ç›-kabilmesi muhtemel “ Do¤ru transfer fiyatland›rmas› yönteminin ne oldu¤u
” sorununun önlenmesi amac› ile mevzuat›m›za giren peflin fiyatland›r-ma anlaflfiyatland›r-malar›nda, mükellefin idare-ye sunaca¤› asgari belge ve bilgiler 2007/12888 say›l› B.K.K. ve Transfer Fiyatland›rmas› GT (1 seri nolu)’de s›ralanm›flt›r. Mükellefin söz konusu koflullara uyum gösterip
göstermedi-¤ini ve/veya bu koflullar›n geçerlili¤i-ni sürdürüp sürdürmedi¤i, yap›lan transfer fiyatland›rmas› anlaflmas›n›n geçerlili¤i boyunca mükellefin suna-ca¤› “ Peflin Fiyatland›rma Anlaflma-s›na ‹liflkin Y›ll›k Rapor ” üzerinden takip edilecektir. Bu rapor da anlaflma süresi boyunca, her y›l kurumlar ver-gisi beyannamesinin verilme süresi içinde mali idareye sunulacakt›r.
SONUÇ VE TARTIfiMA
2007 y›l›n›n bafl›nda uygulamaya ge-çen transfer fiyatland›rmas› kavram›, daha önce kullan›lan “ Örtülü kazanç da¤›t›m› ” kavram›ndan kaynaklanan sorunlar› bir dereceye kadar çözebile-cek durumdad›r. Yeni uygulamada, transfer fiyatland›rmas›n›n konusuna giren kifliler geniflletilmifl, ifllemler ta-n›mlanm›fl, emsallere uygunluk ilkesi gibi daha somut bir kavram getirilmifl, yöntemler belirlenmifl, kullan›m k›s›t ve sonuçlar› da aç›klanm›flt›r.
Ancak, transfer fiyatland›rmas›n›n he-saplanmas›nda kullan›lacak bir veri ambar› alt yap›s› halihaz›rda bulun-mamaktad›r. ‹dare taraf›ndan emsal bedel oldu¤u iddia edilecek olan oran / tutar en az›ndan flu aflamada su götü-rür bir durumdad›r. Yeni uygulamala-r›n yasal düzenlemelerin yan›nda ida-ri ve hukuki uygulamalar ile flekille-nece¤i de ortadad›r.
5520 say›l› yeni K.V.K.’da tan›mla-nan Transfer fiyatland›rmas› düzenle-mesinde, yurtiçi ve yurtd›fl› kifli ve ku-rumlar aras›nda bir ayr›m yap›lmad›¤›
için, çok uluslu flirketlerde de mevcut uygulama geçerli olacakt›r. Günümüz dünya ticaretinin % 60’›n› çok uluslu flirketlerin gerçeklefltirdi¤i ve bu tica-retin de yar›s›n›n grupiçi ticaret olarak gerçeklefltirildi¤i halde, çok uluslu flirketlere dair özel düzenlemeler yeni düzenlemelerde de çok s›n›rl› kalm›flt›r.
5520 say›l› K.V.K.’n›n 13. maddesi-nin 7 numaral› f›kras›nda, transfer fi-yatland›rmas›na iliflkin usullerin B.K.
taraf›ndan belirlenece¤i vurgulanm›fl-t›r. Bu durumda Maliye Bakanl›¤›’n›n transfer fiyatland›rmas›na iliflkin dü-zenleme yapma yetkisi bulunmamak-tad›r. Sadece konuya iliflkin aç›klama yap›labilir. Ancak Maliye
Bakanl›-¤›’n›n, 18.11.2007 tarih ve 26704 sa-y›l› RG’de yay›mlanan 1 nolu Trans-fer Fiyatland›rmas› GT ile bu müesse-seye iliflkin ayr›nt›l› aç›klama ve dü-zenlemeler yapm›flt›r. Y›ll›k
belgelen-dirme ve PFA’lara iliflkin belgelendir-melerde MB aç›klama yapman›n ileri-sine giderek düzenleme yapm›flt›r (Tekin ve Kartalo¤lu, 2007, 94). Bu tenkitlerin yap›lmas›ndan sonra, 06.12.2007 tarih ve 26722 say›l› RG ile Transfer Fiyatland›rmas› ile ilgili B.K.K. yay›nlanarak bu olumsuzluk kald›r›lmaya çal›fl›lm›flt›r. Ancak ida-re hukukunda, özel hukuktaki gibi bir icazet söz konusu de¤ildir ve sonra-dan yap›lan idari ifllemlerle önceki ifl-lemlerdeki hukuki ayk›r›l›k giderile-mez (Do¤rusöz, 2007).
Yukar›da belirtilenlerin yan›nda mev-cut uygulaman›n eksikliklerinin bu-lundu¤u di¤er konular› da flu flekilde s›ralayabiliriz;
• Bakanlar Kurulu hala vergi cenneti kabul edilecek olan ülke ve bölgelere aç›kl›k getirmemifltir,
• Emsal bedelin ne oldu¤una dair bir veri taban› halihaz›rda bulunmad›¤›
için, meslek örgütlerinin de içinde bu-lundu¤u bir yap›lanma ile veri taban›
oluflturma ve güncelleme sisteminin oluflturulmas›n›n yan›nda, ayr›ca PFA yapan kurumlar›n verilerinin de bu sis-teme eklenmesi faydal› olabilecektir,
• Yurtd›fl› emsal uygulamas›n›n olup olmayaca¤› konusu hala ortadad›r,
• ‹liflkili kiflinin hepsi ayn› derecede önemli kabul edilmifl, derecelendirme yap›lmam›flt›r,
• Örtülü olarak da¤›t›lm›fl say›lan
ka-zançlar›n KDV karfl›s›ndaki durumu belirsizdir,
• Yeni düzenleme ile fiyat veya bedel-lerini de¤ifltiren mükellefler için geri-ye dönük inceleme yap›l›p yap›lmaya-ca¤› net de¤ildir.
Ortaklara borç para verme yada ortak-lar›n finans ihtiyaçortak-lar›n› karfl›lama ko-nusunda uygulanabilecek emsal bede-le kaynak teflkil edebibede-lecek bir faiz oran› uygulamas›, transfer fiyatland›r-mas› mevzuat›nda yer almamaktad›r.
Oysa ki, 5520 say›l› Kanun’un 13.
maddesinde belirtilen transfer fiyat-land›rmas› yoluyla örtülü kazanç
da-¤›t›m›na muhatap olunmamas› için, adatland›rman›n yap›larak net adat bulunmas› ve bunun üzerinden hesap-lanan faiz tutar›n›n gelir olarak dikka-te al›nmas› risksiz ve yerinde bir çö-züm olacakt›r. Bu olumsuz sonucu or-tadan kald›rmak için TCMB’ce vade-sine en çok üç ay kalm›fl olan senetler karfl›l›¤›nda yap›lan reeskont ifllemle-rinde dikkate al›nan iskonto oranlar›-n›n uygulanmas› hususu da yarg› içti-hatlar›ndan destek bulmufltur.
5520 say›l› K.V.K. ile Türk Vergi Sis-temine getirilen Transfer Fiyatland›r-mas› kurumunun yeterince anlafl›lma-s›, alt hukuki düzenlemelerin tam ola-rak ve hukuka uygun bir flekilde olufl-turularak dönem bafl› itibariyle yürür-lü¤e girmesinin sa¤lanabilmesi için kanun maddesinin ertelenmesinin bir ihtiyaç oldu¤u, aksi halde maddenin uygulamas›ndan pek çok sorun ve
ih-tilaflar ile karfl›lafl›laca¤› bugünden belirgindir. Sektörlerle toplant›lar ya-p›larak ve ekonomik etki analizi ger-çeklefltirilerek ç›kabilecek pek çok so-runa en bafltan çözümler öngörülerek düzenlemenin baflar›s› da yükseltile-bilir (Do¤rusöz, 2007).
KAYNAKÇA
1 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Genel Teb-li¤i (KV GT), RG Say›s›: 26482, RG Ta-rihi: 03/04/2007.
2007/12888 say›l› Bakanlar Kurulu Kara-r›, RG Say›s›: 26722, RG Tarihi: 06/12/2007.
Akbulut, Salime (2007). “Yeni Kurum-lar Vergisi Kanunu ve Vergi Cennetle-rine ‹liflkin Düzenlemeler”, http://
www.verginet.net/dtt/1/SalimeAkbulut SMMM-YeniKurumlarVergisiKanunu-v e 8 2 2 0 V e r g i C e n n e t _ 1 4 9 6 2 . a s p x , 04.01.2008 tarihinde eriflildi.
Aktafl, Mehmet (2006). “Yeni Kurumlar Vergisi Tasar›s› Çerçevesinde Transfer Fiyatlamas› Düzenlemesi”, Vergi Dün-yas›. 294 (2006): 28.
Biyan, Özgür (2007). “Transfer fiyatlan-d›rmas› yoluyla örtülü kazanç da¤›t›m›”, Mali Çözüm. 82 (2007), http://archi-ve.ismmmo.org.tr/docs/malicozum/82 malicozum/04- %20ozgur%20biyen.pdf, 04.01.2008 tarihinde eriflildi.
Biyan, Özgür (2007). “Türk Vergi Huku-kunda Yeni Bir Boyut: Transfer Fiyatlan-d›rmas›”, Bütçe Dünyas›. 26 (2007), http://www.butce.org/Html/ dergi/26/obi-yan.pdf, 17.12.2007 tarihinde eriflildi.
Do¤rusöz, Bumin (2007). “Transfer fi-yatland›rmas› müessesesinde ertelenme zorunlulu¤u”,http://www.muhase- betr.com/ulusalbasin/haber_oku.php?ha-ber_id =2086#. 04.01.2008 tarihinde eriflildi.
Kapusuzo¤lu, Tuncay (2003). “Vergisel Yönden Transfer Fiyatland›rmas›”, Olufl Yay›nc›l›k(2003): 192.
Koyuncu, Mesut (2005). “Transfer Fiyat-land›rmas›”, Vergi Dünyas›. 290 (2005): 74 Ö¤rendik, Güray (2007). “Transfer Fiyat-land›rmas› Yoluyla Örtülü Kazanç Da¤›t›-m› Hakk›nda Bakanlar Kurulu Karar›
Tasla¤› Hakk›nda Düflüncelerimiz”, http://www.muhasebetr.com/yazarlari-miz/guray/002/. 26.12.2007 tarihinde eriflildi.
Rapor 2006 / 53, ‹stanbul Yeminli Mali Müflavirler Odas›, “Transfer Fiyatlan-d›rmas› Yoluyla Örtülü Kazanç Da¤›t›-m›”,15.10.2007, http://www.istanbuly- mmo.org.tr/iymmo/DOSYALAR/MaliP- latform/53.%20transfer%20fiyatlamas i % 2 0 y o l u y l a % 2 0 o r t u l u % 2 0 k a -zanc%20dagitimi.pdf, (22.12.2007).
Saraço¤lu, Fatih ve Kaya, Ercan (2006).
“Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ve Transfer Fiyatland›rmas› Yoluyla Örtülü Kazanç Da¤›t›m›”. Vergi Sorunlar›. 216 (2006): 150
Soydan, Billur (2006). “Kurumlar Vergisi Kanunu’nun ‘Yenisi’: Peflin Fiyat Sözlefl-meleri”. Vergi Sorunlar›. 219 (2006): 9
Soydan, Billur (2007). “Transfer Fiyat-land›rmas›nda Vergi Anlaflmas› Uygula-mas›”. Vergi Sorunlar›. 222 (2007): 12 T.C. Yasalar (1949) 5422 say›l› (Eski) Ku-rumlar Vergisi Kanunu (Eski K.V.K.), Ankara : Resmi Gazete 7229
T.C. Yasalar(2006) 5520 say›l› (Yeni) Ku-rumlar Vergisi Kanunu (Yeni K.V.K.), Ankara : Resmi Gazete 26205
T.C. Yasalar (2007). 5615 say›l› Gelir Vergisi Kanunu ve Baz› Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Kanun, Ankara : Resmi Gazete 26483
Tekin, Cem ve Kartalo¤lu, Emre (2007).
“Örtülü Sermaye ve Transfer Fiyatlan-d›rmas› Yoluyla Örtülü Kazanç Da¤›t›-m›nda Dönem Sonu ‹fllemleri”.
‹SMMMO Yay›n No: 96 (2007).
Transfer Fiyatland›rmas› Yoluyla Örtülü Kazanç Da¤›t›m› Hakk›nda Genel Tebli¤
(TF GT), SN: 1, RG Say›s›: 26704, RG Tarihi: 18/11/2007.
Yard›mc›o¤lu, Mahmut, Özer, Veli ve De-mirel, Nuray. “Emsallere Uygunluk Prensibi Çerçevesinde Uluslararas› Transfer Fiyat-land›rmas›n›n De¤erlendirilmesi”, Mali Çözüm. 83 (2007),http://archive.ism-mmo.org.tr/ docs/malicozum/83malico-zum/ 3%20nuraydemirel.pdf, 04.01.2008 tarihinde eriflildi.