Örnek 25: Samuel Maykapar “Anaokulu”
Müziğin temel kavramlarının devamı ve daha ileri klarnet icra teknikleri, öğrencinin başarı seviyesine göre ilerlemeler gösterir. Öğrencinin yeteneği ve istekliliği, öğretmeniyle olan iletişimin durumu, çalışmaların kusursuz bir şekilde devam etmesi gerekliliğini içeren temel klarnet eğitimi uzun bir süreç olsa da, doğru metotlar eşliğinde yapılan sabırlı çalışmalarla başarılı klarnet öğrencileri yetiştirmek her zaman mümkündür.
3.9 Dokuzuncu Alt Problem
Klarnet Eğitiminde Kullanılan Metot ve Repertuar Çalışmaları
Trakya üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda uygulanan klarnet eğitiminde başlangıç seviyesinde kullanılacak birçok kaynak bulunmaktadır. Öğrenci belli bir seviyeye ulaşıncaya dek bu metotlar üzerinden çalışmalarına devam etmekte ve bu çalışmaların yanında yine tekniği güçlendirecek gam ve parmak çalışmaları kullanılmaktadır. Bu tür gam ve parmak çalışmaları için Alman klarnetçi Carl Baermann’ın günlük çalışma için yazmış olduğu uzun ses üflemeye yönelik egzersizleri kullanılabilir.
Örnek 26: Carl Baerman Klarnet Metodu Uzun Ses Çalışması
Uzun ses egzersizlerinin yanı sıra teknik egzersiz olarak, belirli artikülasyonlarla yapılan gam çalışmaları uygulanmaktadır. Trakya Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Klarnet Eğitimi Repertuarı’na göre, başlangıç seviyesinde olan 5, 6 ve 7. Sınıf öğrencilerin 3 diyez, 3 bemol majör ve ilgili armonik minör gam
dizilerini arpejler ve kırık arpejleriyle birlikte iki oktav içinde seslendirebilecek teknik yeterliliğe sahip olmaları beklenmektedir. Bu gam çalışmaları başlangıçta sadece dilli veya sadece bağlı olarak, belirli bir seviyeye geldikten sonra ise farklı artikülasyonlar kullanarak yapılabilir.
Şekil 25: Gam Çalışması İçin Kullanılan Artikülasyonlar
Bu gam çalışmaları farklı metotlar kaynak alınarak yapılabilir. Carl Baermann, Mehdi Novruzov, Ludwig Wiedemann, Hyacinthe Klose, Bela Kovacs, Fritz Kröpsch, Friedrich Hofmeister, Friedrich Demnitz, Domenico Nocentini, Iwan Müller gibi isimlerin klarnet için yazdığı teknik metotlar öğrencinin seviyesine göre kaynak olarak kullanılabilir.
Örnek 28: Friedrich Hofmeister Do Majör ve La Minör Gam Dizisi Çalışması
Örnek 29: Friedrich Hofmeister Egzersiz Metodu Tonik Akor Üzerine Arpej Çalışması
Enstrümana hakim olmayı öğrenmeye başlayan öğrenci için repertuar çalışmalarına başlamadan önce, öğrenciye gam ve egzersiz çalışmalarının yanı sıra kendini repertuar çalışmalarında da pekiştirebilmesi adına melodik etüt çalışmaları da verilebilir.
Örnek 31: Friedrich Demnitz Etüt No.1: 1 – 26 Ölçüler
Başlangıç seviyesinde olan öğrencilerin icra edebileceği basit piyesler, piyano eşlikli küçük şarkılar için Sergey Rozanoff’un Klarnet Okulu isimli kitabı kullanılabilir.
Örnek 32: Sergey Rozanoff Klarnet Okulu No. 16 Wolfgang Amadeus Mozart “Köy Şarkısı”: 1 -10 Ölçüler
Örnek 33: Sergey Rozanoff Klarnet Okulu No. 30 Giovanni Martini “Gavot”: 1 – 11 Ölçüler
SONUÇ ve ÖNERİLER
Bu bölümde, araştırmadan elde edilen bulgulara bağlı kalınarak varılan sonuçlar ve bu sonuçlara dayalı olarak sunulan öneriler yer almaktadır.
Araştırma kapsamında; Trakya Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Ortaokul ve Lise klarnet eğitiminde kullanılan repertuar göz önünde bulundurularak ve literatürde bulunan klarnet metotları incelenerek, bu konservatuvarda verilen klarnet eğitiminin başlangıç aşamasında kullanılan metodik klarnet eğitiminin temelleri açıklanmış, başka konservatuvar ve müzik okullarında da kullanılabilmesine yönelik bir metot çalışması ortaya konmuştur.
Bu araştırmada, alanında yapılan az sayıda araştırma olması nedeniyle Trakya Üniversitesi Devlet Konservatuvarı ortaokul ve lise klarnet eğitiminin başlangıç aşamasında nasıl uygulandığına yönelik bir çalışma yapılmıştır. Başlangıç eğitiminde neredeyse hiçbir Türkçe kaynağı bulunmayan klarnet eğitimi için farklı metotlardan örnekler verilmiş ve eğitim sürecinde faydalı olacak önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışma sonucunda ortaya çıkan sonuçların, tüm Türkiye’de uygulanan klarnet eğitimi programlarının geliştirilmesinde bir metot olarak büyük katkı sağlayacağı belirlenmiştir.
KAYNAKÇA
BAERMANN, C. (1918) – Complete Method for Clarinet,Op.63 (New York) – Carl Fisher Inc.
FERREIRA, W. (2017) – Clarinet Essentials, Colorado – Colorado State University FINKELSTEIN, S. (1996) – Müzik Neyi Anlatır?, İstanbul – Kaynak Yayınları GUTMANN, H.(2002) – Schule für Klarnettisten, Germany – Musikverlage Hans Gerig KG, Bergisch Gladbach
GÜDEK B, KILIÇ A. Muzika-ı Hümayun’dan Günümüze Klasik Batı Müziğinin Türkiye’deki Tarihsel Gelişimi. International Journal of Social Science. Ordu 2016 HITE, D. (1968) – Melodious and Progressive Studies Book 1 For Clarinet, ABD – Southern Music
İLYASOĞLU, E. (1999) – Zaman İçinde Müzik – Yapı Kredi Kültür Yayınları KLOSE, H. (1991) – Klarnet Etütleri, Moskova
LAWSON, C. (2000) – The Early Clarinet A Practical Guide, United Kingdom at the Universty Press
MULLER, I. (1957) – 22 Studies for Clarinet – ABD – International Music Company
NOVRUZOV, M. (1971) – Klarnet Metodu, Bakü – Azerbaycan Devlet Yayınları Ortaöğretim Güzel Sanatlar Liseleri Çalgı Eğitimi Klarnet 9. Sınıf Ders Kitabı (2018) – Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
ÖZMEN H., ALEV N., YİĞİT N., AKYILDIZ S., ALTUN T. (2013) – Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tenikleri, Trabzon – Celepler Matbaacılık, Yayın ve Dağıtım
ROSANOFF, S. (1940) – Klarnet Okulu, Moskova – Devlet Müzik Yayınları
SACHS, C. (1940) – The History of Musical Instruments, New York – W.W. Norton & Company Publishers
SADIE, S. (2001) – The New Dictionary of Music and Musicians, New York – Volume 26 Macmillian Publishers Limited London
SAY, A. (1997) – Müzik Tarihi, Ankara – Müzik Ansiklopedisi Yayınları SAY, A. (2002) – Müzik Sözlüğü, Ankara – Müzik Ansiklopedisi Yayınları
STEIN, K. (1958) – The Art Of Clarinet Playing, New Jersey – Summy-Birchard Music Division of Birch Tree Group Limited Princeton
UÇAN, A. (1997) – Müzik Eğitimi / Temel Kavramlar - İlkeler – Yaklaşımlar, Ankara – Müzik Ansiklopedisi Yayınları
WIEDEMANN, L. (1987) – Praktische un Theoretische Studien für Klarinette, Almanya - Breitkopf & Härtel
İnternet Kaynakları
http://www.bandworld.org/pdfs/ClarinetABC_MacLennan.pdf (Erişim tarihi
15.05.2019)
http://www.clarinet-now.com/clarinet-articulation.html (Erişim tarihi 15.05.2019)
https://nafme.org/teaching-clarinet-introducing-articulation/ (Erişim tarihi
15.05.2019)
https://kornelwolak.com/ (Erişim tarihi 15.05.2019)
http://andrewhugill.com/manuals/clarinet/articulations.html (Erişim tarihi
15.05.2019)
www.clarinetcloset.com (Erişim tarihi 15.05.2019)
http://www.konser.hacettepe.edu.tr/sayfa/hakkinda/tarihce (Erişim tarihi
22.07.2019)
EK-1
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ DEVLET KONSERVATUVARI KLARNET EĞİTİMİ REPERTUARI
EK-2
KLARNETTE NOTA YERLERİ
Küçük Oktav Mi Notası ve Küçük Oktav La Notası Aralığının Porte Üzerindeki Yeri
Küçük Oktav La Diyez-Si Bemol Notası ve Birinci Oktav Mi Notası Aralığının Porte Üzerindeki Yeri
Birinci Oktav Fa Notası ve Birinci Oktav La Diyez-Si Bemol Notası Aralığının Porte Üzerindeki Yeri
Birinci Oktav Si Notası ve İkinci Oktav Re Diyez-Mi Bemol Notası Aralığının Porte Üzerindeki Yeri
İkinci Oktav Mi Notası ve İkinci Oktav La Notası Aralığının Porte Üzerindeki Yeri
İkinci Oktav La Diyez-Si Bemol Notası ve Üçüncü Oktav Re Diyez-Mi Bemol Notası Aralığının Porte Üzerindeki Yeri
Üçüncü Oktav Mi Notası ve Üçüncü Oktav La Notası Aralığının Porte Üzerindeki Yeri