4. HALKLA İLİŞKİLER ETİK YASALARI
4.7. Türk Halkla İlişkilerinin Meslek İlkeleri ve Disiplin Yönetmeliği
4.7.1. Meslek İlkeleri Yönetmeliği
Meslek İlkeleri Yönetmeliği’nin amacı, Türkiye’de halkla ilişkiler mesleğinin genel ilkelerinin korunması, haksız rekabetin önlenmesi, halkın ve iş dünyasının halkla ilişkiler kavramına güven ve saygı duymasının sağlanmasıdır. Yönetmelik, meslek mensuplarının uymaları gereken ticari ahlak, dürüst davranış kurallarını içermektedir.
Meslek İlkeleri Yönetmeliği’nde;
¾ Kuruluş ve hedef kitle arasındaki ilişkilerde doğru ve dürüstlüğün esas olması
¾ Başkalarını kötüleyici uygulamalara gidilmemesi
¾ Çocuklara yönelik halkla ilişkiler çalışmalarında, çocukların ruhsal ve fiziksel zayıflıklarını etkileyecek mesajlardan kaçınılması
¾ Benzer alanda iki ayrı kuruluşa danışmanlık yapılamayacağı gibi hususlar üzerinde durulmuştur.
4.7.2. HİD (TÜHİD) Disiplin Yönetmeliği
HİD Disiplin Yönetmeliği’nde, dernek üyelerinin mesleki çalışmalarında dernek tüzüğü ve Halkla İlişkiler Meslek İlkeleri Yönetmeliği hükümlerine uygun davranmakla yükümlü olduğu belirtilmiştir. Bu yükümlülüğe uymayan üyeler için Disiplin Kurulu yolunun açık olduğu da karara bağlanmıştır.
Ülkemizde yapılan bir araştırmada, HİD üyelerinin yarısından daha fazlasının, yukarıda anlatılan uluslararası bildirgeler konusunda bir fikri olmadığı ortaya çıkmıştır.
Üyelerin yaklaşık %8’i ise HİD Meslek İlkeleri Yönetmeliği konusunda da bir fikri olmamıştır. Aynı araştırmada, Türkiye’nin en büyük 100 kuruluşunda görev yapan halkla ilişkiler uzmanlarının yarısından oldukça fazlasının uluslararası bildirgeler hakkında bilgi sahibi olmadığı da ortaya çıkmıştır.
40 43,4 43,3
8,3 0
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
1 2 3 4
AtinaYasası Lizbon Yasası Helsinki Bildirisi HİD M.İ.Y
Grafik 4. 1: Uluslararası bildirgeler hakkında fikri olmayan HİD üyelerinin yüzdelik grafiği
66,6 70 70
26,7
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
1 2 3 4
1 2 3 4
,,,,,,,
AtinaYasası Lizbon Yasası Helsinki Bildirisi HİD M.İ.Y
Grafik 2. 2: Ülkemizdeki en iyi 100 şirkette çalışan halkla ilişkiler uzmanlarından uluslararası bildirgeler hakkında fikri olmayanların yüzdelik grafiği
Burada dikkat edilmesi gerek husus, ülkemizde halkla ilişkiler alanında çalışanların çoğunun mesleği düzenleyen ilkeler konusunda bilgi sahibi olmamasıdır. Bu durum, uygulamalarda etik dışı davranışlara yol açabileceği için çeşitli sıkıntılar doğurabilir. Ayrıca meslek ilkelerini bilmenin de etik davranılacağı anlamına gelmediğini belirtmek gerekir.
Önemli olan, meslekte çalışanların sağlam kişisel değerlere sahip olması ve çalıştıkları kuruluşun da bu ilkelere değer vermesidir.
UYGULAMA FAALİYETİ
Halkla ilişkiler alanlarında uygulanmış çeşitli etik dışı faaliyetleri araştırarak not alınız. Notlarınızı sınıf ortamında arkadaşlarınızla tartışınız.
İşlem Basamakları Öneriler
¾ IPRA Meslek Ahlak Yasası’nı inceleyiniz.
¾ İnternet ortamında ve çeşitli kaynaklardan IPRA’nın faaliyetlerini inceleyiniz.
¾ IPRA Meslek Ahlak Yasası’nda alınan kararları tekrar okuyunuz. Kararları sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
¾ Atina Yasası’nı inceleyiniz.
¾ Atina Yasası’nda alınan kararları tekrar okuyunuz. Kararları sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
¾ Lizbon Yasası’nı inceleyiniz.
¾ Lizbon Yasası’nda alınan kararları tekrar okuyunuz. Kararları sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
¾ Roma Bildirisi’ni inceleyiniz.
¾ İnternet ortamında ve çeşitli kaynaklardan ICO’nun faaliyetlerini inceleyiniz.
¾ Roma Bildirisi’nde alınan kararları tekrar okuyunuz. Kararları sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
¾ Türk halkla ilişkilerinin meslek ilkeleri ve disiplin yönetmeliğini inceleyiniz.
¾ İnternet ortamında ve çeşitli kaynaklardan HİD’in faaliyetlerini inceleyiniz.
¾ Meslek İlkeleri Yönetmeliği ve HİD Disiplin Yönetmeliği kararlarını tekrar okuyunuz. Kararları sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
¾ Derneğin internet sitesini düzenli aralıklarla takip ediniz.
¾ Halkla ilişkiler konusundaki yayınları takip ediniz.
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMALI TEST
Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin ya da arkadaşlarınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre “Evet/Hayır” seçeneklerinden uygun olan kutucuğu işaretleyiniz.
Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır
1 Çeşitli kaynaklardan IPRA’nın faaliyetleri hakkında bilgi toplayıp bufaaliyetleri incelediniz mi?
2 Atina yasası kararlarının tümünü okuyarak kararları sınıfta tartıştınız mı?
3 Lizbon yasası kararlarının tümünü okuyarak kararları sınıfta tartıştınız mı?
4 Çeşitli kaynaklardan ICO ’nun faaliyetleri hakkında bilgi toplayıp bu faaliyetleri incelediniz mi?
5 Roma Bildirisi kararlarının tümünü okuyarak kararları sınıfta tartıştınız mı?
6 Meslek İlkeleri Yönetmeliği ve HID Disiplin Yönetmeliği’nin tümünü okuyup sınıfta tartıştınız mı?
7 HID’in internet sitesini düzenli olarak takip ediyormusunuz?
8 Halkla ilişkiler konusundaki çeşitli yayınları takip ediyormusunuz?
DEĞERLENDİRME
Kontrol listesindeki her “Hayır’’ cevabı ilgili konuyu tekrar gözden geçirmeniz gerektiği anlamına gelir.
UYGULAMALI TEST
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME SORULARI
Aşağıdaki soruları dikkatle okuyunuz. Doğru seçeneği yuvarlak içine alınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi halkla ilişkiler etiğinin standartları arasında yer almaz?
A) Yeni yönetim anlayışı B) Sosyal sorumluluk C) Meslek içi rekabet D) Kalite bilinci
2. Aşağıdakilerden hangisi halkla ilişkilerde sosyal sorumluluğun özelliklerinden biridir?
A) Çevreye zarar vermemek B) Kişisel eğilimlerin sınırlanması
C) Halkla ilişkiler faaliyetlerini meşrulaştırmak D) Meslektaşlarla rekabet etmek
3. Aşağıdaki etik yasalardan hangisi CERP tarafından 1965’te kabul edilmiştir?
A) Lizbon Yasası B) Atina Yasası C) Roma Bildirisi
D) HİD Disiplin Yönetmeliği
Aşağıdaki boşlukları uygun kelimeyle doldurunuz.
4. Bir davranışın etik kurallara uygun olup olmadığını değerlendirirken, o toplumun
……… göz önünde bulundurulmalıdır.
5. Ülkemizde, Meslek İlkeleri Yönetmeliği ve Disiplin Yönetmeliği ………
tarihinde HİD Genel Kurulu tarafından kabul edilmiştir.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız, yanlışlarınız için ilgili konuya geri dönünüz ve bir kez daha hem uygulama faaliyetlerini, hem konuyu gözden geçiriniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖĞRENME FAALİYETİ-5
Uluslararası halkla ilişkiler kuram ve kuralları çerçevesinde halkla ilişkiler faaliyetlerinde etik ilkelere uygun davranabileceksiniz.
¾ “Meslek sorumluluk” sözünün ne anlatmak istediğini düşünüp not alınız.
¾ Halkla ilişkiler mesleğinde çalışanların ne gibi sorumlulukları olduğunu araştırınız. Öğrendiklerinizi yazılı olarak sınıfa getiriniz.
¾ Çalışma hayatına atıldığınızda müşterilere karşı nasıl davranacaksınız?
Düşüncelerinizi not alınız ve sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
¾ Kamu çıkarı kavramını araştırınız ve not ediniz. Notlarınızı sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.