Orman Köylerinde Sosyo-Ekonomik Kalkınmanın Desteklenmesi

Bu güne kadar toplam 932.842 hektar alanda toprak muhafaza çalıĢması, 142.199 hektar alanda ise mera ıslah çalıĢması gerçekleĢtirilmiĢtir.

Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi: 4 Ekim 2004 tarihinde Dünya Bankası ile

Hükümetimiz adına Hazine MüsteĢarlığı arasında imzalanan ve doğal kaynakların korunması, geliĢtirilmesi ve bu kaynaklara baskı yapan kırsal fakirliğin azaltılması ile tarımsal ve hayvansal atıklardan kaynaklanan su kirliliğinin önlenmesini amaçlayan Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi kapsamında 2011 yılı içinde dıĢ kaynaktan 504.120 $ karĢılığı 846.043 TL iç kaynaktan ise 273.577 TL harcama olmak üzere toplam 1.119.620 TL harcama yapılmıĢ, bu harcamanın karĢılığı olarak toplam 2.200 hektar bakım çalıĢması gerçekleĢtirilmiĢtir.

1.12 Orman Köylerinde Sosyo-Ekonomik Kalkınmanın Desteklenmesi

2011 yılı verilerine göre 21.310 orman köyünde 7.079.497 kiĢi yaĢamakta olup, ülke nüfusunun yaklaĢık % 9,6‟sını, kırsal nüfusun ise % 40‟ını oluĢturmaktadır. Orman köyleri, milli gelirden en az

4.642 5.521 7.968 10.114 0 3.000 6.000 9.000 12.000 2008 2009 2010 2011

Mera Islahı (Hektar) 52.133 48.778 61.243 65.014 0 20.000 40.000 60.000 2008 2009 2010 2011

Orman Genel Müdürlüğü 2011 Yılı Faaliyet Raporu 40

pay alan grupta yer almakta, köylerde tarım arazisi yetersiz olmakla birlikte var olan tarım arazileri de parçalanmıĢ, engebeli ve verimsizdir.

Orman köylülerinin sosyo-ekonomik bakımdan kalkınmalarına yönelik “Orman Köyleri Kalkınma Planları” hazırlanmakta ve bu planlar çerçevesinde önerilen projelerle orman köylüleri desteklenmektedir. 2011 yılında 221 adet orman köyünde planlama çalıĢması tamamlanmıĢ, 949 revizyon raporu hazırlanmıĢ ve planı yapılan köy sayısı 17.877 adede ulaĢmıĢtır. Ġlçe Kalkınma Planlarındaki önerilerin projeler itibarıyla dağılımı ve uygulama sonuçlarına Tablo 28‟de yer verilmiĢtir.

Tablo 28: Ġlçe Kalkınma Planlarındaki Önerilerin Projeler Ġtibariyle GerçekleĢme Durumu Kredi Türü

Toplam Kredi

Önerisi ^{Toplam Kredi Uygulaması Uygulama}

Ünite Ünite % Sosyal Amaçlı 2.027.636 250.708 12,4 Dam Örtüsü 523.141 119.468 22,8 Isıtma-PiĢirme 325.109 25.742 7,9 GüneĢ Enerjisi 1.178.461 105.458 9,0 Kuzineli Soba 925 40 4,3 Ekonomik Amaçlı 1.295.758 153.263 11,8 Fenni Arıcılık 196.081 25.160 12,8 Hayvancılık 732.897 109.233 14,9 El ve Ev Sanatları 136.000 10.066 7,4

Tesis Edindirme ve Çevirme 230.780 8.804 3,8

Toplam 3.323.394 403.971 12,2

Ekonomik ve sosyal maksatlı bu kredilerden orman köylüleri hem ferdi olarak hem de kurdukları kooperatifler yoluyla yararlanabilmektedir.

2009 ve 2011 yılları arasında ferdi kredi uygulamalarına iliĢkin bilgiler Tablo 29„da verilmiĢtir.

Tablo 29: Sosyal ve Ekonomik Maksatlı Ferdi Kredi Uygulamaları, 2009-2011

Kredi Türü

2009 2010 2011

Uygulanan

Aile Sayısı Uygulaması (TL) ^{Kredi Uygulanan} Aile Sayısı

Kredi Uygulaması (TL) Uygulanan Aile Sayısı Kredi Uygulaması (TL) Sosyal Amaçlı Krediler ^{21.218 30.598.489 25.920 37.541.965 19.124 28.197.689} Ekonomik Amaçlı Krediler ^{1.462 14.319.898 1.285 15.846.815 2.541 35.895.473}

2004 yılından itibaren odun üretimini azaltıcı ve orman köylüsünün hayat Ģartlarını iyileĢtirici etkisi olan sosyal maksatlı kredilere öncelik tanınmıĢtır. 2011 yılında 52 adet tip proje onaylanmıĢ, çalıĢma programında yer alan 22.433 aileye karĢılık 21.665 aileye kredi desteği sağlanmıĢ ve ferdi kredilere ayrılan 67.089.084 TL ödeneğin 64.093.162 TL‟si kredi olarak tahsis edilmiĢtir. Kredi türlerine göre ferdi kredi uygulamalarına iliĢkin bilgiler Tablo 30„da verilmiĢtir. 2004 yılında 31 ailenin talebi üzerine baĢlayan GüneĢ Enerjisi ile Su Isıtma Sistemi kredilerinde kredilendirilen aile sayılarında önemli artıĢlar oluĢmuĢtur.

41 Orman Genel Müdürlüğü 2011 Yılı Faaliyet Raporu Tablo 30: Kredi Türlerine Göre Ferdi Kredi Uygulamaları, 2009-2011

Kredi Türü ^{2009 2010 2011}

Aile Sayısı Aile Sayısı Aile Sayısı

Dam Örtülülüğü 443 527 204

Kuzineli Soba 40

GüneĢ Enerjisi Ġle Su Isıtma Sistemi 20.735 25.393 18.920

Fenni Arıcılık 114 40 53

Hayvancılık ve Yem Yardımı 1.243 1.125 2.402

El ve Ev Sanatları 7

Tesis Edindirme ve Çevirme 105 113 86

Orman köylüsüne tahsis edilen ekonomik maksatlı kredilerle yerinde kalkınmanın sağlanması ilkesi doğrultusunda 2011 yılında 12.173 adam/ay olmak üzere son on yılda toplam 126.010 adam/ay istihdam sağlanmıĢtır.

1974 yılından bu güne kadar 505 adet Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerince uygulanan 529 adet projeye 2011 yılı itibariyle yaklaĢık 306,6 milyon TL kredi aktarılmıĢtır. Projelerin sektörlere dağılımı ve oluĢturulan kapasiteye iliĢkin bilgiler Tablo 31 ve Tablo 32‟de verilmiĢtir.

Tablo 31: Kooperatif Projelerinin Sektörlere Dağılımı, 1974-2011

Sektör Proje Sayısı ^{Ödenen Kredi Tutarı} _{(2011 yılı deflatörü)} Parasal Oran (%)

Tarım 146 21.126.603 7

Sanayi 380 270.032.207 88

Diğer 3 15.408.178 5

Tablo 32: Kooperatif Projeleri Ġle OluĢturulan Kapasite, 2011

Nevi Birim Kapasite

Soğuk Hava Deposu Ton/yıl 66.000

Kereste Fabrikası M3/yıl 200.000

Parke M2/yıl 125.000

Zeytin Salamura Tesisi Ton/yıl 4.850

Halı Tezgâhı Adet 4.500

Mandıra Ton/gün 450

Süt Toplama Tesisi Ton/gün 95

2011 yılında 10 adet projeye 2.376.921 TL kredi sağlanmıĢtır. 2003 yılından sonra ormancılık faaliyetlerinin yürütülmesinde ortaya çıkan ekonomik ve sosyal problemlerin çözümüne yönelik olarak yatırım maliyetleri büyük projeler yerine daha küçük ölçekli ve istihdam yaratan projeler tercih edilmiĢ, 2011 yılı itibariye toplam 25.005 adam/yıl istihdam sağlanmıĢtır.

2011 yılı ferdi kredi geri ödemelerinde beklenen 63,2 Milyon TL geri ödeme tutarına karĢılık 48,5 Milyon TL ile %76,7 oranında geri ödeme gerçekleĢmiĢtir. Kooperatif kredilerinde ise bu oran % 77,6 ile 2,4 Milyon TL olarak sonuçlanmıĢtır.

Ordu-Giresun Kırsal Kalkınma Projesi: Proje 2005 yılı sonu itibariyle tamamlanmıĢtır. Dünya

Bankası ile yapılan sözleĢme gereği bölgeye verilen kredilerden dönen kaynak, yine bu bölgeye kredi için kullanılmaktadır. 2011 yılında 1.314 aileye 2.812.900 TL kaynak sağlanmıĢtır.

MuĢ-Bingöl Kırsal Kalkınma Projesi: Proje 2001 yılı sonu itibariyle tamamlanmıĢtır. T.C.

Orman Genel Müdürlüğü 2011 Yılı Faaliyet Raporu 42

tahsilât, aynı amaçla proje sahasındaki köylüler için kullanılmaya devam etmektedir. 2011 yılında 410 aileye 773.081 TL kredi sağlanmıĢtır.

Yozgat Kırsal Kalkınma Projesi: Proje 2001 yılı sonu itibariyle tamamlanmıĢtır. T.C. Hükümeti ile

IFAD arasında yapılan anlaĢma gereği oluĢturulan fon sayesinde kredilendirilen ve yapılan tahsilâtın, aynı amaçla proje sahasındaki köylüler için kullanılmasına devam edilmektedir. 2011 yılında 334 aileye 484.373 TL kredi sağlanmıĢtır.

Orman Koruma Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi: Kastamonu-Bartın Küre Dağları

Milli Parkı ve çevresinde doğa koruma ve sürdürülebilir kaynak yönetimi için etkin ve bütüncül bir yönetim modeli oluĢturulması amacıyla gerçekleĢtirilecek olan projede; Orman Genel Müdürlüğünün projeye yapacağı ayni katkı (130.000 Dolar) ve bunun tahmini olarak yıllara göre dağılımını belirlemiĢtir. Proje 2008 yılında baĢlamıĢ olup, 2012 yılı Haziran ayında tamamlanacaktır. Projeye Orman Genel Müdürlüğü bütçesinden BüyükbaĢ Hayvancılık ve GüneĢ Enerjisi ile Su Isıtma Sistemleri Projeleri için 2011 yılında 127 ünite 179.450 TL tutarında katkı sağlanmıĢtır.

Murat Havzası Güçlendirme Projesi: Elazığ, MuĢ ve Bingöl illerinin üst havzalarındaki önemli

doğal kaynakların, Bakanlığımızın oluĢturduğu ilkelerle uyumlu yaklaĢımların kullanılması yoluyla ekonomik olarak iyileĢtirilmesine ve aynı zamanda da doğru ve sürdürülebilir olarak yönetilmesine dayanan bir “doğal kaynak rehabilitasyonu ve kırsal yoksulluğu azaltma” projesidir. Proje, Murat Nehri su havzasında yer alan Elazığ, MuĢ ve Bingöl illerinde doğal kaynak bozunumun önüne geçerek, havzanın üst kodlarında yaĢayanların yoksulluklarını azaltmayı amaçlamaktadır.

Projenin hazırlık aĢamaları sürdürülmekte olup; proje 7 yıl süreyle (2012-2018) finanse edilecektir.

GEF-5 Türkiye’de Yüksek Koruma Değerine Sahip Akdeniz Ormanları Entegre Yönetimi Projesi: Orman Genel Müdürlüğü, GEF ve UNDP ortaklığında yürütülecek olan projenin hazırlık

çalıĢmaları sürdürülmekte olup, projenin sahibi ve yürütücüsü Orman Genel Müdürlüğü gelir getirici faaliyetler konusunda projeye destek verecektir. 5 ilde (Muğla, Antalya, K.MaraĢ, Adana ve Mersin) seçilecek 5 iĢletme müdürlüğünde 2013-2018 döneminde yürütülecek proje 7 yıl süreyle (2012-2018) finanse edilecektir.

Ayrıca Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi kapsamında; proje faaliyetlerinin gerçekleĢtirileceği 5 il (Kayseri, Çorum, Amasya, Sivas, Tokat) için 2011 yılı uygulamalarında 618.000 TL ödenek ayrılmıĢtır. 2 Ġl (Kayseri ve Tokat) yaĢanan sosyal problemler ve ihale iĢlemlerinde yaĢanan sıkıntılar nedeniyle faaliyetlerini gerçekleĢtirememiĢ, 3 il‟deki (Amasya, Çorum, Sivas) 5 mikro havzada süt sığırcılığı ve güneĢ enerjisi sistemleri için toplam 138 adet, 476.910 TL. (253.042,9 ABD Doları) kaynak kullanılmıĢtır.

2011 yılında ayrıca, 6831 sayılı Orman Kanununu 2/A maddesi gereğince orman içi köylerin nakli kapsamında, Bakanlar Kurulu Kararı ile Bursa Ġli, MustafakemalpaĢa Ġlçesi YalıntaĢ Beldesi hudutlarına nakline karar verilen Balıkesir Ġli Dursunbey Ġlçesi, Karyağmaz Köyüne ait taĢınmazların kamulaĢtırılması çalıĢmaları yapılmıĢ, bu amaçla 3.267.000 TL kamulaĢtırma bedeli ilgililere ödenmiĢtir.