2. KOTLU ÖLÇÜLENDĠRME
2.5. Kotlu Ölçülendirme Yapılması
Çizim araç ve gereçlerinizi, yazı ve daire Ģablonlarınızı hazırlayınız.
Kotlu ölçülendirme yapılacak kat planını resim masasına yapıĢtırınız (Çizim 2.6).D:L.PARKE K2 90 90A=7.35m 90
340 340 340
360 360
150 140 100 120
D:SERAMİK
660 21021050 A=11.96m
D:L.PARKE
SALON
A=22.95m2
150
150 140P1150 460
360
1501000 140P1
3 ODASIA=12.60m
150
320340 300
YATAK P2100140 ODASI
D:SERAMİK
10 300 90
250
K210 245 10 110 20 20
D:SERAMİK WC
21090 A=3.30m
A=4.40m
320
A=3.30m
100120
100 20 300
BALKON 20 20
K1 K3
110 255 290
Çizim 2.6: Kotlu ölçülendirme yapılacak kat planı
Kot farkı olan alanları tespit ediniz.
Örnek kat planımızda kot farkı olan alanlar, bina giriĢi, bina köĢeleri (zemin kat planında) merdiven yuvası ve balkonlardır.
Bina giriĢi ve merdiven yuvasından kotlandırmaya baĢlayınız (Çizim 2.7).10 30 50 30 20 15 100 50 85 20
10 110 20 250 20
30 90 10 20 120 10 120 20
245 10 260 20
203001030010 2014090120130201090 2048020
255
50 65 150 105
290
D E
320120 1000
200
3
MUTFAK WC
210 100
90 210
5050
210 90
90 210
210
50 210
100 210
5X17/30 1 2 3 4 5 6 7 8 16X17/30
5 4 3 2 1
P4
K1
A=11.96m A=3.30m
K2
K2K2 K1 K3
10 110 20 250 20
1
2
4
Çizim 2.7: Kotlandırma yapılacak bina giriĢi ve merdiven yuvası
Planın ölçeğine göre yatay kot sembollerini çiziniz. ĠĢaretlerini ve ölçü değerlerini yazınız (Çizim 2.8).20
50 5021090
100
Çizim 2.8: Bina giriĢi ve merdiven yuvasının kotlandırılması
Balkonları da aynı biçimde kotlandırınız. Çizimi kontrol edip ölçülendirme iĢlemini tamamlayınız. Planın sağ üst köĢesine kuzey yönünü belirten sembolü çiziniz. Planın adı ve ölçeğini yazınız.
Çerçeve çizgilerini çizip antedini düzenleyiniz (Çizim 2.9).
D:L.PARKE K290 A=7.35m 90
340 340 340
360 360
100 150 140P1
20 20
A=2.90mBALKON
100 100
150 140 100 120
D:SERAMİK
P1 P3
K220 20 20 20
115135
75660 21021050 A=11.96m
D:L.PARKE
SALON
A=22.95m2
150
150 140P1150 460
360
3 ODASIA=12.60m
150
190 A=9.00m100
90 D:L.PARKE
320340 300
YATAK P2100140 ODASI
D:SERAMİK
BALKON 20 20
K1 K3
110 255 290
+95 +95
ZEMİN KAT PLANI ÖLÇEK 1/50
Baðlariçi 3.Sok. Atasay Apartmaný No :36 D:17 ÇORLU
DIÞINDAKÝ SAHISLARA VERÝLEMEZ. ÜÇÜNCÜ ÞAHISLAR BU ÇÝZÝMLER SEBEBÝ BÝR SURETTE ÇOÐALTILAMAZ, ... VE Y.KARABEY MÝMARLIK PERSONELÝ BU ÇÝZÝM ... ÝÇÝN UYGULAMA NÝTELÝÐÝNDE HAZIRLANMIÞTIR. HERHANGÝ
ÝLE BÝR HAK TALEBÝNDE BULUNAMAZLAR. 1 / 50
ÖLÇEK PROJE : Y.KARABEY MÝMARLIK LTD. ÞTÝ.
ÝSÝM ÜNVAN TARÝH :
A BLOK ZEMÝN KAT PLANI
Kullaným Alaný : 102,00 m2 e - mail : yasarkarabey@hotmail.com
fax: 0 282 654 79 38 Tel : 0 282 6547938 Y.KARABEY MÝMARLIK LTD. ÞTÝ.
1753590
Çizim 2.9: Çizgisel ve kotlu ölçülendirilmesi tamamlanmıĢ kat planı
UYGULAMA FAALĠYETĠ
Öğretmeninizin veridiği 1/50 ölçekli bir plan, kesit ve görünüĢlerinde kotlu ölçülendirmeyi gösteriniz.
KONTROL LĠSTESĠ
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadıklarınız için Hayır kutucuklarına (X) iĢareti koyarak kontrol ediniz.
Dersin Adı Mimari Proje Çizimleri Konu Kotlu Ölçülendirme
Amaç Mimari kat planının kotlu ölçülendirmesini yapmak
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (X) iĢaretini yazarak kontrol ediniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1 Çizim araç gereçlerinizi hazırladınız mı?
2 Çizilecek planı masaya tespit ettiniz mi?
3 Ölçülendirilmesi yapılacak planı incelediniz mi?
4 BaĢlangıç kotu kabul edilen noktayı belirlediniz mi?
5 Kot farkı olan noktaları tespit ettiniz mi?
6 Kabul ettiğiniz kot sembollerini ölçeğe uygun büyüklükte, belirlenen noktalara çizdiniz mi?
7 Çizdiğiniz kot sembollerinin üzerine baĢlangıç kotuna göre hesaplanmıĢ ölçü rakamlarını yazdınız mı?
8 Ölçü değerinin baĢlangıca göre matematiksel konumunu gösteren iĢaretleri (+,-) ölçü rakamı önünde belirttiniz mi?
9 Kontrollerini yapıp fazla çizilen çizgiler ve rakamlar varsa temizleyip gerekli düzeltmeleri yaptınız mı?
UYGULAMA FAALĠYETĠ
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyarak doğru seçeneği iĢaretleyiniz.
1. Bir projede çeĢitli bölümlerin, elemanların yüksekliklerinin bir baĢlangıç noktası esas alınarak ölçülerle ifade edilmesine ne denir?
A) Çizgisel ölçülendirme B) Kotlu ölçülendirme C) Doğrusal ölçülendirme D) Ölçek
2. AĢağıdakilerden hangisi mimari projelerin kotlu ölçülendirmelerinde kıyas düzlemi olarak kullanılır?
A) Haritalardaki röper ve nirengiler B) Deniz seviyesi
C) Yapının esas giriĢi önündeki zemin veya tretuvar kotu D) Hiçbiri
3. Proje çizimlerinde baĢlangıç noktası rakamı nasıl gösterilir?
A) ±0.00 B) +0.00 C) -0.00 D) 0.00
4. AĢağıdaki kotlu ölçü rakamlarının hangisi kıyas düzlemi kotunun altını ifade eder?
A) ±0,00 B) + 1,15 C) -1,15 D) ± 1,15
5. Ölçü rakamları kot iĢaretinin hangi tarafına yazılmalıdır?
A) A ) Sağ üstte B) B ) Sol üstte C) C ) Alt kısma D) D ) Hepsi
ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME
6. Mimari projelerde kotlu ölçülendirme yapmanın amacı aĢağıdakilerden hangisidir?
A) Binalarda kat yüksekliklerini göstermek
B) Kıyas düzlemine göre uygulama için gerekli tüm düĢey mesafeleri göstermek
C) Planlarda kot farklılıkları ile eğimli yerleri göstermek D) Hepsi
7. AĢağıdakilerden hangisi bir mimari projede kotlu ölçülendirmenin kullanıldığı yerlerdendir?
A) Kesitler B) Planlar C) GörünüĢler D) Hepsi
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise “Modül Değerlendirme”ye geçiniz.
MODÜL DEĞERLENDĠRME
AĢağıda, ölçüleri Ģematik olarak verilen kat planını kurallara uygun olarak 1/50 ölçeğinde iç ölçülendirmesini, dıĢ ölçülendirmesini ve kotlu ölçülendirmesini yapınız
(Çizim 2.10).
Çizim 2.10: Zemin kat planı
MODÜL DEĞERLENDĠRME
ĠĢlem Basamakları Öneriler
Çizim araç gereçlerinizi hazırlayınız
Gönyeler, yazı Ģablonları, kalemler vb. gibi
Çizilecek planı masaya tespit ediniz ġeffaf bant kullanınız
Ġç ölçü çizgilerinin geçeceği yerleri tespit ediniz.
Her mahalden, yatayda ve düĢeyde, planı kesintisiz geçen, en az iki tane, iç ölçü çizgisi çizilmelidir
Ġç ölçü çizgilerini çiziniz.
Ölçülendirilecek elemana yakın birinci çizgide parça boylarını, ikinci çizgide mahallerin toplam ölçüsünü veriniz.
Ölçü çizgisi üzerinde, sınır çizgileri ile boĢlukları ve diğer
ölçülendirilecek yapı elemanlarını belirleyiniz.
Yapı elemanını kesen ölçü çizgilerine sınır çizgisi çizmeye gerek yoktur.
Ölçü çizgisi ile sınır çizgilerinin kesiĢtiği noktalara sınır iĢaretini çiziniz.
Sınır iĢaretleri tüm planda aynı özellikte olmalıdır.
Hesaplamalar sonucunda bulunan ölçü rakamlarını yazınız.
Ölçü rakamları, ölçeğe göre net okunabilir yazı yüksekliğinde olmalıdır.
Ölçü rakamlarının tutarlılığını kontrol ediniz.
Aynı paralelde olan ölçü çizgileri üzerindeki ölçü rakamlarının toplamı eĢit olmalıdır.
DıĢ ölçülendirmeye geçiniz. Eksik iç ölçü kalmadığına kanaat getirmeden dıĢ ölçülendirmeye baĢlamayınız
Bina cephe özelliklerine göre dıĢ ölçülendirme çizgisinin yerlerini ve adedini belirleyiniz.
DıĢ ölçülendirmede 4 temel çizgi vardır.
Olmayan özelliğin ölçü çizgisi çizilmemelidir.
Örneğin kör cephede dol-boĢ çizgisi olmaz
Eğimli cephe varsa ölçü çizgilerini gruplayınız.
Eğimli cephelerde aks dıĢındaki ölçü çizgileri eğime paralel düzenlenir.
Cephe özelliklerine göre çizilmesi gereken sayıda ölçü çizisini çiziniz.
Sol cepheden baĢlayarak saat yönünde ölçülendirme yapınız.
DıĢ ölçü çizgisi üzerinde gerekli ölçü sınır çizgilerini çiziniz.
Sınır çizgilerini gereğinden fazla uzatmayınız.
Ölçü çizgisi ile ölçü sınır çizgisinin kesiĢtiği noktalara ölçü sınır iĢaretlerini çiziniz.
Ġç ölçülendirmede kullandığınız sınır iĢaretini çiziniz.
DıĢ ölçü rakamlarını iç ölçü değerleri ile karĢılaĢtırıp kontrol ederek yazınız.
Ölçü değerlerini çizginin ortasına gelecek Ģekilde yazınız.
Aks isimlerini kuralına uygun olarak yazınız.
Aksları, yatayda (x) harfler, düĢeyde (y) rakamlar olacak biçimde isimlendiriniz
Ölçü ifadeleri ile ölçülendirilecek elemanları belirleyiniz.
Kapı, pencereler, merdiven yuvası vb. yapı elemanları özel ifadeler ile ölçülendirilir.
Kapı, pencere ölçülerini ölçü ifadeleri ile gösteriniz.
Büyük ölçüdeki kapı:K1, pencere:P1 olacak Ģekilde gruplandırınız.
Merdiveni ölçü ifadesi ile Rıht sayısı x rıht yüksekliği/basamak
ölçülendiriniz. geniĢliği
Kotlu ölçülendirmeye geçiniz.
Çizgisel ölçülendirmede ölçüsü verilmeyen boyutun olup olmadığını kontrol etmeden kotlu ölçülendirmeye baĢlamayınız.
Kotlu Ölçülendirme ĠĢlem Basamakları
Öneriler
BaĢlangıç kotu kabul edilen noktayı belirleyiniz.
Bina giriĢi olan cephenin zemin kotu baĢlangıç kabul edilir.
Kot farkı olan noktaları tespit ediniz.
Merdiven yuvası kot farkı olan alanlardır.
Kabul ettiğiniz kot sembollerini -ölçeğe uygun büyüklükte- belirlenen noktalara çiziniz.
Projenin tüm aĢamalarında kullanılacak sembolü seçiniz.
Çizdiğiniz kot sembollerinin üzerine baĢlangıç kotuna göre hesaplanmıĢ ölçü rakamlarını yazdınız mı?
Kotlandırmalar baĢlangıca göre toplanarak hesap edilir ve toplam yükseklik değeri kot olarak yazılır.
Ölçü değerinin baĢlangıca göre matematiksel konumunu gösteren iĢaretleri (+,-) ölçü rakamı önünde belirtiniz.
BaĢlangıç kotu altındaki değerler – (eksi), üstündeki değerler + (artı) kabul edilir.
Kontrollerini yapıp, fazla çizilen çizgiler ve fazla yazılan rakamlar varsa temizleyip gerekli
düzeltmeleri yapınız.
Planın çizgisel ve kotlu ölçülendirmesi tamamlanır. Bir sonraki çizim aĢaması olan tarama, sabit eĢya tefriĢi ve mahal bilgilerinin yazımına geçilir.
KONTROL LĠSTESĠ
Dersin Adı Mimari Proje Çizimleri
Konu Çizgisel ve Kotlu Ölçülendirme
Amaç Mimari kat planının çizgisel ve kotlu ölçülendirmesini yapmak
Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız becerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (X) iĢaretini yazarak kontrol ediniz.
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1 Çizim araç gereçlerinizi hazırladınız mı?
2 Çizilecek planı masaya tespit ettiniz mi?
3 Ölçülendirilmesi yapılacak planı incelediniz mi?
4 Ġç ölçü çizgilerinin geçeceği yerleri tespit ettiniz mi?
5 Her mahalden yatayda ve düĢeyde, planı kesintisiz geçen en az iki tane iç ölçü çizgisi çizdiniz mi?
6 Ölçü çizgisi üzerinde, sınır çizgileri ile boĢlukları ve diğer ölçülendirilecek yapı elemanlarını belirlediniz mi?
7 Ölçü çizgisi ile sınır çizgilerinin kesiĢtiği noktalarda sınır iĢaretini çizdiniz mi?
8
Ölçülendirilecek elemana yakın birinci çizgide parça boylarını, ikinci çizgide mahallerin toplam ölçüsünü verdiniz mi?
9
Hesaplamalar sonucunda bulunan ölçü rakamlarını doğru olarak uygun yerlere uygun yazı yüksekliğinde yazdınız mı?
10
Aynı paralelde olan ölçü çizgileri üzerindeki ölçü rakamlarını toplayıp eĢit olup olmadığını kontrol ettiniz mi?
11 Bina cephe özelliklerine göre dıĢ ölçülendirme çizgisinin yerlerini ve adedini belirlediniz mi?
12 Cephe özelliklerine göre çizilmesi gereken sayıda ölçü çizisi çizdiniz mi?
13 DıĢ ölçü çizgisi üzerinde gerekli ölçü sınır çizgilerini çizdiniz mi?
14 Ölçü çizgisi ile ölçü sınır çizgisinin kesiĢtiği noktalara ölçü sınır iĢaretlerini çizdiniz mi?
15 DıĢ ölçü rakamlarını iç ölçü değerleri ile karĢılaĢtırıp kontrol ederek uygun yerlere yazdınız mı?
16 Aksları kuralına uygun olarak isimlendirdiniz mi?
17 Kapı, pencere ve merdiven ölçülerini ölçü ifadesi ile ölçülendirdiniz mi?
19 Varsa ölçü çizgileri ile sınır çizgilerinin fazlalıklarını silip gerekli temizlik, tertip ve düzeni sağladınız mı?
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
20 BaĢlangıç kotu kabul edilen noktayı belirlediniz mi?
22 Kot farkı olan noktaları tespit ettiniz mi?
23 Kabul ettiğiniz kot sembollerini -ölçeğe uygun büyüklükte- belirlenen noktalara çizdiniz mi?
24 Çizdiğiniz kot sembollerinin üzerine baĢlangıç kotuna göre hesaplanmıĢ ölçü rakamlarını yazdınız mı?
25
Ölçü değerinin baĢlangıca göre matematiksel konumunu gösteren iĢaretleri (+,-) ölçü rakamı önünde belirtiniz mi?
26 Kontrollerini yapıp fazla çizilen çizgiler ve rakamlar varsa temizleyip gerekli düzeltmeleri yaptınız mı?
DEĞERLENDĠRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize baĢvurunuz.
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–1’ĠN CEVAP ANAHTARI
1 C
2 B
3 C
4 C
5 A
6 A
7 D
8 B
9 D
10 D
11 B
12 A
13 A
14 C
15 B
ÖĞRENME FAALĠYETĠ–2’NĠN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 C
3 A
4 C
5 A
6 D
7 D
CEVAP ANAHTARLARI
KAYNAKÇA
AġIK Feride, Ġbrahim ERĠM, A.Ġhsan COġKUN, Serpil IRK, Abdullah KAYHAN, Yapı Ressamlığı 9. ve 10.Sınıf ĠĢ ve ĠĢlem Yaprakları, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ġstanbul, 2005.
Bayındırlık ve Ġskân Bakanlığı, Yapı ĠĢleri Genel Müdürlüğü, Mimari Proje Düzenleme Esasları, Sayı 92/34
DANIġ Ġsmet, ĠnĢaat Teknik Resmi, MEB Yayınları, Ġstanbul, 2001.
HASOL Doğan, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, Ġstanbul, 1990.
KONAK Kemal, Bilal AKAY, Muammer BOSTANCI, M.Ali ÖZER, Duran DĠNÇER, Yapı Ressamlığı Bölümü ĠĢ ve ĠĢlem Yaprakları Sınıf -1, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001.
ÖZCAN Köksal, Yapı, Bilim Yayınları, Ankara, 2002.
PANCARCI Ali, Emin ÖCAL, Yapı Teknik Resmi Cilt 1-2, Birsen Yayınları, Ġstanbul,1994.
TMMOB, Mimari Proje Çizim ve SunuĢ Standartları Yönetmeliği, Ankara.