Malezya’da Pozitif Ayrımcılık Uygulamaları

ifade etmiştir (http://www.dw.de/south-africa-holds-conference-on-positive-discrimi nation-for-apartheid-victims/a-17136211).

Güney Afrika’daki pozitif ayrımcılık uygulamaları için yapılan en önemli eleştiri, Neville Alexander’ın da ifade ettiği gibi pozitif ayrımcılık uygulamalarının genel kapsamına ilişkindir. Alexander, ırk kriterinin istihdam gibi alanlarda belirleyici bir ölçüt olmasının iyi niyetli bile olsa yanlış olduğunu ve bunun Nazi Almanyası, Ruanda gibi apartheid hükümetlerinin yaptıkları şeyle aynı olduğunu ifade etmektedir (Alexander N. 2006: 2). Çünkü ırk temelli ayrımcılığı ortadan kaldırmak için geliştirilen ırk temelli önlemler kişilerin ırk meselesi üzerinden kendilerini tanımlamalarına neden olmakta ve böylece ortak kimlikler yerine farklı özellikler ön plana çıkmaktadır.

Ayrıca Güney Afrika’da geçerli olan pozitif ayrımcılık uygulamalarıyla ilgili diğer bir eleştiri de bu uygulamaların sadece orta sınıf siyahlar için önemli sonuçlar doğurduğu ancak yoksul olanların yoksulluğunu daha da artırdığıdır. Bu kapsamda eşitlik sağlanamamış ve zengin ile fakir arasındaki fark daha da artmıştır. Birçok işçi sendikası ve sivil toplum örgütü bu bağlamda uygulanan politikaları eleştirmektedir.⁴¹ Yine pozitif ayrımcılık uygulamalarından yararlanan siyah öğrencileri düşündüğümüzde ve içlerinden bazılarının dezavantajlı olmadıklarını ve özel okullardan mezun olduklarını hesaba kattığımızda söz konusu uygulamaların beyaz öğrenciler için tersine bir ayrımcılığa neden olduğunu da ifade edebiliriz.

- toprağın çocukları) özel pozisyonlarının ve diğer toplulukların meşru çıkarlarının koruyucusudur.

Malezya’daki pozitif ayrımcılık uygulamalarının amacı Bumiputraların ekonomik pozisyonlarını geliştirmektir. Bumiputralar, Malaylar ve diğer yerli halktan oluşmaktadır. Bu gruba özel bir takım haklar verilmesi 1800’lü yıllara, Đngiliz sömürge sistemine dayanmaktadır. Bu özel hakların verilmesinin altında, Malayların bu ülkenin gerçek sahibi oldukları ve bu yüzden de korunmaları gerektiği düşüncesi bulunmaktadır (Lim 1985: 251). Đngilizler, bu bölgeyi ticaret ve hammadde ihtiyacından dolayı sömürgeleştirmişler ancak, teneke ve kauçuk üretmek için işgücüne ihtiyaç duymuşlardır. Bu ihtiyacı karşılamak için ise sermaye ve işgücü ithal edilmiştir (Muller 1994: 2). Gelen işgücü haliyle Malay köylülerinin işlerini kesmiş ve bu durum Malaylar için bir takım özel “korunma”nın gerekliliğini gündeme getirmiştir (Lim 1985: 252).

Bahsedilen grup, azınlık grubu değildir tersine sayıca, toplumdaki hâkim gruptur (Guan 2005: 211). Ancak bu grup ekonomik açıdan dezavantajlıdır. Bumiputra olmayanlar ve nüfusun yaklaşık yüzde kırk beşini oluşturan Çinliler, Hintliler ve diğerleri ekonomik olarak avantajlı durumda iken siyasi açıdan Bumiputraların sahip olduğu haklara sahip değillerdir (Lim 1985: 250). Bu sistem anayasa ile de güvence altına alınmıştır.

Malezya örneğinde, ekonomik olarak dezavantajlı olan ve yasama yetkisini büyük oranda ellerinde bulunduran Malaylar, pozitif ayrımcılık uygulamalarından faydalananlardır. Siyasal bakımdan madun olan gruplar ise ekonomik açıdan en gelişmiş gruplardır (Lim 1985: 250).

Pozitif ayrımcılık uygulamalarının temelleri ülkede 1969 yılında gerçekleşen etnik isyan sonucunda atılmıştır. Bu dönemde ülke çapında çatışmalar çıkmış ve Çinlilere yönelik şiddet eylemleri patlak vermiştir (Segava 2013: 193). Bu isyanı durdurmak ve şiddeti önlemek için hükümet 1971 yılında ‘Yeni Ekonomi Politikası (New Economic Policy-NEP)’nı geliştirmiştir (Sabbagh 2004: 6). Yeni Ekonomi Politika’sının iki temel hedefi olduğu ifade edilnmektedir. Đlk hedef, “tüm Malezyalı’ların gelir seviyelerini arttırmak ve istihdam olanaklarını geliştirmek suretiyle yoksulluğu azaltmak ve ortadan kaldırmak”tır. Đkinci hedef ise “ekonomi dengesizlikleri düzeltmek için toplumu

yeniden yapılandırmak” tır (http://www.epu.gov.my/en/dasar-ekonomi-baru). Bu kapsamda etnik temelli pozitif ayrımcılık uygulamaları geliştirilmiştir. Söz konusu etnik temelli uygulamaların hedef grubunun tüm Malezyalılar olduğu ifade edilmiş olsa da geliştirilen uygulamalar sadece Bumiputra’ları kapsamaktadır. Yeni Ekonomi Politikası öncelikle “dil ve eğitim” gibi “sosyo-ekonomik” konular üzerine eğilmiştir (Segawa 2013: 190). Bu çerçevede, üniversitelerdeki Malay öğrenci sayısını iyileştirmek için bir takım çalışmalar yapılmıştır. Örneğin, eğitim dili Đngilizce olan bir takım okullarda eğitim dili, Malay diline çevirmiştir. Malay öğrencilerin burs almaları kolaylaştırılmıştır. Devlet üniversitelerine girişte kotalar oluşturmuş, bilim ve mühendislik alanları gibi Malay olmayanların hâkim olduğu bölümlere de Malay öğrencilerin girebilmesi sağlanmıştır (Segawa 2013: 195). Bu durum üniversiteden mezun olan Malay sayısını olumlu yönde etkilemiş, ne var ki birçok Malezyalı Çinli öğrencinin üniversite eğitimi almak için yurtdışına çıkması zorunluluğunu doğurmuştur (Affirmative Action: A Global Perspective Global Rights-Partners for Justice Report 2004: 26).

Yeni Ekonomi Politikası kapsamında “tüm sektörlerdeki istihdam yapısı” ve “meslek katogorileri”lerinin etnik nufüs ile orantılı olması için 1975 yılında “Endüstrüyel Koordinasyon Sözleşmesi” (Industrial Coordination Act) yürürlüğe girmiştir (Segawa 2013: 194). Sözleşe çerçevesinde geliştirilen uygulamalar Malaylar’ın özellikle imalat sektöründe önlerinin açılması sağlamıştır. Yeni Ekonomi Politikasıyla devlet daha müdahaleci hale gelmiş, devlete ait şirket sayısı artmış ve böylece Malaylar’ın istihdam olanakları da genişlemiştir (Segawa 2013: 194).

Söz konusu politika, 1990 sonrasında Ulusal Kalkınma Politikası (National Development Policy -NDP) adını almıştır. Bu politikanın amacı da yine Malaylar ve Malay olmayanlar arasındaki sosyo ekonomik dengesizlikleri ortadan kaldırmaktır. Söz konusu amaca ulaşmak için yapılacak şey ise Bumiputraların ekonomik refahını ve milli gelirdeki paylarını arttırmaktır (http://eeas.europa.eu/malaysia/csp/07_13_en.pdf).

Politikalar temelde üç önemli konu üzerine odaklanmıştır. Bu konular: mülkiyet, çalışma yaşamı ve yoksulluktur. Bu konular çerçevesinde alınacak önlemler, Malayların ekonomik sistem içinde “mülkiyet oranlarını yüzde 30’a çıkarmak”, “temel mesleklerde

temsil edilmelerini iyileştirmek” ve yine bu grubun “yoksulluğunu azaltmak” olarak belirlenmiştir. Bu hedefi gerçekleştirmek için Malaylar lehine ticarette bir takım kota girişimleri, ticaret işlerinde ruhsat almada kolaylık sağlanması, kredi sağlanması, eğitim verilmesi gibi düzenlemeler yapılmıştır. Bunun yanında zirai ve kırsal kalkınmanın sağlanması için girişimlerde bulunulmuş ve Malayların özel sektördeki katılımını artırmak için şirket mülkiyetlerine yüzde otuzluk bir kota konulmuştur (Affirmative Action: A Global Perspective Global Rights-Partners for Justice Report 2004: 26).

Ulusal Kalkınma Politikası sonraki dönemde geliştirilerek “Ulusal Vizyon Politikası”

(National Vision Policy- NVP) adını almıştır. 2001 ve 2010 yılları arasında geçerli olan politika yeni bir takım stratejiler geliştiriyor olsa da yeni politikada da Ulusal Ekonomi Politika’sının temel hedefleri korunmuştur. 2010’dan itibaren geçerli olan politikanın adı ise “Ulusal Transformasyon Politikası” (National Transformation Policy- NTP)’dır.

2013 yılında yaptığı bir konuşmada Devlet Başkanı Datuk Seri Mohd Najib Tun Razak, 1970’ lerden bu yana uygulanmakta olan söz konusu politikaların toplumsal dengesizlikleri ortadan kaldırmayı hedeflediğini belirtmiştir. Razak, geliştirilen politikalar sayesinde Bumiputralar arasında 1970’lerde yüzde 64,8 olan yoksulluk oranının 2012 yılında yüzde 2,2’e gerilemiş olduğunu, Bumiputraların kurumsal şirketlerdeki hisse senetleri oranlarının 1970’lerde yüzde 2,4 iken bu oranın 2011 yılında yüzde 23,5’e yükselmiş olduğunu ifade etmiştir. Razak, ayrıca tıp doktorluğu, mühendislik ve avukatlık gibi meslek kollarında yer alan Bumiputra sayısının etnik nüfus oranlarına yaklaşmış olduğunu belirtmiştir. Ayrıca Bumiputralar arasında girişimciliğin artmış olduğu, birçok endüstriyel sektörde önemli oranda yer aldıkları ve aylık ortalama gelirlerinin de yükselmiş olduğu ifade edilmiştir (http://www.thestar.

com.my/News/Nation/2013/09/14 /full-text-najib-bumi-speech/).

Bu çerçevede Ulusal Ekonomi Poltikası’nın, Ulusal Kalkınma Politikası’nın, Ulusal Vizyon Politikası’nın ve Ulusal Transformasyon Politikası’nın Bumiputralar lehine geliştirilen pozitif ayrımcı uygulamaların siyasi ve hukuki temellerini oluşturduğunu ifade edebiliriz. Bu politikalar Bumiputralar için yukarıda da belirtildiği gibi önemli kazanımlar sağlamıştır. Ancak söz konusu politikaların olumsuz bir takım sonuçları da olmuştur. Bu sonuçları şöyle sıralayabiliriz. Đlk olarak, söz konusu uygulamalar etnik

Malaylara karşı önyargıları arttırmıştır. Bu önyargılar, pozitif ayrımcılık uyglamalarından yararlanan yegâne grup olarak Bumiputraların “ayrıcalıklı” bir grup olarak algılanmasından kaynaklanmaktadır. Đkinci olarak uygulamalar -sadece Malay’lara bir takım ayrıcalıklar sağlaması nedeniyle- Malay olmayanlar tarafından kendilerine yönelik olumsuz bir tavır olarak algılanmaktadır. Bu olumsuz tavır, onların kendilerini dışlanmış ve “ikinci sınıf” hissetmelerine yol açmış ve Malay olmayanlar -özellikle de Çinliler- topluma yabancılaşmışlardır (Segawa 2013: 197). Üçüncü olarak etnik kimlikler üzerinden yapılan düzenlemeler gruplar arasında “biz” ve “ötekiler”

ayrımını ortaya çıkarmış böylece gruplararası farklılaşmalar artmış bu durum da beraberinde çatışmaları getirmiştir. Özellikle eğitim sistemi içinde geliştirilen pozitif ayrımcı uygulamalar “etnik kutuplaşma” ya sebep olmuştur (Segawa 2013: 199). Etnik kotalar ortaokul çağındaki Çinli öğrencilerin kamu okullarına değil de eğitim dili Çince olan “Bağımsız Çin Okulları”na ve “Özel Çin Okullları”na gitmelerine yol açmaktadır.

Ancak bu okullardan alınan diplomalar Malezya’daki kamu üniversitelerinde geçerli değildir. Bu sebeple söz konusu etnik kutuplaşmalar ortaokullardaki öğrenciler seviyesine kadar inmiştir (Segawa 2013: 199). Malezya’da üniversite eğitimi alamayan öğrenciler de dolayısıyla yurtdışına çıkmak durumunda kalmakta, bu da büyük bir beyin göçüne neden olmaktadır. Zira Dünya Bankası, 2011 yılında Malezya nüfusunun yaklaşık yüzde yirmisinin (özellikle de Çinlilerin) sosyal adaletsizlik sebebiyle ülkeyi terk ettiklerini belirtmiştir.⁴³

Bahsedilen olumsuz sonuçları göz önünde bulundurduğumuzda özetle, Malezya’da uygulanan pozitif ayrımcılık önlemlerinin tersine bir ayrımcılığa yol açtığını, “eşitlik”

ilkesini zedelediğini ve etnik kimlikleri vurgulayarak etnik temelli çatışmaları körüklediğini ifade edebiliriz.