üstünlüğü, minerallerin tayini için bütün bu usulleri mezcetmesi ve tıpkı botanik tabelalarında olduğu gibi, mineralleri gruplara ayırdıktan sonra dihotomik yolla tayinleri cihetine gidilmesi neticesidir.
BRESSON'un tabelasında işlenmiş en mühim iki hata, optik özellikler-in kullanılmamış olması ve aranılan mözellikler-ineralözellikler-in evvelâ bir grupta tesbit edil-memesi keyfiyetidir. Optik metodlar kullanılmayınca bilhassa saydam min-erallerin tayininde kimyasal usullerin tatbiki zarurî oluyor ki, silikatların büyük ekseriyetinde bu gayet zor ve pratik bakımdan gayri kabili tatbiktir. Tayini icabeden mineralin evvelâ bir grupta tesbit edilmeyişi ise, tayin işini genel olarak pek fazla uzatan gayet mühim bir mahzurdur. Bize öyle geliyor ki BRESSON, RITTMANN'la GRUETTER' in eserinden haberdar olmuş olsaydı tabelasını şimdiki şeklinde tertiplemezdi.
BRESSON'un tabelâsının birçok yerinde minerallerin en mühim özelliği sertlikleri kabul edilmiş olup, bunların tırnakla, çelik v.s. ile çizilip çizilememeleri hususu tayinlerinde esas rolü oynamaktadır. Gerçi sertliğin tesbiti kristal düzlemlerinde hem basit, hem de çabuk bir ameliyedir, fakat tayini icabeden mineral ekseriyetle agrega halinde bulunur ve bu takdirde yapılan sertlik tayini genel olarak çok düşük kıymetler verir. Bazan da bunun aksine, gayet kesif mineral agregalarına rastlanır; bunların sertliği, mukavemetleri neticesi, kristallerine nisbetle daha yüksek olarak bulunur. Havanın tesiri altında kalmış mineral parçalarında da sertlik tayini hiç doğru netice vermez. Görülüyor ki, basit olduğu mülâhazası ile BRESSON tabelâsında önemli yer verilen minerallerin sertlik özelliği, bu tabelaya göre tayin yapanı bazan yarı yolda bırakacak veya yanlış sonuca vardıracaktır.
R. AKINCI tercümesinin başında yazmış olduğu önsözde, bunun, je-olog, mühendis, kimyager, prospektör, madenci, öğrenci gibi her aydın meslektaşın bu eseri elinde bir kılavuz olarak kullanabileceği kanaatini izhar ediyor. Biz ise biltecrübe, bu kadar iyimser olunmaması icabettiği kanatindeyiz. Tabelâ kısmından evvel esere birçok faydalı notlar konmuş olduğu halde, bilhassa kimyasal işlemlerin (kimyasal ve pirognostik) nasıl yapılacağı, bu hususta sık sık rastlanılan zorlukların nasıl yenileceği izah ol-unmamıştır. Teferruata girmek pek fazla yer alacağından şunu söylemekle yetinelim ki, birçok noktalarda bu bakımdan hataya düşmemek, yukarıda AKINCI'nın saydığı meslektaşlardan ancak kimyager olanlara nasip ola-bilir.
148
Bu izahlarımızla BRESSON tabelasının pratik kıymeti hakkında bir fikir vermiş olduğumuzu sanıyoruz. Son olarak, bunu kullanacak olanlara tavsiyemiz fevkalâde müteyakkiz olmaları ve bir minerali tayin ettikten sonra, bunun özelliklerini muhakkak bir mineraloji ders kitabından okuy-arak, bunların eldeki numuneye uyup uymadığını karşılaştırmalarıdır.
XIX. Milletlerarası Jeoloji Kongresi
Cezayir. 1952
Geçen yaz Eylül ayında Cezayir'de XIX. Milletlerarası Jeoloji Kongresi toplanmıştır. Kongreye 78 memleketten gelen 1200 ü mütecaviz Jeolog işti-rak etmiştir. Türkiyeden kongreye 10 Jeolog iştiişti-rak etmiştir. İlmi toplantılar 7 -13 Eylül arasında akdolunmuş, kongreden evvel ve sonra kuzey ve batı Afrikanın muhtelif kısımlarına bir çok ekskürsiyonlar yapılmıştır.
Kongre, XVIII. Kongre başkanı Prof. H. H. Read tarafından açılmış ve kongre başkanlığına Prof. Charles Jacob, genel sekreterliğine Prof. R. Lafitte seçilmişlerdir. Her memleket delegelerinin başkanı kongrenin ikin-ci başkanı olarak kabul edilmiştir. Türk heyeti, başkan olarak Prof. Malik Sayar'ı seçmiştir.
Kongre çalışmalarını 15 bölüm üzerinde tertiplemişti:
1 — Afrika ve dünyanın diğer bölgelerinin Antekambrieninin ko-relasyonu
2 — Kuzey Afrika Paleozoik'i ve korelasyonu
3 — Sahrelerin defarmasyonunun mekaniği; ve bunun tektonik mef-humlar iizerine tesiri
4 — Denizaltı topografyası ve bugünkü sedimantasyon 5 — Prehominien'ler ve fosil insanlar
6 — Filon şeklindeki sahrelerin Jenezi (metalifer filonlar hariç)
7 — Bugünkü ve geçmişteki çöller
8 — Kurak ve yarı-kurak bölgelerin Hidrojeolojisi 9 — Jeofizik'in Jeolojiye kontribüsyonu
10 — Demir yataklarmm Jenezi
11 — Kalsium fosfat yataklarının menşei 12 — Tatbikî Jeolojinin muhtelif meseleleri 13 — Umumî Jeolojnin muhtelif meseleleri
14 — Mesogée bölgelerinin petrol sahaları ( Akdeniz ve ya-kınşark)
150
Kongrede yapılan ilmî tebliğler bu onbeş bölümden birine girmektedir. Kongreye iştirak eden Türk Jeologlar ile Türkiyede çalışan ecnebi Je-ologlar tarafından Türkiyeyi alâkadar eden 12 ilmî tebliğ okunmuştur:
N. EGERAN: Türkiyenin petrol yatakları ile tektonik üniteler arasında-ki münasebetler.
K. ERGİN: Türkiye kromit cevheri yatakları için gravite ve manyeto-metre etüdleri.
E. GÖKSU: Türkiye boksit zuhurlarının jeolojisi ve jenezi E. LAHN: Orta Anadolu'nun hidrojeolojisi.
E.LAHN: Anadolu'da Tersiyer Kuvaterner volkanizması ile tektonik ar-asındaki münasebetler.
J. MERCIER: Batı yukarı Mezopotamya'nın hidrojeolojisi.
J. MERCIER: Ortaşark petrol yatakları hakkında yeni müşahadeler. T. ÖNAY: Metamorfik aluminer formasyonların jeolojisi ve Türkiye
Zımpara yatakları.
N. PINAR E. LAHN: Anadolu tektoniğinin Akdeniz orojenik siste-mindeki yeri.
A. TEN. DAM:Tethys'de Kretase ile Tersiyer arasında münasebetler. İ. YALÇINLAR: Türkiyenin tektoniği.
İ. YALÇINLAR:Türkiyede bulunan fıkralı fosilleri.
Kongreden evvel, biri Tunus, Cezayir ve Fas'ın kıyı bölgelerinde diğeri Cezayir'in iç bölgelerinde on beşer gün süren iki büyük jeolojik ek-skürsiyon yapılmıştır. Ayrıca kongre esnasında ve kongreden sonra muhte-lif bölgelere kısa süreli müteaddit jeolojik ekskürsiyonlar yapılmıştır.
XIX. Milletlerarası jeoloji kongresinin idari toplantılarında da mühim kararlar alınmıştır. Bunlardan biri, Kongre organizasyon komitesine yardım etmek ve memleketinin jeologlarını temsil etmek üzere her memlekette bir <<Milli komite> >nin kurulması hakkındadır.
Kongrenin son toplantısında gelecek toplantının yeri hakkında da konuşulmuş ve 1956 Milletlerarası jeoloji kongresini tertip etmeği Meksika üzerine almıştır.