Kişisel uygunluk

Kişisel uygunluk, inkasso hizmeti için kayıt başvurusu yapan kişinin, başvurduğu meslek faaliyetinin gerektirdiği kişisel yeteneklerini ve becerilerini kapsamaktadır. Kişinin kişisel uygunluğu insani ve mesleki durumunun genel değerlendirilmesiyle belirlenir.100

Kişisel uygunluğun olup olmadığı herkes için aynı olan genel bir inceleme ile yapılamaz. Kişisel uygunluk her kayıt başvurusunda bireyselleştirilmiş şekilde her kişi için ayrı değerlendirilmesi gerekir. Orantılık ilkesine ilişkin bir taraftan başvuran kişinin meslek seçimi ve meslek faaliyeti gibi anayasa ile korunan hakları ve diğer taraftan RDG Kanunu ve kamusal düzeni tarafından korunan üçüncü kişilerin hakları birbirine karşı tartılmalıdır. Kişinin, “Bu hukuki hizmeti düzgün sağlayabilir mi?” sorusunda, sadece objektif olarak doğrulanabilir durumlar mevcut ise kayıt başvurusu reddedilebilir. 101 Kişisel uygunluk ilk etapta kişinin sabıkasının temiz olması ve ekonomik anlamda düzenli ilişkilerde olması anlamına gelmektedir. Kişi bunu adli sicil kaydı ve ticaret sicil kaydı ile kanıtlamalıdır.

Kişisel uygunluk bir kişinin fiziksel veya psikolojik olarak inkasso hizmeti saglayamayacağına dair kanıt varsa reddedilebilir. Bunun degerlendirmesi kayıt başvurusunun yapıldığı zaman incelenir. Kayıt başvurusu sırasında kişinin zihinsel özrü veya akıl hastalığı mevcut ise bu meslek için uygun olmadığı belirtilmiştir.102

Fakat önceden var olan bir hastalık kayıt başvurusunda iyileşmiş ise bu durum geçerli

99

Begr. BT-Drucks. 16/3655, s. 156.

100

GRUNEWALD, Barbara, RÖMERMANN, Volker, FRANZ, Kurt, HİRTZ, Bernd, MÜLLER, Hans F, SUPPE, Rechtsdienstleistungsgesetz Kommentar, Otto Schmidt Verlag, 1. Baskı 2008, §12 paragraf 9.

101

Begr. BT-Drucks. 16/3655, s. 67 f.

102

57

değildir. Hastalığın kalıcı olması kaydın kesinlikle yapılamamasına işaret eder, fakat belli bir zaman sonra iyileşme durumu mevcut ise, kişi kişisel uygunluğu belli bir zaman sonra geri kazanabileceğinden, kayıt işlemi bu hastalığına rağmen yapılabilmektedir.103

Fiziksel eksikler açısından ise bir veya birkaç uzvu eksik olan özürlü kişi, kör veya yürüme engelli olan kişiler kesinlikle kişisel uygunluğu engellemez. Sağır veya dilsiz kişilerin başvuru durumu ise iki farklı görüşe sahiptir. Bazı literatürlerde bu kişilerin hukuki hizmetleri tam anlamıyla sağlayamacakları ve bu hizmetlerde zorlanabilecekleri belirtilmiştir.104

Fakat başka bir görüş ise, işaret dili tercümanları ile RDG Kanunu’nda geçen hukuki hizmetlerin sağlanabileceği kanaatine varılmıştır.105

İnkasso hizmeti için, ikinci görüş de göz önünde bulundurulsa bile, müvekkil dışında üçüncü kişilerle muhatap olunması gerekliliği, sağır veya dilsiz kişilerin bu faaliyeti gerçekleştirirken zorlanacakları çok açıktır.

Kişinin yaşam ve davranış şekilleri ise sadece vereceği hukuki hizmeti etkileyecek şekilde ise kişisel uygunluk niteliğine konu olabilir. Şöyle ki verilen hizmeti kötüye kullanarak hukuki çare arayan kişileri negatif bir şekilde etkileyebilme riski var ise, kayıt işlemini engelleyebilmektedir.106

Örneğin sürekli olarak alkol veya uyuşturucu tüketimi belirtilmektedir.107

Kişi bağımlılık şeklinde bu maddeleri tüketiyor ise hukuki hizmeti doğru bir sekilde verebileceğinden şüphe duyulmaktadır. Bu durumlar inkasso hizmetini yüzde yüz doğru ve güvenli olarak sağlayamayacağını gösteren unsurlardır.

Bir kişinin karakter özellikleri de kayıt başvurusunda önem taşımaktadır. Müvekkillerine, borçlu tarafa, mahkemeye veya resmi dairelere karşı yapılan saldırgan ve onur kırıcı tavırlar kaydın reddedileceğine dair işaretlerdir. Sonuçta inkasso hizmeti veren kişi hem yargı dışı (borçlu ile) hem de bazı yargısal işlemlerde (İcra ve İflas Hukukunda yetkileri) üçüncü kişiler ile görüşeceğinden, müvekkilini en iyi şekilde temsil etmesi beklenir. Objektif olarak bu tür belirtilerin olabileceğine dair kanıtlar mevcut ise, kayıt başvurusu reddedilebilinir.108

103 SUPPE, §12 paragraf 13. 104 SUPPE, §12 paragraf 17. 105

SCHMİDT, K.M., Nomos Kommentar, § 12 paragraf 9

106_{KLEİNE-COSACK, Bundesrechtsanwaltsordnung, BRAO, Verlag C.H. Beck, München 2009, 6. Baskı, §113 paragraf 21;}

(Bundesrechtsanwaltsordnung – Federal Avukatlar Yönetmeliği; §113 (2); Bir avukat yasadışı veya para cezası almasına neden olabilecek meslek dışı bir eylem nedeniyle, bireysel bir değerlendirme hukuki hizmet alan üçüncü kişilerin Avukat faaliyeti ile alakalı güvenini ve saygısını kötü etkileyecek sonucuna ulaşılırsa, avukat görev ihlali nedeniyle mahkemeye verilir.)

107_{SUPPE, §12 paragraf 22.} 108

58

Kişisel uygunluğun en son ve en önemli koşullarından birtanesi, yapmak istedigi inkasso hizmetinin yaptığı başka bir faaliyetin çıkarları ile çatışma halinde olmamasıdır. Kişinin faaliyet gösterdiği diğer mesleği, tür ve yapı olarak inkasso hizmeti ile girebilecek bir çıkar çatışmasını önleyecek şekilde olmalıdır.109

Kanun koyucu, inkasso faaliyetinin yanı sıra çıkar çatışması taşıyabilecek örnek gösterdiği finansal aracı faaliyetleridir.110 Bu iki mesleğin çıkar çatışmasını karakterize eden olay, ilgili kişinin her iki meslekte sözleşme ortağı ile alakalı ekonomik durumu aynı piyasa segmentinden yapması gerektiğidir. Bundan dolayı diğer yaptıgı faaliyetin (finansal aracı) yanı sıra inkasso hizmetini bundan etkilenmeden ve bağımsız yapamama tehlikesi doğmaktadır. Finans aracılığı yapan kişi, müşterilerine uygun iş anlaşmaları yönlendirebilmesi ve gerçekleştirdiği sözleşmeden kazanç elde edebilmesi için elinden geldiği kadar müşteri bilgilerine ulaşması gerekmektedir. Bunlar müşterinin likididesi, iş profili, iş planı gibi bilgilerdir. Buna karşılık bir inkasso şirketi tam da bu bilgileri müvekkilinden talep etmeden işini yapması güçtür. Bir inkasso şirketi müvekkili hakkında yukarıda belirtilen bilgilere ve bunların risk değerlendirmeleri ile alacakların ne kadar hızlı ve minimum hangi miktarlarda tahsil etmesi gerektiğini raporlar. Bir inkasso şirketi bu bilgileri diger yürüttüğü finans aracı faaliyeti için kullanmaya kalkışma tehlikesi barındırdığından, müvekkikli yararına değilde kendi ekonomik çıkarları icin kullanabilime ihtimali doğmaktadır. Bu iki meslek ve yine buna benzer ikinci bir faaliyetten çıkar çatışması doğabilecek faaliyetler inkasso hizmetinin yanı sıra yürütülemez.111 Buna göre, inkasso şirketi hukuki hizmeti sağlarken ikinci bir faaliyetten dolayı müvekkilin aleyhine/zararına hareket edebilecek, kendi veya başkalarının çıkarlarını izlediği durumlar, kişisel uygunluğun eksik olduğunu gösteren durumlardır.