yerlere her zaman hanımların veya önemli konukların oturtulması gerekir. Bir hanım restorana yalnız olarak gittiğinde hanımın uygun bir masa isteme ve yer seçme hakkı vardır. Erkek yalnız olarak restorana gittiğinde yer ve masa seçmez uygun masalardan birine oturur.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• İlke olarak hanımı restorana erkek davet eder. Ancak iş ya da dostluk gereği hanım da erkeği restorana davet edebilir. Hanım, davet sahibi olarak restoranda rezervasyonu yaptırır, oturma yerini, menüyü seçer, sipariş verir ve hesabı öder.
• Restoranda bir hanım yerine otururken ve yerinden kalkarken kendisine yardımcı olmak, sandalyesini çekmek refakat eden erkeğin görevidir. Bu görevi servis elemanına bırakmak doğru değildir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restorana girildiğinde, boş bir masa yoksa ve başkasının masasını paylaşmak zorunlu ise oturmadan önce, masada oturan kişilerden izin almak ve kendilerine “afiyet olsun” demek gereklidir.
• Restoranda, masaya ilave bir sandalye temin etmek gerektiğinde yan masadan alınmaz, görevlilerden rica edilir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda tanıdık bir kişiye ya da çifte rastlandığında, yanlarına giderek onları selamlamak ve kendilerine “afiyet olsun” demek gereklidir. Elini sıkmak, yanağından öpmek, kişi nezaket gereği davet etse bile oturmak doğru değildir. Tanıdık kişi ya da kişiler kalabalık iseler, onları baş veya el ile selamlamak yeterlidir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restorana paket, çanta vb. eşya ile girildiğinde söz konusu eşya, masaüstüne konmamalı; boş bir sandalyeye veya uygun bir yere bırakmalıdır. Ayrıca yemek masasına cep telefonu, cüzdan, anahtarlık gibi eşya da konmamalıdır. Hanımlar gündüz davetlerinde çantalarını oturulan sandalyenin koluna veya yanına; akşam davetlerinde ise küçük aksesuar çantalarını dizlerinin üstüne koymalıdırlar.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda sipariş verme, servis elemanını çağırma, bir şey isteme, şarabı tatma, peçeteyi masadan önce alma ve yemek bitiminde peçeteyi masaya koyma ve hesabı ödeme görevleri davet sahibine aittir. Şef garson ya da servis elemanı sipariş alma, servis ve hesap konusunda daima davet sahibiyle muhatap olur. Bu yüzden restorana davet edilen kişi servis elemanını kendisi çağırmamalı, servis elemanından su dışında doğrudan bir şey istememeli, isteğini davet sahibine iletmelidir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda davetli sayısı altı kişiden az olduğunda, herkes yiyeceğini ve içeceğini kendisi menüden seçer. Hanım davetliler siparişlerini davet sahibine bildirirler, davet sahibi siparişi verir. Davetli sayısı altı kişiden fazla olduğunda, menü önceden davet sahibi tarafından belirlenir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Yemekte menüyü inceleyerek veya bizzat şef garsona danışarak ne yenileceğine ve içileceğine karar vermek, davet sahibine düşen bir görevdir. Bunu yaparken, davetli konuğa da sorarak onun zevkine ve isteğine uymalıdır. Restoranda, davet sahibi yemek seçme hakkını davetliye bırakıyor ise, önce kendisine “siz neyi tercih ediyorsunuz?” diye sormakta yarar vardır. Restorana davet edilen kişi (hanım veya erkek), mönüdeki en pahalı yemeği ve içkiyi seçmemeli; orta üstü bir yemek ve içki seçmelidir. Menüdeki pahalı bir yemeği ve içkiyi ikram etme hakkı davet sahibine aittir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda verilen eşli bir davette ev sahibinin (davet sahibinin) eşi servisten sorumlu değildir. Bu nedenle, bir hanım davet sahibinin eşi de olsa, restoranda şef garsona ve servis yapan görevlilere muhatap olmamalıdır. Hanım, isteğini davet sahibi erkeğe söylemeli; erkek, görevliye iletmelidir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda verilen davette şarap ikram edildiğinde şarabı davet sahibi tatmalıdır. Davet sahibi şarabı onayladıktan sonra, o şarap önce konuklara, en son kendisine servis edilir. Şarap istemeyen konuğa başka içecek ikram edilir. Davetli kişi alkollü içki içmiyorsa özür dilemez; kişi inancı ya da sağlığı gereği içki içmeyebilir. İçki içmeyene, içmesi için teklif ve ısrar etmek yanlıştır.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda tanıdık bir erkek masaya geldiğinde, masada oturan erkek hemen ayağa kalkmalıdır. Bir hanım masaya gelip konuşmak istediğinde, erkek onu tanısın veya tanımasın mutlaka ayağa kalkmalıdır. Yaşlı bir hanım ya da yüksek mevki, rütbe veya statü sahibi bir kişi masaya geldiğinde hanım ve erkek her ikisi de ayağa kalkmalıdırlar. Ancak kalabalık masalarda ve ayağa kalkılması zor durumlarda başkalarını rahatsız etmemek için yarım kalkmak (kalkar gibi yapmak) yeterlidir. Ayrıca restoranda yemek esnasında refakat edilen hanım ayağa kalktığında, erkek de ayağa kalkmalıdır.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda “şef”, “garson”, “kardeşim”, “bakar mısın?” gibi sözlerle seslenerek ya da çatal veya bıçakla tabağa vurarak servis elemanını çağırmak doğru değildir. Servis elemanı, boş ve uygun durumda iken kendisine bakarak baş veya el işaretiyle çağrılmalıdır. Servis elemanından bir şey isterken yumuşak bir sesle konuşmalı; servis elemanına ve hizmet eden tüm görevlilere, hoşuna gitmeyen bir şey de olsa, daima nazik olunmalıdır.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda servisle ilgili aksaklıklar davetlilerin yanında değil, daha sonra restoran yöneticisi ile görüşerek çözümlenmelidir. Aksaklıklar konusunda restoranda görevlilerle tartışmak ve onlara kötü davranmak doğru değildir.
• Restoranda yemek görgü ve nezaket kurallarına uygun olarak yenmelidir.
Çünkü görgü kurallarının tam olarak uygulandığı yerlerden biri restoranlardır.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda bardak, tabak, çatal, kaşık ve bıçak peçeteyle silinmez.
Bardakta, tabakta, kaşıkta veya çatal bıçakta bir kusur varsa, garsondan onun değiştirilmesini istemek doğru olanıdır. Masada tuzluk, ekmek, çatal gibi bir şey eksik olduğunda, yandaki masadan almak işgüzarlıktır. Eksik bir şeyi görevliden istemek gereklidir. Masada uzak olan ekmek ve tuzluğu uzanarak almak yerine, yakında olan kişiden uzatmasını rica etmek uygundur.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda yüksek sesle konuşmaktan, kahkaha ile gülmekten, kişilerin adlarını zikretmekten, cep telefonuyla konuşmaktan ve başkalarını rahatsız edici davranışlarda bulunmaktan kaçınılmalıdır. Yemek esnasında hıçkırık tuttuğunda, burnu iki taraftan sıkıca kapatarak nefes almadan yavaş yavaş bir bardak su içmek hıçkırığın kesilmesini sağlar. Geçmediği takdirde, özür dileyerek masadan kalkıp lavaboya gitmek; hıçkırık geçtikten sonra masaya dönmek gerekir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restoranda yemek sonunda kürdanla diş karıştırmak doğru değildir. Çok zorunlu olduğunda, hoş görülmese de, kürdanla diş karıştırmak için mutlaka diğer el ile ağız kapatılmalıdır. Ancak doğrusu bu işi lavaboda yapmaktır.
• Bir hanım restoranda makyaj tazelemek vb. durumlar için yanındaki erkekten özür dileyerek ayrılmalı, bunları lavaboda yapmalıdır. Erkek, ikili bir davette refakat ettiği (kalabalık davetlerde ise sağında oturan) hanımın masadan ayrılışında ve masaya dönüşünde ayağa kalkarak kendisine saygı ve nezaket göstermelidir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Bir hanım yemek esnasında içki kadehini kaldırdığında, refakat eden erkek de kadehini kaldırarak hanıma “şerefinize” demelidir. Hanım, erkeğin şerefine kadeh kaldırmamalıdır. Kadeh, onur konuğunun ve hanımın şerefine kaldırılır. İçkili bir davette iki kadehten fazla içki içmek, ikram edilen içkiden başkasını istemek ve sarhoş olmak doğru ve uygun olmayan davranışlardır.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Restorandan kalkma zamanını; kalabalık davetlerde onur konuğu ya da en yaşlı konuk; davetli sayısı 6 kişiden az olan davetlerde davet sahibi; ikili davetlerde ise, erkeğe refakat eden hanım belirler. Yemek bitince servis elemanı işaretle çağrılır ve hesap istenir. Hesabı ödemek (hanım da olsa) davet sahibine aittir. Davet sahibi, getirilen faturaya göz atar, gerekli bahşişi de ekleyerek parayı kutuya ya da pusulanın altına veya arasına koyar.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• İlke olarak yemekten ve servisten memnun kalan kişi bahşiş bırakmalıdır. Bahşiş miktarı, ortalama olarak hesabın yüzde onudur. Restoranda davet veren kişi (erkek ya da hanım), servis elemanlarının ve hizmetlilerin bahşişlerini kendisi verir. Konukların bahşiş vermeleri doğru değildir. Bir davette bütün masrafları davet sahibi karşılar. Dostluk yemeğinde hesap bölüşülecek ise, eşit olarak paylaştırmak gerekir. Paylaşım esnasında “ben tatlı almadım” veya “ben içki almadım” demek nezaket kurallarına aykırıdır.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Hesabı öderken tutarı davetlilerin görmemesi görgü kuralıdır. Yemek masasında hesabı titizlikle incelemek doğru değildir. Kalabalık davetlerde ve iş yemeklerinde hesap daha sonra ödenir. Özel davetlerde hesap nakit veya kredi kartıyla ödenebilir; iş yemeklerinde ise hesabın fatura edilmesi istenmelidir. Hesapta bir yanlışlık varsa bunun masada değil, gidip kasada konuşulması gereken bir durumdur.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Davetli olarak hesabı ödemeyi denemek veya paylaşmak istemek doğru değildir. Davet sahibi hesabı ödedikten sonra, davet edilen kişi bu ziyafetten ve sohbetten duyduğu memnuniyeti ifade ederek, davet sahibine teşekkür etmelidir.
2.2. Restoranda Uyulması Gereken Saygı, Görgü ve Nezaket Kuralları
• Bir hanım, erkek arkadaşını özel olarak restorana davet ettiğinde, yemek sonuna doğru erkeğin müsaade isteyerek kasaya veya servis elemanının yanına giderek hesabı gizlice ödemesi ayıp değil, bilakis inceliktir.
• Yemek sonunda refakat edilen hanım kalktığında erkek de hemen kalkmalıdır. Restorandan çıkarken erkek önden gider; kapıyı tutarak hanımın geçmesini bekler.