Mimari Özellikleri

Kurabi Konutu, karnıyarık olarak da tanımlanan iç sofalı ‘Sala’ plan tipine sahiptir. Konutun her katında bir adet daire bulunur ve üç kattan oluşmaktadır. Yapının zemin katında bulunan dikdörtgen doğu sofanın üç yatak odasına, mutfak ve helaya açılmaktadır. Batıdaki sofa ise sokağa açılan iki dükkân ve depo arasındadır. Konutun iki sofası girişe açılıp ve güneydeki merdiven alanı girişe açılan kapı ile ulaşılır. Girişe açılan doğudaki sofa bir ya da iki basamak girişten yüksektir. Batıdaki sofa ise girişle aynı seviyede bulunmaktadır (Şekil 4.3). Konutun kuzeyinde ve yol cephesinde bulunan çift kanatlı orjinal ahşap kapıdan girilir (Şekil 4.4, Resim 4.2).

Şekil 4.4. Kurabi Konutu Giriş Kapısı Detayı Resim 4.2. Kurabi Konutu Giriş Kapısı

Üst kata çıkmayı sağlayan demir işlemeli bir merdiven vardır. Merdiven tek kollu, yirmi rıht ve on dokuz basamak ile üst kata çıkılır. Merdivenin korkulukları orjinal ahşaptan yapılmıştır (Resim 4.3, Şekil 4.5, 6).

Resim 4.3. Kurabi Konutu Merdiveni Şekil 4.5. Kurabi Konutu Merdiven Detayı

Şekil 4.6. Kurabi Konutu B-B Kesiti ve Merdiven Alanı

Konutun zemin katında ve kuzeyinde yer alan yol cephesinde iki dükkan bulunmaktadır. Dükkanın alanı yaklaşık 2*3m ve ana girişi Kurabi sokağına açılmaktadır (Resim 4.4, Şekil 4.7).

Yapının doğu cephesinde bodrum giriş kapısı mevcut olup bu kapı zamanla yer seviyesinden 20cm kadar aşağı çökmüştür. Bu kapı şuan kullanılmıyor (Resim 4.5). Bodrum katında iki adet depo, mutfak ve tuvalet bulunmaktadır. Katın yüksekliği 2m ve bodrum katı düzensiz dikdörtgen şeklinde tasarlanmış olup, eskiden hem depo hem hizmetçiler kullanıyordu (Şekil 4.8). Bodrum, katın ana kuzey cephesinde demir süslü pencereler bulunur ama doğu cephesindeki pencere betonla kapatılmıştır (Resim 4.6, 7).

Resim 4.5. Kurabi Konutu Bodrum Kapısı

Resim 4.6. Kurabi Konutu Bodrum Katı Penceresi Resim 4.7. Bodrum Penceresi Betonla Kapatılmış

Yola bakan zemin katın kuzey cephe odalarının pencereleri orjinal ahşaptan olup, Fransız tasarımına göre yapılmıştır (Resim 4.8, Şekil 4.9). Kuzeydoğu cephesindeki odanın penceresi ise orjinal ahşap, cam ve ‘Ferforje’ demir işlemelidir (Resim 4.9, Şekil 4.10). Zemin katın kapıları, pencereleri ve tavanı sonradan tadilat edilmiştir.

Resim 4.8. Kurabi Konutu Zemin Kat Penceresi Şekil 4.9. Kurabi Evi Konutu Kat Pencere Detayı

Resim 4.9. Kurabi Konutu Zemin Kat Penceresi Şekil 4.10. Kurabi Konutu Zemin Kat Pencere Detayı

Zemin katında bulunan karnıyarık iç sofalar aynı şekilde birinci ve ikinci katta bulunur. Birinci katın doğu sofası evin üç adet yatak odasına, mutfak ve helasına açılır. Bu hela ve mutfak ev sakinlerine özel yapılmıştır. Konutun batı sofası ise Konutun merdiven sahanlığına, salona, sedire ‘Almakad’ ve misafirlere özel yapılan helaya açılır (Şekil 4.11). Konutun ana yatak odasında kuzeye ve kuzeydoğuya bakan iki cumba mevcuttur. Cumbalar ahşap ve orjinal boyutlarını kaybetmemiştir.

Sedir yapının kuzey cephesinde bulunup penceresi Kurabi sokağına açılmaktadır. Sedir odaların arasında bulunması cepheye özel tasarım eklemektedir. Sedir Endülüs mimari sanatına ait olup, birinci, ikinci katta dış cephede tek ve iki sivri kemerli balkonunda görülür. İkinci katın balkonunda ise iki sivri kemer görebiliriz. Balkonun penceresinde ahşap yıldız süslemeler yapılmış olup, içinde süslü cam bulunmaktadır. Kemerlerin iç çerçevesi tırtıklı ve üstünde hat sanatı süslemelerinden uzun bant bulunur. Sedirin üstünde ise alçıdan yapılan mukarnaslar bulunur ve şekilli süslemeler sedir cephesinin tepesindedir (Resim 4.10, Şekil 4.12).

Resim 4.10. Kurabi Konutu Sedir Cephesi Şekil 4.12. Kurabi Konutu Sedir Detayı

Kurabi sokağına bakan tüm pencereler dört kanatlı ahşap cumbalıdır. Lokal mimariden ve Endülüs sanatına göre tasarlanmış olup, yörede bu tip cumbaya ‘Almaşrabiyye’ denilmektedir. Konutun kuzey cephesinde birinci ve ikinci katın toplamında simetri şekilde altı cumba mevcuttur (Şekil 4.13, Resim 4.11, 12). Doğu cephede ahşap çıkmaları taşıyan volütlü konsollar, demir işlemeler, taştan yapılan balkon ve pencereler bulunur (Şekil 4.14, Resim 4.13). Konutun cephesinde cumbaların bulunması eve güçlü mimari tasarım katmaktadır.

Şekil 4.13. Kuzey Cephedeki Yatak Odasının Cumba Detayı Resim 4.11. Cephedeki Yatak Oda Cumbası

Resim 4.12. Kuzey Cephedeki Salon Cumbası

Katların iç kapıları (Resim 4.14, Şekil 4.15), pencereleri, cumbaları orjinal ve süslü ahşaptan yapılmıştır. Katın yüksekliği dört metredir (Şekil 4.16, Resim 4.15).

Resim 4.14. Kurabi Konutu Daire Giriş Kapısı Şekil 4.15. Kurabi Konutu Dairenin Giriş Kapı Detayı

Resim 4.15. Kurabi Konutu Ana Kuzey Dış Cephesi

Merdivene havalandırma ve aydınlatma sağlamak için merdivenin üstünde aydınlatıcı camlı pencere yapılmıştır (Şekil 4.17, 18, Resim 4.16). Konutun çatısı düz dam şeklinde yapılmıştır.

Şekil 4.18. Kurabi Konutu Merdiven Aydınlatıcı Detayı Resim 4.16. Merdiven Aydınlatıcısı

Odaların tavanı düz tavan şeklinde tasarlanmış olup ahşap çıta üzerine alçı sıva yapılarak inşa edilmiştir. Tavan alçı motifli göbekle bezenmiştir (Şekil 4.19, 20, Resim 4.17). Konutun döşemeleri fayanstır (Resim 4.18).

Şekil 4.19. Kurabi Konutu Zemin Katı Döşeme-Tavan Planı

Resim 4.17. Kurabi Konutu Oda Tavanı Resim 4.18. Kurabi Konutu Fayans Döşemesi

Salonun güneyindeki duvarda oyma tekniğiyle yapılan ahşap gömme dolap mevcuttur (Resim 4.19). Dolap kenarları çok ince ve orjinal süsleme ile bezenmiştir. Diğer odaların tavanları, zeminleri, dolapları ve pencereleri aynı sistemle yapılmıştır.

Konutun mutfağı; sofanın güneyinde düzensiz dikdörtgen planlı mutfak yer almaktadır. Mutfağın bir tek penceresi var olup, pencere mutfağın doğu cephesindedir. Mutfağın dolapları gömme değil sonradan takılmış olup, tavan ahşapla kapatılmıştır. Konutun helâsı; sofanın güney cephesinde var olup, döşemesi çimento ile sıvanmıştır. Bu zamanlarda hamam kültürü çok yaygın olduğu için Konutta banyo yapılmamıştır.

Resim 4.19. Kurabi Konutu Gömme Dolabı