Tekilci Biçimsel Aşamalı Ayrıntıcı Düzey Ayrıntıcı
(fen dersi bütüncül düşünme stilinde negatif olduğundan tercih edilmiştir.) Dışa Dönük Kapsam Dışa dönük
(matematik dersi ile arasındaki anlamlı ilişkiden dolayı tercih edilmiştir.) Yenilikçi (matematik dersi gelenekçi düşünme stilinde negatif olduğundan tercih edilmiştir.) Eğilim Yenilikçi
Tablo 18’de gösterilen bulgular birçok açıdan önemli görülmektedir. Düşünme stilleri alt boyutlarının ders tutumları ile ilişkisini ortaya koyarak ders tutumlarının öğrencilerin düşünme stilleri ile değiştiğini, düşünme stili ile bölüm seçimi arasındaki ilişkinin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Eğer biz öğrencinin düşünme stilini önceden keşfeder ve rehber öğretmen eşliğinde (aile ve çevreye göre değil) öğrenciye bölüm seçimi yaptırırsak öğrenci başarısını yakalayacağımız düşünülmektedir. Yanlış düşünme stillerine sahip öğrencilerin (gelenekçi düşünme stili) düşünme stillerinin daha fonksiyonel olan yenileri ile değiştirilmesi gerekmektedir. Eğitim ortamının öğrencilerin düşünme stillerine göre organize edilmesi gerektiği, problemler karşısında tek bir düşünme stilinin yüksek düzeyde olduğu (gelenekçi, tekilci,bütüncül,eşdeğer) öğrencilerin akademik başarı oranının düşük olduğu, gelenekçi ve bütüncül düşünme stillerine sahip öğrencilerin hem akademik başarı oranlarının düşük olması ve fen dersi tutumlarının olumsuz olması araştırmadaki önemli bulgulardandır.
Araştırmadan elde edilen bulgulardan hareketle aşağıdaki önerilerde bulunulmuştur.
1-Eğitimciler öğretim yöntemlerini öğrencilerin düşünme stillerine göre değiştirmeli ve farklılaştırmalıdırlar. 2-Bireyi hangi düşünme stillini daha yoğun kullandığını bilmesi, etkili olmayanların zamanla daha fonksiyonel olanlarla değiştirilmesi ve düşünme stillerinde duruma göre esnek olabilme becerisinin kazanılması üretkenlik ve sağlıklı uyum sağlayacağından, düşünme stillerine ilişkin bilgilendirme yapılmalı, düşünme becerileri eğitimi verilmeli ve öğretim sürecinde, bu yönde gelişmeyi sağlayacak yaklaşımlar kullanılmalıdır. 3-Eğitimde ölçme-değerlendirme metodları öğrencilerin düşünme stillerine göre düzenlenmelidir.
4-Eğitim kurumlarındaki gelenekçi ve bütüncül düşünme stillerini öne çıkaracak yaklaşımlardan kaçınılmalı yenilikçi düşünme stillerini öne
çıkaracak eğitim kurumları
oluşturulmalıdır.
5-Ders tutumlarının düşünme stillerine göre farklılaştığı göz önüne alınırsa öğrencilerin düşünme stillerinin önceden
tespit edilerek öğrencilere bölüm seçimleri yaptırılmalıdır.
6-Derslerinin öğrencilerin düşünme stillerini rahat kullanabileceği ve geliştirebileceği materyallerle işlenmelidir.
7-Bu ve benzeri araştırmalar değişik öğrenim düzeyindeki öğrenciler üzerinde ve değişik liselerde yapılarak eğitim çalışmalarında daha çok fayda sağlayacak bulgular elde edilmelidir.
KAYNAKÇA
• ABRAHAM, R.(1997) “ Thinking Styles As Moderators of Role Stressor- Job Satiification Relationships, Leadership and Organization”
Development Journal Volume 18.
Number 4-5, pp.236-244
• BAYKUL, Yaşar(1990) “İlkokul
Beşinci Sınıftan Lise ve Dengi Okulların Son Sınıflarına Kadar Matematik ve Fen Derslerine Karşı Tutumda Görülen Değişmeler ve Öğrenci Seçme Sınavındaki Başarı ile
İlişkili Olduğu Düşünülen Bazı
Faktörler”, ÖSYM Yayınları, Ankara
• EPSTEİN, S VE PACİNİ, R.(1999) “ Teh Relation of Rational and Experiential Iformation Processing styles to Personality, Basic Beliefs and Ratiobias Phenomen” Journal of
Personality and Social Psychology.
Volume 76 (6) pp.972/987
• EPSTEİN, S, Rosemary, P.; Denes, V.R.
Ve Harriet, H (1996) “Individual Differences In Intuitive-Experiental and Analytical Rational Thinking Styles”
Journal of Personality and Social Psychology.Volume 63(4),pp.553-554
• BULUŞ, M.(2000) “Öğretmen
Adaylarında Yükleme Karmaşıklığı Düşünme Stilleri ve Bilişsel Tutarlılık Tercihinin Bazı Psiko-Sosyal Özellikler
Çerçevesinde İncelenmesi”
Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eğitim
Bilimleri Enstitüsü D.E.U.B.E.F. İZMİR
• BULUŞ, M.(2002) “Zihinsel Benlik Yönetimi Teorisi Geçerlik Çalışması”
Yayımlanmamış Makale, Pamukkale
Üniversitesi Eğitim Fakültesi.Denizli.
• BALKIS, M (2003) “Üniversite Öğrencilerinin Düşünme Stilleri İle Kişilik Tipleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi” Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi
• GRİGORENKO, EL ve Sternberg, R.J., (1997) “ Styles of Thinking on Performance In Managment Education”
Expenctional Children,63
• GRİGERENKO, E.L ve Sternberg, R.J.(1993) “Thinking Styles and Gifted”
Roeper Review Volume 16(2)
• KARASAR,N(2002),Bilimsel
Araştırma Yöntemi,Ankara:Nobel
Yayınları
• LEONE, C., ve Dalton, C.H.(1998), Some Effects of the Need for Cognition on Course Grades, Perceptual and
Motor Skills, 67,
• SÜNBÜL, A.M (2004),Düşünme
Stilleri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği Eğitim ve Bilim Dergisi,Cilt 29,Sayı 132 (25-42)
• SADOWSKİ, C.J.(1996) Elaborative Processing Mediates the Relationship Between Need for Cognition and Academic Performance, Journal of
Psychology Interdisciplinary and Applie, Vol.130,
• SADOWSKİ, C.J ve Cogburn,
H.E.(1997), Need for Cognition in the Big-Five Factor Structure, Journal of
Psychology Interdisciplinary and Applied, Vol.131,
• STERNBERG, L.ve Elmen, J.D.(1986) Authoritative Parenting Promotes Adolescent School Achievement and Attendance, National Center on Effective Secondary Schools,
Mdison,USA,
• STERNBERG, R.J.(1994),Allowing for Thinking Styles, Educational Leadership,Vol.52,
• STERNBERG.R.J.ve Grigorenko, E.L(1993).,Thinking Styles and thi Gifted, Roeper Review, vol.16
• TOLENTİNO,E., Curry, L.,ve Leak, G.(1990), Further Validation of the
Need for Cognition Scale,
Psychological Reports,66,
• WATERS, L.K. ve Zakrajsek(1990), Correlates of Need for Cognition Total and Subscale Scores,Educational and
Psychological Measurement, Vol.50
• ZHANG, L.F.(2002) “Measuring Thimking Styles In Addition to Measuring Personality Traits?”
Personality and ındividual Differences, Voluma 33(3),pp.445/458
• ZHANG, L.F.(2001) “Thinking styles and Personality Revisited” Personality
and Individual Differences, Volume
31(6),pp.883/894
• ZHANG, LF (2000) “Are Thinking Styles and Personality Types Related”
Educational Psychology, Volume 20(3), pp.271/284.3 Charts,1 Diagram.
• ZHANG,L.F.(1999) “Further Cross- Cultural Validation of The Mental Self-
Goverment” The Journal of
EK-1 DÜŞÜNME STİLLERİ ÖLÇEĞİ (DSÖ)