Mesleki ve Teknik Liseler Ġçin Önerilen Taslak Öğretim

AraĢtırmamıza katılan yönetici, öğretmen ve öğrenci görüĢlerinin değerlendirilmesi sonucu mesleki ve teknik liselerde özellikle biyoloji dersi için ayrı bir öğretim programının hazırlanmasının kaçınılmaz olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Bütün bu verilerin ıĢığında mevcut programda öğrencilerin anlamada ve öğretmenlerin de anlatmada sıkıntı çektikleri 10. Sınıf Enerji DönüĢümleri Ünitesinin Fotosentez konusu yeniden yapılandırılarak yeni bir öğretim programı oluĢturulmuĢ ve seçilen bir meslek lisesinde kontrol gruplu bir çalıĢma yapılmıĢtır. GeliĢtirilen Fotosentez BaĢarı Testi (FBT) ön test- son test ve kalıcılık testi Ģeklinde uygulanmıĢtır.

Tablo 3.3.1.4.1 de mevcut biyoloji öğretim programının Enerji DönüĢümleri Ünitesinin Fotosentez konusu verilmiĢtir. Tablo 4.1.4.1 de görüldüğü gibi program öğretmene veya öğrenciye rehberlik etmede oldukça zayıftır. Programda dersin nasıl iĢlenmesi gerektiğine yönelik yeterli açıklama ve yol gösterme yoktur. Yine programda konu ile ilgili etkinliklere hiç yer verilmemiĢtir. Laboratuvar etkinliklerinin kaçınılmaz olduğu bir ders olan biyolojide fotosentez gibi anlaĢılması güç olan konuları anlatmak ve istendik kazanımları öğrenciye edindirmek neredeyse imkansızdır.

Tablo 3.3.1.4.1 Uygulanmakta Olan 10. Sınıf Canlılarda Enerji DönüĢümü Ünitesi Fotosentez Konusu Öğretim Programı Tablosu

ÜNĠTE KAZANIMLAR ETKĠNLĠK

ÖRNEKLERĠ AÇIKLAMALAR CANL IL A RDA E NE RJ Ġ D Ö NÜġÜM Ü 2.Fotosentez ve kemosentezle ilgili olarak öğrenciler;

[!]Fotosentez ve solunum

reaksiyonlarında

matematiksel iĢlem yapılmaz. 2.1. Kloroplastın yapısını ve

fotosentez için önemini açıklar (BTTÇ 7, 15).

[!] 2.1.Kloroplastın yapısı basit düzeyde

verilir.

2.2.Fotosentezde ıĢığa bağımlı ve ıĢıktan bağımsız olarak gerçekleĢen reaksiyonları ürün ve süreç açısından karĢılaĢtırır.

[!]Klorofil a ve Klorofil b‟nin yapısı

verilmez.

[!] 2.2. IĢığa bağımlı reaksiyonlarda

devirli ve devirsiz fotofosforilasyon verilir.

2.3. Fotosentez hızını etkileyen faktörleri belirtir

(BTTÇ 21).

??? Öğrenciler bitkilerin gündüzleri

solunum yapmadıklarını düĢünebilirler. Bunun gibi konuya iliĢkin kavram yanılgıları da göz önünde bulundurulur.

[!] Fotosentez sonucunda oluĢan

glikozun farklı maddelere dönüĢtüğü de vurgulanır.

[!]: Uyarı : Sınırlamalar ???: Kavram Yanılgısı : Ders Ġçi ĠliĢkilendirme : Diğer Derslerle ĠliĢkilendirme

BÖLÜM ĠÇĠN TAVSĠYE EDĠLEN BTTÇ VE BAS önerileri:

BTTÇ 7. Biyolojinin yaĢamın anlaĢılmasına sağladığı katkıların farkına varır.

BTTÇ 15. Bilimsel bilginin oluĢturulmasında ve sunumunda modellerden yararlanmanın yeri ve önemini bilir.

BTTÇ 21. Kendi alanlarında dünya çapında üne sahip bilim insanlarına ve bilime katkılarına örnekler verir.

Tablo 3.3.1.4.2. 10. Sınıf Mesleki ve Teknik Liseler Ġçin Hazırlanan „Canlılarda Enerji DönüĢümü Ünitesi Fotosentez Konusu Taslak Öğretim Programı‟

ÜNĠTE KAZANIMLAR ETKĠNLĠK

ÖRNEKLERĠ AÇIKLAMALAR CANL IL A RDA E NE RJ Ġ D Ö NÜġÜM Ü 10.1. Fotosentezin ( Özümlemenin) bütün dünya için öneminin farkına varır.

a. Fotosentezin canlı ve cansızlar için neden gerekli olduğu günlük hayattan örneklerle anlatılır.A1

10.2. Fotosentez hangi canlılarda ve canlıların neresinde gerçekleĢtiğini kavrar

a.Fotosentez yapan canlıların hangileri olduğu anlatılır. Bir canlının fotosentez yaptığı deneyle kavratılır. D1

b. Kloroplastın yapısı incelenir, Klorofil çeĢitleri verilmez. A2

10.3. Fotosentez tepkimelerinin isimlerini öğrenir ve tepkime ürünlerini günlük hayatla bağdaĢtırır.

a. IĢığa bağımlı ve ıĢıktan bağımsız tepkimelerin isimleri verilir*1 b. Devirli fotofosforilasyon, devirsiz fotofosforilasyon ve C4 bitkileri verilmez. c. Tepkimelerin ayrıntısına girmeden, son ürünler belirtilir ve bu ürünlerin günlük hayatta nasıl kullanıldığı deneyle anlatılır.D2 / *2

10.4. Fotosentez hızını etkileyen faktörleri uygulama ile analiz eder.

a. Fotosentez hızını etkileyen faktörlerle ilgili basit deneyler tasarlanır animasyon veya simülasyon yoluyla konu anlatılır.D3

10.5. Fotosentez tepkimelerinin çeĢitli mesleklerdeki önemini kavrar

a. Seracılık, kerestecilik, ağaç iĢlerinde ve çiçekçilik gibi mesleklerde fotosentezin önemi ve fotosentezin artırılmasına yönelik ülkemizdeki uygulamalar araĢtırılır..A3, A4

D 1 Deney kurgulanır(

Bitkilerde Fotosentezin yapıldığı kısımların tespiti için yaprak deneyi yapılır

D 2 Cam fanusta bitki ve

bir hayvanın yaĢam süreleri ile ilgili deneysel çalıĢma yapılır D 3 Fotosentez hızını etkileyen faktörlerle ilgili deneysel simülasyonlar yaptırılır.(web araçları kullanılarak) A1 Biyoloji biliminin yaĢamın anlaĢılmasındaki öneminin farkına varır.

A2 Bilimsel bilginin

kazanılmasında modellerden /materyallerden yararlanılır.

*1 Tepkimelerin detayına

girilmez. Ġsimleri, fotoliz olayı ve sadece son ürünler verilir.

*2 Fotosentez tepkimelerinde

matematiksel iĢlem yapılmaz

A3 Biyoloji okuryazarlığının

ülkemiz ve dünyamız için önemi vurgulanır.

A4 Bilgi toplamak amacıyla

çeĢitli kaynaklara baĢvurur.

A:Açıklama

D:Deneysel ÇalıĢma *:Dikkat

Tablo 3.3.1.4.2. de mesleki ve teknik liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenler ile bu liselerde öğrenim gören öğrencilerin görüĢlerinden yola çıkarak hazırlanan 10. Sınıf biyoloji öğretim programının Canlılarda Enerji DönüĢümleri Ünitesinin Fotosentez konusu yer almaktadır. Yeni öğretim programında dikkat çeken kısımlar Ģunlardır: kazanımlar hafifletilmiĢ, uygulamaya çokça yer verilmiĢ, genel olarak rehberlik eden, ilgili yerlerde kısıtlayan ve günlük hayatla iliĢkilendirilmiĢ bir yapıya kavuĢmuĢtur. Önceki öğretim programın ruhunu bozmadan revize edilen yeni program, önceki öğretim programının tersine öğretmen için bir baĢvuru klavuzu olarak düĢünülmüĢtür. Bu program baz alınarak Fotosentez BaĢarı Testi (FTB) geliĢtirilmiĢ olup ön test son test ve kalıcılık testi olarak deney ve kontrol gruplarına uygulanmıĢtır. Uygulama sonunda bazı problemlere cevaplar aranmıĢtır.

Arkasından rastgele seçilen sınıfın biri deney grubu diğeri ise kontrol grubu olarak atanmıĢtır. Her iki gruba da fotosentez baĢarı testi ön test olarak uygulanmıĢtır. Test sonrası deney grubu olarak seçilen sınıfa yeni hazırlanan fotosentez konusu 3 hafta boyunca toplam 6 saat anlatılmıĢ, diğer gruba da mevcut program dahilinde konu iĢlenerek 3 hafta boyunca 6 saat ders iĢlenmiĢtir. Konu sonunda son test olarak fotosentez baĢarı testi sorularının yerleri değiĢtirilerek tekrar uygulanmıĢ ve sonuçlar karĢılaĢtırılmıĢtır. Son testin uygulanmasından yaklaĢık 5 hafta sora aynı test tekrar gruplara kalıcılık testi olarak uygulanmıĢ, frekans, ortalama, yüzde ve bağımsız t testi sonuçlarına bakılmıĢtır.