Literatürde yabancı sermaye yatırımlarının belirleyicilerini araĢtırmak üzere yapılmıĢ çok sayıda çalıĢma bulunmaktadır. Bu çalıĢmaların bazıları, yabancı sermaye yatırımlarını etkileyen etkenlerin sınıflandırılması amacına yoğunlaĢmıĢken, bazıları yabancı sermaye yatırımları ve makroekonomik değiĢkenler arasındaki etkileĢimin araĢtırılması amacına yoğunlaĢmıĢtır.
Rusike (2007), yapısal kırılmaları dikkate alan analizinde, Güney Afrika‟da 1975-2005 dönem aralığı için, yabancı sermaye yatırımlarının uzun dönem belirleyicilerinin dıĢa açıklık, döviz kuru ve finansal geliĢmiĢlik değiĢkenleri olduğunu belirtmiĢtir. Piyasa büyüklüğü değiĢkeni ise doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının kısa dönem belirleyicisidir ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki etkisi düĢük düzeydedir.
86
Bilgili vd. (2007), Türkiye‟ye ait 1992:1-2004:4 dönemi için, doğrudan yabancı sermaye yatırımı, büyüme ve yurtiçi yatırımlar değiĢkenlerini kullanarak yaptıkları çalıĢmada, yurtiçi yatırımlar ve doğrudan yabancı sermaye yatırımı arasındaki etkileĢimi incelemiĢlerdir. Test sonuçlarına göre, bu iki değiĢken arasında bir etkileĢim vardır ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları büyüme üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Ancak yurtiçi yatırımlardan büyümeye doğru gözlemlenen nedensellik daha güçlüdür.
Moolman vd. (2006) politik istikrar, piyasa büyüklüğü, iĢgücü maliyetleri, vergi oranları, nominal döviz kuru ve dıĢa açıklık oranı değiĢkenlerini kullanarak geliĢmekte olan ülkelerin doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının belirleyicilerini araĢtırdıkları çalıĢmada, 1970-2003 dönemi için yıllık verileri kullanmıĢlardır. ÇalıĢma sonucuna göre, dıĢa açıklık, döviz kuru ve piyasa büyüklüğü değiĢkenleri yabancı sermaye yatırımlarını etkileyen önemli değiĢkenlerdir.
Altın (2015) yüksek lisans tezinde, Türkiye yabancı sermaye yatırımları ve makroekonomik istikrar arasındaki iliĢkiyi incelemek amacıyla; yabancı sermaye yatırımları, piyasa büyüklüğü, enflasyon oranı, reel döviz kuru, dıĢa açıklık ve finansal geliĢmiĢlik değiĢkenlerini kullanmıĢtır. 2003:1-2015:4 dönemini kapsayan dönem için, bu çalıĢmaya benzer Ģekilde iç istikrarı temsil etmek üzere faiz oranı, dıĢ istikrarı temsil etmek üzere döviz kuru değiĢkenleri kullanılmıĢtır. ÇalıĢma sonucuna göre, hem faiz oranında hem de döviz kurunda yaĢanan dalgalanmalar, Türkiye yabancı sermaye yatırımları üzerinde önemli ve kalıcı etkilere sahiptir.
Bozdağlıoğlu vd. (2011), Türkiye‟ye gelen doğrudan yabancı sermaye yatırımı ve Türkiye ihracat performansı etkileĢimini inceledikleri çalıĢmada, 1992:1- 2009:7 dönemi için ihracat, doğrudan yabancı sermaye yatırımı, dıĢa açıklık oranı, faiz oranı, döviz kuru, toptan eĢya fiyat endeksi ve hazine faiz oranı değiĢkenlerini kullanmıĢlardır. Granger nedensellik test sonuçlarına göre, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarından ihracata doğru tek yönlü bir nedenselliğe rastlanmıĢtır. Diğer yandan, yabancı sermaye yatırımları üzerinde en çok etkili iki değiĢken faiz oranı ve döviz kuru değiĢkenidir.
87
Kiat (2008), 30 ülke üzerinde yaptığı çalıĢmada, ekonomik büyüme, döviz kuru, enflasyon ve doğrudan yabancı sermaye giriĢleri arasındaki iliĢkiyi incelemiĢtir. Analiz sonuçlarına göre, doğrudan yabancı sermaye giriĢleri ekonomik büyümeyi takip etmektedir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve döviz kuru arasındaki iliĢki belirsiz iken, yüksek enflasyon doğrudan yabancı sermaye giriĢleri üzerinde negatif bir etkiye sahiptir.
Omankhanlen (2011), 1980-2009 dönem aralığı için yaptığı çalıĢmada, doğrusal regresyon analizi yardımıyla, Nijerya ekonomisinin doğrudan yabancı sermaye yatırımı, ekonomik büyüme, enflasyon ve döviz kuru arasındaki etkileĢimi araĢtırmıĢtır. Sonuç olarak, Nijerya ekonomisi için doğrudan yabancı sermaye yatırımları, gayri safi yurt içi hasıla üzerinde istatistiksel açıdan anlamlı bir etkiye sahip değildir. Diğer yandan, enflasyon oranı değiĢkeni önemli bir belirleyici değilken, döviz kuru değiĢkeni yatırımlar için önemli bir belirleyicidir.
Lebe (2011)‟e göre, dıĢa açıklık, piyasa büyüklüğü ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları değiĢkenleri arasındaki iliĢki pozitif yönlü iken, faiz oranı, hizmet sektörünün etkinliği ve ekonomik istikrar arasındaki iliĢki ise negatif yönlüdür. ÇalıĢmada 1980-2007 yıllık verileri kullanılmıĢtır ve faiz oranından doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına doğru güçlü bir Granger nedenselliğe rastlanmıĢtır.
Literatürde ekonomik büyüme ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları arasındaki iliĢkiyi inceleyen çalıĢmalar mevcuttur. Alagöz (2008), 1992-2007 dönem aralığı için Türkiye verilerini kullanarak yaptığı çalıĢmada, ekonomik büyüme ve doğrudan yabancı sermaye yatırımları arasında nedensellik iliĢkisine rastlanamadığını belirtmiĢtir. Zhang (2006) ise, Çin ekonomisi için 1992-2004 dönemi için panel veri analizi yapmıĢtır. ÇalıĢma sonuçlarına göre, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile büyüme arasındaki iliĢki pozitif yönlüdür. Ġhracatı özendiren ve üretkenliği artıran doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının büyüme üzerindeki marjinal katkısının, yurtiçi yatırımların katkısından daha yüksek olduğu sonucuna ulaĢmıĢtır.
88
Demirhan (2008), panel veri analizi yardımıyla, 2000-2004 dönem aralığı için geliĢmekte olan ülkelerin doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını incelemiĢtir. Sonuç olarak; kiĢi baĢı gelir, enflasyon oranı, vergi oranları, dıĢa açıklık değiĢkenleri, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile negatif ve istatistiksel açıdan anlamlı bir etkiye sahiptir. ĠĢgücü maliyetleri ve risk değiĢkenleri ise pozitif bir iliĢkiye sahiptir.