bir tüzel kişi veya onun yetkilisi adına çıkarılan ve yapılan harcamadan tüzel kişinin sorumlu olduğu
b r kred kartı türüdür117. Kartı f rma adına kullanmış olan yetk l n n yaptığı harcamalar b reysel ht yaçlara yönel k olsa116 İşgüzar, s. 159-160; Ak pek, Kred Kartı, s. 111; Tüzüner, s. 177.
117 Çeker, s. 41-42; İşgüzar, s. 45; Ceylan, Kred Kartı, s. 28-29; Ceylan, Yen l kler, s. 259.
b le harcamadan tüzel k ş f rma sorumludur118. Tüzel k ş n n f rma olduğu hallerde, bu f rma aynı zamanda 6102 sayılı Türk T caret Kanunu’nun (TTK) 16’ncı maddes n n lk fıkrası uyarınca tac rd r. Tüzel k ş tac rler n se ad ş sahası yoktur119. Dolayısıyla bu kapsamda çıkarılan kred kartlarını, tüket c kred s olarak değerlend rmemek gerek r. T car olmayan amaçlarla hareket eden tüzel k ş ler n kullandıkları kartların se
tüketici kredisi olarak kabul edilmesi mümkündü
r.SONUÇ
6502 sayılı Tüket c n n Korunması Hakkında Kanun’un 22’nc maddes n n 2’nc fıkrası uyarınca, kred kartı sözleşmeler n n tüket c kred s
sözleşmesi
olarak değerlend r leb lmes ç n kart ham l ne fa z veya benzer b r menfaat karşılığında ödemeyüç
aydan daha uzun süre erteleme veya benzer şek lde taks tlend rme mkânının sağlanması gerek r.Hükümde yer alan
“benzer şekilde” fades nden hem taks tlend rmen n fa z veya benzer menfaat karşılığında yapılması hem de taks t sayısının üçten fazla olması gerekt ğ anlaşılmalıdır.Kred kartı sözleşmeler n n tüket c kred s olarak değerlend r lmes ç n aranan erteleme veya taks tlend rme şartlarının sağlanab lmes ç n söz konusu erteleme veya taks tlend rmen n f len yapılması gerekmey p böyle b r mkânın kred kartı sözleşmes nde sunulması yeterl d r. Burada öneml olan nokta, kred kartının ekonom k şlev d r. Kart ham l , kred kartı sözleşmes kurulduğunda harcamaların asgar tutarını ödeyerek ger kalan kısmı fa z veya benzer b r menfaat karşılığında üç aydan daha uzun süre erteleyeb lme ya da taks tlend rme hakkına sah pse, bu hak f len kullanmasa b le sözleşme
tüketici kredisi sözleşmesi olarak kabul edilmelidir.
Hükmün gerekçes nde yer alan bazı fadeler erteleme veya taks tlend rmen n f len yapılması gerekt ğ n düşündürse de tüket c hukukunun amaçları ve hükmün kaleme alınışı göz önünde bulundurularak bu mkânın sözleşmede kararlaştırılması yeterl görülmel , erteleme veya taks tlend rme, borcun fası
118 İşgüzar, s. 45; Ceylan, Kred Kartı, s. 28-29.
119 Sab h Arkan, Ticari İşletme Hukuku, 24. Baskı, Banka ve T caret Hukuku Araştırma Enst -tüsü Yayınları, 2018, s. 74; Reha Poroy/Hamd Yasaman, Ticari İşletme Hukuku, 15. Baskı, Vedat K tapçılık, 2015, s. 76; Mehmet Baht yar, Ticari İşletme Hukuku, 19. Baskı, Beta Yayınları, 2018, s. 6970. 6502 sayılı TKHK le b rl kte tüzel k ş tac rler n de tüket c olab -leceğ hakkında aks görüş ç n bkz. Rıza Ayhan/Hayrett n Çağlar/Mehmet Özdamar, Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, 12. Bası, Yetk n Yayınları, 2019, s. 21; İpek Yücer Aktürk,
“Tüzel K ş Tac r n Tüket c Sıfatı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(2), 2016, s. 103 vd.
olarak değerlend r lmel d r. Uygulamadak kred kartlarının büyük çoğunluğu bu mkânı sözleşmen n kurulduğu sırada vermekted r. Bu durum, çoğunlukla asgar tutarın ödenerek ger kalan kısmın fa z karşılığında ertelenmes yoluyla ortaya çıkmaktadır. Bunun dışında kred kartlarının büyük çoğunluğunda fa z karşılığı üç aydan daha fazla taks tlend rme veya nak t avans kullanımı mkânları da mevcuttur. Bütün bu mkânlara rağmen tüket c d lerse toplam borcun tamamını ödeme yoluna da g deb l r. Toplam borcun tamamının son ödeme tar h nde ödend ğ bu g b hallerde, ne f len fa z veya benzer b r menfaat alınmakta ne de ödeme üç aydan daha uzun süre ertelenmekted r.
Buna rağmen kart ham l n n toplam borcu ödeme yolunu seçmes , kred kartı sözleşmes n n
tüketici kredisi olarak değer
lend r lmes n engellememel , bu şartın kred kartının
ekonom k şlev le b rl kte sağlandığı kabul ed lmel d r.Hükümde yer almasa da k
red kartı sözleşmeler n n tüket c kred s sayılması için gerekli olan şartlardan sonuncusu
, kart ham l n n tüket c olmasıdır. T car olmayan amaçlarla hareket eden tüket c , gerçek veya tüzel b r k ş olab l r. Kred kartının f rma kartı n tel ğ nde olduğu hallerde, tüzel k ş tac rler n ad ş sahası olamayacağı ç n bu kred kartı sözleşmeler n ntüketici kredisi sözleşmesi olarak
değerlend r lmes mümkün değ ld r.Son olarak bel rtmek gerek r k kred kartı sözleşmes n n TKHK’da ayrı b r başlık altında düzenlenmes , hükmün mevcut hal sebeb yle ortaya çıkan bazı tartışmaların
önüne geçebilir.
Kred kartı le sağlanan kred n n kend ne özgü n tel ğ d kkate alınarak yapılacak böyle b r düzenleme, tüket c hukuku kurallarına tab olma le güdülen amaca da daha y h zmet edecekt r.KAYNAKÇA
Ak pek Ş, “Tüket c n n Korunması Hakkında Kanun Çerçeves nde Kred Kartları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52(3), 2003, s.
103-119. Anılış: (Ak pek, Kred Kartı).
Ak pek Ş, Türk Hukuku ve Mukayeseli Hukuk Açısından Tüketici Kredisi, 1.
Baskı, Seçk n Yayınev , 1999. Anılış: (Ak pek, Tüket c Kred s ).
Ak pek Öcal Ş, “Tüket c Kred s ve Kred Kartları Bakımından Tüket c n n Korunması”, Terazi Hukuk Dergisi, 9 (Özel Sayı), 2014, s. 57-65.
Akkayan Yıldırım A, “Kred Kartı Sözleşmeler n n Bağlı Tüket c Kred s Olarak N telend r l p N telend r lemeyeceğ Sorunu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 73(1), 2015, s. 261-278.
Arkan S, Ticari İşletme Hukuku, 24. Baskı, Banka ve T caret Hukuku Araştırma Enst tüsü Yayınları, 2018.
Aslan İ Y, 6502 Sayılı Kanun’a Göre Tüketici Hukuku, 5. Baskı, Ek n K tabev Yayınları, 2015.
Atamer Y M, “Tüket c Kred s Hukukunda Reform Projeler ve Avrupa B rl ğ Hukuku İle Uyumu”, Banka ve Tüketici Hukuku Sempozyumu, On İk Levha Yayınları, 2010, s. 241-274. Anılış: (Atamer, Reform).
Atamer Y M, Kredi ve Diğer Finansman Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması, 1. Baskı, On İk Levha Yayınları, 2016. Anılış: (Atamer, Kred ).
Aydoğdu M, Tüketici Hukuku Dersleri, 1. Baskı, Adalet Yayınev , 2015.
Ayhan R/Çağlar H/Özdamar M, Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, 12.
Bası, Yetk n Yayınları, 2019.
Baht yar M, Ticari İşletme Hukuku, 19. Baskı, Beta Yayınları, 2018.
Bucher E, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 2. Aufl age, Schulthess Verlag, 1988.
Buhur O, Hukuki Yönleriyle Kredi Kartı, 1. Baskı, On İk Levha Yayınları, 2020.
Ceylan E, Türk, İsviçre ve Avrupa Birliği Hukukunda Kredi Kartını Kullanan Tüketicinin Hukuki Durumu, 1. Baskı, Beta Yayınları, 2010. Anılış:
(Ceylan, Kred Kartı).
Ceylan E, “Kred Kartlarıyla İlg l 6502 Sayılı Tüket c n n Korunması Hakkında Kanun’un Get rd ğ Yen l kler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (117), 2015, s. 233-284. Anılış: (Ceylan, Yen l kler).
Çabri S, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, 2. Baskı, Adalet Yayınev , 2021.
Çeker M, Kredi Kartı Uygulaması ve Özel Hukuk Açısından Kredi Kartının Hukuka Aykırı Kullanımı, 1. Baskı, Banka ve T caret Hukuku Araştırma Enst tüsü Yayınları, 1997.
Çınar Ö, “Tüketici Kredisi Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği ve Hükümleri”, Hakan Tokbaş/Al Suph Kurşun (Ed.), Sektörel Bazda Tüketici Hukuku Uygulamaları Külliyatı, Bankacılık Sektöründe Tüketici Hukuku Uygulamaları, Ar sto Yayınev , 2015, s. 37-69.
Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 26. Baskı, Yetk n Yayınları, 2021.
Erendaç A T, Kredi Kartı Sözleşmesi, 1. Baskı, On İk Levha Yayınları, 2021.
Gauch P/Schluep W R/Schm d J/Emmenegger S, Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, Band I, 9. Aufl age, Schulthess Verlag, 2008.
Gezder Ü, Tüketici Kredisi Sözleşmeleri, 1. Baskı, Beta Yayınları, 1998.
G ger H, Kreditkartensysteme, Eine ökonomisch-juristische Studie, 2. Aufl age, Schulthess Verlag, 2018.
Gümüş M A, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, C. I, (Madde 1-46), F l z K tabev , 2014.
Gümüşsoy G, “Bankacılık İşlemler nde Genel İşlem Koşulları”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(1), 2014, s. 177-211.
Gürses D, “6502 Sayılı Tüket c n n Korunması Hakkında Kanun’a Göre Tüket c Kred s Sözleşmeler nde Cayma Hakkı”, Legal Hukuk Dergisi, 12(140), 2014, s. 265-305.
Haznedar İ M, “6502 Sayılı Tüket c n n Korunması Hakkında Kanun’un Bankacılık Uygulamaları Bakımından Get rd ğ Yen l kler”, İstanbul Barosu Dergisi, 88(3), 2014, s. 5-33.
İşgüzar H, Banka Kredi Kartı Sözleşmeleri, 1. Baskı, Yetk n Yayınları, 2003.
Junker C, “Rechtsbez ehungen m Kred tkartengeschäft”, Deutsches Steuerrecht, Heft 40, 1994, s. 1461-1466.
Kocayusufpaşaoğlu N, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme, 7. Bası, F l z K tabev , 2017.
Kramer E A, Berner Kommentar, Inhalt des Vertrages, Art. 19-22 OR, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Allgemeine Bestimmungen, Stämpfl Verlag, 1991.
Kramer E A/Schm dl n B, Berner Kommentar, Allgemeine Einleitung in das schweizerische Obligationenrecht und Kommentar zu Art. 1-18 OR, Stämpfl Verlag, 1986.
Kuntalp E, “Yargıtay Kararları Işığında Kred Kartı”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Bildiriler-Tartışmalar- XIII, (5-6 Nisan 1996), Banka ve T caret Hukuku Araştırma Enst tüsü Yayınları, 1996, s.
273-299.
Maranta L/Sp tz P, Bundesgesetz gegen den unlauteren Wettbewerb (UWG), UWG 3, Art. 3 Abs. 1 lit. k–n Stämpfl is Handkommentar, n Peter Jung/
Ph l ppe Sp tz, Stämpfl Verlag, 2016.
Oğuzman M K/Öz M T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C lt-1, 17. Bası, Vedat K tapçılık, 2019.
Özen B, Kredi Açma Sözleşmeleri, 1. Baskı, Vedat K tapçılık, 2017.
Poroy R/Yasaman H, Ticari İşletme Hukuku, 15. Baskı, Vedat K tapçılık, 2015.
Re soğlu S, “Banka Kred Kartları ve Uygulama Sorunları”, Bankacılar Dergisi, (49), 2004, s. 100-123.
Stengel C, Anwendungsbereich des Konsumkreditgesetzes, Kredit und Leasing, Kredit-und-Kundenkarten sowie Überziehungskredite für Konsumenten, Schulthess Verlag, 2014.
Şit B, Türk Hukukunda Banka Kredisi Kavramı ve Buna Bağlanan Sonuçlar, 1. Baskı, Banka ve T caret Hukuku Araştırma Enst tüsü Yayınları, 2011.
Tek nay S S/Akman S/Burcuoğlu H/Altop A, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, F l z K tabev , 1993.
Teoman Ö, Hukuki Yönden Kredi Kartı Uygulaması, Güncelleştirilmiş 2.
Baskı, Beta Yayınları, 1996.
Tüzüner Ö, “Banka Kred Kartı Sözleşmes n n Hukuk N tel ğ ve Kart Ham l Bakımından Avantajlarının Sorgulanması”, Hakan Tokbaş/Al Suph Kurşun (Ed.), Sektörel Bazda Tüketici Hukuku Uygulamaları Külliyatı, Bankacılık Sektöründe Tüketici Hukuku Uygulamaları, Ar sto Yayınev , 2015, s. 161-187.
Westphalen F G v /Thüs ng G, Vertragsrecht und AGB-Klauselwerke, Werkstand: 46. EL, Beck Verlag, 2020.
Yener M D, “6502 Sayılı Yen Tüket c n n Korunması Hakkındak Kanun’un Tüket c Kred ler Bakımından Get rd ğ Yen l kler”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 2015, s. 409-436.
Yücer Aktürk İ, “Tüzel K ş Tac r n Tüket c Sıfatı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(2), 2016, s. 103-128.