Maç Günü Verilerinin Toplanması

Maç günü verilerinin içerisinde, oynanacak olan müsabaka için belirlenen iddaa oranları, takımların o maça çıktıkları ilk 11 değerleri, sakat ve cezalı oyuncuların durumu, taraftar anketleri, sosyal medya paylaşımları vb. bilgiler yer almaktadır.

Bu bilgilerin bir kısmı, dağınık olarak yer aldıkları “mackolik.com” (2002), “transfermarkt.com” (2000), “injuriesandsuspensions.com” (2013) ve “twitter.com” (2006) gibi web sitelerinden, python, php, javascript, c ve pascal programlama dillerini kullanarak geliştirdiğimiz çeşitli veri toplama araçları ile elde edilirken bir kısmı ise çeşitli gözlemler sonucu el yordamı ile toplanmıştır. Aşağıdaki görsellerde bu bilgilerin yer aldığı web sayfalarının ekran görüntülerine örnekler verilmiştir.

Resim 5.2. İlk 11 kadro bilgisi

Resim 5.4. İddaa oranları

Resim 5.5. Taraftar anket sonuçları-1

Resim 5.7. Sakatlık ve ceza bilgileri

Aşağıda “iddaa oranları”, “maç günü kadro durumu” ve “taraftar görüşleri” şeklinde üç başlık altında incelenen bu bilgiler, “fikstür” tablosunda yer alan tüm maçlar için toplanarak Resim 5.8’de gösterildiği gibi veri tabanında yer alan “maçgünü” tablosuna kaydedilmektedir.

Resim 5.8. Maç günü verilerinin içeriği

İddaa Oranları

İddaa oranları, Spor Toto Teşkilatı tarafından belirlenen yasal oranlardan oluşmaktadır. Toplamda 36 farklı iddaa seçeneği bulunmaktadır. Bu seçeneklerin adları ve kısa açıklamalar Çizelge 5.2’de yer almaktadır.

Çizelge 5.2. Verilere eklenen bahis seçenekleri

MS 1 İddaa Oranı İY X İddaa Oranı

Maçı ev sahibi takımın kazanacağını varsayan iddaa oranı Maçın ilk yarısının berabere tamamlanacağını varsayan iddaa oranı

MS X İddaa Oranı İY 2 İddaa Oranı

Maçın berabere tamamlanacağını varsayan iddaa oranı Maçın ilk yarısının deplasman takımının önde tamamlayacağını varsayan iddaa oranı

MS 2 İddaa Oranı 1-X Çifte Şans İddaa Oranı

Maçı deplasman takımının kazanacağını varsayan iddaa oranı Maçın ev sahibi lehine veya berabere tamamlanacağını varsayan iddaa oranı

Handikaplı Takım 1-2 Çifte Şans İddaa Oranı

Hangi takımın lehine handikap tanımlandığı bilgisi Maçın ev sahibi veya deplasman takımı lehine sonuçlanacağını varsayan iddaa oranı

Handikaplı MS 1 İddaa Oranı X-2 Çifte Şans İddaa Oranı

Handikaplı durumda maçı ev sahibi takımın kazanacağını varsayan iddaa oranı

Maçın berabere veya deplasman takımı lehine sonuçlanacağını varsayan iddaa oranı

Handikaplı MS X İddaa Oranı 0-1 Gol İdaa Oranı

Handikaplı durumda maçın berabere tamamlanacağını varsayan iddaa oranı

Maç boyunca en fazla 1 gol atılacağını varsayan iddaa oranı

Handikaplı MS 2 İddaa Oranı 2-3 Gol İdaa Oranı

Handikaplı durumda maçı deplasman takımının kazanacağını varsayan iddaa oranı

Maç boyunca 2 veya 3 gol atılacağını varsayan iddaa oranı

İlk Yarı 1.5 Altı İddaa Oranı 4-6 Gol İdaa Oranı

Maçın ilk yarısında 1.5 gol altı (0-1 gol) gol atılacağını varsayan iddaa oranı

Maç boyunca 4,5 veya 6 gol atılacağını varsayan iddaa oranı

İlk Yarı 1.5 Üstü İddaa Oranı +7 Gol İdaa Oranı

Maçın ilk yarısında 1.5 gol üstü (2 ve üzeri) gol atılacağını varsayan iddaa oranı

Maç boyunca 7 ve üzeri gol atılacağını varsayan iddaa oranı

1.5 Altı İddaa Oranı İY/MS 1/1 İddaa Oranı

Maçın tamamında 1.5 gol altı (0-1 gol) gol atılacağını varsayan iddaa oranı

İlk yarısı ev sahibi lehine tamamlanan maçın sonucunda da ev sahibinin kazanacağını varsayan iddaa oranı

1.5 Üstü İddaa Oranı İY/MS 1/X İddaa Oranı

Maçın tamamında 1.5 gol üstü (2 ve üzeri) gol atılacağını

varsayan iddaa oranı İlk yarısı ev sahibi lehine tamamlanan maçın berabere biteceğini varsayan iddaa oranı

2.5 Altı İddaa Oranı İY/MS 1/2 İddaa Oranı

Maçın tamamında 2.5 gol altı (0-1-2 gol) gol atılacağını varsayan iddaa oranı

İlk yarısı ev sahibi lehine tamamlanan maçı deplasman takımının kazanacağını varsayan iddaa oranı

2.5 Üstü İddaa Oranı İY/MS X/1 İddaa Oranı

Maçın tamamında 2.5 gol üstü (3 ve üzeri) gol atılacağını varsayan iddaa oranı

İlk yarısı berabere tamamlanan maçı ev sahibi takımın kazanacağını varsayan iddaa oranı

3.5 Altı İddaa Oranı İY/MS X/X İddaa Oranı

Maçın tamamında 3.5 gol altı (0-1-2-3 gol) gol atılacağını varsayan iddaa oranı

İlk yarısı berabere tamamlanan maçın sonucunun da berabere biteceğini varsayan iddaa oranı

3.5 Üstü İddaa Oranı İY/MS X/2 İddaa Oranı

Maçın tamamında 3.5 gol üstü (4 ve üzeri) gol atılacağını varsayan iddaa oranı

İlk yarısı berabere tamamlanan maçı deplasman takımının kazanacağını varsayan iddaa oranı

Karşılıklı Gol Var İddaa Oranı İY/MS 2/1 İddaa Oranı

Maç içerisinde iki takımdan en fazla bir tanesinin gol

atabileceğini varsayan iddaa oranı İlk yarısı deplasman takımı lehine tamamlanan maçı ev sahibinin kazanacağını varsayan iddaa oranı

Karşılıklı Gol Var İddaa Oranı İY/MS 2/X İddaa Oranı

Maç içerisinde iki takımında gol atacağını varsayan iddaa oranı İlk yarısı deplasman takımı lehine tamamlanan maçın berabere biteceğini varsayan iddaa oranı

İY 1 İddaa Oranı İY/MS 2/2 İddaa Oranı

Maçın ilk yarısını ev sahibi takımın önde tamamlayacağını varsayan iddaa oranı

İlk yarısı deplasman takımı lehine tamamlanan maçı deplasman takımının kazanacağını varsayan iddaa oranı

Maç Günü Kadro Durumları

Maç günü kadro durumları, karşılaşan takımların ilk 11’deki oyuncuları ile sakat ve cezalı oyuncuları hakkında çeşitli istatistikler içermektedir. Toplamda 16 farklı değişkenin olduğu bu bölüm yer alan değişkenler Çizelge 5.3’te açıklanmıştır.

Çizelge 5.3. Maç günü verilerinin içeriği

Ev Sahibi İlk 11 Değeri Ev Sahibi Sakat ve Cezalı Değeri

Ev sahibi takımın maça çıktığı ilk 11'in o günkü güncel piyasa değerleri toplamı

Ev sahibi takımın o maçta oynayamayacak sakat ve cezalı oyuncularının o günkü güncel piyasa değerleri toplamı

Deplasman İlk 11 Değeri Deplasman Sakat ve Cezalı Değeri

Deplasman takımının maça çıktığı ilk 11'in o günkü güncel piyasa değerleri toplamı

Deplasman takımının o maçta oynayamayacak sakat ve cezalı oyuncularının o günkü güncel piyasa değerleri toplamı

Ev Sahibi İlk 11 Rating Oranı Ev Sahibi Sakat ve Cezalı Rating Oranı Ev sahibi takımın maça çıktığı ilk 11'in o maç öncesi elde

ettikleri performans puanları ortalaması

Ev sahibi takımın o maçta oynayamayacak sakat ve cezalı oyuncularının o maç öncesi elde ettikleri performans puanları ortalaması

Deplasman İlk 11 Rating Oranı Deplasman Sakat ve Cezalı Rating Oranı Deplasman takımının maça çıktığı ilk 11'in o maç öncesi elde

ettikleri performans puanları ortalaması

Deplasman takımının o maçta oynayamayacak sakat ve cezalı oyuncularının o maç öncesi elde ettikleri performans puanları ortalaması

Ev Sahibi İlk 11 Ortalama Süre Toplamı Ev Sahibi Sakat ve Cezalı Ortalama Süre Toplamı Ev sahibi takımın maça çıktığı ilk 11'deki oyuncuların her

birinin o maça kadar oynadığı maç başı sürelerin toplamı*

Ev sahibi takımın o maçta oynayamayacak sakat ve cezalı oyuncularının her birinin o maça kadar oynadığı maç başı sürelerin toplamı*

Deplasman İlk 11 Ortalama Süre Toplamı Deplasman Sakat ve Cezalı Ortalama Süre Toplamı Deplasman takımının maça çıktığı ilk 11'deki oyuncuların her

birinin o maça kadar oynadığı maç başı sürelerin toplamı*

Deplasman takımının o maçta oynayamayacak sakat ve cezalı oyuncularının her birinin o maça kadar oynadığı maç başı sürelerin toplamı*

Ev Sahibi İlk 11 Gole Katkı Toplam Ev Sahibi Sakat ve Cezalı Gole Katkı Toplam Ev sahibi takımın maça çıktığı ilk 11'deki oyuncuların her

birinin o maça kadar oynadığı maçlardaki gol ve asist sayılarının toplamı

Ev sahibi takımın o maçta oynayamayacak sakat ve cezalı oyuncularının her birinin o maça kadar oynadığı maçlardaki gol ve asist sayılarının toplamı

Deplasman İlk 11 Gole Katkı Toplam Deplasman Sakat ve Cezalı Gole Katkı Toplam Deplasman takımının maça çıktığı ilk 11'deki oyuncuların her

birinin o maça kadar oynadığı maçlardaki gol ve asist sayılarının toplamı

Deplasman takımının o maçta oynayamayacak sakat ve cezalı oyuncularının her birinin o maça kadar oynadığı maçlardaki gol ve asist sayılarının toplamı

* oyuncunun maç başı süresi = oynadığı toplam süre / takımın yaptığı maç sayısı

Taraftar Görüşleri

Taraftar görüşleri verisi temel olarak iki bölümden oluşmaktadır. Bunlardan ilki çeşitli web sitelerinde ve taraftar forumlarından maç öncesi gerçekleştirilen ve maçın sonucunun ne olacağına dair tahminlerin yer aldığı anketlerdir. İkincisi ise sosyal medya platformlarında maç öncesi yapılan paylaşımlar üzerinde gerçekleştirilen duygu analizi sonucu elde edilen verilerdir.

Taraftar anketleri, “mackolik.com” ve “whoscored.com” web sitelerinde yer alan maçlara özel sayfalarda maç saatine kadar aktif şekilde durmaktadır. Çok fazla kullanıcısı olan bu sitelerde bir maç için ortalama oy sayısı yirmi binin üzerindedir. İki siteden elde edilen toplam oylar birleştirilerek elde edilen veriler oransal olarak, “ev sahibi”, “beraberlik”, “deplasman” sütünlarına ayrılarak veri tabanına eklenmiştir.

Sosyal medya verileri, çeşitli sosyal medya platformları aracılığıyla maçların başlama saati öncesinde taraflı ve tarafsız kişilerce yapılan paylaşımlardan oluşmaktadır. Tez sürecinde faydalanmak üzere bu platformlar içerisinden, gerek kullanıcı sayısındaki fazlalık gerekse yapılan paylaşımların genel olarak metinsel olmasından dolayı sadece Twitter üzerindeki paylaşımlar dikkate alınmıştır.

Twitter verilerinin elde ediliş mantığı açıklanacak olursa;

• Öncelikle takımları niteleyen takım ismi ve var ise lakapları belirlenir. Örneğin; Trabzonspor, Trabzon, Beşiktaş, Kara Kartal, Galatasaray, Cimbom, Fenerbahçe, Sarı Kanarya, Bursaspor, Yeşil Timsah gibi.

• A ve B takımları arasında gerçekleşecek olan bir maç için “A” ve “B” anahtar kelimelerinin seçildiğini düşünelim.

• Maçın başlangıç saatinden 48 saat öncesinden başlanarak maç saatine kadar “A” ve “B” anahtar kelimelerinin geçtiği tüm twitler çekilir. Twitlerin çekiliş işlemi python kütüphaneleri kullanılarak geliştirilen bir uygulama aracılığıyla yapılmaktadır.

• Twit çekme işlemi sonrasında A ve B takımlarına ait paylaşımların yer aldığı iki ayrı veri dosyası elde edilir ve bu dosyalar üzerinde spam, reklam vb. temizlikler gerçekleştirilir.

• Bir sonraki adımda olabildiğince fazla sayıda twit okunarak el yordamı ile “olumlu” ve “olumuz” diye işaretlenir. Bu işaretleme yapılırken atılan twit eğer anahtar kelimedeki takımın lehine ise olumlu aleyhine ise olumsuz olarak değerlendirilir. Örneğin; “Ankara gücü rahat kazanır” twiti “olumlu” işaretlenirken, “Ankaragücü’nün işi zor” twiti olumsuz olarak işaretlenmektedir.

• Bu şekilde, 3000 olumlu, 3000 olumsuz toplamda 6000 twit işaretlenir. Ardından olumlu ve olumsuz twitlerde geçen sıklığı en yüksek kelimeler belirlenerek twitleri kümelememize yarayacak olan sözlükler elde edilir.

• Bir sonraki adımda A ve B takımları için atılan twitler üzerinde duygu analizi gerçekleştirilir. Bu işlemler k ortalamalar kümeleme yöntemi kullanılarak WEKA yazılımı ile yapılmıştır.

• Eldeki tüm twitler bu şekilde kümelenerek A ve B takımları için olumlu, olumsuz ve nötr twit sayısı bulunur.

• Ardından A takımı için atılan olumlu twit sayısına B takımı için atılan olumsuz twit sayısı, B takımı için atılan olumlu twit sayısına da A takımı için atılan olumsuz twit sayısı eklenir. Son olarak her iki takım için nötr olan twit sayıları da toplanır ve ortaya A takımı, B takımı ve beraberlik (nötr) için üç farklı değer çıkar. Bu üç değer, üç değişken olarak ele alınır ve veri setine eklenir.

Taraftar görüşleri bölümünde taraftar anketlerinden ve sosyal medya verilerinden elde edilen toplam altı adet değişken Çizelge 5.4’te gösterildiği gibidir.

Çizelge 5.4. Taraftar görüşleri verisinin içeriği

Ev Sahibi Oy Oranı (Ev Sahibi Pozitif Görüş Oranı + Deplasman

Negatif Görüş Oranı) Taraftar anketlerinde ev sahibi takımın kazanacağına dair

kullanılan oyların toplam oylara olan oranı

Ev sahibi için toplanan twitler içerisindeki pozitif duygu barındıran twitlerin sayısı ile deplasman takımı için toplanan twitlerde negatif duygu barındıran twitlerin sayısının toplamı

Beraberlik Oy Oranı (Ev Sahibi Nötr Görüş Oranı + Deplasman Nötr

Görüş Oranı) Taraftar anketlerinde maçın berabere biteceğine dair

kullanılan oyların toplam oylara olan oranı Toplanan twitler içerisinde her iki takım için de nötr duygu barındıran twitlerin toplam sayısı.

Deplasman Oy Oranı (Ev Sahibi Negatif Görüş Oranı + Deplasman

Pozitif Görüş Oranı) Taraftar anketlerinde deplasman takımının kazanacağına dair

kullanılan oyların toplam oylara olan oranı

Ev sahibi için toplanan twitler içerisindeki negatif duygu barındıran twitlerin sayısı ile deplasman takımı için toplanan twitlerde pozitif duygu barındıran twitlerin sayısının toplamı