Kopya Çekmeye İlişkin Tutum Ölçeği

79 

OMÜİFD  8.  Kendilerini  derslerde  başarılı  bulan  öğrencilerin  kopya  çekmeye 

ilişkin  tutumları,  kendini  başarısız  bulan  öğrencilere  göre  daha  olumlu‐ dur.  

Yöntem  

Evren ve Örneklem 

Araştırmanın  çalışma  evrenini,  Samsun  Merkez  İmam  Hatip  Lisesi,  19  Mayıs  Üniversitesi  İlahiyat  Fakültesi  ve  Eğitim  Fakültesi  İlköğretim  Din  Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi bölümü öğrencileri oluşturmaktadır. Bu  okulların birinci ve son sınıflarından, tesadüfî örnekleme yoluyla seçilen  256 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. 

Araştırmanın Sınırlılığı 

Araştırma, 2011–2012 öğretim yılında Samsun Merkez İHL, OMÜ İlahiyat  fakültesi  ve  Eğitim  fakültesi  DKAB  bölümü  birinci  ve  son  sınıflarında  okuyan öğrencilerin, anketlere verdikleri cevaplarla sınırlıdır. 

Bilgi Toplama Araçları  1. Kişisel Bilgi Anketi 

Araştırmanın  bağımsız  ve  bağımlı  değişkenlerine  ilişkin  olarak  hazırla‐ nan ankette 11 kapalı uçlu, bir açık uçlu olmak üzere 12 soru bulunmak‐ tadır.  Soruların  4  tanesi  ankete  katılan  öğrencilerin  kişisel  bilgilerine,  diğer 8 soru ise araştırma konusu olan kopya çekme davranışına yönelik  olarak hazırlanmıştır. Bu 8 soru aynı zamanda hem bağımlı değişken hem  de  birbirlerine  etkisi  olup  olmadığına  ilişkin  karşılaştırma  analizlerinde  bağımsız değişken olarak kullanılmıştır.  

2. Kopya Çekmeye İlişkin Tutum Ölçeği 

Araştırmanın bağımlı değişkeni olan “öğrencilerin kopya çekme davranı‐ şı  ile  ilgili  tutumları”,  araştırıcı  tarafından  geliştirilen  “Kopya  Çekmeye 

80 

OMÜİFD 

İlişkin  Tutum  Ölçeği”  ile  ölçülmüştür.  Ölçeğin  hazırlanmasında,  daha  önce hazırlanmış olan benzer ölçeklerden yararlanılmıştır.13  Geliştirilen ölçekte 13 olumlu ve 15 olumsuz olmak üzere 28 madde  bulunmaktadır. Ölçek derecelemesi şu şekilde yapılmıştır:  Kesinlikle katılıyorum:5 puan, Katılıyorum:4 puan, Kararsızım/fikrim yok:  3 puan, Katılmıyorum: 2 puan, Kesinlikle katılmıyorum: 1 puan  Olumsuz maddelerin puanlaması ise ters yönde yapılmıştır. Öğren‐ cinin  her  maddeden aldığı  puanların  toplamı,  onun  kopya  çekmeye iliş‐ kin toplam tutum puanını oluşturmuştur. 

Ölçeğin,  Kasiyer‐Mayer‐Olkin  (KMO)  değeri  0,96,  Barlett  testinin  p  değeri  0,000,  Cronbach  Alpha  güvenirlik  değeri  0,96  bulunmuştur.  Bu  değerler, veri setinin faktör analizi yapmaya uygun olduğu, yapı geçerli‐ liğinin sağlandığı ve güvenilir bulunduğu anlamına gelmektedir. Ayrıca  ölçek, üç alt faktörden oluşmakta ve toplam varyansın % 61,239’unu açık‐ lamaktadır.  Veri  setini  oluşturan  maddelerin  faktör  yükleri  ise  0.50‐0.76  arasında değişmektedir. 

Kopya  Çekmeye  İlişkin  Tutum  Ölçeği”nden  alınabilen  en  düşük  puan (28x1=28), en yüksek puan ise (28x5=140)’tır. 

Tutum  puanlarının  yorumlanmasında  kullanılan  ortalama aralıkları  şu şekildedir:  28.0‐‐‐‐50.4 1 Kesinlikle katılmıyorum  50.5‐‐‐‐72.8 2 Katılmıyorum  72.9‐‐‐‐95.2 3 Kararsızım/fikrim yok  95.3‐‐‐‐117.64 Katılıyorum  117.7‐‐140.05 Kesinlikle Katılıyorum        

13   Krş.  Çetin  Semerci,  “Kopya  Çekmeye  İlişkin  Tutum  Ölçeği”,  Fırat  Üniversitesi  Sosyal  Bilimler Dergisi, C.13, Sayı:1, 2003,ss.232‐233; Şeyma Alkan, İlköğretim İkinci Kademe ile  Ortaöğretim Öğrencilerinin ve Öğretmenlerinin Kopya Çekmeye İlişkin Görüşleri, Yük‐ sek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi S.B.E., 2008, ss. 110‐112. 

81 

OMÜİFD  “Kopya Çekmeye İlişkin Tutum Ölçeği”  maddelerinin faktör yükle‐

ri,  madde‐toplam  puan  korelasyon  katsayıları,  aritmetik  ortalamaları,  standart sapmaları ve derecesi aşağıdaki tabloda verilmiştir. 

Kopya  çekmeye  ilişkin  tutum  puanının  yüksek  olması,  öğrencinin  kopya çekme düşüncesine ve davranışına katılmadığını, kopya çekmenin  yanlışlığını  kabul  ettiği,  tutum  puanının  düşük  olması  ise  aksine  kopya  çekme düşüncesine ve davranışına katıldığını, kopya çekmenin yanlış bir  davranış olmadığını kabul ettiğini göstermektedir.  Tablo: 2. Kopya Çekmeye ilişkin Tutum Ölçeğinin Maddeleri, Faktör Yükleri, Ortalama,  Standart Sapma ve Derecesi    MADDELER  ^Faktör  yükü  ^{X  S  Derece}  1  Sınavlarda kopya çekilmesi beni rahatsız eder  _{0,50  3,22  1,32  3}  2  Kopya çekmek sahtekârlıktır  _{0,70  3,37  1,32  3}  3  Hakkım olmayan bir şeyi almak istemediğim için  kopya çekmem  ^{0,68  3,31  1,20  3}  4  Kopya çeken kişi dürüst değildir  _{0,64  3,07  1,31  3}  5  Sınavda öğrencilerin bir birlerine kopya vermele‐ ri bir nevi yardımlaşmadır  ^{0,57  2,89  1,42  3}  6  Kendisine saygısı olan bir kişi kopya çekmez  _{0,59  3,14  1,32  3}  7  Okul  hayatında  kopya  çeken  bir  insan  sosyal 

hayatta da dürüst olmayan bir davranış yapmak‐ ta sakınca görmez 

0,49  2,70  1,34  3 

8  Kopya  çekilmesine  göz  yuman  hoca/gözetmen 

yardım severdir  ^{0,69  3,35  1,37  3} 

9  Kopya çekmek günahtır  _{0,70  3,56  1,21  4} 

10  Kopya çekmek beni rahatsız etmez  _{0,53  3,24  1,30  3}  11  Sınavda herkes kopya çekerse ben de çekerim  _{0,60  2,85  1,35  3} 

12  Kopya çekmek suçtur  _{0,67  3,42  1,19  4} 

13  Ben  öğretmen  olsam  öğrencilerin  kopya  çekme‐

sine müsaade ederim  ^{0,66  3,61  1,25  4} 

14  Haksızlığa uğrayan bir öğrenci kopya çekebilir  _{0,70  3,01  1,27  3}  15  Kopya çekmek bir çeşit hırsızlıktır  _{0,74  3,27  1,33  3} 

82 

OMÜİFD 

16  Yakalanmadıktan  sonra  kopya  çekmekte  bir 

sakınca yoktur  ^{0,64  3,30  1,28  3} 

17  Sınıfta  kalma/dönem  kaybetme  tehlikesi  varsa 

kopya çekmekte bir sakınca yoktur  ^{0,61  2,82  1,34  3}  18  Sınavda kopya çekilmesine göz yuman öğretmen 

kopya çekmeyenlerin hakkını yemiş sayılır  ^{0,68  3,70  1,28  4}  19  Arkadaşlarımın  kopya  çekmesi  beni  rahatsız 

etmez  ^{0,53  2,95  1,35  3} 

20  Kopya çekmek haksız kazançtır  _{0,76  3,61  1,21  4} 

21  Sınıfta  kalma/dönem  kaybı  tehlikesi  de  olsa 

kopya çekmem  ^{0,72  2,70  1,28  3} 

22  Çalıştığım  halde  başarılı  olamıyorsam  kopya 

çekerim  ^{0,60  2,63  1,25  3} 

23  Dersi  geçecek  kadar  kopya  çekmekte  sakınca 

yoktur  ^{0,60  2,98  1,32  3} 

24  Yakalanma korkusu olmasa kopya çekerim  _{0,58  3,22  1,28  3} 

25  Zor derslerde kopya çekilebilir  _{0,60  2,84  1,39  3} 

26  Sorumluluk  duygusuna  sahip  bir  öğrenci  kopya 

çekmez  ^{0,53  3,55  1,48  4} 

27  Zor derslerde kopya çekilebilir  _{0,65  2,86  1,38  3} 

28  Kopya çeken kişi ceza almıyorsa ben de çekerim  _{0,57  3,19  1,34  3} 

Verilerin Toplanması ve Analizi 

Bilgi  toplama  araçları  olarak  hazırlanan  anket  formu  ve  tutum  ölçeği,  2011–2012  Öğretim  yılı  bahar  dönemi  sonunda  Samsun’da  bulunan  Ör‐ gün  Din  Eğitimi kurumları  olan  İmam‐Hatip Lisesi, İlahiyat  fakültesi  ve  Eğitim  Fakültesi  DKAB  bölümü  öğrencilerine  bizzat  araştırmacı  tarafın‐ dan uygulanmıştır. 

Araştırma verileri SPSS istatistik paket programı aracılığıyla çözüm‐ lenmiştir.  Bağımlı  ve  bağımsız  değişkenler  için  frekans  (N),  yüzde  (%),  parametrik  olmayan  değişkenlerde,  iki  kategorik  değişken  arasında  an‐ lamlı bir ilişki olup olmadığını test etmek için Ki‐kare, tutum puanları ile  ilgili olarak, iki bağımsız gurubun ortalamalarının fark testi için t‐testi ve  ikiden  fazla  bağımsız  gurubun  ortalamalarının  fark  testi  için  Tek  Yönlü  Varyans Analizi (ANOVA)  istatistik teknikleri kullanılmıştır. Çoklu kar‐ şılaştırmalarda Scheffe testinden yararlanılmıştır. Değişkenler arasındaki 

83  OMÜİFD  farkın önem kontrolü için manidarlık düzeyi asgari p=0,05 olarak alınmış‐ tır.  Bulgular ve Yorum  Bu bölümde, ankete katılan öğrencilerle ilgili kişisel bilgiler, kopya çekme  davranışıyla ilgili düşünceleri ve kopya çekmeye ilişkin tutum düzeyleri‐ ne  ilişkin  bulgular  ele alınacaktır. Araştırmanın  bağımsız  ve  bağımlı  de‐ ğişkelerine ilişkin tabloların bir kısmı müstakil olarak, bir kısmı da tekrar  olmaması için karşılaştırma tabloları ile birlikte verilmiştir.  1. Öğrencilerle İlgili Kişisel Bilgiler