Politika Yapıcılara Öneriler

Türkiye‟de tüm kültürleri kapsayıcı bir eğitimin gerçekleştirilebilmesi için gerekenleri temel olarak üç başlık altında toplamak mümkündür: (1) Yasal düzeyde düzenlemelerin yapılması, (2) çokkültürlü öğretmen yetiştirme programlarının ve görevli öğretmenler için hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesi ve (3) var olan eğitim programlarının çokkültürlü eğitim programlarına dönüştürülmesi.

1. Bir toplumdaki öğrencilerin eğitim ve öğretimlerinin sorumluluğu öğretmenlere aittir. Öğretmenlerin öğrencilerinin yaşamlarını etkilemeleri nedeniyle, kültür ve kültürel çeşitlilik kavramları öğretmenlerin anlamaları gereken önemli kavramlardır.

Çünkü kültür hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin kimlikleri, inançları ve davranışlarını şekillendirir. Öğretmen eğitim programları öğretmen adaylarını, azınlık ya da çoğunluk, tüm öğrenciler için eşitlik sağlayacak eğitimi gerçekleştirmek üzere hazırlamak üzere yeniden yapılandırılması büyük önem taşımaktadır. Farklı öğrencilerin öğretiminde görev alacak öğretmenlerin etkili bir öğretim yapabilmelerini sağlayacak en önemli öğelerden biri, öncelikle kendi dünya görüşlerinde kültürün etkisini anlamak olacaktır, ancak o zaman öğrencilerinin dünya görüşlerini anlayabilirler. Araştırmalar öğretmenlerin öğrencilerle etkili bir şekilde etkileşimde bulunabilmeleri için, kendi taraflı tutumları ve önyargıları ile

193

yüzleşmeleri gerektiğini öğrencilerinin kültürlerini öğrenmeleri gerektiğini ve dünyayı farklı kültürel lenslerle görmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır.

Öğretmenlerin, farklı etnik kökenden ve farklı sosyal sınıflardan öğrencileriyle ilgili kültürel farkındalığa ve onlarla ilgili doğru inanç, tutum, bilgi ve beceriye sahip olmaları gerekir. Bu nedenle, öğretmen yetiştirme programları kapsamında yer alması gereken önceliklerinden biri de, öğretmen adaylarının farklı kültürel çeşitlilikteki öğrenciler ile etkili bir şekilde çalışabilmeleri için gerekli olacak bilgi, beceri, tutumları kazanmalarına yardımcı olmak olmalıdır. Bu bağlamda, eğitim sistemi planlayıcıları, yöneticileri ve uygulayıcılarına kültürel farklılıklara dayalı programları Türkiye‟nin çeşitliliğine uyarlayarak, öğretmen eğitiminde bu uygulamalara ve derslere yer vermek olacaktır. Devlet destekli kurslar ve hizmet içi eğitim programları aracılığıyla da şu an alanda çalışan öğretmenlerin de çokkültürlü eğretim becerilerinin geliştirilmesi dikkate alınması gereken konulardan bir diğerini oluşturmaktadır.

2. Çokkültürlü eğitim, kültürü eğitimin merkezine oturtur, öğrencilere kendilerini ve çevrelerinde var olan çeşitliliği anlama imkânı sunacak öğretim yöntemleri geliştirmenin önemine vurgu yapar. Her ne kadar çokkültürlü eğitim programlarında, azınlık ve yerel grupların yaşayış ve kültürlerinin dahil edilmesi, çokkültürlü eğitimin temelinde yer alsa da, yerel kültürlerin bütün uygulamalarının, algı ve anlayışlarının çokkültürlü eğitim programlarında yer bulması ne amaçtır ne de imkan dahilindedir. Aksine çokkültürlü eğitimle demokratik toplum olmanın ön plana çıkarılması, “insanlık çerçevesinde bireyler ve gruplar arası farklılıkların kabullenilmesi” ve kültürel çeşitliliğin eleştirel ve akılcı bir bakış açısıyla değerlendirilerek bir zenginlik olduğunun fark edilmesi gibi insan hakları kapsamında dikkate alınması gereken bir eğitim kastedilmektedir.

Çokkültürlü eğitim, çokkültürlülüğün dinamiklerini temel alan bir eğitim türü olmakla beraber, sadece toplumun baskın kültüründen farklı kültürdeki öğrencilere verilen eğitim değil, bütün öğrencilere eşit eğitim fırsatı tanıyan bir eğitim türüdür.

Çokkültürlü eğitim gençlere, onların birlikte çalışıp ve birlikte yaşayabilmeleri için, kültürel olarak farklı gruplar hakkında ve farklı geçmişe sahip bireylerin birbirlerinin geçişmişlerini öğrenmeleri için fırsatlar sağlar, bu da olumsuz eğilimlerin ve tutumların tersine çevrilmesine yardımcı olacaktır.

194

KAYNAKÇA

Anne Çocuk Eğitim Vakfı. 2010. Türkiye’ de Ġlköğretim Okullarında Okulu Terk ve Ġzlenmesi ile Önlenmesine Yönelik Politikalar. Rapor.

www.acev.org/content.php?id=22&lang=tr [31.07.2010].

Alp, Seda. Nejat Taştan. 2011. Türkiye’de Irk veya Etnik Köken Temelinde Ayrımcılığın Ġzlenmesi Raporu. İstanbul Bilgi Üniversitesi. İnsan Hakları Uygulama ve Araştırma Merkezi. 30-47

American Psychological Association. 2002. Guidelines on multicultural education, raining, research, practice And organizational change for psychologists.

http://www.apa.org/pi/oema/resources/policy/multicultural-guidelines.aspx,[10.03.2011].

Aksoy, Hasan Hüseyin. 2007. Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin insan farklılıklarına ilişkin görüşlerinin eğitim sürecindeki değişimine ilişkin karşılaştırmalı bir inceleme: Ankara ve Gazi Üniversiteleri örneği. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 5-7 Eylül, 2007. Tokat: Gazi Osman Paşa Üniversitesi.

Allen, Walter R., Robert Teranishi, Gniesha Dinwiddie, Gloria Gonzalez. 2000.

Knocking at Freedom's Door: Race, Equity, and Affirmative Action in U.S.

Higher Education. The Journal of Negro Education, c. 69, s.1/2: 60-73.

Anderson, Lindsey. 2010. Effect of experience and professional development on multicultural teaching competence. http://minds.wisconsin.edu [03.05.2010].

APA (2002). Guidelines on multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. http://www.apa.org/pi/oema/resources/

policy/multicultural-guidelines.aspx,.[17. 10. 2013].

Arsal Zeki, Gökhan Önal. 2012. İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Çokkültürlü Eğitim. 2. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 27-28- 29 Eylül 2012. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi

.

195

Arıkan, Rauf. 2000. AraĢtırma Teknikleri ve Rapor Yazma, Ankara: Gazi Kitapevi

Aslan, Hasan. 2009. Educational Policy vs. Culturally Sensitive Programs in Turkish Educational System. International Journal of Progressive Education. c.5. s. 2:

44-57.

Aydin, Hasan. 2009. Key Dynamics of Assimilation among First-Generation Turkish Immigrants Residing in Romania. Journal of Global Initiative. c. 4. s. 2: 23-148.

_______.2012. Multicultural Education Curriculum Development in Turkey.

Mediterranean Journal of Social Sciences, 2012. c.3. s.3: 277-286.

_______.2013. Dünya’da ve Türkiye’de Çokkültürlü Eğitim TartıĢmaları ve Uygulamaları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Aydın, Hasan ve İlhan Kaya. 2013. The Representation Of Kurdish Question In The International Media, Ukam (Uluslar arası Kültürel AraĢtırmalar Merkezi) Rapor. Ukam Yayınları. İstanbul, Türkiye. www.ukam.org. [21.12.2013].

Aydın, Suavi. 2005. Azınlık Kavramına İçeriden Bakmak. Türkiye’de Çoğunluk ve Azınlık Politikaları: AB Sürecinde YurttaĢlık ÇalıĢmaları. ed. Ayhan Kaya, Turgut Tarhanlı. İstanbul: Tesev Yayınları. 122-152.

Aytav, Erkam Tufan. 2011. Türkiye’de Öteki Olmak. İstanbul: Ufuk Yayınları Balcı, Ali. 2010. Sosyal Bilimlerde AraĢtırma: Yöntem, Teknik ve Ġlkeler.

Ankara: Pegem Akademi.

Banks, James, A. 1993. Multicultural Education: Historical Development, Dimensions, and Practice. Review of Research in Education. c.19. s.23.

_______. 1993. Multicultural education: Developments, dimensions, and challenges. Phi Delta Kappan International. c.75. s.1: 22-28.

_______. 2001. Cultural Diversity and Education: Foundations, Curriculum and Teaching. 4th edition. Boston: Allyn ve Bacon.

_______. 2004a. Race, knowledge construction and education in the United States.

In J. Banks, (Ed). Handbook of research on multicultural education. San Francisco: Jossey-Bass. 228-239.

_______. 2004b. Multicultural education: Historical development, dimensions,and practice. ed. J.A. Banks, Handbook of research on multicultural education San Francisco: Jossey-Bass:3-30.

_______. 2008. An Introduction to Multicultural Education (4th eds). Boston, MA: Pearson Publication.

196

_______. 2009. The Routledge international companion to multicultural education. New York ve London: Routledge.

_______. 2010. Approaches to multicultural curriculum eform. In J.A. Banks &C.

A.M. Banks (Eds.). Multicultural Education: Issues and Perspectives, 7. bs.

Danvers, MA: John Wiley ve Sons. 233-254.

Banks, J., A.ve diğ., 2001. Diversity Within Unity: Essential Principles for Teaching and Learning in a Multicultural Society.

http://www.tolerance.org/tdsi/sites/tolerance.org.tdsi/files/assets/general/Diversity W thinUnity.pdf. [07.05.2013].

Banks, James, A. ve Cherry A. McGee Banks. 2004. Handbook of Research on Multicultural Education. 2.bs. San Francisco: Jossey Bass. Edition. USA Washington.

Barnlund, Dean C. 1968. Interpersonal communication: Survey and studies Boston: Houghton Mifflin.

Barrineau, Debra J. 2012. Investigating novice White Teachers in African American Classrooms: A Phenomenological Investigation of Cultural Responsiveness.

Educational Policy Studies Dissertations

http://scholarworks.gsu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1113&context=eps_diss.[

12.10.2013]

Başbay, Alper ve D. Yelda Kağnıcı. 2009. Çokkültürlülük Bağlamında Öğretim Ortamı ve Öğretmen Yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, c. 34. s.152: 30-43.

_______. 2011. Çokkültürlü Yeterlik Algıları Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Eğitim ve Bilim. c. 36. s. 161:199-212.

Başbay, Alper, D. Yelda Kağnıcı ve Fırat Sarsar. 2013. Eğitim Fakültelerinde Görev Yapmakta Olan Öğretim Elemanlarının Çokkültürlü Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. c.8. s.3:47- 60.

Bonvillain, Nancy. 1993. Language, culture and communication: The meaning of messages. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Bennett, Christine. I. 1999. Comprehensive Multicultural Education: Theory and Practice. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon Press. 251-252.

_______. 2001. Genres of research in multicultural education. Review of Educational Research. c.7. s.2: 171-217.

Bennett, Tony .2001. Differing Diversities Transversal Study On The Theme Of Cultural Policy And Cultural Diversity. Council of Europe Publishing, 7-63.

197

Bennett, Milton, J. 1993. Towards ethnorelativism: A developmental model of intercultural sensitivity. In M. Paige (Ed.), Education for the intercultural experience. Yarmouth, ME: Intercultural Press. 21-72.

Black, Thomas R. 2005. Doing Quantative Research in the Social Sciences London: Sage Publications.

Bode, Patty. .2009.Multicultural Education.

http://www.education.com/partner/articles/galegrp/ [01.09. 2013].

Brace, Amy Louise. 2011. Cultural Competence and its Impact on Student Academic Achievement in Urban Elementary Schools. PhD diss.,University of Tennessee, 2011.http://trace.tennessee.edu/utk_graddiss/952. [01.09. 2013].

Brown, Monica R. 2007. Educating All Students: Creating Culturally Responsive

Teachers, Classrooms, and Schools

http://csuprofessionaldevelopment.com/images/pdfs/EducatingAllStudents.pdf.

[16.08. 2013].

Büyüköztürk, Şener. 2004.Veri Analizi El Kitabı. 3.bs. Ankara: Pegem.

_______. 2007. Sosyal Bilimler Ġçin Veri Analizi El Kitabı. 7.bs. Ankara: Pegem.

Büyüköztürk, Şener, Sadegül Akbaba-Altun ve Kamil Yıldırım. 2010. Öğretme ve Öğrenme Araştırması. Türkiye Ulusal Raporu. http://digm.meb.gov.tr. [12.09.

2010].

Byre, Barbara M. 1989. A primer of LISREL. New York: Springer-Verlag.

Capotorti, Francesco. 1979. Study on the Rights of Persons Belonging to Ethnic, Religious and Linguistic Minorities U.N. Doc. E/CN.4/Sub.2/384/Rev.1, U.N.

Sales No. E.78.XIV.1 (1979). 16-26.

Chisholm, Ines Marquez. 1994. Preparing Teachers for Multicultural Classrooms.

The Journal of Educational Issues of Language Minority Students, c.14: 43- 68.

Chou, Hui-Min. 2007. Multicultural Teacher Education: Toward a Culturally Responsible Pedagogy

http://www.usca.edu/essays/vol212007/chourevised.pdf.[25.09.2013].

Cochran-Smith, Marilyn.2003. The Multiple Meanings of Multicultural Teacher Education: A Conceptual Framework. Teacher Education Quarterly, Spring, 2003.

Codding, Rachael ve Ken Bergen. 2004. Multicultural Education: An Extensive Literature Review.

https://www.humboldt.edu/sociology/downloads/senior_projects/2004Codding&

Bergen.pdf.[12.06.2013].

198

Corradetti, Claudio, 2011. The Frankfurt School and Critical Theory.

http://www.iep.utm.edu/frankfurt/ [19.12.2013].

Creswell JW and Plano Clark VL .2007. Designing and Conducting Mixed Methods Research, Sage, Thousand Oaks, CA. http://www.sagepub.com/upm-data/41670_5.pdf. [19.12.2013].

Cummins, Jim. 1986. Empowering minority students: A framework for intervention. Harvard Educational Review. c. 56. s.1: 656-673.

Çoban, Aysel, Neslihan Karaman ve Türkan Doğan. 2010. Öğretmen Adaylarının Kültürel Farklılıklara Yönelik Bakış Açılarının Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Dergisi. s.10: 125-131.

Coşkun, Mehmet Kamil. 2012. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumları (İlahiyat-Eğitim DKAB Karşılaştırılması.

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. s. 34: 33-42.

Damgacı, Fadime, Hasan Aydın. 2013. Akademisyenlerin Çok Kültürlü Eğitime İlişkin Tutumları. Electronic Journal of Social Sciences, Bahar-2013. c.12., s. 45:

325-341.

D‟Andrade, Roy G. 1984. Cultural meaning systems. In R. Shweder & R. LeVine (Eds.), Cultur theory: Essays on mind, self, and emotion. Cambridge, England:

Cambridge University Press.S. 88-119.

D'Andrea, Michael, Judy Daniels, ve Mary Joo Noonan. 2003.New developments in the assessment of multicultural competence: The multicultural awareness knowledge-skills survey- teachers form. In D. B. Pope-Davis, Ed., Multicultural competencies in counseling and psychology. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.154-167.

Davis, Kathryn A. 1995. Multicultural classrooms and cultural communities of teachers.Teaching and Teacher Education. c.11. s. 6: 553–563.

DeJaeghere, Joan, Zhang Yongling. 2008. Development of intercultural competence among US American teachers: professional development factors that enhance competence. Intercultural Education. s.19: 255-268.

Delgado, Richard, Jean Stefancic. 2001. Critical Race Theory: An Introduction http://www.odec.umd.edu/CD/RACE/CRT.PDF. [17.09.2013].

Delgado-Gaitan, C., & Trueba, H. .1991. Crossing cultural borders:

Education for immigrant families in America. New York: Falmer.

Delpit, Lisa. 2006. Other people’s children: Cultural conflict in the classroom (2nd ed.). New York: New Press.

199

Delpit, Lisa, Joanne Kilgour Dowdy. 2002. The Skin that we speak: Thoughts on language and culture in the classroom. New York,N.Y: The New Press.

Demir, Semra. 2012. Erciyes Üniversitesi Öğretim Elemanlarına Göre Çok Kültürlü Eğitimin Önem Derecesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. c.7. s.4:1453-1475.

Demir, Semra, Fatma Başarır. 2013. Çok Kültürlü Eğitim Çerçevesinde Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi. International Journal of Social Science. c. 6. s.1: 609-641.

Demirel, Özcan. 1999. Eğitimde Program GeliĢtirme. Ankara: Pegem Academi.

Yayıncılık.

Diller, Jerry V. 2005. Cultural competence: A primer for educators. Belmont, CA:Thomson Wadsworth.

Douglas Kellner. 2003. Toward a Critical Theory of Education. Democracy &

Nature. c.9. s.1: 51-64.

Erkal, Mustafa, 2005. KüreselleĢme Etniklik Çokkültürlülük, İstanbul: Derin Yayınları.

Esen, Hüseyin. 2009. An Analysis of Public Primary School Teacher‟s Dealing With Difference in The Absence of Multicultural Education Policy in Turkey.

Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.

European Trade Union Committee for Education. 2008. Teacher Education in Europe. Brussels: ETUCE.

Freire, Paulo. 1998. Pedagogy of freedom: Ethics, democracy and civic courage Lanham: Rowman & Littlefield Publishers.

Ford, Donna Y., James L. Moore III, 2004. Creating Culturally Responsive Gifted Education Classrooms: Understanding "Culture" is the First Step. Gifted Child Today, c.27. s. 4: 34-39.

Gay, Geneve. 1994. A Synthesis of Scholarship in Multicultural Education.

http://www.ncrel.org/sdrs/areas/issues/educatrs/leadrshp/le0gay.htm#author.

[23.02.2013].

_______. 2002. Preparing for Culturally Responsive Teaching. Journal for Teacher Education. c.53. s. 2.

_______.2000. Culturally Responsive Teaching: Theory, Research, and Practice.New York: Teachers College Press. s. 53

_______.2004. Curriculum theory and multicultural education. In J. A. Banks, C. A.

M. Banks (Eds.), Handbook of research on multicultural education. San Francisco: Jossey-Bass, Inc. s. 30-48