PROBLEM ÇÖZME ÖLÇEĞĐ
Bu envanterin amacı, günlük yaşantınızdaki problemlerinize (sorunlarınıza) genel olarak nasıl tepki gösterdiğinizi belirlemeye çalışmaktır. Sözünü ettiğimiz problemler, kendini karamsar hissetme, arkadaşlarla geçinememe, bir mesleğe yönelme konusunda yaşanan belirsizlikler gibi hepimizin başına gelebilecek türden sorunlardır. Lütfen aşağıdaki maddeleri elinizden geldiğince samimiyetle ve bu tür sorunlarla karşılaştığınızda tipik olarak nasıl davrandığınızı göz önünde bulundurarak cevaplandırınız.
Cevaplarınızı bu tür problemlerin nasıl çözümlenmesi gerektiğini düşünerek değil, böyle sorunlarla karşılaştığınızda gerçekten ne yaptığınızı düşünerek vermeniz gerekmektedir. “Bunu yapabilmek için kolay bir yol olarak her soru için kendinize şu soruyu sorun: Burada sözü edilen davranışı ben ne sıklıkla yaparım?” Teşekkürler.
(1) Her Zaman (2) Çoğunlukla (3) Sık Sık (4) Arada Sırada (5) Ender (6) Hiçbir Zaman
1. Bir sorunumu çözmek için kullandığım çözüm yolları başarısız ise, bunların neden başarısız olduğunu
araştırmam. (1) (2) (3) (4) (5) (6)
2. Zor bir sorunla karşılaştığımda ne olduğunu tam olarak belirleyebilmek için nasıl bilgi toplayacağımı
uzun boylu düşünmem. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 3. Bir sorunumu çözmek için gösterdiğim ilk çabalar
başarısız olursa, o sorun ile başa çıkabileceğimden şüpheye düşerim.
(1) (2) (3) (4) (5) (6) 4. Bir sorunumu çözdükten sonra bu sorunu çözerken
neyin işe yaradığını, neyin ise işe yaramadığını ayrıntılı
olarak düşünmem. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 5. Sorunlarımı çözme konusunda genellikle yaratıcı ve
etkili çözümler üretebilirim. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 6. Bir sorunumu çözmek için belli bir yolu denedikten
sonra durur ve ortaya çıkan sonuç ile olması gerektiğini
düşündüğüm sonucu karşılaştırırım. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 7. Bir sorunum olduğunda onu çözebilmek için
başvurabileceğim yolların hepsini düşünmeye
çalışırım. (1) (2) (3) (4) (5) (6)
8. Bir sorunla karşılaştığımda neler hissettiğimi
9. Bir sorun kafamı karıştırdığında duygu ve düşüncelerimi somut ve açık-seçik terimlerle ifade
etmeye uğraşmam. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 10. Başlangıçta çözümünü fark etmesem de
sorunlarımın çoğunu çözme yeteneğim vardır. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 11. Karşılaştığım sorunların çoğu, çözebileceğimden
daha zor ve karmaşıktır. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 12. Genellikle kendimle ilgili kararları verebilirim ve
bu kararlardan hoşnut olurum. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 13. Bir sorunla karşılaştığımda onu çözebilmek için
genellikle aklıma gelen ilk yolu izlerim. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 14. Bazen durup sorunlarım üzerinde düşünmek yerine
gelişigüzel sürüklenip giderim. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 15. Bir sorunla ilgili olası çözüm yolu üzerinde karar
vermeye çalışırken seçeneklerimin başarı olasılığını tek
tek değerlendirmem. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 16. Bir sorunla karşılaştığımda başka konuya
geçmeden önce durur ve o sorun üzerinde düşünürüm. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 17. Genellikle aklıma ilk gelen fikir doğrultusunda
hareket ederim. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 18. Bir karar vermeye çalışırken her seçeneğin
sonuçlarını ölçer, tartar, birbirleriyle karşılaştırır, sonra
karar veririm. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 19. Bir sorunu çözmek üzere plan yaparken o planı
yürütebileceğime güvenirim. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 20. Belli bir çözüm planını uygulamaya koymadan
önce, nasıl bir sonuç vereceğini tahmin etmeye
çalışırım. (1) (2) (3) (4) (5) (6)
21. Bir soruna yönelik olası çözüm yollarını
düşünürken çok fazla seçenek üretmem. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 22. Bir sorunumu çözmeye çalışırken sıklıkla
kullandığım bir yöntem; daha önce başıma gelmiş
benzer sorunları düşünmektir. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 23. Yeterince zamanım olur ve çaba gösterirsem
karşılaştığım sorunların çoğunu çözebileceğime
inanıyorum. (1) (2) (3) (4) (5) (6)
24. Yeni bir durumla karşılaştığımda ortaya çıkabilecek
sorunları çözebileceğime inancım vardır. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 25. Bazen bir sorunu çözmek için çabaladığım halde,
bir türlü esas konuya giremediğim ve gereksiz
ayrıntılarla uğraştığım duygusunu yaşarım. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 26. Ani karar verir ve sonra pişmanlık duyarım. (1) (2) (3) (4) (5) (6)
27. Yeni ve zor sorunları çözebilme yeteneğime
güveniyorum. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 28. Elimdeki seçenekleri karşılaştırırken ve karar
verirken kullandığım sistematik bir yöntem vardır. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 29. Bir sorunla başa çıkma yollarını düşünürken çeşitli
fikirleri birleştirmeye çalışmam. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 30. Bir sorunla karşılaştığımda bu sorunun çıkmasında
katkısı olabilecek benim dışımdaki etmenleri genellikle
dikkate almam. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 31. Bir konuyla karşılaştığımda, ilk yaptığım şeylerden
biri, durumu gözden geçirmek ve konuyla ilgili
olabilecek her türlü bilgiyi dikkate almaktır. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 32. Bazen duygusal olarak öylesine etkilenirim ki,
sorunumla başa çıkma yollarından pek çoğunu dikkate
almam. (1) (2) (3) (4) (5) (6)
33. Bir karar verdikten sonra, ortaya çıkan sonuç
genellikle benim beklediğim sonuca uyar. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 34. Bir sorunla karşılaştığımda, o durumla başa
çıkabileceğimden genellikle pek emin değilimdir. (1) (2) (3) (4) (5) (6) 35. Bir sorunun farkına vardığımda, ilk yaptığım
şeylerden biri, sorunun tam olarak ne olduğunu
ÖZET
Lise Öğrencilerinin Matematik Kaygı Düzeyleri Đle Problem Çözme
Becerilerinin Đncelenmesi
Cem GÜZEL
Yüksek Lisans, Đşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Hamide ERTEPINAR
Kasım, 2014, 162 sayfa.
Çalışmada, öğrencilerin matematik kaygı düzeyleri “Matematik Kaygı Ölçeği” (Elçin, 2015) kullanılarak tespit edilmiştir. Öğrencilerin problem çözme becerilerini tespit etmek için “Problem Çözme Envanteri” kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılı içinde Đstanbul Anadolu yakasındaki Tuzla ve Pendik Đlçelerinde bulunan altı devlet lisesinden (Tuzla Anadolu Lisesi, Behiye-Nevhiz Anadolu Lisesi, Tuzla Endüstri ve Meslek lisesi, Denizcilik Meslek Lisesi, Đmam Hatip Lisesi, Pendik Anadolu Lisesi) lise 1., 2., 3. ve 4. sınıf öğrencilerinden toplam 631 kişiden oluşmaktadır.
Araştırma verileri; SPSS for Windows 15.0 istatistik paket programıyla analiz edilmiş olup, değişkenlerden normal dağılım gösteren ikili grupların karşılaştırılmasında bağımsız gruplar t testi, normal dağılım gösteren ikiden fazla grup karşılaştırılmalarında tek yönlü varyans analizi (Anova) kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; problem çözme becerileri alt boyut puanlarının tamamı matematik kaygısındaki toplam varyansın yaklaşık % 20 sini açıklamaktadır. Problem çözme becerileri alt boyutlarının
matematik kaygısını yordamadaki göreli önem sırası; kaçınan, aceleci, düşünen, kendine güven, planlı olduğu görülmektedir. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t-testi sonuçları incelendiğinde; sadece aceleci, düşünen, kaçınan ve kendine güven problem çözme alt boyutlarının matematik kaygısı üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmektedir.
Araştırmanın diğer bulguları literatür ışığında tartışılarak yorumlanmış ve ileride yapılacak araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Matematik, matematik kaygısı, problem, problem çözme, günlük hayatta problem çözme, lise öğrenciler.
SUMMARY
This study aimed to examine the relationship between high school students’ math anxiety and problem solving skills in daily life.
In order to determine the participants’ math anxiety level they were given “Math Anxiety Scale”. The “Problem Solving Scale” was utilized to determine the students’ daily life problem solving skills. The sample consists of 631 students from six state high schools (Anatolian High School, Technical and Vocational High School, Maritime Vocational High School, Imam-Hatip High school) in Tuzla and Pendik municipalities in Istanbul.
The data was analyzed with SPSS-15 for Windows packet program. The data from two group was analyzed with independent t-test and the data showing normal distribution from more than two groups was analyzed with Anova analysis. The results revealed that the problem solving skills altogether explained %20 of variance of math anxiety. The factors of problem solving were ordered in relative importance to explain the math anxiety are avoident, impulsive, reflective, self-confident, organized approaches to problem-solving. The analyses regarding the results of t-test related the significant value of the regression analysis of t-test showed that only the impulsive, reflective and self-confident approaches to the daily life- problems have the significant predictive factors for math anxiety.
The results of this study were discussed within the lines of related literature and new suggestions were produced for the future research related the topic of this study. Key: Maths, maths anxiety, problem, , solving problem, high school students, daily life.