Bir toplumun çağın hızlı gelişmelerini ve teknolojik değişimlerini yakalatabilmesi ve takip edebilmesi, o toplumun eğitim kalitesi ve eğitim düzeyi ile orantılıdır. Ülkelerin kalkınmışlık düzeyini belirlemede önemli ölçüt olan teknoloji, beraberinde nitelikli insan gücünün de bulunması zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Gelişmiş ülkeler, teknolojiyi üretebilecek ve kullanabilecek gerekli insan gücünü istenen nitelik ve nicelikte yetiştirebilmek için, meslek öncesi eğitimin önemini kavrayarak, eğitim sistemlerini oluşturmaktadır. Çünkü; mevcut mesleklerdeki nitelik ve niceliğin değişimine ayak uydurabilme, meslek öncesi eğitimin önemini arttırmıştır.Bu nedenle, kalkınmayı hedefleyen toplumlarda, nitelikli insan gücünün yetiştirilmesinde, mesleki ve teknik eğitim önemli bir görev üstlenmektedir (Koca, Koç ve Özlü, 2007).
Eğer nehirde su yoksa sorun kaynağındadır, eğer bir ülkede bilim ve teknoloji ilerlemiyor, o ülke değişime uyarlanamıyorsa sorun eğitim sistemindedir. Günümüzde yoğun rekabet ortamında değişime uyarlanma bireylerin sürekli gelişimine bağlıdır. Üretimde kalite ve verimlilik, araştırmacı, yaratıcı ve nitelikli işgücü ile sağlanabilir (MESS, 1999).
Toplumsal kalkınmayı gerçekleştirebilecek nitelikli insan gücünün yetiştirilmesi büyük ölçüde eğitim sisteminin görevidir. Eğitim sistemi bu görevi yerine getirirken öğrencileri üretken birer vatandaş olarak görür ve onları toplum yaşamına, meslek dünyasına ya da ileri eğitime hazırlar. Bu görevlerin her biri, eğitim sisteminin değişik aşamalarında gerçekleşir (Güney ve Oğuz, 2002).
Ekonomik ilerlemeler ancak çeşitli iş ve meslek alanlarında olan ilerlemelerin toplamından ibarettir (Mays, 1960).
Mesleki eğitimin temel amacı, sanayi, ticaret ve hizmet sektörlerine, nitelikli ara eleman yetiştirmektir. Bu işlevleri nedeniyle mesleki eğitime, sanayi ve endüstrinin can damarı olarak bakabiliriz. Bugünün iş dünyası, iyi yetiştirilmiş iş deneyimi olan elemanlar istiyor (Teziç, 2007).
Mesleki teknik eğitimi yaygınlaştırılması, niteliğin yükseltilmesi, iş hayatının iş gücü talebinin karşılanması gelişmeyi hızlandırıcı ve istihdamı artırıcı sonuçlar doğurmaktadır. Ülkemizde bir tarafta ise sanayi ve hizmet sektöründe nitelikli iş gücü noksanlığı gözlenmektedir. Kalkınmayı ve istihdamı engelleyen bu aksaklıklar etkili ve yaygın bir mesleki ve teknik eğitim giderebilir (Sezgin, 1996).
Günümüzdeki mesleki ve teknik eğitim yapımız 1930’larda oluşturulan yapı üzerinde durmaktadır. Mesleki ve teknik eğitimin gerçek gelişimi 1945–1960 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. 1970 yılında üniversite kapısının açılması bu eğitime olan ilgiyi biraz daha arttırmıştır. Ancak kalkınma planlarında yer verildiği gibi; mesleki teknik öğretime ağırlık verilmesi ve nüfusun %65’inin mesleki teknik öğretime, %35’inin genel eğitime yönlendirilmesi hedefine ulaşılamamıştır. Endüstri meslek lisesi mezunlarından kendi alanlarında çalışan %26, kız meslek liselerinde bu oran %21, ticaret ve turizm mezunlarında ise %17’dir.Yılda mezun olan yaklaşık 250.000 meslek lisesi çıkışlı eleman iş bulamamaktadır. Bu yapı muhafaza edilerek mesleki teknik öğretimde okullaşma oranı %65 seviyesine ulaştırılsa bile, kalkınma çabalarına anlamlı bir katkı sağlamayacaktır (Gümüş ve Tekin, 2005).
MEB’in 2008 Yılı Bütçesine İlişkin Raporu’nda mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:
- Anadolu Teknik Liseleri - Anadolu Meslek Liseleri - Teknik Liseler
- Endüstri Meslek Liseleri:
- Mesleki ve Teknik eğitim Merkezleri (METEM); Yaygın mesleki ve teknik eğitim programları uygulanmaktadır.
- Çok Programlı Liseler
- Anadolu Tarım Meslek ve Tarım Meslek Liseleri - Anadolu Tapu ve Kadastoru Meslek Lisesi
- Anadolu Meteoroloji Meslek Lisesi - Kız Meslek ve Meslek Liseleri
- Anadolu Kız Meslek ve Anadolu Meslek Liseleri - Kız Teknik ve Teknik Liseler
- Anadolu Kız Teknik Lisesi - Ticaret Meslek Liseleri
- Anadolu Ticaret Meslek Liseleri
- Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liseleri - Anadolu İletişim Meslek Liseleri
- Adalet Meslek Liseleri - Turizm Eğitim Merkezleri
- Anadolu İmam Hatip Liseleri ve İmam Hatip Liseleri
- Sağlık Meslek Liseleri (MEB 2008 Yılı Bütçesine İlişkin Rapor).
Ülkemizde mesleki eğitim sistemi ile istihdam arasında fonksiyonel bağlantı mevcut değildir. Meslek okulu öğrencilerinin iş hayatının yaşayan ve sürekli değişen ihtiyaçlarına göre bilgi ve beceri sahibi olma düzeyi yetersizdir. Türkiye, genç işsizliğinde dünya altıncısındadır. Bugün gençlerin dörtte birinden fazlası işsizdir ve bu oran sürekli artmaktadır. Bu bağlantısızlığın temel nedeni okul-işletme diyalog ve işbirliğinin yetersizliği ve sistemin işleyişinde işletmelere tanınan rolün zayıflığıdır (Şimşek ve Gök, 2005).
Mesleki eğitim iş, insan ve eğitimden meydana gelen üç boyutlu bir bütündür. Ülke ihtiyaçlarına göre tasarlanıp geliştirilmiş bir mesleki-teknik eğitim sisteminin kalkınmada ve istihdamın arttırılmasında önemli rolü vardır. Mesleki-teknik eğitim sisteminin kalkınmanın hızlandırılmasında ve istihdamın arttırılmasında kendinden beklenilen fonksiyonları yapabilmesi için insan gücü ihtiyacının nitelik ve nicelik yönünden doğru olarak belirlenmesi ilk yapılması gereken iştir. Mesleki-teknik eğitimin
yaygınlaştırılması, niteliğin yükseltilmesi, iş hayatının iş gücü talebinin karşılanması gelişmeyi hızlandırıcı ve istihdamı arttırıcı sonuçlar doğurmaktadır. Ülkemizde bir tarafta büyük bir nitelikli iş gücü fazlası, diğer tarafta ise sanayi ve hizmet sektöründe nitelikli iş gücü noksanlığı olduğu gözlenmektedir. Kalkınmayı ve istihdamı engelleyen bu aksaklıklar etkili ve yaygın bir mesleki-teknik eğitim ile giderilebilir (Sezgin, 1996).
Türk sanayinde nitelikli insan gücü ihtiyacı, uluslar arası rekabet gücü kazanma çabası içindeki Türk ekonomisi bakımından çok önemli bir konudur. Dışa açık ekonomi politikası, işgücünün nitelik ve verim düzeyinin yükseltilmesini, bu da nitelikli insan gücünün yetiştirilerek ekonomik kalkınmayı destekleme ve hızlandırma görevinin yerine getirilmesini gerekli kılmaktadır. Mesleki eğitim sisteminde çok önemli yer tutan Mesleki ve Teknik Liseler, hem iş ve meslek alanlarına elaman yetiştiren, hem de öğrencileri yükseköğretime hazırlayan öğretim kurumlarıdır (TİSK, 1997).