Kaynak:http://x17online.com/celebrities/lady_gaga/the_ladys_gaga_for_product_placement_in_her _new_telephone_music_video-03122010.php, 2010
Lady Gaga’nın 9 dakikalık son müzik videosunda 9 ayrı markanın ürün yerleştirmesi yapılmıştır. (The Lady’s Gaga for Product Placement Đn Her New Telephopne Music Video, 2010,
http://x17online.com/celebrities/lady_gaga/the_ladys_gaga_for_product_place me nt_in_he r_ne w_telephone_m usic_vide o-03122010.php, 2010).
2.6.5 Kitap ve Dergiler :
Günümüzde ürün yerleştirme uygulamaları kitap ve dergilerde de kullanılmaktadır. Artık bazı kitaplar belirli markalar için yazılabilmekte, markalar öykülerde roller kapabilmektedirler. Friedman, 1945-1975 yıllarının en çok satan otuz bir Amerikan romanını incelemiş, romanlarda toplam beş yüz yedi farklı marka adının geçtiğini, yer alan markaların yıllar itibariyle, atıf sayısı ve çeşit bakımından yüksek bir hızla arttığını saptamıştır (Friedman 1985, s.927-938).
31
Edebiyat alanında özellikle Stephen King’in roman ve öykülerine yerleştirdiği marklar için ürün yerleştirme sözleşmesi yaptığı bilinmektedir (Tığıl 2004, s.31). ABD’de satışa çıkan ‘‘Cathy’s Book’’ adlı kitapta, yayın eviyle anlaşma yapan Procter&Gamble’ın Lipsticks adlı ruj, kitabın kahramanı tarafından bol bol kullanılmakta bunun için yayıncıya bir bedel ödemeyen şirket, ruj için hazırlanan internet sitesinde kitabın tanıtımını koymuştur(Saydam 2006).
Đngiliz edebiyatçısı Fay Weldon’un 2001 yılında kaleme aldığı “The Bulgari Connection” (bulgari bağlantısı) adlı kitabının ilk sayfalarında Londra’da Sloane Caddesi’ndeki Bulgari mücevher mağazasının cazibeli dekoru detaylı bir şekilde tarif edilmekte, 18.000 pound değerindeki bir gerdanlık satın alınışı detaylı bir şekilde anlatılmaktadır (Yurddaş 2002, s. 54-
55). Yazar, anlaşmasında Bulgari firmasına kitapta en az on iki kez atıf yapacağını taahhüt etmiştir.(Nelson 2004, s.203).
Sinema filmleri ya da televizyon programlarına göre mütevazı sayılacak miktarda bir yatırım olarak sayılsa bile kitap yerleştirmeleri içinde değerlendirilebilecek diğer örneklerden biri de Amerika’da çocukların öğrenme kitaplarıdır. Birkaç örnek şöyle sıralanabilir: Cheerios Sayma Kitabı (Yazarı: Rob Bolster), Hershey’in Sütlü Çikolata Parçaları Kitabı (Yazarı: Jerry Pallotta), Daha Fazla M&M Çikolatalı Bonbon Matematiği (Yazarı: Barbara Barbieri), Cheerios Noel Oyun Kitabı (Yazarı: Lee Wade), Reese's Pieces Sekerleri: Beşer Beşer Sayma Kitabı (Yazarları: Jerry Pallotta ve Rob Bolster), (Akkan 2006).
Tütün şirketleri gittikçe artan reklam ve sponsorluk kısıtlamaları nedeniyle, başta televizyon ve sinema olmak üzere birçok kültürel faaliyetler içinde açık veya gizli reklamlara başvurmaktadır. Bu reklamlar, özellikle Türkiye gibi sigara yasakları olan ülkelerde kendi sigara markalarını daha ön plana çıkarma, satışlarını artırma amacıyla kullanılmaktadır. Yakın zamanda ilk kez bir Türk romancısı, Orhan Pamuk, Nobel Edebiyat Ödülü ile ödüllendirilmiştir. Yazarın, dünyada en çok satılan romanlardan birisi olan 'Kar' adlı romanında 49 kez 'sigara' sözcüğünün, 9 kez de 'Marlboro' markasının geçtiği saptanmıştır. Başka sigara markası ise saptanmamıştır. Sigara betimleme ve sahneleri çoğunlukla romanın başkarakteri etrafında geçmektedir (Karlıkaya 2008).
32
Dergilerde ürün yerleştirme güzel bir örmek: Vogue ve Vanity Fair dergilerinin yayıncısı Conde Nast Publications, okurlarına son moda giysileri makyaj ürünlerini ve takıları göstermekle kalmayan, aynı zamanda sayfalarındaki her şeyi anında sipariş verebilsinler diye fiyatlar ve telefon numaraları da veren Lucky adlı bir dergi çıkarmaya başlamıştır. En iyi kalitedeki kağıda baskılı dergi, geleneksel dergilerin editörlerinin şikayetçi olmalarına neden olmuştur. Çünkü reklamlarıyla, derginin kendi yazıları birbirinden ayırt edilememektedir. Okur kitlesinde hemen başarılı olan dergi kısa bir süre içinde 800.000 tiraja ulaşmıştır. Ürün gösterme, ürün entegrasyonu ve içerik-ticari mesaj dayanışması çevresinde yeni sektörler oluşmaya başlamıştır. (Donaton 2005, s.25).
2.6.6 Tiyatro ve Opera Eserleri
Reklamcılar ürün yerleştirmeyi Londra tiyatrolarında ilk kez kullanmayı düşünürlerken, 2002 yılında Broadway, bu tarz bir pazarlama şeklini sınırlı bir biçimde “Cie” adlı oyunun reklamlarında denemiştir. (Akkan 2006). “Sweet Charity” adlı oyununun bir bölümünde viskiyle bağlantılı diyaloglarda garson viskiyi işaret edip: “Grand Centenario, Tequila ister misiniz?” diye sorar ve aktör de viskisini önerilen marka ile değiştirmeyi kabul eder. Oyunun dekorları tequila markasının logolarıyla kaplıdır.(Akkan 2006)“La Boheme” adlı opera oyununda markalı bir dolmakalem ve şampanya arka planda görünmektedir (Matthews 2005, s.3).
Amerikalı pazarlamacılar reklam ve eğlenceyi buluşturmak için tiyatroya önemli bir mecra gözüyle bakmaya başlamışlardır. Broadway showlarına sponsorluk yeni bir şey değildir ama isim hakları, tiyatro içinde reklam, ürün yerleştirme gibi alanlar pazarlamacıların ilgisini çekmeye başlayan alanlardır. Broadway'in bir özelliği de kadınlara ulaşmanın etkili bir yollarından biri olmasıdır. Serino Coyne reklam ajansına göre izleyicilerinin yüzde 64'ü kadınlardan
oluşmaktadır (Pazarlamacılar gözlerini tiyatroya dikti, 2004,
http://www.marketingturkiye.com/yeni/Haberler/NewsDetailed.aspx?id=3779 , 2010).
2005 yılında Leo Burnett, Đngiltere'de "Saturday Night Fever" adlı sahne gösterisinin yapımcılarıyla bir ekip oluşturarak canlı reklam hazırlamışlardır. Londra'da Apollo Theatre'da sahnelenen"The Worst Fucking Idea I Have Ever Heard In My Life" adlı canlı showda, Leo
33
Burnett'in müşterileri P&G, McDonald's, Kellog's, Heinz, Scottish Widows gibi markaların canlı reklamlarının yapıldığı aralar sunulmuştur. Ayrıca gösterinin diyalogları ve şarkıları da ürün yerleştirme örneği sergilenerek yeniden düzenlenmiştir. (Leo Burnett'ten Tiyatroda Canlı Reklam, 2005, http://www.marketingturkiye.com/yeni/Haberler/NewsDetailed.aspx?id=3779, 2010)