Destek için sadece “uygun maliyetler” dikkate alınabilir. Bu nedenle bütçe, hem bir maliyet tahmini hem de “uygun maliyetler” için tavan niteliğindedir. Uygun maliyetler, götürü maliyetlere değil (yolculuk ve gündelik maliyetleri ile dolaylı maliyetler hariç), gerçek maliyetlere (yani projenin uygulanması sırasında yapılacak fiili maliyetler) dayandırılmalıdır.
Projede gerçekleştirilecek tüm maliyetler, bu rehberin ekinde yer alan proje bütçesi standart formuna (EKB) göre hazırlanmalıdır.
Bu programda bir maliyetin uygun maliyet olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki genel koşullar aranmaktadır:
Projenin uygulama süresi içinde gerçekleşmesi (nihai denetim maliyetleri, final raporu maliyetleri ve projede görevlendirilmiş personel ile ilgili son ayda gerçekleştirilmesi gereken ücret ve maliyetler hariç),
Projenin yürütülmesi için gerekli ve gerçekçi mali yönetim prensipleriyle uyumlu olması; maliyet etkinliği sağlaması,
Ödemenin proje hesabından gerçekleştirilmesi, Yararlanıcı veya ortağı tarafından gerçekleştirilmesi,
Yararlanıcının ya da ortağının hesaplarında ya da vergi belgelerinde kayıtlı, tanımlanabilir ve doğrulanabilir olması; orijinal destekleyici belgelerle desteklenmesi.
Proje uygulamalarında ortaya çıkan bütün maliyetler destek kapsamına girmemektedir. Bu çerçevede, maliyetlerin uygunluğuna ilişkin esaslar aşağıda belirtilmektedir:
(1) Uygun Maliyetler
Uygun doğrudan maliyetler ve uygun dolaylı maliyetler olmak üzere iki türlü uygun maliyet bulunmakta olup, aşağıda tanımlanmaktadır:
a. Uygun Doğrudan Maliyetler
Uygun doğrudan maliyetler, projenin yürütülmesi için gerekli olan, yararlanıcı veya ortağı tarafından gerçekleştirilen ve gerçek tutarlar üzerinden hesaplanan maliyetlerdir. Bunlar;
Proje bütçeleri Kâr Amacı Güden Kurumlar için KDV hariç fiyatlar üzerinden, Kâr Amacı Gütmeyen Kurumlar için KDV dâhil fiyatlar üzerinden Türk Lirası (₺) cinsinden hazırlanmalıdır.
DİKK AT !
Piyasa fiyatlarına uygun olmaları ve projenin uygulanabilmesi için gerekli olmaları koşulu ile yeni makine/ekipman ve hizmet satın alma maliyetleri,
Sarf malzemesi maliyetleri,
Taşeron maliyetleri (basım, etkinlik organizasyonu gibi),
Kâr Amacı Güden Başvuru Sahipleri için projenin uygulanması için mutlaka gerekli olması ve proje bütçesinde öngörülen tutarın %30’unu geçmemek koşuluyla küçük ölçekli yapım işleri (Yeni bina inşaatı ve inşaatı devam eden binanın tamamlanmasına ilişkin yapım işleri uygun maliyet değildir),
Kâr Amacı Gütmeyen Kurumlar için yapım işleri, Tüm projeler için Denetim maliyetleri 5,
Mali hizmet maliyetleri (havale maliyetleri, sigorta, banka maliyetleri gibi), Görünürlük maliyetleri.
b. Uygun Dolaylı Maliyetler
Uygun dolaylı maliyetler, başka bir bütçe kalemi altında verilen maliyetleri içermeyen ve genel idari giderleri (elektrik, su, ısınma maliyetleri gibi) karşılamak üzere projenin toplam uygun doğrudan maliyetlerinin % 1’ini aşmayacak şekilde belirlenmiş olan götürü tutardır 6 .
(2) Uygun Olmayan Maliyetler
Bu programda hiçbir şekilde uygun maliyet olarak kabul edilmeyecek olan maliyet kalemleri aşağıda sıralanmaktadır:
Kâr Amacı Güden Kurumlar için Katma Değer Vergisi (KDV) giderleri,
Bütçenin insan kaynakları ve seyahat başlıklarının toplamı, projenin toplam uygun maliyetlerinin %10’unu aşamaz.
DİKK AT !
4 Yurtiçi gündelik giderleri, 2014 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun H Cetvelinde (10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu Hükümleri Uyarınca Verilecek Gündelik ve Tazminat Tutarları) belirtilen memur ve hizmetliler başlığı altında, “aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar” için öngörülen tutarın üç katını aşmayacak şekilde belirlenmelidir. Yurtdışı gündelik giderleri için, Bakanlar Kurulunun Yurtdışı Gündeliklerine Dair Kararı’nda (2014 yılı için 25 Ocak 2014 tarih ve 28893 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/5832 sayılı Karar) belirtilen diğer şekillerde görevlendirilenlerden aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar için öngörülen tutar esas alınarak, bu kararın hükümleri uygulanır.
5 Bu program kapsamında tüm projelerden denetim talep edilmektedir. Denetim; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşlarına mensup onaylı bir denetçi, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından onaylanmış bağımsız denetim kuruluşlarına mensup onaylı bir denetçi veya Yeminli Mali Müşavir tarafından yapılmalıdır.
6 Değerlendime aşamasında sunulan projede bütçe revizyonu yapılması durumunda, kabul edilebilir idari gider tutarı, bütçeleme aşamasındaki oransal sınırlar çerçevesinde uygun doğrudan maliyetler dikkate alınarak belirlenecektir.
Yolculuk ve gündelik giderleri 4 ,
Sadece projede çalıştırılmak üzere, mali destek sözleşmesinin imzalanma tarihinden sonra yeni istihdam edilecek proje personelinin net maaşları, sosyal sigorta primleri, ilgili diğer ücret ve maliyetler (Piyasa koşullarında oluşmuş ücretlerden ve yararlanıcının ve ortaklarının normalde verdiği miktarlardan yüksek olmamalıdır),
Faiz borcu,
Hali hazırda başka bir kapsamda finanse edilen kalemler, Arazi veya bina alımları, istimlak bedelleri,
Araç alım veya kiralama maliyetleri, İkinci el makine-ekipman alımları, Kur farkından doğan zararlar,
Projenin uygulanmasına katılan kamu görevlilerinin maaşları 7 , Başvuru Sahibi’nin mevcut personeline yapılacak maaş ödemeleri,
Kâr Amacı Güden Kurumlar için projenin idari ve mali yönetimi ile koordinasyonunda görevlendirilecek personel maaşları (proje koordinatörü, muhasebeci ve sekreter gibi),
Proje başlangıcından önce yapılan hazırlık çalışmalarının ve diğer faaliyetlerin maliyetleri, Yararlanıcı ya da ortakları dışındakiler tarafından gerçekleştirilen maliyetler,
Salt sözleşmeye, teminatlara ve Ajans ile yararlanıcı arasındaki mali ödemelere ilişkin her türlü vergi, resim, harç ve sair giderler,
Kâr Amacı Güden Başvuru Sahipleri için yeni bina inşaatı ve inşaatı devam eden binanın tamamlanmasına ilişkin yapım işleri,
Deneme üretimi dışında kalan hammadde maliyetleri,
Üretime yönelik canlı materyal (tohum, fide, fidan gibi) ve girdi (gübre, ilaç gibi) maliyetleri, Amortisman ve leasing giderleri,
Üçüncü taraflara verilen krediler/hibeler,
Ofis, bina ve her türlü gayrimenkul kira maliyetleri,
Başvuru Sahibi’nin projedeki ortağı ya da iştirakçisinden yapılan satın alımlara yapılacak ödemeler, Proje ile ilgisi olmayan harcamalar.
Yararlanıcının ve proje kapsamında görev alan kişilerin kusur ve ihmalleri sebebiyle doğacak olan ceza, zam, faiz ve sair giderler,
Borçlar; zarar veya borç karşılıkları,
7 Kamu görevlilerinin maaşları projede çalıştıkları süre oranında, belgelendirilmek koşuluyla yalnızca yararlanıcının eş-finansmanı olarak kabul edilebilmektedir. Bununla birlikte, kamu görevlisinin tabi olduğu mevzuata göre proje bütçesinden kendisine ödeme yapılabilmesi halinde bu ödemeler, Ajansın sağladığı mali destekten de karşılanabilir. Bu durumda, ilgili kamu görevlisinin bu ödemelerden yararlanabileceğine dair ispatlayıcı belgelerin Ajans’a sunulması gerekmektedir. Ayrıca, kamu görevlilerinin yolluk ve gündelik giderleri, bu rehberde belirtilen şartlara göre uygun maliyet olarak kabul edilebilir.
Başvuru Formu’nda yer verilmeyen bir hususa ilişkin maliyetlendirmenin bütçede yer alması mümkün olmayacaktır.
Başvuruların değerlendirilmesi sonrasında, sözleşmenin imzalanmasından önceki kontrol sürecinde, gerekli durumlarda Ajans tarafından bütçede değişiklik yapılabilecektir. Kontroller, Başvuru Sahibi’nin ilave açıklama yapmasını ve ORAN’ın destek tutarında indirim yapmasını gerektirebilir. Bu nedenle, Başvuru Sahibi’nin gerçekçi ve uygun maliyetli bir bütçe sunması kendi yararınadır. Bütçeyi netleştirmek için, maliyetlerin gerekçelerinin ayrıntılı bir şekilde hazırlanarak, EK B3 formatında sunulması gerekmektedir.
Ajans tarafından yapılabilecek bütçe revizyonu sonucunda projenin toplam uygun maliyeti (toplam bütçe rakamı) azalabilir ancak Ajans’tan talep edilen destek oranı her hâlükarda sabit kalacaktır.
Ayni Katkılar
Ayni katkılar; bir projenin Başvuru Sahibi, ortakları ya da iştirakçileri veya işbirliği yapan kişi veya kuruluşlar tarafından projeye yapılacak arazi, malzeme, personel, makine ve ekipman katkısıdır.
Başvuru Formu’nda ayrı bir liste halinde sunulması gereken yararlanıcı ya da ortakları tarafından yapılan ayni katkılar, gerçek harcamaları yansıtmazlar ve uygun maliyet olarak değerlendirilmezler. Bu nedenle, bu katkılar, yararlanıcı tarafından sağlanan eş finansman olarak değerlendirilemez.
Ancak, desteğin verilmesi durumunda, yararlanıcı, Başvuru Formu’nda belirttiği bu katkıları üstlenmek zorundadır.
2.2. Başvuru Şekli ve Yapılacak İşlemler