Organize Suç Örgütleri ve Mafya

Mafya kavramının nasıl ortaya çıktığı konusunda farklı görüş ve yaklaşımlar vardır. Genel olarak mafyanın kökeni ve anlamı Sicilya kültürü içerisinde yaygın olan unsurlarla ilişkilendirilmektedir. Bu kavram Sicilya-Arap kökenlidir ve muhafız gibi hareket etmek ve korumak; arkadaş; savunmak; güç; onur ve sorun veya zararı gidermek için oluşturulan durum olarak tanımlanmaktadır. 1860 öncesi Palermo’da mafya, güzellik ve mükemmellik ile üstünlük ve cesaret anlamlarında da kullanılmıştır (Geleri, 2003: 21). Bu kavramın erkeklik bilinci gurur ve cesaret gibi vasıfları kullanmak sureti ile erkekliği tarif etmek amacı ile de kullanıldığı görülmüştür.

Küreselleşme süreci içinde günümüzde, ülkeler arasında sınır anlayışının kalkma süreci içinde bulunması Dünya ekonomisine, siyasi ve sosyal yaşama bir takım yenilikler getirmiştir. Dünyanın bütünleşme süreci içinde bulunduğu bu dönemde yeraltı ekonomisi faaliyetlerinin de farklı boyutlara ulaşmıştır. Yeraltı ekonomisi faaliyetleri her ülkede ayrı ayrı olarak bir artış göstermese de, uluslararası bir boyut kazanmış veya var olan bu boyutunu daha da yaygınlaştırmış ve yoğunlaştırmıştır (Tekin, 2001:1). Son yıllarda adından daha sık söz ettirmeye başlayan “uluslararası uyuşturucu trafiği”, “mafya” gibi kavramlar, konunun sürekli gündemde kalmasını sağlamaktadır. Bununla birlikte küreselleşme, modern dünyanın karakteristiklerinden biri olan suç alanını da etkilemiş ve organize suçluluk artan ölçüde küresel bir boyut kazanmıştır.

Araştırmacıların ortak görüşü, II. Dünya Savaşı öncesi mafya, tamamen ortadan kaldırılmış olabilirdi. Fakat mafya üyeleri, 1939’da hiçbir zaman hayal edemeyecekleri bir güce kavuşmuştur. II. Dünya Savaşı sırasında Sicilya’ya asker çıkarma işinin planlanması ve gerçekleştirilmesi, ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı istihbarat birimlerinin mafya ile kurduğu ilişkiler sayesinde gerçekleşmiş ve mafya, Amerikan işgal güçleriyle işbirliği yapmıştır. Bu işbirliği savaştan sonra da devam etmiştir.

17 Dünyanın birçok yerinde İtalya’daki mafya gibi, kriminal sektörde faaliyet gösteren suç örgütleri görülmektedir. II Dünya Savaşından sonraki yıllarda özellikle Güney Amerika ve Ortadoğu’da, Meksika ve Küba’da birçok örgütlü suç grupları ortaya çıkmıştır (Tekin, 2001: 61-62). İncelemeler bu örgütlerin Sicilya’da ki prototipe benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Ancak bu örgütler kimi 62 ülkelerde çok faaliyet gösterirken, kimi ülkelerde ise etkin olamamış ve faaliyetleri sınırlı olmuştur.

Bütün organize suç örgütlerinde olduğu gibi mafya, Türkiye’de de modern devletin iki büyük temel tekeline el atmış durumdadır. Şiddet kullanma ve vergi toplama tekeli. “Mafya” kavramı çok çeşitli ve geniş ilişkileri olan suç örgütleri için kullanılır. Kökeni haraç ve kaçakçılığa, özellikle uyuşturucuyla ilgili uluslararası kaçakçılığa dayanır (Bovenkerk ve Yeşilgöz, 2000: 22-23; Aktaran, Özerkmen ve Kahya, 2008: 21).

Mafya ekonomisi olarak da adlandırılan yeraltı ekonomisi faaliyetleri, organize olmuş suç örgütleri aracılığıyla yürütülür. Yeraltı ekonomisi denildiğinde de akla ilk gelen mafyadır. Mafya olarak adlandırılan suç örgütleri sahip oldukları büyük parasal güç sayesinde çeşitli yollarla toplumsal ve siyasal destek sağlarken diğer yandan da devletin en üst kademelerine kadar etki alanlarını genişleterek, devlet eliyle kendi güçlerini arttırmakta ve toplumsal yapıda bozulmalara neden olmaktadır. Yeraltı ekonomisini temsil eden mafya; dünyadaki en büyük ekonomik güçler arasına girmiş, faaliyetleri ile dünyanın en büyük sektörlerinden biri haline gelmiştir (Tekin, 2001:4) Organize suç ve mafya ilişkisinin ortaya çıkışında bir başka açıdan bakıldığında organize suçların yayılmasının barış ortamını ve genel güvenliği bozan etkenlerden biri olduğu görülmektedir (Karaatlı, 2002:1).

Organize suçların yapısı ülkelere göre farklılıklar gösterebilmektedir.

Amerikan mafyasında patron-müşteri arasında gerçekleşen bir suç organizasyonu varken, Kolombiya mafyasında daha çok bürokrasi ile kurulmuş bir işbirliği mevcuttur. Dünyanın birçok ülkesinde görülen bu bürokrasi ile kurulan işbirliğinin özellikleri şöyle sıralanmıştır(Abadinsky, 2010: 9-10):

18

 Örnek olarak asker ve polis teşkilatları ile kurulan ilişkiler başta olmak üzere diğer bürokrasi ile kurulan ilişkiler,

 Karışık bir hiyerarşi mevcuttur,

 Yapılan işler için kapsamlı bir işbölümü vardır,

 Herkesin yeteneklerine göre iş pozisyonu sağlanması,

 Sorumluluklarını profesyonel bir şekilde yerine getirmesi,

 Kapsamlı bir yazılı kuralları ve düzenlemeleri vardır,

 En tepeden en alttaki üyeye kadar gerçekleşen iletişim yazılı olarak yapılmaktadır.

Terör ve organize suç örgütlerinin oluşumu ile mücadele için sosyal destekler önemli bir yere sahiptir. Bu desteklerin ülkemiz içinde belediyeler ve sivil toplum kuruluşları eliyle yapılması önemli bir rol oymaktadır (Gökbunar, 2014: 240).

Organize suçların ülkelere bazen gelir kaynakları sağladığı da görülmektedir.

Bu gelir ciddi miktarlarda da olabilmektedir. Fakat bu suç gruplarının mafya tipi yapılanmalar yol açmasıyla birlikte ülke yönetimlerinin rüşvet ve yolsuzluk bataklıklarına bulaşmalarına neden olmaktadır. Ayrıca kanun uygulamalarında ciddi aksaklıklar oluşmasına neden olarak ülkenin gelecek adına sürdürülebilir bir büyüme sergilemesi engellenmektedir (Dijk, 2007: 53-54). Dijk’in bu bulgusu bize organize suç örgütlerinin ülkeleri mafya tipi yapılanmalara götüreceğini göstermektedir ki bu da organize suç örgütleri ile mafyanın nasıl birbiri ile sıkı bağlantılı kavramlar olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun yanında da organize suç örgütleri ve mafyanın ülkenin büyüme ve gelişmesine olan olumsuz etkileri ise tamamen bir yıkılış olmaktadır.

Organize suçlar en çok ilgi çeken suç davranışları olmakla birlikte en az anlaşılan bir konu olmuştur. Bu suçlarla ilgili her gün yeni bir uluslararası bağlantıları, yeni bir insan kaçakçılığı yöntemi, internet suçları ve diğer yeni organize suç

19 aktiviteleri görülmekte, bununla beraber tüm bunlarla ilgili olarak da önemli rakamlar ortaya çıkmaktadır (Albanese, 2011:XI).