Kullanılacak olan uçak gürültü ve performans bilgileri formatı

'Temel' gürültü ve sabit kanatlı bir uçakla iliĢkili uçak performans bilgileri çerçevesinde, havalimanı çevresindeki uçak gürültü konturlarının hesaplanmasında kullanılmak üzere gereken veriler aĢağıda açıklanmaktadır.

3.3.2.1 Gürültü güç mesafe verileri

Gürültü verileri, maksimum A ağırlıklı ses basınç düzeyi (LAmax) ve ses maruziyet

düzeyi (SEL/LAE) olarak sağlanmalıdır. Ses maruziyet düzeyi (SEL/LAE) aĢağıdaki

formül ile tanımlanmıĢtır:

,( ) ∫ [ ( ) ] - (3.3)

pA (t) anlık A ağırlıklı ses basıncı ve (t2-t1) olayın tüm önemli ses durumunu

kapsayan zaman aralığı ise; p0, referans ses basıncı (20mPa) ve t0 referans süre (1sn)'dir.

UçuĢ süresi gürültü verileri

UçuĢ süresi gürültü verileri aĢağıdaki parametreleri içermektedir:

a. Bir havalimanının çok yakınında bulunan ve uçuĢ iĢlemleri sırasında uçak üzerinde seçilecek muhtemel tüm değerleri kapsayan itme ile ilgili gürültü parametre değerleri; ve

b. LAmax=65 dB ve SEL=70 dB gürültü seviyeleri için 80m ile maksimum seviye

arasında değiĢen uçuĢ yolu dik mesafeleri Veri türetilmesi

Veriler mümkünse kontrollü koĢullarda yapılan testlerin sonuçlarına dayalı ve uçak gürültüsü sertifikasyonu amacıyla edinilen veriler ile karĢılaĢtırılabilir olmalıdır. Kontrollü üstten uçuĢ gürültü testleri sırasında, uçuĢ yolu boyunca uçağın pozisyonu ölçülür ve ses kayıtları ile senkronize edilir. Uçağın motor gücü ayarı, kanat sapması, iniĢ takımı ayarı, ve hava hızı her ses kayıt süresi boyunca nominal sabit değerler tutulur.

LAmax ve LAE hesaplanması için, ölçülen uçağın ses verileri 20 micropascals bir

referans basınç ile göreceli desibel ses basıncı düzeyleri 1/3oktav banta indirgenir. Ses basınç düzeyleri her üstten uçuĢun ses kayıt süresi boyunca 0,5 sn aralıklarla 50 ile 10 000 Hz arasında değiĢen merkez frekansları ile 24 1/3 oktav bantları için elde edilir. Alet kalibrasyon ve arka plan gürültü kirliliği için düzeltme yapıldıktan sonra, ölçülen 1/3oktav bant ses basıncı düzeyleri Çizelge 3.2'deki zayıflama oranları ile uygun Ģekilde ayarlanır. Çizelge 3.2'de verilen zayıflatma oranları 25ᵒC ve %70 bağıl nem demektir.

Birçok jet ve pervaneli uçak için, gürültü ölçümlerinde tercih edilen nominal uçuĢ yüksekliği her motor güç ayarında 300m'dir. Ancak pratikte ölçüm yüksekliği genellikle her uçak tipi için değiĢtiğinden 100m ile 800m arasında değiĢebilir.

Ölçülen uçak gürültü verileri, bazen bir motor gücü baĢına yalnızca bir mesafe için kullanılabilir. Bu nedenle genel bir gürültü-güç-mesafe tablosu oluĢturmak içi çeĢitli ayarlamalar yapmak gereklidir. Mevcut verilerin kapsamı uçak tipleri arasında farklılıklar oluĢturacaktır.

Çizelge 3.2 : Zayıflatma oranı (ECAC.CEAC Doc. 29, 1997). 1/3 Oktav bant merkez

frekansı (Hz) Zayıflatma Oranları

50 0.033 63 0.033 80 0.033 100 0.066 125 0.066 160 0.098 200 0.131 250 0.131 315 0.197 400 0.230 500 0.295 630 0.361 800 0.459 1 000 0.590 1 250 0.754 1 600 0.983 2 000 1.311 2 500 1.705 3 150 2.295 4 000 3.115 5 000 3.607 6 300 5.246 8 000 7.213 10 000 9.836

Veri geçerliliği için atmosferik koĢullar aralığı

Havalimanı gürültü seviyeleri ve ölçülen veri tahminlerinin karĢılaĢtırılması, gürültü- güç-mesafe verilerine uygun olarak elde edilen yüzeye yakın uzun dönem ortalama koĢullarda, bir uçuĢ süresi boyunca uygun olduğu tahmin edilebilir. Bu uçuĢ süresi koĢulları aĢağıdaki gibi tanımlanır:

- 30 dereceden az hava sıcaklığı

- Hava sıcaklığı ve bağıl nem yüzdesinin 500'den büyük olması - 8m/sn (15 knots)'den az rüzgar hızı

Yukarıda tanımlanan uçuĢ koĢulları dünyanın en büyük havaalanlarında karĢılaĢılan Ģartları kapsayacak Ģekilde ortalama yerel koĢullar için kabul edilebilir. Ortalama yerel koĢulların dıĢında kalan durumlar için, ilgili uçak üreticilerine danıĢılması önerilmektedir.

3.3.2.2 Performans verisi

Uçak uçuĢ profilleri, gözlem noktalarından uçuĢ yollarına olan eğik mesafelerin tespitine imkan vermek için gereklidir. UçuĢ yolu boyunca itme veya diğer gürültü parametreleri ve uçağın hız varyasyonları da gereklidir. Eğik mesafe ve itmeler, gürültü-güç-mesafe veri enterpolasyonu için kullanılır. Gürültü kontur hesaplamaları için, kalkıĢ ve iniĢ uçuĢ yolları ġekil 3.2'de gösterildiği gibi bir grup düz çizgi parçaları ile temsil edilmektedir. Uçağın zemin parçaları da düz çizgi ve yaylar ile temsil edilmektedir.

ġekil 3.2 : Performans hesaplamaları için tipik uçuĢ yolu segmenti (ECAC.CEAC Doc.29, 1997).

UçuĢ profilleri, motor itmeleri ve uçak uçuĢ hızları, referans uçuĢ prosedürlerini içeren bir uçak tipi için doğrudan temin edilebilir. Ardından, gerçek prosedürleri bilinmeyen bir havalimanındaki operasyonlar için bu baĢvuru prosedürleri kabul edilebilir. Kullanılmak üzere bilinen diğer prosedürler veya uçağın farklı iĢletim koĢulları, aerodinamik ve itme denklemleri kullanılarak hesaplanabilir. Denklemlerde motor ve uçağın her bir kombinasyonu için kullanılabilen sabit katsayılar bulunur. Yükseklik, sıcaklık, rüzgar, uçak kütlesi ve toplam net itme ile uçağın performansı ile ilgili katsayılar aĢağıdaki gibidir:

P kalkıĢ katsayısı Q UçuĢ hızı katsayısı

R TırmanıĢ/ĠniĢ katsayısı

UçuĢ hızı, yükseklik ve ortam sıcaklığı belirli bir güç ayarı (örneğin, "kalkıĢ gücü" ya da "normal tırmanıĢ gücü" gibi bir ifade ile motor performansını temsil eden) için ilgili itme / gürültü parametresi ilgili katsayılar aĢağıdaki gibidir:

Eξ Ġtme/sürekli gürültü

Fξ UçuĢ hızı katsayısı

Gξ Rakım katsayısı

Hξ Sıcaklık katsayısı

CMt Pervane ucu makine sayısı katsayısı

Alt simge ξ yukarıda temsil edilen motorun belirli bir durumda gürültü ile ilgili düzeltilmiĢ itme parametresidir (XN / δ, N /√ , SHP / δ√ veya Mt).

AĢağıdaki gibi ilave itme / gürültü katsayıları, itme parametresi ve gürültü "genel" itiĢ ayarlarında veya itme ve gösterge ayarı iliĢkisi arasında iliĢki kurmak için kullanılabilir:

AV Sabit gürültü

BV Ġtme katsayısı

CV Hız/eğim katsayısı

Yukarıda alt simge v'nin ya düzeltilmiĢ motor parametreleri N / √ , ya da SHP / δ √ veya bir motor gösterge ortamıdır (örneğin EPR ya da EPD gibi).

Tüm uçak performans bilgileri, aĢağıdaki referans koĢullar için elde edilmelidir: - ISA atmosferik koĢullar,

- Pistin deniz seviyesinden yüksekliği - Eğimi olmayan pist yüksekliği

- Rüzgar gradyanı yokken 4.1 m/s (8 knots) ile karĢıdan esen rüzgar - Uçağın kalkıĢ kütlesinin maksimum kalkıĢ kütlesinin %85'i olması - Uçak iniĢ kütlesinin maksimum iniĢ kütlesinin %90'ı olması - Tüm motor operasyonları, ve

- Normal uçak konfigürasyonları

Bir uçak üreticisi aksini belirtmedikçe, performans verileri aĢağıdaki gibi alınabilir: - Hava sıcaklığı 30 dereceden az,

- Herhangi bir pist yüksekliği,

- 8m/sn (15 knots)'den az rüzgar hızı, - Tüm operasyonel uçak kütleleri