Koku Kontrolü

Ortamda kötü koku ortaya çıkmasına sebep mikroorganizmaların varlığıdır.

Tuvaletler, banyolar, çeşitli temizlik maddelerinin bulunduğu depolar, kirli çamaşır odalarında sağlıksız, kötü koşullar, yetersiz havalandırma ve aydınlatma, yetersiz temizlik ve bakım gibi sebeplerden dolayı ortamda istenmeyen kokular oluşur. Oluşan

bu kötü kokuların kaynağı bulunarak yok edilmelidir. Kötü kokuların güzel kokularla maskelenmesi doğru değildir. Yok etmek için; uygun temizlik yöntemi kullanmak, kurumun her yerinde her zaman tam temizlik sağlamak, temiz havayla havalandırmak, ıslak paspas, bez, fırça bırakmamak, çöp kutularını sık sık boşaltmak ve temizlemek,

ağızlarını sıkıca kapatmak, gıda maddelerini açıkta bırakmamak, temizleneo yıkanan

yüzeyleri iyice durulamak, kirli çamaşır toplanan alanları sık sık temizlemek, temizlik maddelerinin ağzını açık bırakmamak gerekir. ⁸⁹

2.1.3.Çöp Kontrolü

Çöplerin atılması işlemi yangınlara karşı korunma, enfeksiyon bulaştırmayı

önleme, koku kontrolü ve haşere kontrolü açısından önemlidir. Odalarda ve banyolarda

kapaklı çöp kutuları kullanılmalı ve bu kutular içine çöp torbası konulmalıdır. Çöp

kutularından herhangi bir sızıntı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Böylece odalarda küçük torbalarda toplanan çöpler daha sonra büyük hacimli tarbalara alındıktan sonra

atılmalıdır. Çöpler asla açıkta bırakılmamalı, kat ofislerinde bekletilmemelidir. Çöp

kutuları sıcak deterjanlı, dezenfektanlı sulada sürekli temizlenmelidir. Çöp toplayan kişi

eldiven giymelidir. Çöplerin toplandığı bir alan varsa her zaman havalandırılmalı ve bu alan soğuk tutulmalıdır. Çöp toplamada; fıyat, emniyet, hava kirliliği kontrolü, yangın

önleme, görüntü, koku kontrolü, gürültü vb. noktaların göz önüne alınması gereklidir. ⁹⁰

88 OTED, a.g.e., s.295.; TUGEV, a.g.e., s.l9.

89 Şafak, a.g.e., s.90. ; Erkal,a.g.e., s.4-5.

90 TUGEV, a.g.e.,s.ıo.; Merdal ve diğerleri. a.g.e., s. 116.

2.1.4.Çamaşırların Toplanması ve Dağıtılması

Gerek kirli gerekse temiz çamaşırların toplanıp dağıtılması enfeksiyon kontrolünde önemli bir adımdır. Çünkü kirli çamaşırlar mikroorganizmaların oluşup taşınmasında önemli bir kaynaktır. Çamaşıda ilgili tüm personel her an bulaşma riski

altındadır. Bu nedenle personelin korunması için gerekli önlemler alınmalıdır. Kirli

çamaşırlar tarbalara kanarak taşınmalıdır. Hasta müşterilerin çamaşırları ayrı torbaya koyarak işaretlenmelidir. Hasta müşterinin çarşaflarına çamaşırhanede ayrı muamele edilir. Depolarda, çamaşırhanede, kat arabalarında temiz ve kirli çamaşırlar birbirinden

ayrılmalı, kirli çamaşırların temiz çamaşıriara teması önlenmelidir. Misafırlerin uygun biçimde bırakmadıkları çamaşırlar toplanırken dikkatli olunmalıdır. Bunlarda bulunan kan ve diğer sıvılara direkt temastan kaçınılmalıdır. Vücut sıvıları hepatit ve diğer ciddi

hastalıkların virüslerini, mikroorganizmalarını ve bakterilerini taşıyabilir. Eğer kaza ile bu sıvılada temas edildiyse, bu bölge hemen ve iyice sıcak su ve sabunla yıkanmalıdır.

Kirli çamaşırların içinden kesici ve delici aletler çıktıysa bu durum şefe bildirilmelidir.

Bazı otellerde katları çamaşırhaneye bağlayan özel kirli çamaşır olukları vardır. Bu oluklara sadece kirli çamaşır atmaya özen gösterilmeli; kırık, bardak, şişe vb.

atılmamalıdır. ⁹¹

2.1.5.0da Temizliğinde Dikkat Edilecek Hususlar

Oda temizliğinde hijyen ve etkili temizlik açısından şu konulara dikkat etmek gerekir:

• Odaya girildiğinde perdeler ve pencereler ya da havalandırma açılmalıdır.

Bu odanın havasının değişmesi açısından gereklidir. Eğer pencereden doğal ışık gelmiyorsa ışık açılmalıdır. Bu odayı temizlerken etrafın daha iyi görülmesini sağlar. Çalışmayan her lamba kaydedilmelidir. Eğer ampuller temizlenecekse bu ampul yanarken yapılmamalıdır.

• Yapılması gereken ilk şeylerden biri fincan, tepsi, havlu, çarşafvb. eşyaların

ortadan kaldırılmasıdır. Yatak çarşafı toplanırken yatağın üzerindeki çöpler

91 Hayter, a.g.e., s.7.; Sönmez, a.g.e.,s.45.; Nil Karahasanoğlu, Hastanede Sağlık Şartıanna Uygun Bir

Çamaşırhane Nasıl Olmalıdır? Yeni Tıp Dergisi (C:3, No:2, 1986), s.69.

de ortadan kaldırılmalıdır. "Giden" odada müşterinin herhangi bir eşyasının kalıp kalmadığı kontrol edilmelidir.

• Eğer çöplerle direkt temas kuruluyorsa; bu keskin maddeleri de içine alır ki güvenlik açısından çok tehlikelidir. Çöp kutusu çok doluysa kaldırılmadan

ve taşınmadan önce eldiven giyilmelidir. Çöplerin yere dökülmemesine çok dikkat edilmelidir. Çöp kutusunun içi ve dışı iyice temizlenmeli, içine yeni bir çöp torbası konulmalı, çöp torbasının kenan dışa doğru katlanmalıdır.

• Küllükler boşaltıldıktan sonra iyice temizlenmelidir. Odalarda bulunan fincan, tabak, pot, kaşık gibi gereçler de bütün mikropların ölümüne güvence veren deterjanlada yıkanmalıdır.

• Gazete ve dergiler masa veya sehpaya konulmalıdır. Yerde bulunan misafir

eşyaları düzeltilmeli, temiz bir yere ya da yapıldıktan sonra yatağın üzerine

konulmalıdır. Misafirler bazı eşyalarının düzeltilmesini istemeyebilirler (iç

çamaşırları gibi). Böyle durumlarda kat şefine danışılmalıdır.

• Yatak yapımına geçilmeden önce yatağın her hangi bir yerinde zarar var mı bakılmalıdır. Hijyen açısından nemli ve ıslak yerlerle direkt temas kurmaktan kaçınılmalıdır. Eğer şiltede leke varsa temiz bir tanesi ile

değiştirilmelidir. Bazı müşteriler yataklarını kendileri yaparlar. Yine de yatak kontrol edilir, kirli örtüler temizleriyle değiştirilir. İki kişilik odada bir

yatağın kullanılmadığı görülüyorsa odada kaç kişi kaldığı rapora bakılarak

kontrol edilmelidir. Müşteri odada tek kişi kalsa bile ikinci yatağa uzanmış

veya eşyalarını üzerine atmış olabilir. İkinci yatakta kontrol edilerek düzeltilmeli dir.

• Meşgul bir odanın yapımı kısa sürer. Bazı yerler günlük olarak temizlenmez (cam temizliği gibi). İçinde eşya bulunan çekmeceler de temizlenmez.

• Ortamdaki kirlerin her yere dağılma riski vardır. Kullanılan temizlik aracı

yerdeki kirleri ve tozları havaya kaldırmamalıdır. Aynı zamanda bakterilerin yer değiştirmesine olanak vermemelidir. Bu sebepten zemin süpürnlürken

tozları emen elektrik süpürgesi kullanılır. Ot süpürgenin kullanılması bakteri sirkülasyonunu sağladığından sağlık açısından sakıncalıdır.

• Halıda leke olup olmadığı kontrol edilmeli, türü belirlenmeli, türüne uygun maddeler ile çıkarılmalıdır.

• Toz alma işlemi oda penceresi kapatıldıktan sonra yapılmaya başlanmalıdır.

•

Toz alma işlemi sırasında kullanılan bezin oda tozu için ayrılan renk ve cinsten olması gerekmektedir. Dolap içleri, kapı üstleri, komodin arkaları,

pencere cam içieri gibi görünmeyen yüzeylerin temizliğinin yapılmasına da özen gösterilmelidir.

Tozlar nemli bezle alınmalıdır. Islak bez yüzeye zarar verebilir veya yüzeyde leke bırakabilir. Kuru bez ise; bakterileri temizlernede yeterince etkili

değildir. Sadece lambaların tozunda kuru bez kullanılmalıdır.

• Toz alındıktan sonra oda son kez kontrol edilir. Odaya eşantiyon olarak konulan ürünlerin eksikleri giderilir. Odadaki elektrikli araçların, TV, radyo vb. çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.

• Oda kontrolünde görünmeyen problemler olabilir. Mesela; perdenin

arkasında bir bez veya aynalar lekeli unutulmuş olabilir. Böyle aksaklıklara

meydan vermemek için kontrol listesi takip etmek gereklidir. Özellikle bu

şefterin oda kontrollerinde önemlidir.

• Temizlerken eşyalara zarar vermemek gereklidir. Aynı zamanda cilt ve gözler korunmalıdır. Personele temizlik araçları ve temizlik maddeleri kullanarak kirleri en etkili ve en güvenli şekilde ortada kaldırma eğitimi

verilmesi gereklidir.⁹²