Rekreasyonel Bakım Çalışmaları :
Halkın dinlenme ve eğlenmesine yönelik, mahalli düzeyde peyzaj özellikleri ve açık hava rekreasyonu potansiyeline sahip, toprak özellikleri, bitki örtüsü, anakaya özellikleri bakımından rekreasyona uygun olan orman rejimine tabi, 6831 Sayılı Orman Kanunun 25. maddesine göre Mesire Yeri olarak ayrılmış sahalarda uygulanacak bakım çalışmalarıdır.
Burada önemli olan sahanın aktivitelerin gerçekleşmesine olanak tanıyan sıklık ya da seyreklikte olmasıdır. Yani meşcere içinde hareket yeteneği, sportif etkinliklerin kolaylıkla yapılabilmesi, çadır kurulacak alanların varolması gibi... Meşcere, tip olarak uygun ama sıklık fazla olabilir. Alt tabakada hareketi engelleyen gençlikler bulunabilir. Ya da sahanın bazı kısımları uygun boy, çap ve sıklıkta olmasının yanında bir kısmında ise gençlik çağını tamamlamamış ya da henüz sırıklık çağında olan kısımlar bulunabilir. Sahanın ayrılmasında alan bütünlüğünü sağlamak, çevreden gelebilecek herhangi bir zararlı etkiyi engellemek amacıyla gençliğin bulunduğu, sıklığın bulunduğu ormanlık alanlar da sahaya dahil edilmiş olabilir. Bu meşcerelerde rekreatif hizmetlere imkan sağlamak üzere
rekreasyonel bakım çalışmaları yapılabilir.
Rekreasyonel Bakımlarda Amaç :
- Rekreasyonel aktiviteye olanak sağlayacak meşcereleri düzenlemek.
- Meşcere altında hareket yeteneği verecek seyreklikler yaratmak - Meşcerenin devamlılığını sağlamak
- Rekreasyonel aktivitede bulunanların zarar görmesini engellemek
- Kapalılığı uygun duruma getirerek meşcere altında yatay ve dikey hava sirkülasyonunu sağlamak - Peyzaj restorasyonu sağlamak
Amaca Uygun Bakım Esasları 1. sıklığın yoğun olduğu sahalarda, 2. b çağındaki meşcerelerde,
3. c ve d çağındaki meşcerelerin altında rekreasyonel hareketliliği engelleyen b çağındaki bireylerin olduğu alanlarda,
4. Aktiviteye katılanlara olumsuz etki yapabilecek nitelikte bireylerin olduğu alanlarda,
5. Meşcere altı hava sirkülasyonunu engelleyecek kadar kapalı ve meşcerenin sık olduğu alanlarda uygulanacaktır.
6. Kapalılık devamlı olarak kırılmayacaktır.
7. Ağaçların biyolojik istekleri göz önünde bulundurulacaktır.
8. Doğanın yeniden yaratılması ya da yeni meşcereler kurmak değil doğal meşcerenin devamlılığı esas alınacaktır.
9. Mesire yerlerinin rekreasyonel aktivite amaçlarının yanı sıra ziyaretçilere doğayla bütünleşme olanağı sağladığı unutulmayacak ve ormanın doğal sürecini görme, sergileme olanakları göz ardı edilmeyecektir.
10. Görsel peyzajı bozacak hiçbir müdahale yapılmayacaktır.
11. Tepe gelişmesi normal ya da anormal olan tepe kapalılığına dahil olan tüm bireylere kesinlikle hiçbir müdahale yapılamayacaktır.
12. Azman, kusurlu gövde yapısı olanlar, yatık ancak yaşam kabiliyetinde olan bireyler görsel peyzajda önem arz ettiğinden kesinlikle alınmayacaktır.
13. Geri kalmış ve ezilmiş gövdelerin yaşam kabiliyeti devam ettiğinden toprak koruma özellikleri göz ardı edilmeden bu nitelikteki bireylerden yalnızca aktiviteye engel teşkil edilenleri alınabilecektir.
14. Ölmüş ya da ölmekte olan bireylerin toprak koruma üzerinde etkisi olmasa da ormanın doğal sürecini ziyaretçilere gösterme açısından büyük değeri olduğundan sahada mutlaka örnekleri bırakılacaktır.
15. Meşcere ve çevredeki tüm ormanları tehdit edici nitelikte ve bilimsel olarak bu tehditin tespit edildiği hallerde, hastalıklı bireyler çıkarılabilecektir. Hastalıklı bireylerin alınmasında (özellikle Kabuk böceği zararlarında) zarar gören birey sahadan süratle uzaklaştırılacak, saha içinde kesinlikle kabuk soyulmayacaktır.
16. Karışık meşcerelerde karışım devamlılığı sağlanacaktır.
Rekreasyonel Bakım Uygulama Planlarının ve Raporlarının Hazırlanması :
Rekreasyonel bakım çalışması yapılacak sahanın raporu (Ek-1), ilgili milli park mühendisliğinin talebi üzerine, ilgili orman işletme şefi ile birlikte hazırlanacak; ilgili şube müdürü ve orman işletme müdürünün tetkiki, il müdürü ve orman bölge müdürü’nün uygun görüşü ile Genel Müdürlüğe onay için gönderilecektir.
A-Çalışma Sahalarının Tanıtım ve Dökümü
Bu bölümde tablo1’de belirtilen ve sahanın amenajman planındaki durumu ile aktüel durumunu anlatan bilgiler yer alacaktır.
Sahanın Geçmişteki Durumu
Sahanın geçmişteki durumu-oluşumu, yapılan bakım çalışmaları, suni yolla mı yoksa doğal olarak mı oluştuğu, Mesire Yeri olarak tesis edildiğindeki durumu hakkında bilgiler verilecektir.
Sahanın Bugünkü Durumu
Bakım yapılacak sahanın mesire yeri olarak kullanıldığı aktüel durumunun yanı sıra orman dokusunun aktüeldeki durumu, ağaçların ile meşcerenin yaşı, boyu itibariyle çağı bu maddede belirtilecektir.
Gelişme Planı Kararları
Mesire Yerinin Gelişme Planı yapılmışsa bu planda öngörülen bakım tedbirler var mıdır, planda öngörülen sahada mı bakım yapılacaktır, değilse gerekçeleri, plan yapıldığı yıl itibariyle bakım çalışması öngörmemişse şu an bakım yapılması gerekçeleri bu bölümde belirtilecektir. Eğer sahanın gelişme planı yoksa ve bakım çalışmaları kaçınılmazsa yine bu bölümde açıklanacaktır.
B-Öngörülen Bakım Müdahaleleri
Bu bölümde, yapılacak çalışmanın özellikleri belirtilecektir. Bu çalışmaların temel amacı, sahanın rekreasyon aktivitelerine uygun duruma getirilmesi ve meşcere devamlılığının sağlanmasıdır.
Sahada bakım çalışmalarına başlanmadan önce Gelişme Planına uygun olarak kullanılan alan ile rekreasyonel bakıma tabii tutulacak alan ayrılacak, eğer tüm sahada bakım yapılacak ise gelişme planında öngörülen kararlar araziye aplike edilecek ve çalışmalar buna göre yönlendirilecektir.
Rekreasyonel Bakım Çalışmaları
Yapılacak çalışma sık meşcerede ve rekreasyon amaçlı ise bu başlık altında belirtilecektir.
Böcek ve Mantar Arızı
Sahada böcek ve mantar tasallutu var ise ve meşcere ve civar ormanlar için tehlike arz edecek düzeyde ise burada belirtilecektir. Ancak burada belirtilen gerekçe böcek ve mantar mücadelesi için tek başına yeter gerekçe değildir. Üniversitelerin ilgili bilim dalları ya da bakanlığın araştırma
kurumları tarafından yapılan bilimsel inceleme raporu rekreasyonel bakım planı ve olağanüstü hasılat etası raporuna eklenecektir.Yapılan çalışma ve rapordan bu başlık altında söz edilecektir.
Olağanüstü Hasılat
Yapılacak olan rekreasyonel bakımdan ayrı olarak eğer sahada olağanüstü hasılat var ise bu bölümde belirtilerek, ayrıca Olağanüstü Hasılat Etası Raporu düzenlenecektir.
Onay
Onay sayfasında sıra ile milli park mühendisi, orman işletme şefi, milli park şube müdürü, orman işletme müdürü, il müdürü ve orman bölge müdürü’nün imzası bulunacak en altta ONAY bölümü bulunacaktır.
4. Bölüm Rereasyonel Bakım Uygulama ile İlgili Ekler için lütfen linkleri Tıklayınız : EK 1 3. OLAĞANÜSTÜ HASILAT ETASI
Bir mesire yerinde yangın, rüzgar, fırtına, kar, böcek, mantar gibi biyotik ve abiyotik olaylar
sonucunda, rekreasyonel bakım planına gerek duyulmayacak büyüklükte tahribat oluşmuşsa ve bu tahribat rekreasyonel aktiviteye ters etkide bulunuyorsa zarar görmüş bireyler ile gelişme planının aplikasyonunda yolların yapımı sırasında çıkarılması kaçınılmaz olan bireyler olağanüstü hasılat etası hazırlanarak sahadan uzaklaştırılır.
Olağanüstü hasılat etası raporlarının hazırlanmasında şu hususlar dikkate alınacaktır;
a. Tahribatın rekreasyonel aktiviteye engel olması şarttır.
b. Sahanın tamamında meydana gelen kırık, devrik, dikili kuru gibi tüm olağanüstü hasılat tek bir raporla tespit edilecektir.
c. Sahadan çıkarılacak bireyler tek tek damgalanıp, dikili gövde hacimleri de hesap edilerek cetvele işlenecektir.
d. Olağanüstü hasılat etası raporu lüzumu üzerine ilgili milli park mühendisi ile
ilgili orman işletme şefi ile birlikte düzenlenecek, milli park şube müdürü, orman işletme müdürü, il çevre ve orman müdürü ve orman bölge müdürü’nün imzasıyla onay için Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne gönderilecektir.
e. Kapalılığın kırılmamasına özen gösterilecektir..
f. Doğal meşcerenin devamlılığı esas alınacaktır.
g. Orman içi dinlenme yerlerinin rekreasyonel aktivite amaçlarının yanı sıra
ziyaretçilere doğayla bütünleşme olanağı sağladığı unutulmayacak ve ormanın doğal sürecini görme, sergileme olanakları göz ardı edilmeyecektir.
h. Görsel peyzajı bozacak hiçbir müdahale yapılmayacaktır.
i. Yaşam kabiliyetinde olan bireyler görsel peyzajda önem arz ettiğinden ve toprak koruma özellikleri olduğundan kesinlikle alınmayacaktır.
j. Ölmüş ya da ölmekte olan bireylerin toprak koruma üzerinde etkisi olmasa da
ormanın doğal sürecini ziyaretçilere gösterme açısından büyük değeri olduğundan sahada mutlaka örnekleri bırakılacaktır.
k. Meşcere ve çevredeki tüm ormanları tehdit edici nitelikte ve bilimsel olarak bu
tehditin tespit edildiği hallerde, hastalıklı bireyler çıkarılabilecektir. Hastalıklı bireylerin alınmasında (özellikle Kabuk böceği zararlarında) zarar gören birey sahadan süratle uzaklaştırılacak, saha içinde kesinlikle kabuk soyulmayacaktır.
Olağanüstü Hasılat Etası Raporlarının Hazırlanması :
Olağanüstü hasılat etası alınacak sahanın raporu (Ek-2) ilgili milli park mühendisliğinin talebi üzerine, ilgili orman işletme şefi ile birlikte hazırlanacak; ilgili şube müdürü, orman işletme müdürü , il müdürü ve orman bölge müdürü’nün imzası ile Genel Müdürlüğe onay için gönderilecektir.
Tablo’nun Doldurulması
Tablo’ya, olağanüstü hasılat etasının meydana geldiği bölme/bölmelerin numarası, meşcerenin tipi, alanı, ağaç türü, sahadan çıkarılacak ağaçların adedi ve dikili gövde hacimleri yazılacaktır. Veriler, amenajman planındaki bilgilerden alınacaktır.
Olağanüstü Hasılatın Mahiyeti:
Böcek ve Mantar Arızı
Sahada böcek ve mantar tasallutu var ise ve meşcere ve civar ormanlar için tehlike arz edecek düzeyde ise burada belirtilecektir. Ancak burada belirtilen gerekçe böcek ve mantar hastalıkları mücadelesi için tek başına yeter gerekçe değildir. Üniversitelerin ilgili bilim dalları ya da Bakanlığın araştırma kurumları tarafından yapılan bilimsel inceleme raporu olağanüstü hasılat etası raporuna eklenecektir.Yapılan çalışma ve rapordan bu başlık altında söz edilecektir.
Diğer
Eğer sahada kırık, devrik ve yol yapımından dolayı alınması gerekli bireyler gibi olağanüstü hasılat var ise bu bölümde belirtilecektir.
Onay
Onay sayfasında sıra ile milli park mühendisi, orman işletme şefi, milli park şube müdürü, orman işletme müdürü, il müdürü ve orman bölge müdürü’nün imzası bulunacak en altta ONAY bölümü bulunacaktır.