Albalak, R., Frisancho, A.R., Keeler, G.J. (1999) Domestic biomass fuel combustion and chronic bronchitis in two rural Bolivian villages. Thorax, 54: 1004-1008.
Ambrosino, N., Bruletti, G., Scala, V., Porta, R., Vitacca, M. (2002) Cognitive and perceived health status in patient with chronic obstructive pulmonary disease surviving acute on chronic respiratory failure: a controlled study. Intensive Care Med, 28:170–7.
American Thoracic Society, (1995) Standarts for the diagnosis and care of patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Am J Respir Crit Care Med,152:
77-120.
Akıncı, N. G. (2005), Amfizemli KOAH Olgularında Stabil Dönemde, Kısa Süreli, Değişen Basınçlarda Noninvaziv Mekanik Ventilasyon Uygulamasının Spirometrik Değerler Üzerine Etkisi, Uzmanlık Tezi, İstanbul, 47s.
Anstey, K.J., Windsor,T.D., Jorm, A,F., Christensen, H., Rodgers, B. (2004) Association of Pulmonary Function with Cognitive Performance in Early, Middle and Late Adulthood. Gerontology, 50:4
Anthonisen, N. R., Connett, J. E., Kiley, J. P., Altose, M. D., Bailey, W. C., Buist, A. S.
(1994) Effect of smoking intervention and use of an inhaled anticholinergic bronchodilator on the rate of decline of FEV1. The Lung Health Study. JAMA, 272(19), 1497-1505.
Anthonisen, N.,(1997)Epidemiology and the lung heath study.Eur Respir Rev, 7: 5-202.
Anto, J. M., Vermeire, P., Vestbo, J., Sunyer, J. (2001) Epidemiology of chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J, 17(5), 982-994.
Antonelli Incalzi, R., Gemma, A., Marra, C., Muzzolon, R., Capparella, 0., Carbonin, P.U. (1993) Chronic obstructive pulmonary disease: an original model of cognitive decline. Am Rev Respir Dis, 148: 418-24.
Arseven, O. (2001) Akciğer Hastalıkları, Arseven, O., Erkan, F., Kılıçaslan, Z. (eds), Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 440.
Atasever, A., Başoğlu, Ö.K., Bacakoğlu, F. (2005) Stabil Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olgularında Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler. Toraks Dergisi, 6:1, 25-30.
Ball, P., Make, B. (1998) Acute exacerbations of chronic bronchitis: an international comparison. Chest 113(3): 199-204.
Barbosa, A.R., Souza, J.M.P., Lebrão, M.L., Laurenti, R., Marucci, M.F.N. (2005) Functional limitations of Brazilian elderly by age and gender differences: data from SABE Survey. Cad Saude Publica, 21:4.
Barış, İ. (1998) Solunum Hastalıkları, Şahin, A.A., Çöplü, L., Emri, A.S., Kalyoncu, A.F., Barış, B., Selçuk, Z.T., Karakoca, Y., Kısacık, G., Demir, A.U., Fındık, S., Seyhan,S. (Ed), Atlas Kitapçılık, Ankara, 536.
Barker, D.J., Godfrey, K.M., Fall, C., Osmond, C., Winter, P.D., Shaheen, S.O. (1991) Relation of birth weight and childhood respiratory infection to adult lung function and death from chronic obstructive airways disease. BMJ, 303(6804):671-5.
Beissner, K.L., Collins, J.E., Holmes, H. (2000) Muscle force and range of motion as predictors of function in older adults. Physical Therapy, 80: 6.
Bergner, M. (1981) The Sickness Impact Profile: development and final revision of a health status measure. Med Care, 19: 878-885
Birol, L., Akdemir, N., Bedük, T. (1993) İç Hastalıkları Hemşireliği, Vehbi Koç Yayınları, Ankara, 612s.
Bone, C. R., Higgins, M. W., Hurd, S. S., Reynolds, H. Y. (1992) NHLBI workshop summary. Research needs and opportunities related to respiratory health of women.
Am Rev Respir Dis, 146(2), 528-535.
Borak J, Sliwinski P, Piasecki Z, Zielinski J. (1991) Psychological status of COPD patients on long term oxygen therapy. Eur Respir J, 4: 59– 62.
Chapman, K. R. (2004) Chronic obstructive pulmonary disease: are women more susceptible than men? Clin Chest Med, 25(2), 331-341.
Chapman, K. R., Tashkin, D. P., Pye, D. J. (2001), Gender bias in the diagnosis of COPD. Chest, 119(6), 1691-1695.
Chatila, W. M., Wynkoop, W. A., Vance, G., Criner, G. J. (2004) Smoking patterns in African Americans and whites with advanced COPD. Chest, 125(1), 15-21.
Clark, K.D., Wardrobe-Wong, N., Eliot, J.J., Gill, P., Tait, N.P., Snasshall, P.D. (2001) Patterns of lung disease in a ‘’Normal’’ smoking populations. Chest, 120: 743-747.
Corrigan, J.D. (1989) Development of a scale for assessment of agitation following traumatic brain injury. J Clin Exp Psychol, 11:261-277
Coxson, H.O., Chan, I.H., Mayo, J.R., Hlynsky, J., Nakano, Y., Birmingham, C.L.
(2004) Early emphysema in patients with anorexia nervosa. Am J Respir Crit Care Med, 170(7):748-52.
Dennis, R.J., Maldonado, D., Norman, S., Baena, E., Martinez, G. (1996) Woodsmoke exposure and risk for obstructive airways disease among women. Chest, 109 (1): 9-115.
Dockery, D.W., Speizer, F.E., Ferris, B.G. (1988) Cumulative and reversible effects of life time smoking on simple tests of lung function in adults. Am. Rev. Respir. Dis, 137: 286-92
Edge, J., Simon, G., Reid, L. (1966) Peri-acinar (paraseptal) emphysema- its clinical, radiological and physiological features. Br J Dis Chest, 60: 10-18.
Eisner, M.D., Balmes, J., Katz, B.P., Trupin, L., Yelin, E., Blanc, P. (2005) Lifetime environmental tobacco smoke exposure and the risk of chronic obstructive pulmonary disease. Environ Health Perspect, 4:7-15.
Feinleib, M., Rosenberg, H. M., Collins, . G., Delozier, J.E., Pokras, R., Chevarley, F.
M. (1989). Trends in COPD morbidity and mortality in the United States. Am Respir Dis, 140 (3 Pt 2), S9-18.
Fletcher, C., Peto, R. (1977) The natural history of chronic airflow obstruction. Br. Med J, 1: 1645-48
Folstein, M., Folstein, S., McHugh, P. (1975) Mini-Mental State. A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psych Res, 12:189–198 Friedman, M., Johnston, K., Niewoehner, D. E. (2002). Evaluation and management of
chronic obstructive pulmonary disease [Satellite TV Broadcast]. In G. R. E. C.
Center (Producer). Minneapolis: VA Medical Center.
Gezgen, A., Erk, M., Müsellim, B., Demir, T., Mutlu, B. (2001) Kronik obstrüktif akciğer hastalığında üst ekstremite egzersizlerinin yaşam kalitesine ve solunum fonksiyonlarına etkisi. Solunum, 3: 60-65.
Gift, A.G., McCrone, S.H. (1993) Depression in patients with COPD. Heart Lung, 22:289 –97.
Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease, (2006) Global Strategy For The Diagnosis, Management, And Prevention Of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, http://www.goldcopd.org.
Godoy, D.V., Godoy, R.F. (2003) A Randomized Controlled Trial of the Effect of Psychotherapy on Anxiety and Depression in Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Arch Phys Med Rehabil, 84.
Gold, D. P., Cohen, C., Shulman, K., Zucchero,C., Andres, D., Etezadi, J. (1995) Caregiving and dementia: predicting negative and positive outcomes for caregivers.
Int J Aging Hum Dev, 41(3), 183-201.
Goldstein, T. S. (1995) Functional Rehabilitation in Orthopaedics, An Apsen Publication, Gaithersburg, Maryland, 262s.
Grant, I., Heaton, R.K., McSweeney, J., Adams, K.M., Timms, R.M. (1982) Neuropsychologic findings in hypoxemic chronic obstructive pulmonary disease.
Arch Intern Med, 142: 1470-1476.
Gudmundsson, G., Gislason, T., Janson, C., Lindberg, E., Ulrik, C.S., Brondum, E., Nieminen, M.M., Aine, T., Hallin, R., Bakke, P. (2006) Depression, anxiety and health status after hospitalisation for COPD: A multicentre study in the Nordic countries. Respir Med, 100: 87-93.
Gunther, J.S., Taylor, M.J., Karuza, J., Calkins, E. (2003) Physical Therapist-Based Group Exercise/Education Program to Improve Functional Health in Older Health Maintenance Organization Members with Arthritis. Journal of Geriatric Physical Therapy, 26: 1.
Guyatt, G.H. (1987) A measure of quality of life for clinical trials in chronic lung disease. Thorax, 42; 773-778.
Guyton, A.C., Hall, J.E. (1996) Tıbbi Fizyoloji, (Çavuşoğlu, H., Yeğen, B.Ç., Aydın, Z., Alican, İ. Eds.) Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 1104s.
Güngen, C., Ertan,T., Eker, E., Yaşar, E., Engin, F. (2002) Standardize Mini Mental Test’in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(4): 273-281.
Gürses, N. (2000) Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Rehabilitasyon, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, Toraks Kitapları, Sayı 2, Turgut Yayıncılık, İstanbul, 291.
Hacıoğlu, M. (2003), Denizli İl Merkezindeki Erişkinlerde Kronik Bronşit Prevalansı Ve Etkileyen Risk Faktörleri, Tıpta Uzmanlık Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli, 112s.
Hajiro, T., Nishimura, K., Tsukino, M. et al. (1999) A comparison of the level of dyspnea vs disease severity in indicating the health-related quality of life of patients with COPD. Chest, 116: 1632-7.
Hajiro, T., Nishimura, K., Tsukino, M., Ikeda, A., Koyama, H., Izumi, T. (1998).
Comparison of discriminative properties among disease-specific questionnaires for measuring health-related quality of life in patiens with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med, 157(3 Pt 1), 785-790.
Harre, E.S.M., Price, P.D., Ayrey, R.B. (1997) Respiratory effects of air pollution in chronic obstructive pulmonary disease: a three month prospective study. Thorax, 52: 1040-1044.
Heard, B.E. (1959) Further observations on the pathology of pulmonary emphysema in chronic bronchitis. Thorax, 14:58-70.
Hnizdo, E., Sullivan, P.A., Bang, K.M., Wagner, G. (2002) Association between chronic obstructive pulmonary disease and employment by industry and occupation
in the US population: a study of data from the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Am J Epidemiol, 156(8):738-46.
Hnizdo, E., Sullivan, P.A., Bang, K.M., Wagner, G. (2004) Airflow obstruction attributable to work in industry and occupation among U.S. race/ethnic groups: a study of NHANES III data. Am J Ind Med, 46(2):126-35.
Hogg, J. C., Machlem, P. T. and Thurlbeck, W. M. (1968) Site and nature of airway obstruction in chronic obstructive lung disease. N Eng J Med, 278: 1355-60.
Hyland, M. E. (1997) Assessment of quality of life in chronic lung disease. In: Practical Pulmonary Rehabilitation. Ed. Morgan M. Sing S. Chapman-Hall. London, p50-61.
Incalzi, R.A., Chiappini, F., Fuso, L., Torrice, M.P., Gemma, A., Pistelli, R. (1998) Predicting cognitive decline in patients with hypoxaemic COPD. Respir Med, 92:527– 33.
İnce,D.İ., Savcı,S., Çöplü, L., Arıkan,H. (2005) Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığında Günlük Yaşam Aktivitelerinin Değerlendirilmesi. Toraks Dergisi, 6 (1): 31-36.
Irwin, S., Tecklin, J. S. (1995) Cardiyopulmonary Physical Therapy, A Harcourt Health Sciences Company, United States of America, 620s.
Jindal, S.K., Aggarwal, A.N., Chaudhry, K., Chhabra, S.K., D'Souza, G.A., Gupta, D., A. (2006) Multicentric study on epidemiology of chronic obstructive pulmonary disease and its relationship with tobacco smoking and environmental tobacco smoke exposure. Indian J Chest Dis Allied Sci, 48(1):23-9.
Jones, P,W. (1992) A self-complete measure of health status for chronic airflow limitation. The St. George’s Respiratory Questionnaire. Am Rev Respir Dis, 145:1321-1327.
Jones, P.W., Quirk, F.H., Baveystock, C.M. (1991) The St George's Respiratory Questionnaire. Respir Med, 85(Suppl B):25-31.
Jones, P.W., Quirk, F.H., Baveystock, C.M., Littlejohns, P. A. (1992) Self-complete measure for chronic airflow limitation - the St George's Respiratory Questionnaire.
Am Rev Respir Dis, 145:1321-7.
Joos, L., McIntyre, L., Ruan,J., Connett, J.E., Anthonisen, N.R., Weir, T.D., Pair, P.D., Sandford, A.J. (2001) Association of IL-1Beta and IL-1 receptor antagonist haplotypes with rate of decline in lung function in smokers. Thorax, 56: 863-866.
Kaplan, R.M., Anderson, J.P. (1987) The Quality of Well-Being Scala: rationale for a single quality of life index. In: Walker SR. Rosser RM. Eds. Quality of Life:
Assessment and Application. London, MTP Press, pp. 51-74.
Kernan. W.N.., Viscoli, C.M., Brass, L.M., Gill, T.M., Sarrel, P.M., Horwitz, R.I.
(2005) Decline in Physical Performance Among Women With a Recent Transient Ischemic Attack or Ischemic Stroke. American Heart Association, 36:630.
Kim, W.D., Eidelman, D.H., Izquierdo, J.L. (1991) Centrilobular and panlobular emphysema in smokers: Two distinct morphologic and functional entities. Am Rev Respir Dis, 144: 1385-1390.
King, M.B., Judge, J.O., Whipple, R., Wolfson, L. (2000) Reliability and Responsiveness of Two Physical Performance Measures Examined in the Context of a Functional Training Intervention. Physical Therapy, 80:1.
Kinsman, R. A., Yaroush, R. A., Fernndez, E., Dirks, J. F., Schocket, M., Fukuhara, J.
(1983) Symptoms and experiences in chronic bronchitis and emphysema. Chest, 83(5), 755-761.
Kocabaş, A. (2000) Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, Toraks Kitapları, Sayı 2, Turgut Yayıncılık, İstanbul, 291.
Krzyanowski, M., Jedrychowski, W. Wysocki, M. (1986) Factors associated wth the change ventilatory function and the development of chronic obstructive pulmonary disease in a 13 year follow up of cracow study. Am. Rev. Respir. Dis., 134: 9-1011.
Landgraff, N.C., Whitney, S.L., Rubinstein, E.N., Yonas, H. (2006) Use of the Physical Performance Test to Assess Preclinical Disability in Subjects With Asymptomatic Carotid Artery Disease. Physical Therapy, 86:4.
Leuenberger, P., Schwartz, J., Ackermann-Liebrich, U., Blaser, K.,Bolognini, G., Bongard, J.P. (1994) Passive smoking exposure in adults and chronic respiratory symptoms (SAPALDIA Study). Swiss Study on Air Pollution and Lung Diseases in Adults, SAPALDIA Team. Am J Respir Crit Care Med, 150(5 Pt 1):1222-8.
Liesker, J.J.W., Postma,D.S., Beukema, R.J., Hacken, N.H.T., Molen, T., Riemersma, R.A., Zomeren, E.H., Kerstjens, H.A.M. (2004) Cognitive performance in patients with COPD. Respir Med, 98: 351-356.
Light, R.W., Merrill, E.J., Despars, J.A., Gordon, G.H., Mutalipassi, L.R. (1985) Prevalence of depression and anxiety in patients with COPD Relationship to functional capacity. Chest, 87:35– 8.
Long, W., Tate, R.B., Neuman, M., Manfreda, J., Becker, A.B., Anthonisen, N.R.
(1998) Respiratory symptoms in a susceptible population due to burning of agricultural residue. Chest, 113(2): 7-351.
Lusardi, M.M., Pellecchia, G.L., Schulman, M. (2003) Functional performance in community living older adults, Journal of Geriatric Physical Therapy, 26: 3.
MacNee, W., Donaldson, K. (2000) Exacerbations of COPD: Environmental Mechanisms. Chest, 117(5 Suppl 2): 7-390.
Mahler, D. A., Faryniarz, K., Tomlinson, D., Colice, G. L., Robins, A. G., Olmstead, E.
M., et al. (1992) Impact of dyspnea and physiologic funcion on general health status in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Chest, 102(2), 395-401.
Mannino, D. M., Homa, D. M., Akinbami, L. J., Ford, E. S., Redd, S. C. (2002) Chronic obstructive pulmonary disease surveillance. MMWR Surveill Summ, 51(6):1-16.
Mannino, D.M. (2002) COPD epidemiology, prevalence, morbidity and mortality, and disease heterogeneity. Chest, 121(5): 121-126.
Marco, F.D., Verga, M., Reggente, M., Casanova, F.M., Santus, P., Blasi, F., Allegra, L., Centanti, S. (2006) Anxiety and depression in COPD patients: The roles of gender and disease severity. Respir Med, 100(10): 1767-74.
Massaro, G.D.C., Massora, D. (1997) Retinoic acid treatment abrogates elastase-induced pulmonary emphysema in rats. Nature Medicine, 3: 675-677.
McCathie, H. C., Spence, S. H., Tate, R. L. (2002) Adjustment to chronic obstructive pulmonary disease: the importance of psychological factors. Euro Respir J, 19(1), 47-53.
Miller, M., Pincock, A. (1988) Predicted Values: How should we use them? Thorax, 43:265-267.
Montnemery, P., Nyberg, P., Benngtsson, P., Eliot, A., Lofdahl, C. G., Lindholm, L.H.
(2001) Prevalence of obstructive lung disease and respiratory symptoms in relation to living environment and socio-economic group. Respir Med, 95(9): 52-744.
Murray, J. F. ve Nadel, J. A. (2000) Textbook of Respiratory Medicine, 2, A Harcourt Health Sciences Company, Philadelphia, Pennsylvania
Murray, J.F., Nadel, J.A. (2003) Göğüs hastalıklarında tanı yöntemleri atlası, Tetikkurt, C., Tetikkurt, S. (eds), Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 501.
Nishimura, K., İzumi, T., Tsukino, M., Oga, T. (2002) Dyspnea is a beter predictor of 5-year survival than airway obstruction in patients with COPD. Chest, 121: 1434-40.
O’Donnell, D. E. (2002) Assessment and management of dyspnea in chronic obstructive pulmonary disease. In T. Similowski, W. A. Witelaw, J. Derene (Eds.), Clinical Management of Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Vol. 165, pp. 113-170).
New York: Marcel Dekker, Inc.
Orman, A., Ünlü, M., Cirit, M., Yücel, A. (2002) Mermer işçilerinde solunum fonksiyon testleri, solunum semptomları ve akciğer grafisi bulguları. Toraks Dergisi, 3(2): 188-193.
Pauwels, R. A. (2000) National and international guidelines for COPD: The need for evidence. Chest, 117(2): 2-20.
Pauwels, R.A., Buist, A.S., Calverly, P.M., Jenkins, C.R., Hurd, S.S. (2001) The GOLD Scientific Committee. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. NHLBI/WHO Global Initative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) Workshop summary. Am J Respir Crit Care Med, 163 (5): 1256-1276
Peruzza, S., Sergi, G., Vianello, A., Pisent, C.W., Tiozzo, F., Manzan A., Coin, A., Inelmen, E.M., Enzi, G. (2003) Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in elderly subjects: impact on functional status and quality of life. Respir Med, 97:
612-617.
Prescott, E., Bjerg, A. M., Andersen, P. K., Lange, P., Vestbo, J. (1997) Gender difference in smoking effects on lung function and risk of hospitalization for COPD:
results from a Danish longitudinal population study. Eur Respir J, 10(4), 822-827.
Prescott, E., Vestbo, J. (1999) Socioeconomic status and chronic obstructive pulmonary disease. Thorax, 54: 737-741.
Pride, N.B., Vermeire, P. (1998) Definition and differential diagnosis. ERS Journal Ltd, 7(3): 2-5.
Prigatano, G. P., Wright, E. C., Levin, D. (1984) Quality of life and its predictors in patients with mild hypoxemia and chronic obstructive pulmonary disease. Arch Intern Med, 144(8), 1613-1619.
Priory Lodge Education Ltd. (2004). The causes of copd and who is at risk?
http://www.priory.com/cmol/causesof.htm.
Redline, S., Tishler, P. V., Rosner, B., Lewitter, F. I., Vandenburgh, M., Weiss, S. T.
(1989), Genotypic and phenotypic similarities in pulmonary function among family members of adult monozygotic and dizygotic twins. Amer J Epidemiol, 129(4), 827-836.
Rennard, S.I. (1998) Overview of definitions, epidemiology, and factors influencing its development. Chest, 113 (4): 235-241.
Retamales, I., Elliott, W.M., Meshi, B., Coxson, H.O., Pare, P., Sciurba, F.C. (2001) Amplification of inflammation in emphysema and its association with latent adenoviral infection. Am J Respir Crit Care Med, 164:469-73.
Reuben, D.B., Siu, A.L. (1990) An objective measure of physical function of elderly outpatients: the Physical Performance Test. J Am Geriatr Soc, 38:1105-1112.
Rijcken, B., Schonten, J., Xu, X.E. (1995) Airway hyperresponsiness to histamine associated with accelerated decline in FEV1. Am J. Respir. Crit. Care. Med., 151:
82-1377.
Rozzini, R., Frisoni, G.B., Ferrucci, G., Barbisoni, P., Sabatini, T., Ranieri, P., Guralnik, J.M., Trabucchi, M. (2002) Geriatric index of comorbidity: validation and comparison with other measures of comorbidity. Age and Aging, 31: 277-285.
Sahebjami, H., Vassallo, C.L. (1980) Influence of starvation on enzymeinduced emphysema. J Appl Physiol, 48(2):284-8.
Salik, Y., Özalevli, S., Cimrin, A.H. (2007) Cognitive function and its effects on the quality of life status in the patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). Arch Gerontol Geriatr, [Epub ahead of print].
Samurkaşoğlu, B. (2003) Epidemiyoloji ve Risk Faktörleri: Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, (Saryal, S.B., Acıcan, T., Kaya, A., Gülbay, B.E., Eds.), Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara, s9-20.
Sancak, B., Cumhur, M. (2002) Fonksiyonel Anatomi; Baş-Boyun ve İç Organlar. Metu Pres, Ankara, 352s.
Sandford, A. J., Pare, P. D. (2000) Genetic risk factors for chronic obstructive pulmonary disease. Chest Med, 21(4): 43-633
Sandford, A. J., Silverman, E. K. (2002), Chronic obstructive pulmonary disease. 1:
Susceptibility factors for COPD the genotype-environment interaction. Thorax, 57(8), 736-741.
Sandford, A. J., Weir, T. D., Pare, P. D. (1997), Genetic risk factors for chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J, 10(6), 1380-1391.
Sandford, A.J., Chagani, T., Weir, T.D., Connett, J.E., Anthonisen, N.R., Pare, P.D.
(2001) Susuceptibility genes for rapid decline of lung function in the lung health study. Am J Respir Crit Care Med, 163: 469-473.
Sarpkaya, Ü., Tuna, H., Tabakoğlu, E., Altıay, G. (2005) Kronik obstrüktif akciğer hastalığında solunum kasları egzersizlerinin ve aerobik egzersiz programının yaşam kalitesi üzerine etkileri. Türk Fiz Tıp Rehab Derg, 51(1): 14-18.
Seemungal, T., Harper-Owen, R., Bhowmik, A., Moric, I., Sanderson, G., Message, S.
(2001) Respiratory viruses, symptoms, and inflammatory markers in acute exacerbations and stable chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med, 164(9):1618-23.
Sethi, S., Maloney, J., Grove, L., Wrona, C., Berenson, C.S. (2006) Airway inflammation and bronchial bacterial colonization in chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med, 173:991-8.
Shahar, E., Boland, L.L., Folsom, A.R., Tockman, M.S., McGoven, P.C., Eckfeldt, J.H.
(1999) Docosahexaenoic acid and smoking-related chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med, 159: 1780-1785.
Shaheen, S.O., Barker, D.J., Shiell, A.W., Crocker, F.J., Wield, G.A., Holgate, S.T.
(1994) The relationship between pneumonia in early childhood and impaired lung function in late adult life. Am J Respir Crit Care Med, 149(3 Pt 1):616-9.
Silverman, E. K., Weiss, S. T., Drazen, J. M., Chapman, H. A., Carey, V., Campbell, E.
J. (2000). Gender-related differences in severe, early-onset chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med, 162(6), 2152-2158.
Silverman, E.K. (2002) Genetic epidemiology of COPD. Chest, 121: 1-6.
Silverman, E.K., Chapman, H.A., Drazen, J.M., Weis, S.T., Rosner, B., Campbell, E.J., O’Donnell, W.J., Reilly, J.J., Ginns, L., Mentzer, S., Wain, J., Speizer, F.E. (1998) Genetic epidemiology of severe, early-onset chronic obstructive pulmonary disease.
Am J Respir Crit Care Med, 157: 1770-1778
Singh, A.B., Singh, A., Pandit, T. (1999) Respiratory diseases among agricultural industry workers in India: a cross-sectional epidemiological study. Ann Agrig Environ Med, 6: 115-126.
Smith, C.A., Harrison, D.J. (1997) Association between polymorphism in gene for microsomal epoxide hydrolase and susceptibility to emphysema. Lancet, 350(9078):630-3.
Stoller, J., Bascom, R., Burrows, B. (1995) Standarts for the diagnosis and care of patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am. J. Respir. Crit. Care.
Med., 152: 77-120.
Sümbüloğlu, V., Sümbüloğlu, K. (2004) Sağlık Bilimlerinde Araştırma yöntemleri, Hatipoğlu, 196s.
Tager, I.B., Segal, M.R., Speizer, F.E., Weiss, S.T. (1988) The natural history of forced expiratory volumes. Effect of cigarette smoking and respiratory symptoms. Am Rev Respir Dis, 138(4):837-49.
Thom, T. J. (1989) International mortality from heart disease: rates and trends. Int J Epidemiol, 18(3), S20-28.
Trupin, L., Earnest, G., San Pedro, M., Balmes, J.R., Eisner, M.D., Yelin, E. (2003) The occupational burden of chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J , 22(3):462-9.
Uçan, E. S. ve Kocabaş, A. (2000) Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Tanı ve Tedavi Rehberi, Toraks Dergisi, Cilt 1, Ek 2.
Ulvestat, B., Bakke, B., Melbostat, E., Fuglerud, P., Kongerud, J., Lund, M.B. (2000) Increased risk of obstructive pulmonary disease in tunnel workers. Thorax, 55:
277-282.
Van Schayck, C. P., Van Grunsven, P. M., Van Weel, C., Van DenBoom, G. (2002) The general practitioner and chronic obstructive pulmonary disease patient. In T.
Similowski, W. A. Whitelaw ve J. Derenne (Eds.), Clinical Management of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 165: 201-220. New York: Marcel Dekker, Inc.
Van Schayck, C.P. (1996) Quality of life in patients with chronic obstructive lung disease (COPD) in COPD: diagnosis and treatment Ed. Van Herwaarden Excerpta Medica , 72-77.
Varkey, A. B. (2004). Chronic obstructive pulmonary disease in women: exploring gender differences. Curr Opin Pulm Med, 10(2), 98-103.
Vermier, P.A. (1996) Definition of COPD: diagnosis and treatment. Amsterdam:
Excerpta Medica, 1-11.
Vestbo, J., Hansen, E.F. (2001) Airway hyperresponsiveness and COPD mortality.
Thorax, 56(2): 4-11.
Ware, J.E., Sherbourne, C.D. (1992) The MOS 36-item Short-Form Healt Survey (SF-36). Med Care, 30; 473-83.
Web 1.(2007)Hülya Ünalan Gedik web sitesi
www.acilveilkyardım.com/acilbakim/solunum3jpg , 10.03.2007 Web 2. (2007) Hülya Ünalan Gedik web sitesi
www.acilveilkyardım.com/acilbakim/solunum4jpg , 10.03.2007 Web 3. (2007) Hülya Ünalan Gedik web sitesi
www.acilveilkyardım.com/acilbakim/solukyolujpg , 10.03.2007 Web 4. (2007) Hülya Ünalan Gedik web sitesi
www.acilveilkyardım.com/acilbakim/anatomie1jpg , 10.03.2007
Williams, S. J., Burry, M. R. (1989) Impairment, disability and handicap in chronic respiratory illness. Soc Sci Med, 29(5), 609-616.
Wilson, D.O., Rogers, R.M., Wright, E.C., Anthonisen, N.R. (1989) Bodyweight in chronic obstructive pulmonary disease. The NationalInstitutes of Health Intermittent Positive-Pressure BreathingTrial. Am Rev Respir Dis, 139(6):1435-8.
Wise, R. A. (1997). Changing smoking patterns and mortality from chronic obstructive pulmonary disease. Prev Med, 26(4), 418-421.
Wolkove, N., Dajczman, E., Colacone, A., Kreisman, H. (1989) The relationship between pulmonary function and dyspnea in obstructive lung disease. Chest, 96(6), 1247-1251.
Xu, X., Weiss, S. T., Rijcken, B., Schouten, J. P. (1994) Smoking, changes in smoking habits, and rate of decline in FEV1: new insight into gender differences. Euro Respiro J, 7(6), 1056-1061.
Xu, X., Weiss, S. T., Rijcken, B., Schouten, J. P. (1994) Smoking, changes in smoking habits, and rate of decline in FEV1: new insight into gender differences. Euro Respiro J, 7(6), 1056-1061.
Yohannes, A. M., Connoly, M. J. (2002) Disability in chronic obstructive pulmonary disease. In T. Similowski, W. A. Whitelaw, J. Derene (Eds.), Clinical Management of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 165: 187-199. New York: marcel dekker, Inc.
Ek-1 Çalışmada kullanılan demografik bilgi formu
DEMOGRAFİK BİLGİ FORMU
ADI-SOYADI: YAŞ:
BOY: AĞIRLIK:
CİNSİYET: MEDENİ DURUM:
MESLEK: ÖĞRENİM DURUMU:
TANI: HASTALIK SÜRESİ:
ÖKSÜRÜK: AĞRI:
ÖZGEÇMİŞ: SOYGEÇMİŞ:
KULLANDIĞI CİHAZLAR: KULLANDIĞI İLAÇLAR:
EŞLİK EDEN HASTALIKLAR: KONUŞMA:
İŞİTME: SOSYAL GÜVENCE:
ALERJİ:
ALIŞKANLIKLAR:
TEL/ADRES:
VİTAL BULGULAR: TA: NB:
SOLUNUM SAYI: DERİNLİK: TİP:
Ek-2 Fiziksel Performans Testi
Physical Performance Test (Fiziksel Performans Testi)
Süre Skorlama Skor 1. Bir cümle yazma (Balinalar mavi okyanusta yaşar) ______sn < 10 sn = 4 ……
10.5 - 15 sn = 3 15.5 - 20 sn = 2
yapamama= 0
2. Yemek yeme benzeri aktivite ______sn < 10 sn = 4 …….
10.5 - 15 sn = 3 15.5 - 20 sn = 2
>20 sn= 1 yapamama = 0
3. Bir kitap kaldır ve rafa koy _____sn < 2 sn = 4 …….
2.5 - 4 sn = 3 4.5 - 6 sn = 2
>6 sn = 1 yapamama= 0
4. Bir ceketi giyme ve çıkarma ______sn < 10 sn= 4 .……
10.5 - 15 sn = 3
15.5 - 20 sn = 2
>20 sn = 1
yapamama = 0
5. Yerden bozuk para alma ______sn < 2 sn = 4 ……..
2.5 - 4 sn = 3
4.5 - 6 sn = 2
>6 sn = 1
yapamama= 0
6. 360 derece dönme adımların sürekli olmaması 0 adımların sürekli olması 2 muntazam olmaması(zorlanmak, sendelemek) 0
muntazam olması 2 7. 50 adımlık yürüme testi(15m) ______sec* < 10 sn = 4 ……...
10.5 - 15 sn = 3 15.5 - 20 sn = 2
>20 sn= 1 yapamama= 0
(Toplam skor 28 puandır.)
Ek-3 St. George Solunum Anketi
SOLUNUM SİSTEMİ ANKETİ (SGRQ)
Bu anket göğüs hastalığınızın size verdiği sıkıntıyı ve yaşamınıza olan etkisini daha iyi anlamamızı sağlamak üzere hazırlanmıştır. Bu anketi
hastalığınızı gerçekte en çok etkileyen problemlerin neler olduğunu belirlemek amacıyla kullanıyoruz. Lütfen soruları dikkatlice okuyunuz ve anlamadığınız her şeyi sorunuz. Cevap verirken sorular üzerinde çok düşünmeyiniz.
BİRİNCİ KISIM
BU BÖLÜMDE SON 1 SENE İÇİNDE AKCİĞER HASTALIĞINIZIN NE DURUMDA OLDUĞUNU TANIMLAYACAK SORULAR YER ALMAKTADIR. HER SORU İÇİN KUTULARDAN BİRİNİ İŞARETLEYİNİZ.
haftanın hemen haftanın ayda birkaç sadece hiçbir her günü çoğu günü gün üşütünce zaman 1. Son bir yıl içindeki öksürme sıklığım 2. Son bir yıl içindeki balgam sıklığım
3. Son bir yıl içindeki nefes darlığım
4. Son bir yıl içinde göğsümde hissettiğim hırıltı,hışırtı sıklığı
5. Son bir yıl içinde kaç defa çok ciddi veya sizde sıkıntı yaratan göğüs hastalığı geçirdiniz?
3 den
fazla………...
3 atak……….
2 defa……….
1 defa……….
Hiç……….
6. En ağır atağınız ne kadar sürdü? 1 hafta veya daha uzun………..
3 gün veya daha uzun………
1-2
gün………...
1 günden
az………
7. Hastalanmadan kaç iyi gün geçirdiniz?
0 gün (haftanın her günü rahatsızdım)..
1 veya 2 günü rahat geçirdim………....
3 veya 4 günü rahat geçirdim…………
Hemen hemen her günü rahattım……..
Her gün
rahattım………
8. Eğer hırıltılı solunumunuz varsa
sabahları kötüleşiyor mu? Evet………
Hayır………..
İKİNCİ KISIM BÖLÜM 1
AKCİĞER HASTALIĞINIZ İLE İLGİLİ DURUMU NASIL DEĞERLENDİRİYORSUNUZ ? LÜTFEN UYGUN OLAN KUTUYU İŞARETLEYİNİZ
En önemli problemim
………..
Biraz fazla problem
yaratıyor………
Bana az problem
yaratıyor……….
Hiç problem
yaratmıyor………
EĞER BİR İŞTE ÇALIŞIYORSANIZ AŞAĞIDAKİLERDEN BİRİNİ İŞARETLEYİNİZ Akciğer hastalığım nedeniyle iş hayatım tamamen sona
erdi………...
Akciğer hastalığım nedeniyle işimi yapmam zorlaştı veya işimi değiştirdim…...
Akciğer hastalığım işimi
etkilemiyor………
BÖLÜM 2
BUGÜNLERDE SİZDE NEFES DARLIĞI YAPAN HAREKETLERLE İLGİLİ SORULARDIR. HER MADDE İÇİN SİZE UYGUN OLAN ‘DOĞRU ‘ VEYA ‘YANLIŞ’ KUTUSUNU İŞARETLEYİNİZ
Otururken veya
yatarken………... DOĞRU YANLIŞ
Yıkanırken veya
giyinirken………... DOĞRU YANLIŞ
Ev içinde
dolanırken……….. DOĞRU YANLIŞ
Dışarıda düz yolda
yürürken………. DOĞRU YANLIŞ
Merdiven
çıkarken………... DOĞRU YANLIŞ
Yokuş yukarı
çıkarken………... DOĞRU YANLIŞ
Spor yaparken-Oyun
oynarken……….. DOĞRU YANLIŞ
BÖLÜM 3
BUGÜNLERDE OLAN ÖKSÜRÜK VE NEFES DARLIĞINIZLA İLGİLİ SORULARI İÇERMEKTEDİR
Öksürdüğümde canım
acıyor………... DOĞRU YANLIŞ
Öksürmek beni
yoruyor………... DOĞRU YANLIŞ
Konuşunca nefes nefese
kalıyorum………... DOĞRU YANLIŞ
Öne eğilince nefes nefese
kalıyorum………... DOĞRU YANLIŞ
Öksürük veya nefes darlığım nedeniyle uykumDOĞRU YANLIŞ
bölünüyor………...
Çok çabuk
yoruluyorum……….... DOĞRU YANLIŞ
BÖLÜM 4
BUGÜNLERDE AKCİĞER HASTALIĞINIZIN SİZİN ÜZERİNİZDEKİ ETKİLERİ İLE İLGİLİ SORULARDIR
Öksürüğüm veya solumun sıkıntım topluluk içinde utanmama
neden oluyor….. DOĞRU YANLIŞ
Akciğerimle ilgili şikayetlerim yakın çevremi, ailemi, arkadaşlarımı, komşularımı rahatsız
ediyor………..
DOĞRU YANLIŞ
Nefes alamadığım zaman paniğe kapılıyorum veya çok
korkuyorum………….. DOĞRU YANLIŞ
Akciğer hastalığımı kontrol altında tutamadığımı
düşünüyorum……….. DOĞRU YANLIŞ
Göğsümün daha iyi olacağını
sanmıyorum………... DOĞRU YANLIŞ
Akciğer hastalığım nedeni ile zayıf, halsiz ve güçsüz biri
oldum………... DOĞRU YANLIŞ
Egzersiz benim için güvenli
değil………... DOĞRU YANLIŞ
Kolumu kaldıracak halim olmadığını
hissediyorum………... DOĞRU YANLIŞ
BÖLÜM 5
TEDAVİNİZ İLE İLGİLİ SORULARI İÇERMEKTEDİR. EĞER İLAÇ TEDAVİSİ ALMIYORSANIZ BU BÖLÜMÜ ATLAYINIZ VE 6. BÖLÜME GEÇİNİZ.
İlaç tedavimin bana çok faydası
olmuyor……….. DOĞRU YANLIŞ
İlaçlarımı başkalarını yanında kullanmaktan
çekiniyorum………... DOĞRU YANLIŞ
İlaçlarımın hoş olmayan yan etkilerini
görüyorum………... DOĞRU YANLIŞ
İlaç tedavim yaşantımı çok fazla
etkiliyor………. DOĞRU YANLIŞ
BÖLÜM 6
BU BÖLÜM NEFES DARLIĞINIZ NEDENİ İLE HAREKETLERİNİZİN NE ŞEKİLDE
KISITLANDIĞI KONUSUNDAKİ SORULARI İÇERMEKTEDİR. HER BİR SORUDA SİZİN İÇİN GEÇERLİ OLAN KUTUYU İŞARETLEYİNİZ.
Yıkanmak veya giyinmek uzun zaman
alıyor………... DOĞRU YANLIŞ
Banyo yapamıyorum-duş alamıyorum, ya da çok zamanımı DOĞRU YANLIŞ
alıyor………..
Diğer insanlardan daha yavaş yürüyorum veya dinlenmek için durmak zorunda
kalıyorum………...
...
DOĞRU YANLIŞ
Ev içi faaliyetler uzun zamanımı alıyor, veya dinlenmek için durmak zorunda
kalıyorum……….
..
DOĞRU YANLIŞ
Bir kat merdiven çıkarken yavaşlamak veya durmak zorunda
kalıyorum……… DOĞRU YANLIŞ
Acele edersem veya hızlı yürürsem yavaşlamak veya durmak zorunda
kalıyorum……….
..
DOĞRU YANLIŞ
Nefes darlığım nedeni ile yokuş yukarı çıkarken, merdivenden yukarı yük taşırken çiçek ekmek gibi kolay bahçe işleriyle uğraşırken, zorlanıyorum……...
DOĞRU YANLIŞ
Nefes darlığım nedeni ile ağır yük taşırken, bahçe kazarken, hızlı yol yürürken, yavaş tempoda koşarken, tenis oynarken veya yüzerken zorlanıyorum…………
DOĞRU YANLIŞ
Nefes darlığı nedeni ile ağır işler yaparken, koşarken , bisiklete binerken, hızlı yürürken veya spor yaparken
zorlanıyorum………..
DOĞRU YANLIŞ
BÖLÜM 7
AKCİĞER HASTALIĞINIZIN GÜNLÜK YAŞAMINIZ ÜZERİNDE NASIL ETKİ YAPTIĞINI ÖĞRENMEK İSTİYORUZ. ’DOĞRU’ VEYA ‘ YANLIŞ’ KUTUSUNU İŞARETLEYİNİZ.’DOĞRU’
YANITI VERDİĞİNİZ DURUMLARIN, NEFES DARLIĞINIZ NEDENİ İLE SİZİ ETKİLEYEN FAALİYETLER OLDUĞUNU UNUTMAYINIZ.
Spor
yapamıyorum……… DOĞRU YANLIŞ
Eğlence veya davetler için dışarı
çıkamıyorum………... DOĞRU YANLIŞ
Alışveriş için dışarıya
çıkamıyorum……….. DOĞRU YANLIŞ
Ev işi
yapamıyorum………... DOĞRU YANLIŞ Yatağımdan, koltuğumdan daha uzak bir yere
gidemiyorum………... DOĞRU YANLIŞ
LÜTFEN GÖĞÜS PROBLEMİNİZİN SİZİN YAPMANIZA ENGEL OLDUĞU DİĞER ÖNEMLİ AKTİVİTELERİ YAZINIZ.
ŞİMDİ, GÖĞÜSÜNÜZÜN SİZİ NASIL ETKİLEDİĞİNİ EN İYİ ANLATAN KUTUYU İŞARETLER MİSİNİZ? (SADECE BİRİNİ)
Yapmak istediğim herhangi bir şeyi yapmamı engellemiyor Yapmak istediğim 1 veya 2 şeyi yapmamı engelliyor Yapmak istediğim birçok şeyi yapmamı engelliyor Yapmak istediğim her şeyi engelliyor
Ek-4 Beck Depresyon Ölçeği
BECK DEPRESYON ÖLÇEĞİ
Adınız:
Yaşınız:
Mesleğiniz:
Cinsiyetiniz:
Eğitiminiz:
AŞAĞIDA KİŞİLERİN RUH DURUMLARINI İFADE EDERKEN KULLANDIKLARI BAZI CÜMLELER VERİLMİŞTİR. HER MADDE, BİR ÇEŞİT RUH DURUMUNU ANLATMAKTADIR. HER MADDEDE O RUH DURUMUNUN DERECESİNİ BELİRLEYEN 4 SEÇENEK VARDIR. LÜTFEN BU SEÇENEKLERİ DİKKATLE OKUYUNUZ. SON BİR HAFTA İÇİNDEKİ (ŞU AN DAHİL) KENDİ RUH DURUMUNUZU GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURARAK SİZE EN UYGUN OLAN İFADEYİ BULUNUZ.
1.
Kendimi üzgün hissetmiyorum
Kendimi üzgün hissediyorum
Her zaman için üzgünüm kendimi bu duygudan kurtaramıyorum
Öylesine üzgün ve mutsuzum ki dayanamıyorum
2.
Gelecekten umutsuz değilim
Geleceğe biraz umutsuz bakıyorum
Gelecekten beklediğim hiçbir şey yok
Benim için bir gelecek yok ve bu durum düzelmeyecek
3.
Kendimi başarısız görmüyorum
Çevremdeki birçok kişiden fazla başarısızlıklarım oldu sayılır
Geriye dönüp baktığımda çok fazla başarısızlığımın olduğunu görüyorum
Kendimi tümüyle başarısız bir insan olarak görüyorum
4.
Her şeyden eskisi kadar zevk alabiliyorum
Her şeyden eskisi kadar zevk almıyorum
Artık hiçbirşeyden gerçek bir zevk alamıyorum
Bana zevk veren hiçbirşey yok 5.
Kendimi suçlu hissetmiyorum
Arada bir kendimi suçlu hissettiğim oluyor
Kendimi çoğunlukla suçlu hissediyorum
Kendimi her an için suçlu hissediyorum
6.
Cezalandırıldığımı düşünmüyorum
Bazı şeyler için cezalandırılabileceğimi hissediyorum
Cezalandırılmayı bekliyorum
Cezalandırıldığımı hissediyorum
7.
Kendimden hoşnudum
Kendimden pek hoşnut değilim
Kendimden hiç hoşlanmıyorum
Kendimden nefret ediyorum
8.
Kendimi diğer insanlardan daha kötü görmüyorum
Kendimi zayıflıklarım ve hatalarım için eleştiriyorum
Kendimi hatalarım için çoğu zaman suçluyorum
Her kötü olayda kendimi suçluyorum
9.
Kendimi öldürmek gibi düşüncelerim yok
Bazen kendimi öldürmeyi düşünüyorum fakat bunu yapamıyorum
Kendimi öldürebilmeyi isterdim
Bir fırsatını bulsam kendimi öldürürüm
10.
Her zamankinden daha fazla ağladığımı sanmıyorum
Eskisine göre şu sıralarda daha fazla ağlıyorum
Şu sıralarda her an ağlıyorum
Eskiden ağlayabilirdim ama şu sıralarda istesem de ağlayamıyorum
11.
Her zamankinden daha sinirli değilim
Her zamankinden daha kolayca sinirleniyor ve kızıyorum
Çoğu zaman sinirliyim
Eskiden sinirlendiğim şeylere bile artık sinirlenemiyorum
12.
Diğer insanlara karşı ilgimi kaybetmedim
Eskisine göre insanlarla daha az ilgiliyim
Diğer insanlara karşı ilgimin çoğunu kaybettim
Diğer insanlara karşı hiç ilgim kalmadı
13.
Kararlarımı eskisi kadar kolay ve rahat verebiliyorum
Şu sıralarda kararlarımı vermeyi erteliyorum
Kararlarımı vermekte oldukça güçlük çekiyorum
Artık hiç karar veremiyorum
14.
Dış görünüşümün eskisinden daha kötü olduğunu sanmıyorum
Yaşlandığımı ve çekiciliğimi kaybettiğimi düşünüyor ve üzülüyorum
Dış görünüşümde artık değiştirilmesi mümkün olmayan olumsuz değişiklikler olduğunu düşünüyorum
Çok çirkin olduğumu düşünüyorum
15.
Eskisi kadar iyi çalışabiliyorum
Bir işe başlayabilmek için eskisine göre kendimi daha fazla zorlamam gerekiyor
Hangi iş olursa olsun yapabilmek için kendimi çok fazla zorluyorum
Hiçbir iş yapamıyorum
16.
Eskisi kadar rahat uyuyabiliyorum
Şu sıralarda eskisi kadar rahat uyuyamıyorum
Eskisine göre 1 veya 2 saat erken uyanıyor ve tekrar uyumakta zorluk çekiyorum
Eskisine göre çok erken uyanıyor ve uyuyamıyorum
17.
Eskisine kıyasla daha çabuk yorulduğumu sanıyorum
Eskisinden daha çabuk yoruluyorum