GELĠġĠM ALANLARI P VALUE
25-34 yaĢ BiliĢsel GeliĢim 0, 619 Dil GeliĢimi 0, 714 Psikomotor GeliĢim 0, 472 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0, 439 Özbakım Becerileri 0, 491 35-44 yaĢ BiliĢsel GeliĢim 0, 288 Dil GeliĢimi 0, 433 Psikomotor GeliĢim 0. 154 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0. 679 Özbakım Becerileri 0, 742 45-54 yaĢ BiliĢsel GeliĢim 0. 927 Dil GeliĢimi 0. 510 Psikomotor GeliĢim 0, 459 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0, 714 Özbakım Becerileri 0, 699 55-64 yaĢ BiliĢsel GeliĢim 0, 681 Dil GeliĢimi 0, 488 Psikomotor GeliĢim 0, 395 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0, 502 Özbakım Becerileri 0, 263
Tablo 4.7 incelediğimizde koruyucu ailenin yaĢ düzeyleri bakımından korunmaya muhtaç çocuğun geliĢiminde Pv=0, 05 anlamlı bir farklılık yoktur. Koruyucu aileyanında kalan 36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların geliĢim alanların koruyucu ailenin yaĢ değiĢkenine göre farklılık olmadığı biliĢsel geliĢim puanları ile koruyucu ailenin yaĢları 25-34 yaĢ biliĢsel geliĢim puanı Pval:0, 619, 35- 44 yaĢ Pval:0. 288, 45- 54yaĢ Pval:0. 927. 55-64 yaĢ Pval:0, 681 puanları kıyasladığımızda anlamsal bir farklılık olmadığı tespit edilmiĢtir. Ayrıca diğer geliĢim alanları dil, psikomotor, sosyal- duygusal, özbakım becerileri ile koruyucu ailenin yaĢlarına göre anlamsal bir farklılık bulunamamıĢtır.
çocuk ruh sağlığı bölümüne çeĢitli nedenlerle baĢvuran 25 çocuğun tedavileri ve izlemleri süresince elde edilen deneyimlerle, ülkemizdeki koruyucu aile hizmetlerine iliĢkin klinik perspektiften gözlemlenen sorunları ele almıĢtır. Anne babaların çoğunluğunun çocuğun uyum sorunları karĢısında yetersiz kaldıkları gözlenmiĢtir. Özellikle ergenlerin yerleĢtirildikleri ailelerde, anne babalarının yaĢlarının büyük olması ve ergenlik döneminde olan gencin yaĢına ve cinsiyetine uygun ele almada, olumlu yanlarını ve ilgilerini desteklemede yetersiz kaldıkları, aralarında sürekli inatlaĢmalar yaĢadıkları, gencin kendisini ifade edebilmesi için uygun ortamların yaratılmadığı kendisinin ilgilerinin ve düĢüncelerinin önemsenmediği gibi durumlar gözlenmiĢtir. Bu durumlarının çocuğun uyumunu ve farklı geliĢim alanları açısından geliĢimini olumsuz yönde etkilediği belirtilmiĢtir.
Koruyucu aileye yerleĢtirilecek çocuk ile koruyucu aile olacak eĢlerden, yaĢı küçük olan arasındaki yaĢ farkının 18 yaĢtan az olmaması gereklidir (Yazıcı, 2014:255).
Yapılan araĢtırmada, koruyucu ailenin yaĢı ile 36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların biliĢsel geliĢim, dil geliĢim, psikomotor geliĢim, sosyal-duygusal geliĢim, psikomotor geliĢim, özbakım becerileri geliĢim alanlarını etkilemediği görülmüĢtür. Diğer yapılan araĢtırmalara baktığımızda çocukların özellikle de ergenleri koruyucu ailenin yaĢı yani anne ve babanın yaĢı büyük olmasından dolayı uyum sorunları yaĢandığı görülmüĢtür. Bu nedenle koruyucu aileye verilecek olan çocuğun koruyucu ailenin yaĢının küçük olmasına hatta eĢlerden yaĢı küçük olan arasındaki yaĢ farkının 18 yaĢtan az olmamasına dikkat edilmiĢtir.
Tablo 4.8: Kurumda Kalan Çocukların GeliĢim Alanlarının Çocukların
Kaldıkları Kurum Tipi DeğiĢkenine Göre Ġncelenmesi
KURUM TĠPĠ GELĠġĠM ALANLARI P
VALU E ÇOCUK YUVASI BiliĢsel GeliĢim 0. 114 Dil GeliĢimi 0. 171 Psikomotor GeliĢim 0. 762 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0. 043 Özbakım Becerileri 0. 023 SEVGĠ EVĠ BiliĢsel GeliĢim 0. 100 Dil GeliĢimi 0. 400 Psikomotor GeliĢim 0. 400 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0. 400 Özbakım Becerileri 0. 049 ÇOCUK EVĠ BiliĢsel GeliĢim 0. 857 Dil GeliĢimi 0. 571 Psikomotor GeliĢim 0. 571 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0. 286 Özbakım Becerileri 0. 571 DĠĞER (KreĢ vb). BiliĢsel GeliĢim - Dil GeliĢimi - Psikomotor GeliĢim - Sosyal-Duygusal GeliĢim - Özbakım Becerileri -
Tablo 4.8 Kruskal-Walls varyans analiz sonuçlarına göre 36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların sosyal geliĢim alanları ile kurum tipi (çocuk yuvası, sevgi evi, çocuk evi, kreĢ) arasında Pval = 0. 05 anlamlılık düzeyi açısından farklılık vardır. Çocuk yuvasında kalan 36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların sosyal geliĢim alanın (Pval=0. 043) düĢük puanlı olduğundan diğer kurum tiplerden farklı bulunmuĢtur. 36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların özbakım becerileri ile kurum tipleri (çocuk yuvası, sevgi evi, çocuk evi, kreĢ ) arasında Pval=0. 05 anlamlılık düzeyine göre farklılık vardır. Çocuk evinde kalan 36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların öz bakım becerileri Pval=0. 571 yüksek puan olduğundan diğer kurumtiplerinde kalan36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların özbakım becerileri arasında farklılık vardır.
Harter(1990), 8-15 yaĢ grubundaki çocukların benlik geliĢimleri ile sosyal/duygusal destek arasındaki iliĢkiyi incelemiĢtir. ÇeĢitli yaĢ gruplarında algılanan sosyal/duygusal destekle benlik geliĢimi arasındaki iliĢki .50 ile .56 arasında bulunmuĢtur. Eğer kiĢi onun için önemli olan kiĢilerin ona saygı duyduğunu, değer verdiğini algılıyorsa benlik algıları yükselmektedir. Ayrıca araĢtırma sonucu çocuğun benlik algısının, eğilim gösterdikleri alanlarda kendini ne kadar baĢarılı hissettiğine bağlı olduğunu da göstermiĢtir. Çocuk yuvalarında çocukların baĢarıları ve önem verdikleri alanların keĢfedilip desteklenmesi sağlanmamaktadır.
Güçray (1989) ise, yuvada kalmanın özsaygı açısından olumsuz bir etken olduğunu, yetiĢkinlerin “demokratik” tutumunun özsaygı açısından olumlu etken olduğunu, ayrıca yuva çocuklarının ana-baba yerine geçen bireylerin tutumlarını ailesi yanında kalanlara göre daha “otoriter” ve “ilgisiz” olarak algıladıklarını belirtmiĢtir.
Anne-baba sevgisi ve Ģefkatinden yoksun kalan çocuğun sağlıklı bir kiĢilik geliĢimi için çocuğun sevdiği bir yetiĢkine bağlanması ve gereken doyumu almalıdır. Bu sebeple yuvadaki görevlilerin hal ve hareketleriyle, özellikle cinsiyetlerine uygun toplumsal rollerin uygulanıĢında olumlu model olmaları gerekmektedir. Yuvalarda sağlıklı bir diyalog ortamı oluĢturulmalı, çocuğun olumlu davranıĢlar kazanmaları sağlanmalıdır (Eryılmaz, 2010:83).
Yapılan araĢtırma ve diğer araĢtırmaların elde edilen sonuçlara göre çocuk yuvasında kalan korunmaya muhtaç çocukların yuva ortamının sosyal-duygusal geliĢimlerini olumsuz etkisinden dolayı sosyal-duygusal geliĢim puanları düĢük olduğu bulunmuĢtur.
Tablo 4.9: Kurum Kalan Çocukların GeliĢim Alanlarının Kurumda KalıĢ
Süresi DeğiĢkenine Göre Ġncelenmesi
KURUM KALIġ SÜRESĠ GELĠġĠM ALANLARI P VALUE
1-5 AY BiliĢsel GeliĢim 0. 573 Dil GeliĢimi 0. 287 Psikomotor GeliĢim 0. 937 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0. 161 Özbakım Becerileri 0. 217 6-10AY BiliĢsel GeliĢim 0. 114 Dil GeliĢimi 0. 857 Psikomotor GeliĢim 0. 114 Sosyal-Duygusal GeliĢim 1 Özbakım Becerileri 0. 400 10-DAHA FAZLA BiliĢsel GeliĢim 1 Dil GeliĢimi 0. 667 Psikomotor GeliĢim 0. 667 Sosyal-Duygusal GeliĢim 0. 667 Özbakım Becerileri 0. 667
Tablo 4.9 Kruskal Walls-Varyans analiz sonuçlarına göre kurumda kalan 36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların kurumda kalıĢ süreleri (1-5 ay, 6-10ay, 10-daha fazla ay) ile biliĢsel geliĢim, dil geliĢimi, psikomotor geliĢim, sosyal-duygusal geliĢim, özbakım becerileri geliĢim alanları arasında fark Pval=0, 05 istatistiksel olarak anlamlı değildir, farklılık yoktur.
Aydın (1997), yaptığı araĢtırmada BaĢbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunda bulunan 5-6 yaĢ grubuna dahil 57 çocuk üzerinde çocuklara uygulanan dil eğitim programının dil geliĢimine etkisi incelenmiĢtir. AraĢtırma sonucunda dil eğitim programının korunmaya muhtaç çocukların dil geliĢimlerine etkisinin çocukların cinsiyetleri, kurumda bulunma süreleri, kardeĢ sayıları kaçıncı olduğu ve anne babalarının hayatta olup olmamasıyla iliĢkisi önemsiz bulunmuĢtur.
2002/2003 yılları arasında Avrupa Birliğinin Dünya Sağlık Örgütü ve Ġngiltere'de bulunan Birningham Üniversitesi iĢbirliğiyle yürütülen ve Türkiye'nin
içinde bulunduğu 33 ülkeyi kapsayan Daphne Programı kapsamında (yaklaĢık 23. 099) 3 yaĢ ve altı çocuğa yuvalarda bakım verildiği saptanmıĢtır. ÇalıĢma sonunda yıllardır yapılan araĢtırmalarda da ortaya konulduğu gibi 3 yaĢ ve altında olan hiçbir çocuğun ona birebirbakım veren kiĢi olmadan yuvada kalmaması gereği üzerinde durulmaktadır. Acil durumlarda 3 aydan fazla olmamak koĢulu ile yüksek nitelikli yuvaların kullanılabileceği vurgulanmıĢtır (Brown ve ark. 2005: 12).
Yapılan ve diğer araĢtırmalarda 36-72 aylık korunmaya muhtaç çocukların biliĢsel geliĢim, dil geliĢimi, psikomotor geliĢim, sosyal-duygusal geliĢim, öz bakım becerileri geliĢim alanlarını kurumda kalıĢ süresinin doğrudan etkilemediği görülmüĢtür. Ancak Avrupa Birliğinin Dünya Sağlık Örgütünün tavsiyesine göre 3 yaĢ ve altında olan çocukların acil durumlarda 3 aydan fazla olmamak koĢulu ile yuvada kalabileceği vurgulanmıĢtır.
Tablo 4.10: Kurumda Kalan Çocukların GeliĢim Alanlarının Kuruma Alınma
Nedeni DeğiĢkenine Göre Ġncelenmesi
KURUMA ALINMA NEDENĠ GELĠġĠM ALANLARI P VALUE
EVLĠLĠK