Microsoft Access 33 

Microsoft Access, merkezi Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan Microsoft tarafından Microsoft Windows işletim sistemi tabanında çalışmak üzere yazılan ve dağıtımı yapılan veritabanı programıdır. Veri tabanı programları arasında Access çok sonradan girmiş olmasına rağmen bu alanda önemli ölçüde başarı sağlayarak en çok kullanılan veri tabanı programlarından biri haline gelmiştir.

Access'de veri tabanında bulunan nesnelerin birçoğu sihirbazlar yardımıyla kolayca hazırlanabilir. Çoğu zaman hiç tasarım ortamına girmeden, sadece sihirbazlar kullanılarak veri tabanı dosyaları hazırlanabilir.

Access'in iki arayüzü vardır. Bunlardan birinde hiç program kodu kullanmadan veri tabanı hazırlamak mümkündür. Bu ortamda hiç programcılık bilgisi olmayan biri programcılık öğrenmesine gerek kalmadan kendi veri tabanı dosyalarını hazırlayabilir. Programcılık bilgisi olanlar Access'de hazırladıkları veri tabanlarına kod yazarak daha ileri düzey işlemleri yapabilirler (URL11).

Access veritabanının 2009 yılına kadar yayınlanan sürümleri şöyledir: (URL12)

Çizelge 6.1 : Access veritabanı sürümleri

Tarih Sürüm S. No İşletim Sistemi Ofis Paketinin Sürümü

1992 Access 1.1 1 Windows 3.0

1993 Access 2.0 2.0 Windows 3.1x Office 4.3 Pro

1995 Access for

Windows 95

7.0 Windows 95 Office 95 Professional

NT 3.51/4.0 Developer 1999 Access 2000 9.0 Windows 9x, NT 4.0, 2000 Office 2000 Professional, Premium ve Developer 2001 Access 2002 10 Windows 98, Me, 2000, XP Office XP Professional ve Developer 2003 Access 2003 11 Windows 2000, XP,Vista Office 2003 Professional ve Professional Enterprise 2007 Microsoft Office Access 2007 12 Windows XP SP2, Vista Office 2007 Professional, Professional Plus, Ultimate ve Enterprise 2009 Microsoft Office Access 2007 SP2 12 Windows XP SP2, Vista

Office 2007 Service Pack 2

6.2. Microsoft SQL Server

Microsoft SQL Server Client-Server ve web tabanlı uygulamalarda ihtiyaç duyulan veri depolama çözümlerinde kullanılan bir server yazılımıdır. SQL Server ile yoğun veriler işlenebilir, saklayıp analiz edebilir ve yeni uygulamalar geliştirilebilir. SQL Server OLTP ve OLAP için gerekli olan veri saklama ürünlerini ve teknolojilerini destekler. SQL Server bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir (Şekil 6.1).

Şekil 6.1 : Microsoft SQL Server yönetim paneli

SQL Server;

9 Veri işleme ve analiz için saklanan veri yığınlarını yönetebilir. 9 Client uygulamalarından gelen isteklere cevap verebilir.

9 SQL Server ve Client’lar arasında veri göndermek için T-Sql (Transact SQL), XML, MDX veya SQL-DMO kullanabilir.

Günümüzde bir çok proje tek bir bilgisayardan kullanılmaktadır. Bu yüzden ağ ortamında bir kullanıcının girdiği bilgiler diğer kullanıcılar için önem arz etmektedir. Her ne kadar bu işlemi “Access” (veya diğer veri tabanları) veri tabanı ile gerçekleştirebilmemize rağmen ağ ortamında güvenlik ve hız açısından en performanslı sonucu “SQL Server” verecektir. Milyonlarca kaydın olduğu bir tablo tüm kullanıcılara güvenle hizmet verebilmekte, istenen sorgu sonuçları en hızlı şekilde elde edilebilmektedir.

Özellikle “SQL Server 2000” versiyonundan sonra yapılan birçok “Microsoft” tabanlı proje veri tabanı olarak “SQL Server” kullanmaktadır. Zaten amaçlananda bilgisayar dili olarak “C#” , veri tabanı olarak da “SQL Server” kullanılmasını yaygınlaştırmaktır (Demirli ve İnan 2006).

6.3. Oracle

Oracle; büyük miktardaki verilerin güvenli bir şekilde bütünlük içerisinde tutulabildiği, birden fazla kullanıcının aynı anda bilgiye hızlı bir şekilde erişim imkânı sağlayan güçlü bir veritabanı yönetim sistemidir (Şekil 6.2).

Şekil 6.2 : Oracle EX sorgu arayüzü

Oracle’ın temel özellikleri şunlardır;

• Büyük verileri tutabilmekte, bu verilerin depolanma alanlarını ayarlayabilme ve bunları kontrol edebilme imkânı vermektedir.

• Aynı anda birden fazla kullanıcıya verilerin bütünlüğünü bozmadan ve karışıklığa meydan vermeden hizmet verebilmektedir.

• Sistem performansını en iyi şekilde kullanabilmektedir.

• Günün 24 saati durmadan, haftalar hatta aylar boyu çalışabilmektedir.

• İşletim sistemi, veri erişim dilleri ve ağ iletişim protokolleri standartlarıyla uyumludur.

• Yetkisiz erişimleri engelleyebilme ve kontrol edebilme imkânı sunmaktadır. • Bütünlüğü veritabanı düzeyinde sağlayabilmektedir, böylece daha az kod

yazılmaktadır.

• Client / Server mimarisinin bütün avantajlarını kullanabilmektedir

6.4. MySQL

MySQL, altı milyondan fazla sistemde yüklü bulunan çoklu iş parçacıklı (multi- threaded), çok kullanıcılı (multi-user), hızlı ve sağlam (robust) bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir.

Çok hızlı, güvenilir ve kullanımı kolaydır. Bu özellikleri nedeniyle Apache ve PHP ile beraber web-veritabanı uygulamalarında çok yaygın olarak kullanılır. Halen internet ortamlarında Apache-PHP-MySQL üçlüsü için hazırlanmış çok geniş bir yazılım yelpazesi bulunmaktadır.

UNIX, OS/2 ve Windows platformları için ücretsiz dağıtılmakla birlikte ticari lisans kullanmak isteyenler için de ücretli bir lisans seçeneği de mevcuttur. Linux altında daha hızlı bir performans sergilemektedir. Kaynak kodu açık olan MySQL'in pek çok platform için çalıştırılabilir ikilik kod halindeki indirilebilir sürümleri de mevcuttur. Ayrıca ODBC sürücüleri de bulunduğu için birçok geliştirme platformunda rahatlıkla kullanılabilir. Geliştiricileri, 7 milyon kayıt içeren 10000 tablodan oluşan kendi veritabanlarını (100 gigabyte civarında veri) MySQL'de tuttuklarını söylemektedirler. Web sunucularında en çok kullanılan veritabanıdır. ASP, PHP gibi bir çok web programlama dili ile kullanılabilir

MySQL, tuttuğu tablolarla çok kullanıcılı sistemlerde söz konusu olan erişim hakları sorununu başarılı bir şekilde çözmektedir. MySQL'in 4.0 sürümü ile birlikte "transaction" desteği, 4.1 sürümüyle birlikte de alt sorgu desteği eklenmiştir.

Ayrıca "veri tutarlılığını (referential integrity)" sağlama işinin programcıya bırakılması tercih edilmiştir, ancak bu bir dezavantaj olarak görülmeyebilir. Çünkü

pek çok veritabanı programcısı VTYS'lerdeki veri tutarlılığı'nın esnek olmayan, zorlayıcı bir özellik olduğunu düşünmektedir.

MySql aşağıdaki veritabanı nesnelerini desteklemekte olup bu nesnelerin bazıları 5.1 sürümü ile gelmiştir: • Tables (Tablo) • Views (Görüntü) • Procedures (Prosedür/Yordam) • Triggers • Cursors

MySQL için çok çeşitli grafik arayüze sahip programlar mevcuttur. Bunlar içerisinden en bilineni yine MySQL’i geliştiren firma tarafından geliştirilmiş ücretsiz bir yazılım olan MySQL GUI Tools'dur. Bunun yanında PHP ile geliştirilmiş phpMyAdmin (Şekil 6.3) diger alternatif bir yazılımdır (URL13).

MySQL’in bazı özellikleri:

9 Unix türevlerinden Amiga'ya kadar birçok farklı platformda çalışabilir. 9 Birden fazla CPU ile kolaylıkla çalışabilir.

9 60000'in üzerinde tablo, 5 milyarın üzerinde satır ile çalıştığı söylenen MySQL sistemler bulunuyor.

9 Transaction ve/ya atomik işlem kullanan çeşitli tablo tiplerini desteklemektedir. 9 Tabloların kontrolü, optimizasyonu ve tamiri hızlı bir biçimde yapabilmektedir. 9 Windows için ODBC desteği vardır.

9 Farklı karakter setlerini (iso8859-9, ...) desteklemektedir.

9 Özellikle internet ortamında önem kazanan, çok esnek ve güçlü bir kullanıcı erişim kısıtlama/yetkilendirme sistemine sahiptir.

6.5. PostgreSQL

PostgreSQL, veritabanları için ilişkisel modeli kullanan ve SQL standart sorgu dilini destekleyen bir veritabanı yönetim sistemidir.

PostgreSQL aynı zamanda iyi performans veren, güvenli ve geniş özellikleri olan bir Veri Tabanı Yönetim Sistemi'dir. Hemen hemen tüm Unix ya da Unix türevi (Linux, FreeBSD gibi) işletim sistemlerinde çalışır. Ayrıca NT çekirdekli tüm Windows sistemlerde de çalıştırılabilir. PostgreSQL ücretsiz ve açık kodludur. Diğer ticari ya da açık kodlu veritabanlarında bulabileceğiniz özelliklerin hemen hemen hepsini (ya da daha fazlasını) kapsar. PostgreSQL’i yönetebilmek için farklı programlar mevcuttur. Bunlar içerisinde en fazla PgAdmin kullanılmaktadır. PgAdmin, PostgreSQL kurulumu ile birlikte gelmektedir (Şekil 6.4).

Şekil 6.4 : PgAdmin yönetim paneli

PostgreSQL özellikleri: • Transactions • Subselects • Views

• Foreign key referential integrity • Sophisticated Locking

• User-defined types • Inheritance

• Rules

• Multi-version concurrency control • HOT

• Point-In-Time-Recovery • Warm Standby

PostgreSQL'in güvenilirliği kanıtlanmıştır. Her bir sürümü defalarca kontrollerden geçirilmiş ve her bir beta sürümü en az bir aylık testlere tabi tutulmuştur. Geniş kullanıcı grubu ve kaynak koduna dünyanın her yerinden erişilebilir olması nedeniyle olası hatalar çok çabuk kapatılmaktadır.

PostgreSQL'in başarımı her yeni sürümle birlikte artmaktadır. Son çalışmalar, PostgreSQL’in belirli koşullarda diğer ticari veritabanları ile aynı performansı verdiğini göstermektedir (URL14).

6.6. Firebird

Firebird, Borland'ın Interbase 6.0 veri tabanını açık kaynak kodlu hale getirmesinden sonra bu kaynak kodlardan yola çıkılarak geliştirilmiş olan, açık kaynak kodlu bir ilişkisel bir veri tabanı yönetim sistemidir (Şekil 6.5).

Saklı Yordam (Stored Procedure) desteği Tetikleyici (trigger) desteğinin yanında sadece interbase ve Firebird'e özgü olan alert özelliği sayesinde tablolardaki herhangi bir değişiklik meydana geldiği anda bu değişikliği kendi yazılımınızdan takip etme imkânı sunar.

Tüm versiyonları ücretsizdir. Bazıları Firebird’ün sadece birkaç bağlantılı küçük veritabanlarına uygun bir RDBMS olduğunu düşünebiliyor. Ancak sanılanın aksine Firebird, çok büyük veritabanları ve çok sayıda bağlantı için kullanılmaktadır. İyi bir örnek olarak Avarda'dalı Softool'06 (Rus ERP) Firebird 2.0 Classic server ile çalışmakta ve ortalama 100 eşzamanlı bağlantı, 120GB Firebird veritabanındaki 700 milyon kayda erişmektedir! Sunucu, bir SMP makine (2 CPU - Dell PowerEdge 2950) ve RAM 6GB’dır.

Firebird veritabanı çok iyi bir desteğe sahiptir ve hızla eksiklerini kapatmaktadır. 2007 yılı sonunda on binlerce projenin yer aldığı Sourceforge'dan en iyi şirketler uygun (enterprise) veritabanı ve en iyi destek verilen proje ödüllerini almıştır. Ayrıca Firebird veritabanı gönüllüleri tarafından verilen çok iyi Türkçe teknik desteği de bulunmaktadır (URL15).

7. SİSTEM TASARIMI

Microsoft firması yıllar önce .NET teknolojisini “Her zaman, her yerden ve her cihazdan bilgiye ulaşmak!” vizyonu ile geliştirilmeye başlamıştır. Ancak bu vizyonun gerçekleşmesi için bir altyapıya ihtiyaç vardı ve bu teknik altyapı platform bağımsızlığı ile sağlanabiliyordu. İşte .NET Framework, gerekli olan bu teknolojik altyapıyı oluşturmaktadır. Bu altyapı web uygulamalarını, web servislerini, Windows uygulamalarını, .NET platformunda veri erişimi için kullanılan teknolojiyi (ADO.NET), .NET programlama dillerini, ortak tip sistemini (CLS), ortak dil çalışma zamanını (CLR) kapsamaktadır.

.NET Compact Framework ise, .NET uygulamalarının mobil cihazlar üzerinde çalışmasını sağlayan ve .NET Framework’ün mobil cihazların özellikleri ve performans kriterleri göz önünde bulundurularak özel olarak geliştirilen içeriği azaltılmış sürümüdür.

Microsoft’un bu en büyük teknolojisi olan .NET platformu, bizlere bağımsız olarak pek çok donanım üzerinde yazılım geliştirme imkanı vermiştir. Bu nedenle projemizin omurgasını oluşturan yapı bu platform üzerine kurulmuştur. Yeri geldikçe bu teknolojilerin özellikleri, kullanımı ve iletişim altyapısı hakkında bilgiler verilecektir.