4. BULGULAR VE YORUM
4.2. Okul Yöneticilerinin Yönetim Biçimleri Düzeylerinin Ortaokul
Okul yöneticilerinin yönetim biçimlerinin ortaokul öğretmenlerinin yaşına göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek için tek yönlü varyans analizi (One-Way ANOVA) yapılmıştır. Elde edilen bulgular Tablo 8 ve Tablo 9’da sunulmuştur.
66 Tablo 8
Yönetim Biçimi Puan Ortalamaları Yaş Düzeylerine Göre Betimsel İstatistikleri
Yaş N 𝐗̅ Std. Sapma 20 – 30 Yaş 62 142.97 21,642 31 – 40 Yaş 94 141.17 27,149 41 – 50 Yaş 68 141.54 26,498 51 Yaş ve Üzeri 26 148.12 19,232 Tablo 9
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Yaşa Göre One-Way Anova Sonuçları
Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p Anlamlı Fark Gruplararası 1060.866 3 353.622 .567 .637 - Gruplariçi 153406.7 246 623.605 Toplam 154467.6 249
Analiz sonuçlarına göre, ortaokul öğretmenlerinin yaşları ortalaması, 20-30 yaş arası (X̅ = 142,97), 31-40 yaş arası (X̅ = 141,17), 41-50 yaş arası (X̅ = 141,54), 51 yaş ve üzeri (X̅ = 148,12) puan almıştır. Okul yöneticilerinin yönetim biçimi puan ortalamaları (F(3,246) = 0,567,
p>0,05) arasında ortaokul öğretmenlerinin yaş düzeyleri bakımından anlamlı bir fark olmadığını göstermektedir.
Arlı (2007), Fırat (2013) ve Ertuğrul (2009) öğretmen görüşlerine göre yöneticilerin yönetim biçimlerini araştırdıkları çalışmalarında yönetim biçimleri düzeyi ile yaş düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmadığını tespit etmişlerdir. Bu araştırmalar mevcut çalışmanın sonuçlarını desteklemektedir.
Yukarıdaki bulgular incelendiğinde öğretmenlerin yaş değişkeni ile okul yöneticilerinin yönetim biçimleri arasında anlamlı bir farklılık yoktur denilebilir.
Ortaokul öğretmenlerinin cinsiyet değişkenin okul yöneticilerinin yönetim biçimleri düzeylerinin puanlarında anlamlı farklılık yaratıp yaratmadığını incelemek için t-testi yapılmıştır. Elde bulgular Tablo 10’da sunulmuştur.
67 Tablo 10
Yönetim Biçimleri Puan Ortalamaları Cinsiyete Göre T-Testi Sonuçları
Cinsiyet N 𝐗̅ s Sd T p
Kadın 182 140.64 24.633 248 -1,882 .061
Erkek 68 147.26 25.176
Yapılan t-testi analizi sonuçlarına göre erkek öğretmenler (X̅ = 147.26) ile kadın öğretmenler (X̅ = 140,64) arasında yönetim biçimleri puan ortalamaları (t = -1,882, p>0.05) bakımından anlamlı bir fark olmadığı görülmektedir.
Cesur (2005), Arlı (2007) ve Fırat (2013) yaptıkları çalışmalarda öğretmenlere uygulanan yönetim biçimleri puan ortalamaları ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir fark olmadığını belirtmektedirler. Bu çalışmalar mevcut çalışmanın sonuçlarını desteklemektedir.
Sonuç olarak, öğretmenlerdeki cinsiyet değişkeni ile yöneticilerinin yönetim biçimine ilişkin algıları arasında anlamlı bir fark olmadığı söylenebilir.
Okul yöneticilerinin yönetim biçimlerinin ortaokul öğretmenlerinin mesleki kıdemine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek için tek yönlü varyans analizi (One- Way ANOVA) yapılmıştır. Elde edilen bulgular Tablo 11 ve Tablo 12’de sunulmuştur. Tablo 11
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Kıdem Düzeylerine Göre Betimsel İstatistikleri
Mesleki Kıdem N 𝐗̅ Std. Sapma
1 – 10 Yıl 94 143.35 24,047
11 – 20 Yıl 107 141.79 26,763
21 Yıl ve Üzeri 49 142.12 22,656 Tablo 12
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Kıdeme Göre One-Way Anova Sonuçları
Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F P Anlamlı Fark Gruplararası 128.864 2 64.432 .103 .902 - Gruplariçi 154337.7 247 624.853 Toplam 154467.6 249
Analiz sonuçlarına göre ortaokul öğretmenlerinin mesleki kıdemi ortalamaları 1-10 yıl arası (X̅ = 143,35), 11-20 yıl arası (X̅ = 141,79), 21 yıl ve üzeri (X̅ = 142,12) puan olarak çıkmıştır.
68
Okul yöneticilerinin yönetim biçimi puan ortalamaları arasında (F(2,247) = 0,103, p>0,05)
kıdem düzeyleri bakımından anlamlı bir fark olmadığını göstermektedir.
Arlı (2007) öğretmen görüşlerine göre yöneticilerin yönetim biçimlerini araştırdığı çalışmasında yönetim biçimleri puan ortalamaları ile kıdem düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmadığını belirtmektedir. Aynı şekilde Fırat (2013) ve Ertuğrul (2009) öğretmenlerin kıdem düzeyleri ile yönetim biçimi puan ortalamaları arasında bir fark bulunmadığını tespit etmişlerdir. Bu araştırmalar mevcut çalışmanın sonuçlarını desteklemektedir.
Sonuç olarak, ortaokul öğretmenlerindeki kıdem değişkenini ile okul yöneticilerinin yönetim biçimleri arasında anlamlı bir fark yaratmadığı söylenebilir.
Okul yöneticilerinin yönetim biçimlerinin öğretmenlerin bulunduğu okuldaki hizmet süresine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek için tek yönlü varyans analizi (One-Way ANOVA) yapılmıştır. Elde edilen bulgular Tablo 13 ve Tablo14 ’de sunulmuştur.
Tablo 13
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Bulunulan Okuldaki Hizmet Süresine Göre Betimsel İstatistikleri
Bulunulan Okuldaki Hizmet Süresi N 𝐗̅ Std. Sapma
12 Aydan Az 58 144.88 24,075 13 – 60 Ay 104 143.13 22,558 5 – 10 Yıl 63 135.92 28,952 11 – 20 Yıl 22 148.23 21,416 21 Yıl ve Üzeri 3 166.00 31,193 Tablo 14
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Bulunulan Okuldaki Hizmet Süresine Göre One Way Anova Sonuçları
Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F P Anlamlı Fark Gruplararası 5473.603 4 1368.401 2.250 .064 - Gruplariçi 148994.0 245 608.139 Toplam 154467.6 249
Analiz sonuçlarına göre ortaokul öğretmenlerinin okuldaki hizmet süreleri ortalamaları, 12 aydan az (X̅ = 144,88), 13-60 ay arası (X̅ = 143,13), 5-10 yıl arası (X̅ = 135,92), 11-20 yıl arası (X̅ = 148,23), 21 yıl ve üzeri (X̅ = 166,00) puan olarak çıkmıştır. Okul yöneticilerinin
69
yönetim biçimi puan ortalamaları arasında ortaokul öğretmenlerinin bulundukları okuldaki hizmet süreleri bakımından (F(4,245)= 2,250, p>0,05) anlamlı bir fark olmadığını
göstermektedir. Ancak, bulunulan okuldaki hizmet süresi 21 yıl ve üzeri olan grupta sadece 3 kişi bulunduğu için karşılaştırma yapmak doğru sonuç vermeyeceğinden ve grup aralıklarını eşit tutmak amacıyla, hizmet süresi 11-20 yıl ile 21 yıl ve üzeri olan iki grup ve 13–60 ay ile 5–10 Yıl olan iki grup birleştirilerek One-Way Anova testi tekrar uygulanmıştır. Elde edilen bulgular Tablo 13.1 ve Tablo 14.1’de sunulmuştur.
Tablo 13.1
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Bulunulan Okuldaki Hizmet Süresine Göre Betimsel İstatistikleri
Bulunulan Okuldaki Hizmet Süresi N 𝐗̅ Std. Sapma
12 Aydan Az 58 144.88 24,075
13 – 60 Ay/5-10 yıl 167 140.41 25,319
11 – 20 Yıl / 21 Yıl ve Üzeri 25 150.36 22,741
Tablo 14.1
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Bulunulan Okuldaki Hizmet Süresine Göre One Way Anova Sonuçları
Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F P Anlamlı Fark Gruplararası 2603.373 2 1301.687 2.117 .123 - Gruplariçi 151864.2 247 614.835 Toplam 154467.6 249
Analiz sonuçlarına göre ortaokul öğretmenlerinin okuldaki hizmet süreleri ortalamaları, 12 aydan az (X̅ = 144.88), 13-60 ay arası ve 5-10 yıl arası (X̅ = 140.41), 11-20 yıl arası ve 21 yıl ve üzeri (X̅ = 142.44) olarak çıkmıştır. Okul yöneticilerinin yönetim biçimi puan ortalamaları arasında ortaokul öğretmenlerinin bulundukları okuldaki hizmet süreleri bakımından (F(2,247)
= 2.117, p>0.05) anlamlı bir fark olmadığını göstermektedir.
Ertuğrul (2009) yaptığı çalışmasında yönetim biçimi puan ortalamaları ile öğretmenlerin bulundukları okuldaki hizmet süreleri arasında anlamlı bir fark olmadığını ifade etmiştir. Bu çalışma mevcut çalışmanın sonuçlarını desteklemektedir.
Sonuç olarak, öğretmenlerin okuldaki hizmet süresi değişkenini ile okul yöneticilerinin yönetim biçimleri arasında anlamlı bir fark yaratmadığı söylenebilir.
70
Okul yöneticilerinin yönetim biçimlerinin öğretmenlerin eğitim düzeylerine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek için tek yönlü varyans analizi (One-Way ANOVA) yapılmıştır. Yapılan tek yönlü varyans analizi sonucunda anlamlı farklılıkların hangi gruplar arasında olduğu Tukey çoklu karşılaştırma testi ile belirlenmiştir. Elde edilen bulgular Tablo 15 ve Tablo 16’de sunulmuştur.
Tablo 15
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Eğitim Düzeylerine Göre Betimsel İstatistikleri
Eğitim Düzeyi N 𝐗̅ Std. Sapma
Ön Lisans 17 161.29 21,569
Lisans 190 140.04 24,233
Yüksek Lisans 30 141.83 27,504
Doktora 13 154.23 20,705
Tablo 16
Yönetim Biçimi Puan Ortalamalarının Eğitim Düzeyine Göre One-Way Anova Sonuçları
Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F P Anlamlı Fark Gruplararası 8953.933 3 2984.644 5.046 .002 Ön Lisans>Lisans Ön Lisans>Y.Lisans Gruplariçi 145513.7 246 591.519 Toplam 154467.6 249
Analiz sonuçlarına göre ortaokul öğretmenlerinin eğitim düzeyleri ortalamaları ön lisans mezunu (X̅ = 161,29), lisans mezunu (X̅ =140,04), yüksek lisans mezunu (X̅ = 141,83), doktora mezunu (X̅ = 154,23) puan şeklindedir. Yönetim biçimi puan ortalamaları arasında ortaokul öğretmenlerinin eğitim düzeyleri bakımından anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir. Test sonuçlarına göre, ön lisans mezunu öğretmenler (X̅ = 161,29) ile lisans (X̅ = 140,04) ve yüksek lisans mezunu öğretmenler (X̅ = 141,83) arasında yönetim biçimleri puan ortalamaları açısından anlamlı bir fark vardır.
Fırat (2013) yaptığı çalışmada öğretmenlerin eğitim düzeyleri ile yönetim biçimi puan ortalaması arasında anlamlı bir fark bulunmadığını belirtmektedir. Bu çalışma mevcut araştırmanın sonuçlarını desteklememektedir. Aynı şekilde Ertuğrul (2009) çalışmasında öğretmenlerin eğitim düzeyleri ile yönetim biçimi puan ortalaması arasında anlamlı bir fark olmadığını tespit etmiştir.
71
Bu bulgulara göre lisans ve yüksek lisans mezunu öğretmenlerin okuldaki yönetim biçimi düzeyini, ön lisans mezunu öğretmenlerin okuldaki yönetim biçimi düzeyine göre daha düşük gördükleri söylenebilir.
4.3. Öğretmenlerin İş Doyumları Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bulgular