‹SMMMO Yay›n Organ›
H a k e m s i z Y a z › l a r O p i n i o n P a p e r s M a r t - N i s a n
Y › l : 2 0 0 8 S a y › : 8 6
Hizmetin maddi varl›¤› olmamas› ne-deniyle gümrüklemeye tabi tutulmas›
söz konusu de¤ildir. Bu nedenle hiz-metin ithal edilmesi de hukuken mümkün olmamaktad›r. Dolay›s›yla bir ifllem hizmet ithalat› olarak de¤er-lendirildi¤inde verginin mükellefi, vergiyi do¤uran olay, verginin mat-rah›, vergilendirme dönemi, vergi-nin tarh› ve ödemesi ile ilgili olarak Katma De¤er Vergisi kanunu ile geti-rilen düzenlemeler anlams›z ve yeter-siz kalmaktad›r. Çünkü Katma De¤er Vergisi kanunun;
-8.maddesinde ithalatta mal ve hizmet ithal edenlerin Katma De¤er Vergisi mükellefioldu¤u aç›lanm›flt›r. Ancak uygulamada sat›c›s› yurt d›fl›nda bulu-nan hizmetlerde Katma De¤er Vergisi Kanunu'nun 9 uncu maddesine göre (sorumluluk müessesesine göre) ver-gilendirme yap›lmaktad›r.
-10.maddesinde ithalatta vergiyi
do-¤uran olay; Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyeti-nin bafllamas›, gümrük vergisine tabi olmayan ifllemlerde ise gümrük be-yannamesinin tescili olarak aç›klan-m›flt›r.Ancak hizmet ithalat› olarak isimlendirilen ifllemde gümrük beyan-namesinden ve gümrük vergisinden (hizmetin gümrük hatt›ndan geçmesi düflünülemeyece¤inden) söz etmek mümkün de¤ildir.
-21.maddesinde ise ithalatta verginin matrah›n› oluflturan unsurlar afla¤›-daki gibi say›lm›flt›r.
-‹thal edilen mal›n gümrük vergisi tar-h›na esas olan k›ymeti, gümrük vergi-sinin k›ymet esas›na göre al›nmamas›
veya mal›n gümrük vergisinden muaf olmas› halinde sigorta ve navlun be-delleri dahil (CIF) de¤eri, bunun belli olmad›¤› hallerde mal›n gümrükçe tespit edilecek de¤eri
- ‹thalat s›ras›nda ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar,
Gümrük Vergisinin konusuna girmesi mümkün olmayan hizmet ithalat› iflle-minde söz konusu kanun metnine göre verginin matrah›n›n tespiti de mümkün olmayacakt›r.
-39/c maddesinde ise ithalatta vergi-lendirme dönemi gümrük bölgesine girildi¤i an olarak aç›klanm›flt›r. An-cak hizmetin gümrük bölgesine gir-mesi düflünülemeyece¤inden söz ko-nusu madde metni hizmet ithalat›nda vergilendirme dönemini aç›klamakta yetersiz kalm›flt›r.
-43/4.maddesinde ise “‹thalde al›nan Katma De¤er Vergisi ilgili gümrük idaresince tarh olunur.” Hükmüne yer verilmifltir.Yine hizmetin güm-rükte herhangi bir iflleme tabi tutula-ca¤› düflünülemeyece¤inden , bu hü-küm de hizmet ithalat› yönünden bir anlam ifade etmemektedir
-46/2 maddesinde “‹thalde al›nan kat-ma de¤er vergisi, gümrük vergisi ile birlikte ve ayn› zamanda ödenir.”
Hükmüne yer verilmifltir.Yine söz
ko-nusu hükme göre hizmet ithalat›nda ödeme yapmak mümkün olmamakta-d›r.
Uygulamada yurt d›fl› hizmet al›mlar›
vergi sorumlulu¤u müessesesine göre vergilendirilmektedir.Vergi sorumlu-lu¤u ise, Katma De¤er Vergisi kanu-nun 9 uncu maddesinde yer alm›flt›r.
15 seri nolu KDV Genel Tebli¤i’nin ( c ) bölümünde, yurt d›fl›ndan sa¤la-nan hizmetlere ait KDV’ nin hizmet-ten faydalanan yurt içindeki muhatap taraf›ndan sorumlu s›fat›yla beyan edilece¤ini aç›klam›flt›r. Bu ba¤lamda yurt d›fl›ndan sa¤lanan ve KDVK’ n›n 1/2. maddesine göre hizmet ithali kap-sam›nda de¤erlendirilen ifllemlere ait KDV'nin , hizmetten yararlanan Tür-kiye’ de mukim kifli ve kurulufllarca sorumlu s›fat›yla verilecek olan 2. no-lu KDV beyannamesi ile beyan edile-rek ba¤l› bulunulan vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir.
III-SONUÇ:
Katma De¤er Vergisi kanununun 1/2.maddesinde her türlü mal ve hiz-met ithalat›n›n Katma De¤er Vergisi-ne tabi oldu¤u aç›klanm›flt›r.Ancak hizmet ithalat› kavram›n›n tan›m› ve kapsam› konusunda ne vergi kanunla-r›nda ne de tebli¤lerde her hangi bir aç›klamaya yer verilmemifltir.Ayr›ca Katma De¤er Vergisi kanun ve tebli¤-leri ile getirilen ithalat ile ilgili düzen-lemelerin tamam› mal ithalat›na
yöne-liktir.Bu durum hangi hizmet ifllemle-rinin hizmet ithalat› say›laca¤›n› belir-siz k›lmaktad›r.Kald› ki “hizmet itha-lat›” kavram› (hizmetin soyut özelli¤i düflünüldü¤ünde) anlams›z ve aç›kla-maya muhtaç bir kavramd›r.
Hizmet ithalat› olarak nitelendirilen kavramdan kast›n yurt d›fl› hizmet al›mlar› oldu¤u aç›kt›r. Söz konusu al›mlar Katma De¤er Vergisi kanunu-nun (15 Seri Nolu Genel Tebli¤inde aç›kland›¤› üzere) 9.maddesi uyar›nca vergi sorumlulu¤u müessesesine göre vergilendirilmektedir.Ancak verginin yasall›¤› ve aç›kl›¤› ilkesi gere¤ince hizmet ithalat› kavram›n›n tan›m› ve kapsam› konusunda gerekli yasal dü-zenlemelerin ivedi bir flekilde yap›lma-s› elzem gözükmektedir.Çünkü günü-müzde geliflen iletiflim araçlar› ve pa-zarlama yöntemleri sayesinde her ge-çen gün h›zla artan yurt d›fl› hizmet al›mlar›n›n yorum ve k›yaslara dayan›-larak vergilendirilmesi düflünülemez.
KAYNAKÇA
Ankara Vergi Dairesi Baflkanl›¤›n›n 10.02.2006 tarih ve KDV-14001-3 Say›-l› Muktezas› (www.avdb.gov.tr) Yerci, Cahit(2005). Gümrük Mevzuat›
Dahil Tüm Yönleriyle ‹thalatta KDV.
Ankara: Yaklafl›m Yay›nc›l›k.
190
‹THAL EfiYASI ‹Ç‹N YAPILAN G‹DER
‹THAL EfiYASI ‹Ç‹N YAPILAN G‹DER VE ÖDEMELER
VE ÖDEMELER
Sezai KAYA*
Arif AYLUÇTARHAN**
B
u çal›flmada, mal ve malzeme benzeri somut eflyalar›n ithal edilmesine ortaya ç›kan harcamalar›n, gümrük k›ymetinin belirlenmesi ve ithalde al›nan katma de¤er vergisi karfl›s›ndaki durumu incelenmifl ve bu konu-da bu çal›flman›n haz›rland›¤› 2007 y›l› sonu itibariyle bir mevzuat evanteri ya-p›lm›flt›r. Dolay›s›yla bu çal›lmada yer alan hususlar, bu çal›flman›n yap›ld›¤›an itibariyle geçerlidir. Bu çal›flman›n haz›rlanmas›ndan sonra, bu çal›flmada yer alan hususlarda de¤ifliklik yap›lm›fl olabilir. Bu nedenle, okuyucular›n, ifl yaflamlar›ndaki uygulamalar› etkilemesi aç›s›ndan uygulamaya geçmeden ön-ce geçerli mevzuat hükümlerini yeniden gözden geçirmesinde yarar vard›r.
‹thal eflyas›n›n gümrük k›ymeti; ithal eflyas› üzerinden advalorem sisteme gö-re gümrük vergisinin hesaplanmas›na esas teflkil edecek de¤erdir. Bu de¤er, gümrük tarifesinin ve eflya ticaretine iliflkin belirli konularda getirilen tarife d›-fl› düzenlemelerin uygulanmas› amac›yla, Gümrük Yönetmeli¤i’nde say›lan sat›fl bedeli, ayn› eflyan›n sat›fl bedeli, benzer eflyan›n sat›fl bedeli, indirgeme, hesaplanm›fl k›ymet yöntemlerinin s›ras›yla uygulanmas› yoluyla tayin ve tes-pit olunur. Say›lan yöntemlerle belirlenemeyen ithal eflyas›n›n gümrük k›yme-ti; Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaflmas›n›n VII nci Maddesinin Uy-gulanmas›na ‹liflkin Anlaflman›n, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlafl-mas›n›n VII nci maddesinin, Gümrük Yönetmeli¤i’nin gümrük k›ymeti ile il-gili bölüm hükümlerinin esaslar›na ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye'de mevcut veriler esas al›narak belirlenir.
Gümrük Yönetmeli¤i’nde say›lan k›ymet belirleme yöntemlerinden ilk s›rada
* Stj. Gümrük Kontrolörü
** Vergi Denetmeni