NESNELERİN INTERNETİ (IoT)

15.1. NESNELERİN INTERNETİ (IoT)

Nesnelerin İnterneti (Internet of Things), fiziksel nesnelerin birbirleri ile bağlantı kurup veri alışverişi yaptığı iletişim ağıdır. Söz konusu iletişim ağının içerisindeki nesneler bir tekil anahtarla işaretlenir. Tekil anahtarla işaretlenme eyleminin en büyük sorunu, bu işaretleme için günümüzde yaygın olarak kullanılan IP adreslerinin sınırlı oluşudur. Ipv6’nın kullanımıyla beraber Nesnelerin İnterneti’nde bu sorunun aşılacağı düşünülmektedir.

IoT’de ağ içerisindeki her birim, birbiriyle bağlantılı olmak zorunda değildir. Temelde iletişim ağının her birimi, kendinin hâlihazırda yapabildiğinden daha büyük bir değer ortaya koyabilmek için birlikte çalışır.

Nesnelerin İnterneti sayesinde akıllı cihazlar birbiriyle iletişim halinde kalır ve kullanıcılardan veri toplayarak kullanıcı deneyimini en üst düzeye çıkartır. Toplanan bu veriler, ağdaki nesnelerin tekil işlevleri için ve bu nesnelerin oluşturduğu tüm sistemin amacı dâhilinde işlenir.

Ürünlerin geliştirilme amaçları doğrultusunda birçok hazır veriden ve ürün kullanımıyla birlikte toplanacak verilerden yararlanabilirler. Ortaya koyulacak olan toplam veri olasılığının büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda; IoT teknolojilerinin büyük ölçüde Büyük Veri teknolojisi ile ilişki içerisinde olduğu da göz önünde bulundurulmalıdır.

İletişim ağı içerisindeki her bir elemanın veri alışverişi yapabilmesi için bir transfer protokolünden yararlanabilmesi gerekmektedir. Hiçbir alıcı veya verici işlevi olmayan nesneler bu ağın getirdiği sonuçlardan etkilenebilirler fakat söz konusu iletişim ağın içerisinde bulunamazlar.

Bir nesnenin veri alışverişinde bulunup “akıllı” olarak nitelendirilebilmesi için;

nesnenin tekil anahtarı olması, bağlanabilir olması ve alıcı veya verici işlemini gerçekleştirebilecek bir sensörünün olması gerekmektedir. Bu akıllı nesneler, IoT iletişim ağı içerisinde yer alabilir ve bu ağın getirdiği sonuçlardan etkilenebilir.

Nesnelerin İnterneti’nin kullanım alanlarına sağlık, akıllı ev sistemleri, akıllı tarım, akıllı çevre, akıllı enerji, akıllı hayvancılık, akıllı ölçümler, akıllı şehirler, endüstriyel kontroller, güvenlik ve acil durumlar, lojistik ve alışveriş gibi birçok örnek verebiliriz.

Söz konusu teknoloji, bu alanlarda daha kaliteli hizmet verebilmek için veriler toplar

ve topladığı verileri işler. Bu teknoloji, şimdilik, farklı çalışma amaçları olan ürünler var olsa da, genellikle denetim ve kontrol yapan ürünlerin üretimi için kullanılıyor.

IoT artık kullanıcıların rahatlıkla erişebileceği teknolojilerden biri halinde diyebiliriz.

Bunun yanı sıra, son kullanıcının da tercihleri artık Nesnelerin İnterneti’nin kullanıldığı sektörlerde önemli hale geliyor. Akıllı ev sistemleri de bunlara en güzel örneklerden biri.

Akıllı ev; kullanıcının eve olan uzaklığına göre evin iç ısısını ayarlar, saate göre perdeleri açar ya da kapatır, isteğiniz doğrultusunda ses sisteminizden şarkı çalar...

Kısacası evinizi neredeyse tamamen otomatikleştiren bir teknolojidir.

Günümüzde Amazon, Samsung, LG gibi dünya devi teknoloji şirketleri dahi Nesnelerin İnterneti kapsamında ürünler geliştiriyor. Özellikle akıllı ev sistemleri ve giyilebilir akıllı cihazlar, söz konusu şirketlerin IoT alanında en fazla geliştirme yaptıkları ürün kategorileri.

Kendi bağlantı kurabilen cihazımızı kendimiz de yapabiliriz. Bunun için bir I/O (Input Output) kartı ve bu kartın yazılımının yapılabileceği bir platforma ihtiyacımız var.

Günümüzde bu teknolojinin en fazla kullanılan ürünleri Arduinolar.

Arduino I/O kartlarının içerisinde genellikle bir mikrodenetleyici ve programlama ve diğer devrelere bağlantısının sağlanabilmesi için yan elemanlar bulunur. Her kartta bir regüle entegresi ve bir kristal osilator bulunur. I/O kartlarının çeşidine göre FTDI yardımı ile ya da FTDI olmadan direkt bilgisayara bağlanmak suretiyle bu kartları bağlayıp Arduino geliştiricisi üzerinden kodlamalarını yazabiliriz.

Kodlamayı yapmadan önce; ortaya çıkartmak istediğimiz sistemin birimlerinin teker teker neye ihtiyaç duyduklarını çıkartıp bu ihtiyaçların hangi modüllerle giderilebileceğini öğrenmek gerekir. Örneğin ses düzeyiyle çalışan bir ışıklandırma sistemi için I/O kartının yanı sıra ses modülü ve ışık kaynağı da gerekecektir.

İhtiyacımız doğrultusunda gereken modüllerin seçimi sonrasında elektrik devresinin kurulması, gereken kartların ve modüllerin birbirine bağlanması gerekmektedir. Bu işlem sonrasında I/O kartının bilgisayara bağlanılmasıyla kodlamalar gerçekleştirilebilir.

Şekil 1’de Arduino I/O kartı ile birkaç modül arasında nasıl breadboard aracılığıyla bağlantı kurulduğunu görebilirsiniz.

Arduino I/O kartı örneği

Arduino ile geliştirilebilirdiği gibi; Raspberry Pi, mRobot gibi I/O kartları ve modüllerle de IoT ürünler geliştirilebilir. Geliştirilen ürünler, daha sonra birbirleriyle bağlantılı hale getirilip bir sistem içerisinde çalışabilirler.

Nesnelerin birbiriyle iletişim kurabilmesinin en büyük sonuçlarından biri de yeni bir iletişim kanalının ortaya çıkmış olmasıdır. İnsandan makineye ve makineden insana iletişim, genellikle alışık olduğumuz iletişim kanalıdır. Fakat Nesnelerin İnterneti sayesinde makineden makineye şeklinde yeni bir iletişim kanalının da yolu açılmıştır.

Makineden makineye iletişim kanalının ortaya çıkmış olmasıyla birlikte birbirine komut veren, birbirinden komut alan ve alınan ya da verilen komutları sentezleyip sonuçları yapay zeka teknolojileriyle işleyen nesnelerin var olmasının yolu açılmıştır.

Günümüzde yaklaşık 70 milyar nesnenin birbiriyle iletişim halinde olduğu tahmin ediliyor. Bu nesnelerin topladığı verilerin, düzenlenmesinin yapay zeka ve büyük veri teknolojilerinin büyük gelişme kat etmesinde faydası olduğunu söyleyebiliriz.

KAYNAKLAR:

- The World Bank Report: Sub-Sharan Afric: From Crisis to Sustainable Growth - White Paper on European Governance

- Doç Dr. Murat OKÇU - Değişen Dünyayı Anlamak İçin Önemli Bir Kavram:

Yönetişim

- Fikret TOKSÖZ - İyi Yönetişim El Kitabı

- SSRN Good Governance – Concept , Meanning and Features – A Detailed Study - PM World Journal - The six functions of governance

- IT Governance – Board Biefing on IT Governance

- ResearchGate : The Role of Culture in IT Governance Five Focus Areas: A Literature Review

- Abrahamsson, P., Salo, O., Ronkainen, J., & Warsta, J. (2017). Agile software development methods: Review and analysis. arXiv preprint arXiv:1709.08439.

http://www.agilemanifesto.org

- Cockburn, A. (2000). Agile software development draft version: 3b. Highsmith Series Editors.

- Dyba, T., & Dingsoyr, T. (2009). What do we know about agile software development?. IEEE software, 26(5), 6-9.

- Highsmith, J., & Cockburn, A. (2001). Agile software development: The business of innovation. Computer, 34(9), 120-127.

- Kruchten, P. (2013). Contextualizing agile software development. Journal of software: Evolution and Process, 25(4), 351-361.

- Laanti, M., Similä, J., & Abrahamsson, P. (2013, June). Definitions of agile software development and agility. In European Conference on Software Process Improvement (pp. 247-258). Springer, Berlin, Heidelberg.

- Misra, S. C., Kumar, V., & Kumar, U. (2009). Identifying some important success factors in adopting agile software development practices. Journal of Systems and Software, 82(11), 1869-1890.

- Williams, L., & Cockburn, A. (2003). Agile software development: it’s about feedback and change. IEEE computer, 36(6), 39-43.

- https://www.tutorialspoint.com/sdlc/sdlc_waterfall_model.htm - https://wadic.net/waterfall-model-advantages-disadvantages/

- http://tryqa.com/what-is-waterfall-model-advantages-disadvantages-and-when-to-use-it/

- https://binaryterms.com/waterfall-process-model.html - https://leanmethods.com/resources/articles/what-is-lean/

- https://www.processexcellencenetwork.com/lean-six-sigma-business-performance/articles/what-is-lean

- https://kanbanize.com/lean-management/what-is-lean-management - YALIN YÖNETİM ANLAYIŞININ ÇALIŞANLARIN MOTİVASYONUNA VE HİZMET

KALİTESİNE ETKİLERİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA - Hamdi AYDIN - https://blog.kainexus.com/the-fundamentals-of-the-lean-methodology - https://theleanway.net/The-Five-Principles-of-Lean

- https://kanbanzone.com/2019/lean-management/

- Alvarado-Ramírez, K. M., Pumisacho-Álvaro, V. H., Miguel-Davila, J. Á., &

Barraza, M. F. S. (2018). Kaizen, a continuous improvement practice in organizations. The TQM Journal.

- Macpherson, W. G., Lockhart, J. C., Kavan, H., & Iaquinto, A. L. (2015). Kaizen: a Japanese philosophy and system for business excellence. Journal of Business Strategy.

- Murata, K., & Katayama, H. (2010). Development of Kaizen case-base for effective technology transfer–a case of visual management technology.

International Journal of Production Research, 48(16), 4901-4917.

- Otsuka, K., Jin, K., & Sonobe, T. (2018). Applying the Kaizen in Africa: A new avenue for industrial development (p. 266). Springer Nature

- Singh, J., & Singh, H. (2009). Kaizen philosophy: a review of literature. IUP journal of operations management, 8(2), 51.

- Styhre, A. (2001). Kaizen, ethics, and care of the operations: Management after empowerment. Journal of Management Studies, 38(6), 795-810.

- Arzu ŞEKER, Yalın Üretim Sisteminde Kanban, Tek Parça Akışı ve U Tipi Yerleştirme Sistemleri, Batman Üniversitesi, Ekim.2016)

- Ulaş Bağcı, Kanban Sistem Tasarımı ve Otomotiv Sektöründe Bir uygulama, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Ekim 2006

- Jeff Sutherland, İki katı işi yarı zamanda yapma sanatı, çev. Ali Atav (Ankara:

Buzdağı Yayınevi, 2019),

- Takeuchi, Hirotaka ve Nonaka, Ikujiro, “The New New Product Development Game.” Harvard Business Review (Ocak-Şubat 1986).

- Jeff Sutherland ve Ken Schwaber, The Scrum Guide. (November 2017), - Caulcutt, R. (2001). Why is Six Sigma so successful?. Journal of Applied Statistics,

28(3-4), 301-306.

- Eckes, G. (2002). The Six Sigma revolution: How General Electric and others turned process into profits. John Wiley & Sons.

- Kwak, Y. H., & Anbari, F. T. (2006). Benefits, obstacles, and future of six sigma approach. Technovation, 26(5-6), 708-715.

- Pepper, M. P., & Spedding, T. A. (2010). The evolution of lean Six Sigma. The International Journal of Quality & Reliability Management, 27(2), 138.

- Seow, C., Goh, T. N., & Xie, M. (2004). Improving on the Six Sigma paradigm.

The TQM Magazine.

- Thawani, S. (2004). Six sigma—strategy for organizational excellence. Total Quality Management & Business Excellence, 15(5-6), 655-664.

- Zink, K. J. (2012). Total Quality Management as a holistic management concept:

the European model for business excellence. Springer Science & Business Media.

- ISACA History Overview. Retrieved 11.10.2020 from https://www.isaca.org/why-isaca/about-us/history

- The ISACA Timeline. Retrieved 11.10.2020 from https://www.isaca.org/why-isaca/about-us/isaca-50/timeline

- Tessin P.(2016).COBIT Celebrates 20 Years of Guidance.

https://www.isaca.org/resources/news-and-trends/isaca-now-blog/2016/cobit-celebrates-20-years-of-guidance

- COBIT Control Objectives for Information and Related Technology 4.1.(2007).IT Governance Institute, ISACA. https://www.isaca.org/bookstore/bookstore-cobit-digital/wcb4_1

- COBIT5 A Business Framework for the Governance and Management of Enterprise IT.(2012).ISACA. https://www.isaca.org/bookstore/cobit-5/wcb5

- BDDK.(2010).Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Gerçekleştirilecek Banka Bilgi Sistemleri ve Bankacılık Süreçlerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete. Sayı: 27461, Tarih: 13.01.2010

- COBIT 2019 Framework, Governance and Management Objectives (2018).

ISACA. https://www.isaca.org/bookstore/bookstore-cobit_19-digital/wcb19fgm

- ITIL Foundation ITIL-4 Edition - Axelos

- https://info.axiossystems.com/blog/what-are-the-four-dimensions-of-itil-4#:~:text=The%20four%20dimensions%20of%20ITIL%204%20are%20an%20evo lution%20of,Products%2C%20Processes%2C%20Partners).

- https://www.beyond20.com/itil-4-complete-guide/

- https://www.knowledgehut.com/tutorials/itil4-tutorial/service-value-chain-model

- https://www.bmc.com/blogs/itil-4/

- Umman Government - GS_F2_Cloud_Governance

- https://whatis.techtarget.com/definition/VUCA-volatility-uncertainty-complexity-and-ambiguity

- Wheatley, M. J. (1992). Leadership and the new science: learning about organizations from an orderly universe. San Francisco: Berrett-Koehler.

- https://tr.wikipedia.org/wiki/Yapay_zek%C3%A2

- https://web.itu.edu.tr/~sonmez/lisans/ai/yapay_zeka_icerik1_1.6.pdf - https://www.yapayzekatr.com/2020/01/06/yapay-zeka-ve-kullanim-alanlari/