Taze meyveler kullanılacaksa mutlaka mevsim meyveleri tercih edilmelidir.
Kullanılacak taze meyveler eziksiz, beresiz, çürüksüz olmalıdır.
Kuru meyvelerde renk değişikliği olmamalı, beyaz lekeler, küf bulunmamalıdır.
Taze ve kuru meyveler önce bol suda çok iyi yıkanmalıdır.
Kabukları soyulacak olan taze meyvelerin kabukları ince soyulmalıdır.
Elma, armut gibi beyaz renkli meyveler kabukları soyulduktan sonra bekletilmeden kullanılmalıdır.
Beklemesi gereken soyulup doğranmış meyveler, içerisinde limon suyu ve çok az tuz bulunan suda bekletilmelidir. Böylece renklerinin kararması önlenmiş olur.
Kuru meyveler kabarması için önceden suda ıslatılmalıdır.
Elma, ayva gibi sert meyveler önce su ile yumuşayıncaya kadar haşlanmalıdır.
Çilek, vişne gibi yumuşak meyveler şekerli kaynayan suda kısa süre pişirilmelidir.
Komposto ve hoşaf yapımında şeker oranı meyvelerin tatlılık derecesine göre ayarlanmalıdır.
11
DEĞERLER ETKİNLİĞİ
EMANETE SAHİP ÇIKMA
Emanet, birine geçici olarak bırakılan ve teslim alınan kişice korunması gereken nesne, eşya, kimse vb. şeklinde tanımlanmaktadır.
Bu tanıma göre size emanet edilen şeyler nelerdir, aşağıya yazınız.
Vatan
“Emaneti korumak”la ilgili güzel sözler, hikâyeler bularak bir pano oluşturunuz.
DEĞERLER ETKİNLİĞİ
12
UYGULAMA FAALİYETİ
İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak elma kompostosu hazırlayınız.
Malzemeler
İşlem Basamakları Öneriler
Elma komposto hazırlamadan önce iş kıyafetlerini giyerek ortamı
hazırlayınız.
6331 Sayılı İş Sağlığı Kanunu’nu okumalsıınız.
Sanitasyon ve hijyen kurallarına uymalısınız.
İş kıyafetlerinizi giymelisiniz.
Kişisel bakımınızı yapmalısınız.
Araçları hazırlayınız. Elma kompostosu yapımı ile ilgili uygun araçları hazırlamalısınız.
Meyveleri hazırlayınız.
Elmaları bol suda yıkamalısınız..
Küvete suyu koymalısınız. Elmaların kararmaması için suya bir miktar limon suyu ve tuz ilave etmelisiniz.
Elmaların kabuklarını soymalısınız.
(İnce soymaya özen gösteriniz.)
Elmaları ortadan ikiye bölüp çekirdeklerini parizyen kaşıkla çıkarmalısınız.
Soyulan elma parçalarını su içine koyup kaynatmalısınız.
Süsleme gereçlerini hazırlayınız.
Kabuklarının soyulması için bademleri kaynar suda bekletmelisiniz.
Bademlerin kabuklarını soymalısınız.
Soyduğunuz bademleri enine ikiye ayırıp bir kâseye almalısınız.
Süsleme için nane yaprakları da kullanabilirsiniz.
UYGULAMA FAALİYETİ-1
13
İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak kiraz kompostosu hazırlayınız.
Malzemeler (4 kişilik):
850 g kiraz
800 ml su (4 su bardağı)
250 g toz şeker
İşlem Basamakları Öneriler
Kiraz kompostosu hazırlamadan önce iş kıyafetlerini giyerek ortamı
hazırlayınız.
6331 Sayılı İş Sağlığı Kanunu’nu okumalısınız.
Sanitasyon ve hijyen kurallarına uymalısınız.
İş kıyafetlerinizi giymelisiniz.
Kişisel bakımınızı yapmalısınız.
Araçları hazırlayınız. Kiraz kompostosu yapımı ile ilgili uygun araçları hazırlamalısınız.
Meyveleri hazırlayınız. Kirazları bol suda yıkamalısınız.
Saplarını ayıklamalısınız.
Kaynatılmış şekerli suya atıp pişirmelisiniz.
Süsleme gereçlerini hazırlayınız.
UYGULAMA FAALİYETİ-2
14
İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak kuru kayısı hoşafı hazırlayınız.
Malzemeler (4 kişilik):
350 g kuru kayısı
1.5 litre su (6 su bardağı)
250 g toz şeker
10 adet kavrulmuş badem
İşlem Basamakları Öneriler
Kuru kayısı hoşafı hazırlamadan önce iş kıyafetlerinizi giyerek ortamı hazırlayınız.
6331 Sayılı İş Sağlığı Kanunu’nu okumalısınız.
Sanitasyon ve hijyen kurallarına uymalısınız.
İş kıyafetlerinizi giymelisiniz.
Kişisel bakımınızı yapmalısınız.
Araçları hazırlayınız. Kuru kayısı hoşafı yapımı ile ilgili uygun araçları hazırlamalısınız.
Meyveleri hazırlayınız.
Kayısıları ayıklayıp bol suda yıkamalısınız.
(Ayıklama işlemi sırasında israf etmemeye özen gösteriniz.).
Kayısıları dilerseniz iki parçaya ayırabilirsiniz.
Kayısı hoşafı için önceden kuru kayısıları su ile kabartmalısınız. (Daha çok kabarması için kayısıları akşamdan suya
koyabilirsiniz.).
Suda bekletmeye vaktiniz yoksa su miktarını 2 litreye çıkarıp bir taşım kaynatabilirsiniz.
Şekerli suda pişirmelisiniz.
Süsleme gereçlerini hazırlayınız.
Bademleri kabuklarının soyulması için kaynar suda bekletmelisiniz.
Bademlerin kabuklarını soymalısınız.
Soyduğunuz bademleri enine ikiye ayırıp bir kâseye almalısınız.
Süsleme için nane yaprakları da kullanabilirsiniz.
UYGULAMA FAALİYETİ-3
15
İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak armut hoşafı hazırlayınız.
Malzemeler ( 4 kişilik )
350 g kuru armut
1.5 lt su (6 su bardağı)
250 g toz şeker
4 adet karanfil
İşlem Basamakları Öneriler
Armut hoşafı hazırlamadan önce iş kıyafetlerini giyerek ortamı
İş kıyafetlerinizi giymelisiniz.
Kişisel bakımınızı yapmalısınız.
Araçları hazırlayınız. Armut hoşafı yapımı ile ilgili uygun araçları hazırlamalısınız.
Meyveleri hazırlayınız.
Kurutulmuş armutları ayıklayıp bol suda yıkamalısınız (Ayıklama işlemi sırasında israf etmemeye özen gösteriniz).
Kuru armutları su ile kabartmalısınız (Daha çok kabarması için armutları akşamdan suya koyabilirsiniz.).
Suda bekletmeye vaktiniz yoksa su miktarını 2 litreye çıkarıp bir taşım kaynatabilirsiniz.
Şekerli suda pişirmelisiniz.
Süsleme gereçlerini hazırlayınız. Süsleme için nane yaprakları kullanabilirsiniz.
UYGULAMA FAALİYETİ-4
16
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları dikkatle okuyarak doğru seçeneği işaretleyiniz.
1. Tarihte Türklerin yeme kültüründe sofrada aşağıdakilerden hangisi yer almazdı?
A) Gazoz B) Hoşaf C) Ayran D) Şerbet E) Şurup
2. Ramazan iftar ve sahur yemeklerinde komposto ve hoşaflar daha çok aşağıdaki hangi tür yemeklerin arkasından ikram edilir?
A) Çorbalar
B) Pilav ve börekler C) Sıcak sebze yemeği D) Soğuk mezeler E) Zeytinyağlılar
3. Aşağıdakilerden hangisi meyveleri hazırlamada dikkat edilecek noktalardandır?
A) Taze meyveler kullanılacaksa mutlaka mevsim meyveleri tercih edilmelidir.
B) Kullanılacak taze meyveler, eziksiz, beresiz, çürüksüz olmalıdır.
C) Kuru meyvelerde renk değişikliği olmamalı; beyaz lekeler, küf bulunmamalıdır.
D) Küçük olan meyveler bütün olarak, iri olanlar ise dilimlenerek kullanılır.
E) Hepsi
4. Aşağıdakilerden hangisi günümüzde komposto ve hoşafların tüketilme zamanıdır?
A) Ramazan ayı B) Muharrem ayı C) Yaz aylarında D) Bayramlarda E) Her zaman
5. Taze ve kuru meyveler aşağıdaki hangi besin öğesinin kaynağı sayılamaz?
A) Karbonhidratlar B) Su
C) Vitaminler D) Mineral maddeler E) Proteinler
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
17
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini alarak reçetesine uygun şekilde istenilen lezzet, kıvam ve görünümde Türk mutfağına özgü komposto ve hoşafları hazırlayabileceksiniz.
Çevrenizdeki otel mutfağı, restoran ve kurum mutfaklarında hazırlanan komposto ve hoşaf çeşitlerinin nasıl hazırlandıklarını araştırınız.
Yemek dergi ve kitaplarını, yörenizle ilgili web sitelerini araştırarak komposto ve hoşaf çeşitlerini inceleyiniz.