5. KOP BÖLGESİ SEKTÖREL VERİLER
5.1. TARIM SEKTÖRÜ
5.1.1. KOP Bölgesi Tarım ve Akarsu Havzaları
DSİ Genel Müdürlüğü’nce yapılan sınıflandırmaya göre belirlenen 25 akarsu havzasından 7’si KOP Bölgesi sınırları içerisindedir. Bu havzalardan Konya Kapalı Havzası tamamen, diğer havzalar ise kısmen bölge sınırları içinde yer almaktadır. (Tablo 22, Şekil 23).
Tablo 22 KOP Bölgesi Akarsu Havza Alanları (km2)
Havza
No Havza adı Aksaray Karaman Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Yozgat Bölge Yüzde (%)
11 Akarçay
Havzası 0 0 0 0 1.599 0 0 0 1.599 2
12 Sakarya
Havzası 0 0 0 0 8.176 0 0 0 8.176 9
14 Yeşilırmak
Havzası 0 0 0 0 0 0 0 4.181 4.181 4
15 Kızılırmak
Havzası 1.163 0 4.570 6.563 0 4.907 609 9.509 27.321 29
16 Konya Kapalı
Havzası 6.559 5.734 0 0 27.291 578 5.257 0 45.419 48
17 Doğu Akdeniz
Havzası 0 3.035 0 0 2.076 0 0 0 5.111 5
18 Seyhan
Havzası 0 0 0 0 0 0 2.009 0 2.009 2
TOPLAM 7.722 8.769 4.570 6.563 39.142 5.485 7.875 13.690 93.816 100
Kaynak :DSİ 4.Bölge Md., 2016, Takdim Raporu, Konya. (Aksaray, Karaman, Konya, Niğde kapsamında) DSİ 5.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Ankara. (Kırşehir ve Kırıkkale kapsamında)
DSİ 12.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Kayseri. (Nevşehir ve Yozgat kapsamında) DSİ 18.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Isparta. (Akşehir ve Tuzlukçu kapsamında)
48
Şekil 23 KOP Bölgesi Havzalarının 3 Boyutlu Görüntüsü
İklim ve topografya verileri dikkate alınarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca 30 Bölge başlığı altında hazırlanan Türkiye Tarım Havzalarına göre ise; KOP Bölgesi sınırları içerisinde 6 adet tarım havzası bulunmaktadır (Tablo 23).
49 Tablo 23 KOP Bölgesi Tarım Havzaları
Havza
No Havzalar
13
Erciyes havzası İli İlçesi
Yozgat Akdağmadeni, Çayıralan 15
İç Ege Havzası İli İlçesi
Konya Akşehir, Doğanhisar, Tuzlukçu, Ilgın 18
Yeşilırmak Havzası İli İlçesi
Yozgat Aydıncık, Çekerek, Kadışehir
27
Orta Kızılırmak Havzası İli İlçesi
Aksaray Ağaçören, Gülağaç, Güzelyurt, Ortaköy, Sarıyahşi
Kırıkkale Bahşılı, Balışeyh, Çelebi, Karakeçili, Keskin, Sulakyurt, Yahşihan Kırşehir Akçakent, Akpınar, Boztepe, Çiçekdağı, Kaman, Mucur
Nevşehir Acıgöl, Avanos, Derinkuyu, Gülşehir, Hacıbektaş, Kozaklı, Merkez, Ürgüp Niğde Çamardı, Çiftlik, Merkez
Yozgat Boğazlayan, Çandır, Merkez, Saraykent, Sarıkaya, Şefaatli, Sorgun, Yenifakılı
28
Orta Anadolu Havzası İli İlçesi
Aksaray Eskil, Merkez
Karaman Ayrancı, Kâzımkarabekir, Merkez
Konya Altınekin, Cihanbeyli, Çeltik, Çumra, Emirgazi, Ereğli, Güneysınır, Halkapınar, Kadınhanı, Karapınar, Karatay, Kulu, Sarayönü, Yunak Niğde Altunhisar, Bor, Ulukışla
30
Göller Havzası İli İlçesi
Karaman Başyayla, Ermenek, Sarıveliler
Konya Ahırlı, Akören, Beyşehir, Bozkır, Derbent, Derebucak, Hadim, Hüyük, Meram, Selçuklu, Seydişehir, Taşkent, Yalıhüyük
Kaynak: http://www.tarim.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
50 5.1.2. KOP Bölgesi’nin İklim Özellikleri
KOP Bölgesi’nde, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı karakter gösteren karasal iklim özellikleri hâkimdir. Yağışlar genellikle kış aylarında kar, ilkbahar ve sonbahar aylarında yağmur şeklindedir.
Yıllık Yağış
Konya Kapalı Havzası Ortalaması : 329 mm KOP Bölgesi Ortalaması : 387 mm Türkiye Ortalaması : 643 mm
KOP Bölgesi’nin ağırlığını Konya Kapalı Havzası (%48) oluşturmaktadır. Bu nedenle bu havzanın yağış ortalaması ile KOP Bölgesi ayrı ayrı verilmiştir. Konya Kapalı Havzası Türkiye ortalamasının yaklaşık %51'i kadar yağış almaktadır.
5.1.3. Toprak Kaynakları
Tablo 24 KOP Bölgesi Tarım Alanları ve Arazi Kullanımı (2014) (Hektar)
İller Türkiye 23.941.281 15.781.817 4.107.618 804.144 1.949.627 467.093 826.092 1.884.471 4.891
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
Not1: Mısır, burçak ve fiğ için dane alanları ayrılmış olup yem bitkileri ekili alanına dahil edilmemiştir.
Not2: Faaliyetlere Göre Ürünlerin İstatistiki Sınıflamasına (CPA-2002) göre verilmiştir.
Not3: Süs bitkileri alanı 2011 yılından itibaren derlenmeye başlanmıştır.
Not4: Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
Not5: Rakamlar geçicidir.
Not6: Veriler, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından üretilmiştir.
Tablo 24'de görüldüğü üzere 2014 yılı KOP Bölgesi tarım alanı 4.584.136 hektar olup, bu miktar 23.941.281 hektar olan Türkiye tarım alanının %19,15’sini oluşturmaktadır. İşlenen tarım alanı bazında ekilen alan olarak Türkiye'nin %19,34’ünü oluşturan Bölge, nadas alanının %31,84’üne, sebze ekili alanın %9,16’sına, meyveler, içecek ve baharat bitkileri ekimi yapılan alanın %4,88 'ine, yem bitkileri ekim alanının %7,08’ine, uzun ömürlü bağ ekim alanının %11,18’ine ve süs bitkileri ekim alanının %3,41’ine sahiptir.
51
Şekil 24 Toplam İşlenen Tarım Alanı KOP/Türkiye (%)
5.1.4. Su Kaynakları
Tablo 25 KOP Bölgesi Su Kaynakları Potansiyeli
Su
Kaynakları Aksaray Karaman Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Yozgat
Konya Kaynak :DSİ 4.Bölge Md., 2016, Takdim Raporu, Konya. (Aksaray, Karaman, Konya, Niğde kapsamında)
DSİ 5.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Ankara. (Kırşehir ve Kırıkkale kapsamında) DSİ 12.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Kayseri. (Nevşehir ve Yozgat kapsamında) DSİ 18.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Isparta. (Akşehir ve Tuzlukçu kapsamında)
KOP Bölgesi’nin yeraltı ve yerüstü toplam su potansiyeli (Tablo 25) 18.277 hm3 /yıl olmasına rağmen kullanabilir su kaynağı potansiyelinin (Tablo 26) toplam 8.837 hm3 /yıl olduğu görülmektedir. Tablo 25 ve 26 incelendiğinde Konya Kapalı Havzası’nda toplam su potansiyeli 8.624 hm3 /yıl, kullanılabilir su potansiyeli ise 4.365 hm3 /yıl’dır. Bölgede özellikle Konya Kapalı Havzası’nda tarıma elverişli arazinin çok, kullanılabilir su kaynağı potansiyelinin az olması nedeniyle, Bölgedeki tarımsal üretimin kıt su kaynaklarına yapılacak planlamalara göre yapılması büyük önem arz etmektedir.
52 Tablo 26 Kullanılabilir Su Kaynağı Potansiyeli
Su
Kaynakları Aksaray Karaman Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Yozgat
Konya
Kaynak :DSİ 4.Bölge Md., 2016, Takdim Raporu, Konya. (Aksaray, Karaman, Konya, Niğde kapsamında) DSİ 5.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Ankara. (Kırşehir ve Kırıkkale kapsamında)
DSİ 12.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Kayseri. (Nevşehir ve Yozgat kapsamında) DSİ 18.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Isparta. (Akşehir ve Tuzlukçu kapsamında)
5.1.4.1 KOP Bölgesi'nde Sulamaların Dağılımı
KOP Bölgesi'nde bulunan mevcut sulanan alanlar ve sulama çeşitleri Tablo 27’de verilmiştir. 2015 yılı sonu itibariyle KOP Bölgesi’nde toplam mevcut sulanan alan miktarı 1.150.299 ha olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 27 KOP Bölgesinde Mevcut Sulanan Alan (2015) (ha)
Sulamanın
Kaynak :DSİ 4.Bölge Md., 2016, Takdim Raporu, Konya. (Aksaray, Karaman, Konya, Niğde kapsamında) DSİ 5.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Ankara. (Kırşehir ve Kırıkkale kapsamında)
DSİ 12.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Kayseri. (Nevşehir ve Yozgat kapsamında) DSİ 18.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Isparta. (Akşehir ve Tuzlukçu kapsamında) * Kuyu başına düşen alan miktarı 4 ha olarak kabul edilmiştir.
KOP Bölgesi’nde sulamaların dağılımı incelendiğinde; 2023 hedefleri doğrultusunda toplam sulamaya açılacak alan, 1.520.000 ha olarak öngörülmüştür. Bu sulanacak alan miktarına 2015 yılı itibariyle işletmede olan şahıs YAS sulamalarından 71.802 ha daralmanın olacağı (2023 yılına kadar DSİ ve İÖİ tarafından yeni sulamaya açılacak YÜS sulama sahalarından ve YAS şahıs sulamalarında yapılacak disiplinlerden dolayı) düşüncesinden hareketle, 2015 yılı işletmede olan 1.150.299 ha alan miktarı (1.150.299 ha – 71.802 ha) 1.078.497 ha olarak kabul edilip bu alanın
53
üzerine; planlaması tamamlanan (YÜS 400.381 ha), inşa halinde olan (YÜS 41.122 ha) alanın da eklenmesi ile 1.520.000 ha sulama sahasına ulaşılması hedeflenmiştir (Tablo 28).
Tablo 28 KOP Bölgesi Sulama Hedefleri (ha)
Sulamanın Cinsi Aksaray Karaman Konya Niğde Nevşehir Yozgat Kırşehir Kırıkkale Bölge
İşletme Halinde Bulunan Sulama Projeleri (2015 sonu)
DSİ Sulama Kaynak :DSİ 4.Bölge Md., 2016, Takdim Raporu, Konya. (Aksaray, Karaman, Konya, Niğde kapsamında)
DSİ 5.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Ankara. (Kırşehir ve Kırıkkale kapsamında) DSİ 12.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Kayseri. (Nevşehir ve Yozgat kapsamında) DSİ 18.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Isparta. (Akşehir ve Tuzlukçu kapsamında) 1: 2014 yılı işletmede olan alanlardan YAS şahıs sulamaları alanında değişikliğe gidilmiştir.
2: Planlanması tamamlanan sahalarda ve proje aşamasında olan saha miktarlarında değişiklik olma ihtimali söz konusudur.
5.1.4.2 KOP Bölgesi Sulama ve Enerji Projeleri
KOP Bölgesi sulama ve enerji projeleri tamamlandığında;
1.520.000 ha arazinin sulanması,
365,745 hm3 /yıliçme ve kullanma suyu temin edilmesi,
3,712 milyar kWh/yıl enerji üretilebilmesi hedeflenmiştir.
54 Tablo 29 KOP Bölgesi Projeleri Tablosu
Sıra
No İşin Adı Faydası Mevcut Durumu
1 Aksaray Uluırmak Projesi 23.640 ha İşletmede
2 Karaman Projesi (Gödet+İbrala) 24.700 ha İşletme+İnşaat
3 Karaman Ayrancı Projesi 5.438 ha İşletmede
4 Kırıkkale Gelingüllü Prj.Çerikli
Sulaması 11.432 ha Planlama
5 Kırıkkale Sulakyurt Projesi 2.569 ha Planlama
6 Kırıkkale Kesikköprü-Köprüköy
Sulaması 7.880 ha İşletmede
7 Kırşehir Damlacık Pompaj Sulaması 1.500 ha Planlama 8 Kırşehir Kalaba Seyfe Pompaj
Sulaması 64.686 ha Planlama
9 Kırşehir Savcılıbüyükoba Pompaj
Sulaması 2.885 ha Planlama
10 Kırşehir Çoğun Sulaması 2.397 ha İşletmede
16 Konya Çumra Projesi 323.569 ha İşletme+İnşaat+Planlama
17 Konya Ereğli Projesi 42.225 ha İşletmede
18 Konya Ilgın Projesi 17.639 ha İşletmede
19 Konya Sarayönü- Beşgözler Projesi 5.630 ha Planlama 20 Konya Beyşehir-Damlapınar Projesi 1.020 ha İşletmede
21 Niğde Gebere Projesi 930 ha İşletme+İnşaat
22 Niğde Gümüşler Projesi 414 ha İşletmede
23 Niğde Akkaya Projesi 2.000 ha İşletmede
24 Niğde Murtaza Projesi 1.191 ha İşletmede
25 Nevşehir Avanos Projesi 2.057 ha Planlama
26 Nevşehir Gülşehir Pompaj Sulaması 7.210 ha Planlama
27 Nevşehir Tuzköy Sulaması 296 ha Planlama
28 Nevşehir Salanda Pompaj Sulaması 2.955 ha Planlama 29 Nevşehir Bayramhacılı Pompaj
Sulaması 3.625 ha Planlama
30 Nevşehir Abuuşağı Pompaj Sulaması 7.727 ha Planlama 31 Nevşehir Yamula Projesi Kalaba
Gurubu 21.729 ha Planlama
32 Nevşehir Damsa Projesi 1.192 ha Planlama+İşletme
33 Nevşehir Sarıhıdır Pompaj Sulaması
Reh. Ek Alan 261 ha Planlama
34 Nevşehir Doyduk Sulaması 1.452 ha Planlama+İnşaat
35 Nevşehir Tatların Sulaması 454 ha İşletmede
55
36 Nevşehir Ayhanlar Sulaması 1.773 ha İşletmede
37 Yozgat Gelingüllü Projesi 17.109 ha İşletme+Planlama
38 Yozgat Musabeyli Projesi 1.850 ha İşletme+İnşaat
39 Yozgat Hasbek Projesi 2.905 ha Planlama
40 Yozgat Akdağmadeni Bahçecik
Projesi 8.008 ha İnşaat
41 Yozgat Yenice Projesi 920 ha Planlama
42 Yozgat İnandık Projesi 2.875 ha Planlama
43 Yozgat Uzunlu Projesi 7.683 ha İşletmede
44 Yozgat Yahyasaray Projesi 4.265 ha İşletme+Planlama 45 Yozgat Yamula Projesi Kalaba
Gurubu 18.507 ha Planlama
46 Yozgat Ilısu Sulaması 3.181 ha Planlama
47 Yozgat Sorgun Taşlık Sulaması 674 ha İnşaat
48 Yozgat Boğazlayan Oğulcuk
Sulaması 1.872 ha İnşaat
49 Küçük Su Projeleri (Gölet ve YAS
Sulamaları) 279.857 ha İşletme+İnşaat+Planlama
50 Özel İdaresi Sulamaları, Halk ve
Şahıs Sulamaları (YAS+YÜS) 567.740 ha İşletme+İnşaat+Planlama
51 İçme Suyu Projeleri 365,745
hm3/yıl İşletmede+İnşaat
Aksaray Kenti İçme Suyu Projesi 12 hm3/yıl İşletmede Karaman Kenti İçme Suyu Projesi 22,1 hm3/yıl İnşaat Kırıkkale Kenti İçme Suyu Projesi 142,5 hm3/yıl İşletmede Kırşehir Kenti İçme Suyu Projesi 19,2 hm3/yıl Planlama Konya Kenti İçme Suyu Projesi 30 hm3/yıl İşletmede 100 hm3/yıl İnşaat Nevşehir Kenti İçme Suyu Projesi 14,095
hm3/yıl
Planlama Yozgat Kenti İçme Suyu Projesi 25,85 hm3/yıl Planlama
52 Enerji Projeleri
1.098,70 MW
Kaynak :DSİ 4.Bölge Md., 2016, Takdim Raporu, Konya. (Aksaray, Karaman, Konya, Niğde kapsamında) DSİ 5.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Ankara. (Kırşehir ve Kırıkkale kapsamında)
DSİ 12.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Kayseri. (Nevşehir ve Yozgat kapsamında) DSİ 18.Bölge Md.,2016 Takdim Raporu, Isparta. (Akşehir ve Tuzlukçu kapsamında)
56 5.1.4.3 KOP Bölgesi Sulama Projelerinin Dağılımı
- Sulanan Alan (İşletmede) : 1.078.497 ha (%70,95) - Planlaması Tamamlanan : 400.381 ha (%26,34)
- İnşaat halinde : 41.122 ha (%3,81)
- Sulanacak Toplam Alan : 1.520.000 ha
Şekil 25 KOP Bölgesi'nde Sulamaların Dağılımı
KOP Bölgesi’nde hedeflenen sulanacak alan toplamı 1.520.000 ha'dır. Şekil 25’de görüldüğü gibi sulanan (işletmede) alan 1.078.497 ha ile %70,95'lik, planlaması tamamlanan alan 400.381 ha ile
%26,34’lik, inşaat halinde ise 41.122 ha ile %3,81'lik kısmı oluşturmaktadır.
5.1.5. Arazi Toplulaştırma
Tablo 30 KOP Bölgesi İlleri Arazi Toplulaştırma Verileri (2016)
İLLER
TRGM DİĞER KURUMLAR
TOPLAM
İşletme Halinde Bulunan Sulama Projeleri Toplamı Planlanması Tamamlanan Projeler (YÜS) İnşa Halinde Olan Projeler (YÜS)
57
Niğde 112.533 10.000 28 5 0 0 15.300
Yozgat 35.200 10.000 55 4 0 0 45.200
KOP
BÖLGESİ 697.523 468.551 402 67 108.336 0 1.274.410
Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, [Ziy. Tar. :15/08/2015].
Bölgede arazi toplulaştırma projeleri kapsamında TRGM ve diğer kurumlar tarafından yürütülen çalışmalar sonucu 108.336 ha alan toplulaştırılmış olup; 468.551 ha alanda toplulaştırma çalışmaları devam etmektedir. Çalışmaları süren bu alanlarında bitmesiyle 1.274.410 ha alan toplulaştırılmış olacaktır. (Tablo 30)
5.1.6. Tarımsal Mekanizasyon
Tablo 31 KOP Bölgesi Tarım Alet ve Makine Varlığı (2014) İller Pulluk Ekim Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
Tablo 31'deki verilere göre, KOP Bölgesi'nin tarım alet ve makine grubu içerisinde 1.sırada 182.885 adet ile pulluk, 2.sırada 167.198 adet ile traktör ve 3. sırada 114.125 adet ile su pompası yer almaktadır.
58
Şekil 26 KOP Bölgesi İlleri Tarım Alet ve Makineleri Dağılımı
5.1.7. Hayvancılık
Aşağıdaki tablolarda KOP Bölgesi'ndeki hayvancılıkla ilgili istatistiki bilgiler verilmiştir.
Tablo 32 KOP Bölgesi ve Türkiye’de Büyükbaş Hayvan Varlığı (2015)
İLLER SIĞIR (YERLİ) MANDA SIĞIR (KÜLTÜR) SIĞIR (MELEZ)
Aksaray 2.809 722 103.329 74.510
Karaman 1.055 - 40.477 17.674
Kırıkkale 7.934 232 14.204 40.053
Kırşehir 16.041 139 65.062 60.372
Konya 50.465 315 480.129 209.239
Nevşehir 913 22 42.085 31.083
Niğde 1.486 27 126.412 19.954
Yozgat 57.621 2.481 98.247 86.001
KOP Bölgesi 138.324 3.938 969.945 538.886
Türkiye 1.874.925 133.766 6.385.343 5.733.803
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
KOP Bölgesi’ndeki toplam büyükbaş varlığı 1.651.093 baş olup, Türkiye toplam büyükbaş hayvan varlığı içerisindeki payı %11,68'dir. (Tablo 32)
0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000 70.000 80.000
Aksaray Karaman Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Yozgat
KOP Bölgesi İllerinde Tarım Alet ve Makinaları
Pulluk Ekim Makinesi Gübre dağıtma makinesi Su pompası
Sabit süt sağım tesisi Seyyar süt sağım tesisi Biçerdöver Traktör
59
Şekil 27 KOP Bölgesi İlleri Büyükbaş Hayvan Varlığı Dağılımı(2015)
Tablo 33 KOP Bölgesi ve Türkiye’de Küçükbaş Hayvan Varlığı (2015)
İLLER KOYUN
(MERİNOS)
KOYUN
(YERLİ) KEÇİ (KIL) KEÇİ (TİFTİK)
Aksaray 4.498 454.647 53.697 160
Karaman 137.382 309.825 167.877 1.892
Kırıkkale 582 93.917 20.667 1.092
Kırşehir 8.124 181.476 29.120 177
Konya 317.586 1.544.436 254.293 875
Nevşehir 119 108.387 11.706 -
Niğde 5.936 456.090 82.933 1.809
Yozgat 132 344.027 63.708 -
KOP 474.359 3.492.805 684.001 6.005
TÜRKİYE 2.205.576 29.302.358 10.210.338 205.828
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2015].
Tablo 33’de KOP Bölgesi ve Türkiye'de Küçükbaş Hayvan Varlığı verilmiştir. KOP Bölgesi’nde toplam koyun sayısı 3.967.164 olup; KOP Bölgesi toplam koyun sayısının Türkiye toplam koyun sayısı içerisindeki payı %12,59'dur. KOP Bölgesi’nde toplam keçi sayısının (690.006 baş) Türkiye toplam keçi sayısı içerisindeki payı %6,62 olmuştur.
60
Şekil 28 KOP Bölgesi İlleri Küçükbaş Hayvan Varlığı Dağılımı(2015)
Tablo 34 KOP Bölgesi’nde Kümes Hayvanı Varlığı (2015)
İLLER YUMURTA
TAVUĞU ET TAVUĞU ÖRDEK HİNDİ KAZ
Aksaray 290.120 - 5.871 12.495 6.635
Karaman 1.133.348 - 756 3.454 1.102
Kırıkkale 594.350 70.250 1.142 2.620 2.245
Kırşehir 752.940 - 3.098 11.274 6.346
Konya 11.557.230 757.800 7.061 49.218 15.792
Nevşehir 808.650 7.500 1.895 4.829 2.905
Niğde 501.963 360.000 4.501 11.272 5.543
Yozgat 964.481 33.000 5.359 24.625 20.240
KOP 16.603.082 1.228.550 29.683 119.787 60.808
TÜRKİYE 98.597.340 213.658.294 398.387 2.827.731 850.694 Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
KOP Bölgesinde yumurta tavuğu sayısı 16.603.082 adet olup ve Türkiye içerisinde aldığı %16,84 payla bu sektörde önemli bir yere sahiptir (Tablo 34).
61
Şekil 29 KOP Bölgesi İlleri Kümes Hayvancılığı Dağılımı(2015)
Tablo 35 KOP Bölgesi’nde Arıcılık (2015)
İLLER TOPLAM KOVAN
(ADET)
BAL ÜRETİMİ (TON)
ARICILIK YAPAN İŞLETME SAYISI
(ADET)
Aksaray 18.255 237 698
Karaman 54.658 426 595
Kırıkkale 15.703 179 475
Kırşehir 7.665 89 122
Konya 90.687 1.064 983
Nevşehir 12.847 126 884
Niğde 41.861 586 585
Yozgat 31.421 245 864
KOP 273.097 2.952 5.206
TÜRKİYE 7.709.636 107.665 83.467
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2015].
Tablo 35 incelendiğinde, KOP Bölgesi’nde 273.097 olan kovan sayısı varlığı, Türkiye kovan sayısının %3,54’ünü oluşturmaktadır. KOP Bölgesi, 2.952 ton bal üretimi ile Türkiye bal üretiminin %2,74'lük kısmını oluşturmaktadır.
62
Şekil 30 KOP Bölgesi Bal Üretiminin İller Bazında Oransal Dağılımı
KOP Bölgesi bal üretiminin %36’sını Konya, %20’sini Niğde, %14’ini Karaman, %8’ini Yozgat,
%8’ini Aksaray, %6’sını Kırşehir, %4’ünü Nevşehir, %3’ünü Kırşehir karşılamaktadır. (Şekil 30)
Tablo 36 KOP Bölgesi İlleri Tek Tırnaklı Varlığı (2015)
İLLER AT KATIR EŞEK
Aksaray 527 98 1.124
Karaman 367 233 1.681
Kırıkkale 59 4 618
Kırşehir 154 5 1.756
Konya 1.486 910 6.228
Nevşehir 476 9 486
Niğde 396 54 2.191
Yozgat 183 25 2.751
KOP 3.648 1.338 16.835
TÜRKİYE 122.704 42.523 155.158
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
KOP Bölgesinde bulunan tek tırnaklı varlığı 21.821 olup; Türkiye tek tırnaklıları içerisindeki oranı
% 6,81 olmuştur. (Tablo 36)
63 Şekil 31 KOP Bölgesi İllerinde Tek Tırnaklı Varlığı
5.1.8. Hayvansal Üretim
Tablo 37 KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2015)
İLLER SAĞILAN HAYVAN SAYISI (BAŞ)
Sığır (Yerli) Manda Sığır (Kültür) Sığır (Melez)
Aksaray 1.077 362 52.628 42.955
Karaman 611 - 18.613 8.764
Kırıkkale 2.915 125 5.421 13.835
Kırşehir 6.397 61 9.455 17.416
Konya 13.726 121 177.620 73.186
Nevşehir 213 1 15.176 12.213
Niğde 739 9 61.558 10.719
Yozgat 25.271 1.275 38.465 32.793
KOP BÖLGESİ 50.949 1.954 378.936 211.881
TÜRKİYE 720.833 62.999 2.500.880 2.314.061
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
KOP Bölgesinde sağılan büyükbaş hayvan sayısı 643.720 olup, bu sayının Türkiye toplam sağılan büyükbaş hayvan sayısına oranı %11,50 olmuştur (Tablo 37).
64
Şekil 32 KOP Bölgesi İllerinde Büyükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2015)
Şekil 32 incelendiğinde, sağılan büyükbaş hayvan sayısının en çok Konya ilinde olduğu görülmektedir.
Tablo 38 KOP Bölgesi ve Türkiye Büyükbaş Hayvanlardan Elde Edilen Süt Miktarı (2015)
İLLER ELDE EDİLEN SÜT (TON)
Sığır (Yerli) Manda Sığır (Kültür) Sığır (Melez)
Aksaray 1.542 461 208.669 112.542
Karaman 772 - 66.394 23.022
Kırıkkale 3.774 121 20.558 37.091
Kırşehir 8.181 56 34.132 48.764
Konya 18.145 155 709.237 203.166
Nevşehir 296 1 51.689 32.058
Niğde 851 8 242.784 28.533
Yozgat 33.611 1.275 141.244 87.392
KOP BÖLGESİ 67.172 2.077 1.474.707 572.568
TÜRKİYE 945.581 62.761 9.672.573 6.315.366
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
KOP Bölgesi’nde büyükbaş hayvan varlığından 2.116.524 ton süt elde edildiği bu miktarın Türkiye üretimi içerisindeki payının %12,45 olduğu görülmektedir (Tablo 38).
65
Şekil 33 KOP Bölgesi İlleri Büyükbaş Hayvan Varlığından Elde Edilen Süt Miktarı (2015)
Tablo 39 KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2015) İLLER
SAĞILAN HAYVAN SAYISI (BAŞ) Koyun
(Merinos)
Koyun (Yerli)
Keçi (Kıl)
Keçi (Tiftik)
Aksaray 1.731 244.366 28.878 106
Karaman 94.267 184.414 82.632 887
Kırıkkale 167 39.205 6.675 432
Kırşehir 3.813 83.876 12.718 69
Konya 149.127 909.965 105.543 432
Nevşehir 57 49.592 5.487 -
Niğde 3.658 285.608 49.472 1.022
Yozgat 41 170.689 23.351 -
KOP BÖLGESİ 252.861 1.967.715 314.756 2.948
TÜRKİYE 1.014.316 14.348.611 4.483.672 94.822
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
Tablo 39’daki verilere göre, KOP Bölgesinde sağılan toplam koyun sayısı 2.220.576, bu sayının Türkiye toplam sağılan koyun sayısına oranı %14,45'tir.
KOP Bölgesinde sağılan toplam keçi sayısı 317.704 olup, bu sayının Türkiye toplam sağılan keçi sayısına oranı %6,94 olmuştur.
66
Şekil 34 KOP Bölgesi İlleri Küçükbaş Sağılan Hayvan Sayısı (2015)
Tablo 40 KOP Bölgesi ve Türkiye Küçükbaş Elde Edilen Süt Miktarı (2015)
İLLER ELDE EDİLEN SÜT MİKTARI (TON)
Koyun (Merinos)
Koyun (Yerli)
Keçi (Kıl)
Keçi (Tiftik)
Aksaray 76 20.527 2.772 3
Karaman 4.431 13.093 9.420 37
Kırıkkale 9 2.901 668 13
Kırşehir 172 7.129 1.145 2
Konya 5.965 71.887 10.343 19
Nevşehir 25 3.769 494 -
Niğde 210 22.960 5.641 31
Yozgat 2 13.996 2.195 -
KOP BÖLGESİ 10.890 156.262 32.678 105
TÜRKİYE 47.990 1.129.237 477.824 3.350
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016]
Tablo 40’a göre, KOP Bölgesi’nde koyundan elde edilen toplam süt miktarı 167.152 ton, Türkiye içerisindeki payı %14,20 olmuştur. Bölgede sağılan keçi sütünün toplam miktarı ise 32.783 ton, bu miktarın Türkiye toplam sağılan keçi sütüne oranı %6,81 olmuştur.
67
Şekil 35 KOP Bölgesi İlleri Küçükbaş Yetiştiriciliğinden Elde Edilen Süt Miktarı (2015)
Tablo 41 Konya ve Türkiye Karşılaştırmalı Süs Bitkileri Ekilen Alan (2015)
İLLER
EKİLEN ALAN (M²) Lale
Konya 400.000
TÜRKİYE 427.913
KONYA/TÜRKİYE (%) 93,48
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016]
Not: Ekilen alan ve üretimde birden fazla ekilişler ve örtüaltı dahildir.
Süs bitkileri (kesme çiçek) yetiştiriciliğinde, KOP Bölgesi illerinden Konya'da 400.000 m²'lik alanda ekimi yapılan lalenin, Türkiye lale ekili alanı (427.913 m²) içerisindeki payı %93,47 olmuştur. KOP illerinden Aksaray, Karaman, Nevşehir, Niğde ve Yozgat illerinde süs bitkileri yetiştiriciliği kategorisinde TÜİK verileri bulunmamaktadır. (Tablo 41)
68
Şekil 36 Konya ve Türkiye Karşılaştırmalı Süs Bitkileri Ekimi (m²) (2015) Tablo 42 Konya ve Türkiye Karşılaştırmalı Süs Bitkileri Üretimi (2015)
İLLER ÜRETİM (ADET) Lale
Konya 40.000.000
TÜRKİYE 41.324.405 KONYA/TÜRKİYE (%) 96,79 Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016]
Not: Ekilen alan ve üretimde birden fazla ekilişler ve örtüaltı dahildir.
Tablo 42’ye göre, süs bitkileri (kesme çiçek) yetiştiriciliğinde, Konya 40.000.000 adet lale üretimi ile Türkiye lale üretiminin (41.324.405 adet) %96,79’unu karşılamaktadır. Bu yüksek payı ile Konya, Türkiye lale üretiminde ilk sırada yer almaktadır.
Şekil 37 Konya ve Türkiye Karşılaştırmalı Süs Bitkileri Üretimi (Adet)
69
Tablo 43 KOP Bölgesi ve Türkiye Niteliklerine Göre Örtü Altı Tarım Alanları (2015) (Dekar)
İLLER CAM
SERA
PLASTİK SERA
YÜKSEK TÜNEL
ALÇAK
TÜNEL TOPLAM
Aksaray - 43 6 0 49
Karaman 5 4 13 0 22
Kırıkkale - - - - -
Kırşehir - 251 163 6 410
Konya 49 114 34 1 198
Nevşehir 60 28 - 88
Niğde - - - - -
Yozgat - - 25 - 41
KOP
BÖLGESİ 114 412 269 7 808
TÜRKİYE 80.976 298.651 112.771 156.720 649.118
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016]
Tablo 43'deki verilere göre, KOP Bölgesi’nde 114 dekar cam sera, 412 dekar plastik sera, 269 dekar yüksek tünel, 7 dekar alçak tünel olmak üzere toplam 808 dekar niteliklerine göre örtü altı tarım alanı bulunmakta olup; bu alanın Türkiye içerisindeki payının oldukça az olduğu görülmektedir.
Şekil 38 KOP Bölgesinde Öncelikli Ürünlerde Elde Edilen Üretim Miktarlarının Oransal Dağılımı (KOP/TR)
70
Bölgede elde edilen öncelikli ürünlerin üretim miktarlarının oransal dağılım grafiği Şekil 38’de verilmiştir. Buna göre bölgede lale yetiştiriciliği, yonca, fasulye, havuç, şekerpancarı, kabak, çavdar, elma patates vb. ürünlerin ön plana çıktığı görülmektedir.
5.1.9. Su Ürünleri
Tablo 44 KOP Bölgesinde İller Bazında Su Ürünleri Avcılığı (2015) (Ton)
Su
Ürünleri Aksaray Karaman Kırıkkale Kırşehir Konya Nevşehir Niğde Yozgat KOP Bölgesi Türkiye
Alabalık - - - - 8 - - 20 28 371
Çapak - - - - 4 - - - 4 73
Gümüş 320 - - 750 - - - 510 1.580 4.930
Kadife 7 - - 15 5 3 2 - 32 61
Kefal - - - - 20 - 1 13 34 1.161
Kızılkanat - - - - - 2 2 - 4 141
Levrek 14 - - - 200 1 - 9 224 465
Sazan 60 75 65 115 430 20 10 105 880 7.223
Siraz - 1 - 5 3 - - 5 14 695
Yayın 4 7 1 22 17 6 - 1 58 549
Turna - - 1 - - - - - 1 203
Kerevit 1 - - 140 10 - - 2 153 532
Gümüşi Havuz
Balığı - -
-
625 550 - - 525 1.700 6.745
Diğer - -
- 5 - - - 5 10 401
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
Tablo 44’deki veriler incelendiğinde, KOP Bölgesi’nde iller bazında su ürünleri avcılığının Türkiye içerisindeki payının genel olarak düşük olduğu görülmektedir.
71
Şekil 39 KOP Bölgesinde İller Bazında Su Ürünleri Avcılığı (2015)
Şekil 39 incelendiğinde, KOP Bölgesi su ürünleri avcılığında ilk üç ürün gümüşi havuz balığı, gümüş ve sazan olarak sıralanmıştır.
Tablo 45 KOP Bölgesinde İller Bazında Su Ürünleri Yetiştiriciliği (2015)
İLLER YETİŞTİRİCİLİK (TON)
Aksaray -
Karaman 833
Kırıkkale 215
Kırşehir -
Konya 444
Nevşehir 6
Niğde 116
Yozgat 245
KOP 1.859
TÜRKİYE 240.334
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
Sadece tatlı su yetiştiriciliği (kültür balıkçılığı) olan KOP Bölgesi’nin 1.859 ton su ürünleri yetiştiriciliği ile Türkiye içerisinde aldığı pay %0,77 olmuştur (Tablo 45).
72
Şekil 40 KOP Bölgesi İller Bazında Su Ürünleri Yetiştiriciliği
Tablo 46 KOP Bölgesi ve Türkiye’de Su Ürünleri Varlığı (2015)
İLLER AVCILIK (TON) YETİŞTİRİCİLİK (TON)
Aksaray 406 -
Karaman 83 833
Kırıkkale 67 215
Kırşehir - 1.677
Konya 1.247 444
Nevşehir 32 6
Niğde 15 116
Yozgat 1.195 245
KOP 3.045 240.334
TÜRKİYE 240.334 240.334
KOP/TÜRKİYE (%) 1,27 1,47
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr, [Ziy. Tar. :15/08/2016].
Tablo 46'daki KOP Bölgesine ait su ürünleri varlığında avcılık ve yetiştiricilik verilerinin karşılaştırmalı sonuçları incelendiğinde; Konya ilinin avcılıkta, Kırşehir ilinin ise yetiştiricilikte diğer KOP illerine göre daha yüksek değerlere sahip olduğu görülmektedir.
73 Şekil 41 KOP Bölgesi Su Ürünleri Varlığı (ton)
5.2. MADENCİLİK SEKTÖRÜ
5.2.1 Aksaray İli Mevcut Maden Kaynakları
Aksaray ili yer altı kaynakları bakımından önemli sayılabilecek potansiyele sahiptir. İl, bulunduğu jeolojik yapısı nedeniyle özellikle endüstriyel hammadde kaynakları bakımından önem arz etmektedir. Bunların en önemlileri feldispat, kaolen ve jips’tir. Aksaray ilinde 2.505.000 m3 feldispat rezervi, 3.330.417 ton kaolen rezervi ve 100.000 jips rezervi bulunmaktadır.
Tablo 47 Aksaray İli Yeraltı Kaynakları
MADEN CİNSİ GÖRÜNÜR
Güzelyurt-Mekedere Sahası 841.217 1.860.000 0 2.701.217 % 15-30
Al2O3
Kaynak: http://www.mta.gov.tr, Ziy.Tar: 15/08/2016
74 5.2.2 Karaman İli Mevcut Maden Kaynakları
Karaman ili maden çeşitliliği ve potansiyeli yönünden fazla bir zenginliğe ve çeşitliliğe sahip değildir. İldeki başlıca yer altı zenginliği Ermenek ilçesinde bulunan linyit sahalarıdır. Karaman ilinde 7.618.000 ton linyit rezervi ayrıca 140.206 ton manyezit ve 500 ton manganez rezervi bulunmaktadır.
Tablo 48 Karaman İli Yeraltı Kaynakları
MADEN CİNSİ GÖRÜNÜR
Ermenek-Tepebaşı 2.010.000 3.908.000 0 5.918.000
Ermenek-Boyalık 0 1.700.000 0 1.700.000
Kaynak: http://www.mta.gov.tr, Ziy.Tar: 15/08/2016
5.2.3 Kırıkkale İli Mevcut Maden Kaynakları
Kırıkkale ili, Kırşehir masifinde yer alması nedeniyle maden çeşitliliği yönünden zengin bir
Kırıkkale ili, Kırşehir masifinde yer alması nedeniyle maden çeşitliliği yönünden zengin bir