Ersoy ve Uzsoy (1971), farklı özellikleri olan tek açıklıklı tek katlı 9 adet deney
elemanını test etmiĢlerdir. Deneysel çalıĢmada tüm deney elemanları tekdüze yüklemeler altında test edilmiĢtir. Dolgu duvarın kalınlığı, dolgu duvar ve çerçeve arasındaki bağlantı detayı, kiriĢ ve kolon rijitliklerinin oranındaki değiĢim çalıĢmanın değiĢkenleridir. Deneylerin sonucunda, dolgunun çerçeve yatay yük taĢıma kapasitesini % 70 artırdığı ve göçmedeki yatay deplasmanı ise %15 azalttığı, baĢlangıç rijitliğini % 500 artırdığı elde edilen bulgulardır. Ayrıca çerçeve ve dolgu arasındaki birleĢimin yatay dayanım ve sünekliği çok fazla etkilemediği sonucuna ulaĢılmıĢtır. AraĢtırmacılar deney sonuçlarını kullanarak çerçeve ve dolgulu sistemlerin elastik bölgede davranıĢı konusunda bir yargıya varabilmek amacıyla Smith'in yaklaĢımından yararlanarak bir denklem geliĢtirmiĢlerdir.
Wasti ve Gülkan (1974), çalıĢmalarında depremlerden ileri gelen yükler gibi
yatay yükler altındaki bina çerçevelerinin yapısal davranıĢı üzerindeki etkisini incelemiĢlerdir. Tuğla ve harçla ya da benzer malzemelerle oluĢturulan bir dolgu duvarın her zaman için sistemin yapısal mukavemetini arttırdığı tespit edilmiĢtir. Dolgu duvarın bir parçası olduğu yapı çerçevesinin dinamik yapısal özelliklerin önemli ölçüde değiĢtiği gözlenmiĢtir.
Klingner ve Bertero (1976, 1978), 1/3 geometrik ölçekli ve üç katlı ve tek
açıklıklı deney elemanları kullanmıĢlardır. ÇalıĢmalarda çerçeve içinde iki farklı dolgu malzemesi kullanılmıĢtır. Birinci malzeme kil tuğlalar, ikincisi ise betonarme dolgudur. Betonarme dolgu duvar, çerçevelere eĢit aralıklı filiz donatıları ile bağlanmıĢtır. Dolgu duvarın yatay ve düĢey donatı oranı eĢittir. Deney elemanları tersinir tekrarlanır yatay yükleme altında test edilmiĢtir. Kolon elemanlarına eksenel yük uygulanmıĢtır. Deney elemanları yüklemenin ilk aĢamalarında bir döküm üretilmiĢ yüksek kiriĢ gibi davranıĢ sergilemiĢlerdir. Artan yük aĢamalarında dolgu duvarın köĢeleri arasında diyagonal bir basınç çubuğunun oluĢtuğu gözlenmiĢtir. Bu aĢamadan sonra deney elemanları köĢegen doğrultusunda kolon kiriĢ birleĢim bölgelerinden mafsallar ile bağlı bir çubuğa sahip çerçeve gibi davranıĢ sergilemiĢlerdir. Diyagonal doğrultudaki basınç çubuğunda betonun ezilmesi ile deney elemanlarında çok büyük dayanım kaybı olduğu
gözlenmiĢtir. Ayrıca dolgu duvarın çerçeve sistemin göçme anındaki yatay ötelenmesini azalttığı ve dayanımın çerçevelere göre ortalama 4,5 kat arttığı görülmüĢtür.
Liauw ve Lee (1977), çok katlı beton dolgu duvarlı betonarme çerçeveler
üzerine yaptıkları deneysel çalıĢmalar sonucu analitik analiz yöntemi geliĢtirmiĢlerdir. Dolgu duvarlı çerçevenin yatay olarak uygulanan düzgün yayılı yük altında gösterdiği davranıĢlar incelenmiĢtir. GeliĢtirdikleri analiz yöntemini “EĢdeğer Çerçeve Metodu” olarak adlandıran Liauw ve Lee, dolgu panel ve çerçeve arasında bağ oluĢturulması durumunda, malzemelerin homojen, izotropik ve elastik olduğu, dolgu ile çerçeve arasındaki bağın yeterince sağlanmasıyla çerçeve elemanların ve dolgu panelin kompozit kesitler gibi davranacakları varsayımını yapmıĢlardır.
Axley ve Bertero (1979) tarafından yapılan çalıĢmada, dolgu panellerin
çerçevelerin deprem davranıĢına etkisi üzerinde durulmuĢtur. Elastik malzeme dolgulu çerçeve sistemde, dolgu panelin rijitlik etkisinin modellenmesine çalıĢılmıĢ ve rijitlik etkisinin tanımlanması için boyutsuz parametreler elde edilmiĢtir. GeliĢtirilen yöntemi dolgulu çerçevenin analizinde karmaĢıklığı azaltan ve çerçeve analizinde kullanılan uygun bir bilgisayar programına da uyarlanabilen, dolgu panelin 12 serbestlik derecesiyle (DΦF) tanımlandığı sonlu elemanlar yöntemine dayanmaktadır.
Kahn ve Hanson (1979), mevcut betonarme çerçevenin içine inĢa edilen
betonarme dolgu duvarlar için kullanılan üç çeĢit güçlendirme yöntemini incelemiĢlerdir. Deneyler tek katlı tek açıklıklı beĢ adet numune üzerinde yapılmıĢtır. Bunlardan iki model referans olarak, biri boĢ çerçeve olarak denenmiĢ, diğeri ise monolitik olarak dökülmüĢ perde duvara sahiptir. Modellerden üç tanesi farklı dolgu duvar güçlendirilme teknikleri ile güçlendirilmiĢtir. Ġlk modelde, perde duvar mevcut çerçevenin içine beton dökülerek yerleĢtirilmiĢ, ikincisinde duvar ön döküm olarak imal edilmiĢ ve çerçeveye mekanik kenetlenmeyle bağlanmıĢ, üçüncüsünde ise çerçeveye ve birbirine mekanik kenetlenmeyle bağlı altı adet eleman ön döküm olarak imal edilmiĢtir. Deneylerden elde edilen sonuçlara göre, yerinde dökülmüĢ duvar monolitik olarak dökülmüĢ duvarın yanal dayanımına yaklaĢık bir dayanım göstermiĢtir. Altı adet prefabrik panelden oluĢan dolgu duvarın yük taĢıma kapasitesi ise ancak monolitik duvarlı çerçevenin yarısı kadar elde edilebilmiĢtir. Sonuçların bu Ģekilde çıkmasının sebebi ise, monolitik olarak dökülmüĢ perde duvarın çerçeveyle uyum içerisinde
bütünlük içerisinde hareket edebilmesidir. Ayrıca monolitik perde duvarlı çerçevenin diğerlerine göre enerji tüketme kapasitesinin iki kat daha fazla olduğu ortaya çıkmıĢtır.
Yüzügüllü (1979), çeĢitli precast paneller ile güçlendirilmiĢ tek katlı tek açıklıklı on
adet betonarme çerçevenin performansını deneysel olarak araĢtırmıĢtır. 30 mm kalınlığındaki precast paneller dolgu kesme duvarı olarak deney çerçevelerine monte edilmiĢ ve tersinir tekrarlanır deprem etkileri altında test edilmiĢlerdir. Panel boyutlarının etkisi, paneller arası ve panellerin çerçeveye bağlantı tiplerinin dayanıma etkisi araĢtırılmıĢtır. Bu deney serisi içerisinde hasarlı ve hasarsız çerçeveler kullanılmıĢtır. Bu çalıĢma sonucunda, her bir çerçevenin rijitliğinde boĢ çerçeveye göre 1.3 – 2.9 kat, yük taĢıma kapasitesi 7 - 9 kat, enerji tüketme kapasitesi 1.3 – 4.9 kat artmıĢtır, göçme modu ters yüklemeden etkilenmemiĢtir, panel sayısının ikiden dörde çıkarılması ya da mevcut panel kolon birleĢimi göçme modunu değiĢtirmemiĢ fakat kendi rijitlikleri üzerinde çok az tesiri olmuĢtur. Panel sayısının arttırılması ve sürekli birleĢim kullanılması enerji tüketme kapasitesini arttırmıĢtır.
Liauw (1979, 1980), deneylerinde depremi benzeĢtiren dinamik yükleme
kullanmıĢtır. ÇalıĢmada tek açıklıklı, dört katlı çelik çerçeve ve betonarme dolgulu deney elemanları kullanılmıĢtır. Çerçevenin yüksekliğinin geniĢliğine oranı, dolguda boĢluk oranı ve dolgu ile çerçeve arasındaki bağlantı detayı araĢtırmada kullanılan değiĢkenlerdir. Çerçeveyle dolgu arasındaki bağlantı elemanlarının, boĢluklu ve boĢluksuz deney elemanlarında rijitlik ve dayanımı etkilediği gözlenmiĢtir. Ayrıca boĢluğun sistemdeki rijitlik ve dayanımı olumsuz Ģekilde etkilediği belirlenmiĢtir.
Hayashi ve diğ. (1980), bu çalıĢmada, dolgu duvarlarla güçlendirme (boĢ
çerçevelerin yerinde üretim betonarme dolgular ile güçlendirilmesi) ve kolonların mantolanması (kolonların hasır donatı sarılarak mantolanması) konuları incelenmiĢtir. Özellikle güçlendirilen çerçevelerde dayanım, rijitlik ve sünekliğin aynı anda artırılabilmesi için kullanılan karma güçlendirme teknikleri üzerinde çalıĢılmıĢtır. ÇalıĢmada, 6 adet tek katlı tek açıklıklı dolgu duvarlı çerçeve deneyi yapılmıĢtır. Biri boĢ çerçeveden ve diğeri çerçeveyle çevrili monolitik bir duvardan oluĢan ilk iki numune referans elemanı olarak seçilmiĢtir. Denenen diğer 4 numuneden, ilkinde küçük beton kesme kamaları kullanılmıĢtır. Ġkinci elemanda, kullanılan çelik parçaların ankrajı kiriĢ yüzeyinin pürüzlendirilmesiyle yapılmıĢtır. Üçüncü elemanda, kolon ve kiriĢlerin
iç yüzlerine pürüzlendirilmeden ankrajlanmıĢtır. Dördüncü elemanda ise, çelik elemanların iç yüzeylere ankrajı pürüzlendirilerek yapılmıĢtır.Deney sonuçlarına göre;
a) Dolgu duvarlar dayanım ve rijitliği arttırırken, kolon mantolaması süneklik kapasitesini arttırmaktadır.
b) Dolgulu çerçeveler boĢ çerçevelere göre daha fazla dayanım ve rijitliğe sahip olmuĢtur.
c) Büyük yer değiĢtirmelerde çelik parçalar betondan sıyrılmıĢtır.
d) Yük taĢıma kapasiteleri, perdeyle monolitik çerçevenin kapasitesinin 0.55-0.72 katı arasında olmuĢtur.
e) Denesel sonuçlara göre, betonarme dolgular yapıların yanal dayanımını arttırmakta, mantolama ise kolonların kesme dayanımını ve sünekliğini artırmaktadır.
Higashi ve diğ. (1980), tek katlı tek açıklıklı onüç adet deney elemanı
kullanmıĢlardır. Deney elemanlarını çeĢitli tekniklerle güçlendirmiĢ ve yatay yükleme altında test etmiĢlerdir. Çerçeve elemanlarını yerinde dökme dolgu duvar, çerçeve içini dolduran ön üretimli paneller, çerçeve içinde boĢluğun bırakıldığı ön üretimli paneller kullanarak güçlendirmiĢlerdir. Ayrıca çerçeve elemanını diyagonal doğrultuda çelik çubuklar, çelik çerçeve ve çelik makas kullanarak güçlendirmiĢlerdir. Güçlendirilen bütün deney elemanları bir döküm dolgu duvarlı ve çerçeve deney elemanı arasında dayanım göstermiĢlerdir. Bir döküm dolgu duvarlı deney elemanıyla, yerinde dökme dolgu duvarıyla güçlendirilmiĢ deney elemanı benzer davranıĢ sergilemiĢlerdir. AraĢtırmacılar betonarme çerçeve için analitik bir model geliĢtirmiĢlerdir. Ön üretimli veya yerinde dökme dolgu duvarını çerçeve içinde diyagonal doğrultuda iki ucundan mafsallarla mesnetlenmiĢ çubuk elemanlar olarak modellemiĢlerdir. Çapraz çubukların geometrisinin birçok değiĢkene bağlı olduğunu belirtmiĢlerdir.
Yoichi ve Toneo' nün (1980) çalıĢmasında, 13 adet 1/3 geometrik ölçekli, tek
açıklıklı, tek katlı betonarme çerçeve elemanı, içine çeĢitli dolgular ilave edilerek güçlendirilmiĢ, tersinir tekrarlanır yatay yükleme altında test edilmiĢtir. AraĢtırmada çerçeve içinde kullanılan dolgular; yerinde üretimli tam dolu dolgu duvar, çerçeve içinde bir boĢluk kalacak Ģekilde yerleĢtirilmiĢ ön üretimli paneller ve çelik kafestir. Ayrıca betonarme çerçeve çelik gergi çubuklarıyla güçlendirilmiĢtir. Güçlendirilen deney elemanları çerçeve ile bir döküm deney elemanı arasında bir davranıĢ sergilemiĢtir. Çelik
gergi ve kafesle güçlendirilmiĢ elemanlar ön üretimli deney elemanı kadar sünek bir davranıĢ sergilemiĢtir. Tüm deney elemanlarının rijitlik ve dayanımları elastik olmayan analitik çerçeve modellemesi kullanılarak hesaplanmıĢ ve deney sonuçlarıyla karĢılaĢtırılmıĢtır.
Broken ve Bertero (1981), araĢtırmacılar betonarme çerçeve ve dolgu
sistemlerin dinamik davranıĢını incelemek amacıyla 18 adet deney elemanını test etmiĢlerdir. Yükleme, deprem yüklerini benzeĢtiren tersinir- tekrarlanır yatay yüklemedir. Deney elemanlarının tasarlanmasında, gerçek 11 katlı ve 3 açıklıklı bir yapı çerçevesinin bir bölümü düĢünülerek, 1 / 3 geometrik ölçekli olarak, Klingner ve Bertero’un deney elemanlarına özdeĢ olacak Ģekilde seçilmiĢlerdir. ÇalıĢmadaki değiĢkenler, birbirinden farklı dört tip dolgu malzemesidir. Bunlar, sırası ile kil ve beton tuğlalar, dıĢına hasır donatı yerleĢtirilmiĢ tuğlalar ve hafif beton paneller olarak sıralanabilir. ÇalıĢma sonucunda elde edilen sonuçlar aĢağıda kısaca özetlenmiĢtir.
a) BoĢ çerçeve sistemlerin yanal rijitlik ve dayanımını dolgu duvar her alternatifte önemli ölçüde artırmaktadır.
b) Yanal rijitlik ve dayanım, yük geçmiĢi ile yakından ilgilidir. Özellikle monotonik (tekdüze) yüklemelerde panel donatısının detaylandırması ve yerleĢim düzeni davranıĢı fazla etkilememektedir. Fakat tersinir - tekrarlanır yüklemede donatı detaylandırması, yerleĢimi ve panel ile çerçeve arasındaki bağlantı Ģekli davranıĢ üzerinde büyük etkiler yapmaktadır.
c) Tüm deney elemanlarında hasar zemin katta oluĢmuĢtur.
d) BaĢlangıç yanal rijitliği perde duvarda boĢ çerçeveye göre yaklaĢık 5 kat daha artmıĢtır.
e) Paneller boĢ çerçeve davranıĢında yanal deplasmanı büyük oranda kısıtlamıĢtır.
Higashi ve diğ. (1984), betonarme çerçeveleri yerinde dökme dolgu duvar, çerçeve
içini dolduran ön üretimli paneller ve yerinde dökme parçasal dolgu duvarıyla güçlendirmiĢlerdir. AraĢtırmada 4 adet üç katlı tek açıklıklı, üç katlı ve iki açıklıklı deney elemanı kullanılmıĢtır. Deneyler sonucunda yerinde dökme tam dolu dolgu duvarıyla güçlendirilmiĢ deney elemanı, bir döküm dolgu duvarlı deney elemanıyla benzer davranıĢ sergilemiĢtir. Tam dolu dolgu duvarlı deney elemanlarından tek açıklı olanlar
eğilme momenti etkisiyle, iki açıklıklı olanlar ise kesme kuvveti etkisiyle göçmüĢlerdir. Parçasal dolgu duvarlı deney elemanları tam dolu dolgu duvarlı ve bir döküm dolgu duvarlı deney elemanlarına göre büyük yatay deplasmanlar yaparak göçmüĢtür. AraĢtırmacılar deney elemanları için analitik bir model geliĢtirmiĢlerdir. Dolgu duvarını çerçeve içinde diyagonal doğrultuda bir eleman olarak modellemiĢlerdir. Elde edilen analitik sonuçlar monotonik yükleme etkisindeki deney elemanları için baĢarılı sonuçlar vermiĢtir.
Kaldjian ve Yüzügüllü (1984), 1/2 geometrik ölçekli, bir kolona simetri ekseninde
bağlanan iki kiriĢten oluĢan deney elemanı tasarlamıĢlardır. 10 adet deney elemanında kiriĢlerle kolon arasında kalan bölüme bir döküm dolgu duvarı ve sonradan dolgu duvarı ilave edilmesi incelenmiĢtir. Ayrıca dolgu duvarıyla kolon ve kiriĢ elemanları arasında çelik bağlantı parçaları kullanılmıĢtır. AraĢtırmada bir döküm dolgu duvara göre panel duvarların daha fazla deplasman yaptığı ve enerji tükettiği belirlenmiĢ, çelik bağlantı parçalarının yatay deplasman ve enerji tüketimini önemli oranda değiĢtirdiği belirlenmiĢtir. Ayrıca sonlu eleman yaklaĢımıyla analitik model geliĢtirilmiĢ, elde edilen sonuçlar çalıĢma sonuçlarıyla karĢılaĢtırılmıĢtır.
Liauw ve Kwan (1985), bu çalıĢmada boĢ, yarı dolgulu ve tamamen dolgulu
betonarme çerçevelerin plastik analizi için bir analitik model geliĢtirmiĢlerdir. ÇalıĢmanın ilk bölümünde, statik yükler altında yük – sehim davranıĢı, gerilme dağılımı ve göçme Ģekilleri incelenmiĢtir. Ġkinci bölümde ise, tekrarlı yükler altında tersinir tekrarlanır karakteristikler, enerji tüketme kapasiteleri ve diğer özellikleri değerlendirilmiĢtir. GeliĢtirilen yöntem deney sonuçları ile karĢılaĢtırılarak test edilmiĢtir.
Altın (1990), dolgulu çerçevelerin deprem yükleri etkisi altındaki davranıĢlarını
incelemek amacıyla 14 adet tek açıklıklı, 2 katlı dolgulu çerçeve deprem yükünü temsil eden tersinir-tekrarlanır yükleme altında denenmiĢtir. Temel parametreler, dolgu panelinin donatı tipi, dolgu ile çerçeve arasındaki bağlantı tipinin etkinliği, kolon eksenel yükü ve kolon eğilme kapasitesinin dayanım ve davranıĢ üzerindeki etkileri olarak seçilmiĢtir. Deney elemanlarında 4 tip dolgu paneli donatısı ve bağlantı detayı kullanılmıĢtır. Yatay düzlemde yapılan deneylerden aĢağıdaki sonuçlar elde edilmiĢtir;
a) Kolonların dayanımı ve üzerindeki eksenel yük, numunelerin davranıĢını iyileĢtirmiĢ ve dayanımını arttırmıĢtır.
b) Çerçeveye gerektiği gibi ankrajı yapılan dolgular, dayanım ve rijitliği önemli ölçüde arttırmıĢtır.
c) Deneylerde yaĢanan en önemli problem, dolgunun mevcut çerçeveyle olan birleĢiminde yaĢanan sıkıntıdır.
Altın ve diğ. (1990, 1992) çalıĢmasında, 1/3 geometrik ölçekte, iki katlı tek
açıklıklı betonarme çerçeve elemanları betonarme dolgu duvarla güçlendirilmiĢ, tersinir tekrarlanır yatay yükleme altında test edilmiĢtir. Deneysel çalıĢmada incelenen değiĢkenler; betonarme dolgu duvarın donatı düzeni, betonarme dolgu duvar ile çerçeve arasında bağlantıyı sağlayan donatıların detaylandırılması, çerçeve kolonlarının boyuna donatı oranı, kolondaki eksenel yük miktarındaki değiĢim ve çerçevenin beton basınç dayanımıdır. ÇalıĢmadan çerçeve ile dolgu arasında yük aktaran donatıların davranıĢ ve dayanımı önemli oranda etkilediği, kolon eğilme kapasitesinin ve eksenel yük düzeyinin davranıĢ ve dayanımı olumlu etkilediği sonuçlarına varılmıĢtır. Ayrıca, dolgu duvarların çerçeve elemanının dayanım ve rijitliğini artırdığı sonuçları elde edilmiĢtir.
Saatçioğlu (1990), betonarme kısa perdelerin tersinir tekrarlanır yatay yükleme
altındaki davranıĢı deneysel olarak araĢtırmıĢtır. Asal çekme kırılmalarının duvar donatısı ile önlendiği elemanlarda, göçme perdenin tabandan kesilip kayması ile gerçekleĢmiĢtir. Deney elemanının temel üzerinden kesilip kayarak göçmesinin kısa duvarlarda kritik olduğu ve süneklik düzeyini olumsuz etkilediği belirlenmiĢtir. AraĢtırmada temel kiriĢi üzerinden kesilip kayarak göçmenin engellenmesi amacıyla kritik kesite dik, kısa çubuklardan oluĢan özel bir donatı türü geliĢtirilmiĢtir. GeliĢtirilen donatının kullanıldığı deney elemanlarında temel kiriĢi üzerinden kesilip kayarak göçmenin engellendiği gözlenmiĢtir.
Ġlki (1994), malzeme açısından lineer olmayan sistemlerin, tekrarlı yükler
altındaki davranıĢı incelenmiĢ ve bir bilgisayar programı yazılmıĢtır. Program ile düzlem çerçevelerin, tekrarlı yükler altındaki lineer olmayan davranıĢları belirlenmiĢ ve bir örnek düzlem çerçeve için hesap yapılmıĢtır.
Sittipunt ve Wood (1995), boĢluksuz ve bir adet pencere boĢluklu perdelerin
tersinir tekrarlanır yükler altındaki davranıĢı analitik olarak incelenmiĢlerdir. Analitik çalıĢma 1970 yılında Portland Çimento Birliği tarafından yapılmıĢ 13 adet perde
duvarın deney sonuçlarıyla karĢılaĢtırılmıĢtır. Ayrıca betonarme perdelerde karĢılaĢılan rijitlik, süneklik ve enerji tüketimi büyüklükleri bakımından istenmeyen, gövdede kesme kırılması göçme modunu ortadan kaldıracak Ģekilde gövde donatısı geliĢtirmek amacıyla ek analizler yapılmıĢtır. Analitik çalıĢmada sonlu elemanlar yönteminden yararlanılmıĢtır. Modelde beton için lineer olmayan malzeme modeli ve çelik için pekleĢmeyi içeren malzeme modeli kullanılmıĢtır. Sonlu eleman analiz modeli, bir adet boĢluk içeren ve tam dolu perdeler için yapılan deneysel araĢtırma sonuçları ile karĢılaĢtırılarak kontrol edilmiĢ, aynı model kullanılarak çeĢitli gövde donatısı tipleri için analizler yapılmıĢtır.
Frosch (1996)’ın, yaptığı deneysel çalıĢma, ön üretimli dolgu duvarın ana
detaylarını ve tasarımını kapsayan üç safhadan oluĢmaktadır. Birinci aĢamada komĢu panellerin birbirine bağlantı Ģekilleri incelenmiĢ, ikinci aĢamada ise panellerin mevcut çerçeveye bağlanması araĢtırılmıĢtır. Her iki aĢamada da minimum donatı detayına sahip yeterli birleĢim performansını elde edebilmek için çevrimsel kayma deneyleri uygulanmıĢtır. Son aĢamada ise, ön üretimli duvarla doldurulmuĢ iki katlı model numunelerin birleĢim detaylarının performansı, duvarın sınır elemanlarında kolon çekme kapasitesini sağlamak amacıyla kullanılan art germe çubuklarının performansı incelenmiĢ ve tüm sistemin davranıĢı belirlenmiĢtir. Uygulayıcılara yönelik, yerinde dökme betona alternatif olarak ön üretimli dolgu duvar sistemin tasarım ve detaylandırma ölçütleri geliĢtirmiĢtir. Yazar bu çalıĢmanın, oldukça masraflı ve zaman harcayan yerinde dökme dolgu duvar yapımına karĢı tercih edilebilir bir yöntem olduğu sonucuna varmıĢtır.
Frosch ve diğ., (1996), ön üretimli dolgu panelleri kullanarak sünek olmayan
betonarme çerçeve sistemleri güçlendirmiĢler ve deneysel olarak deprem davranıĢını araĢtırmıĢlardır. Deneysel araĢtırma üç kısımdan oluĢmuĢtur. Birinci kısımda, ön üretimli panellerin birbiri ile birleĢimi araĢtırılmıĢtır. Ġkinci kısımda, ön üretimli panellerin mevcut çerçeveye birleĢimi araĢtırılmıĢtır. Her iki aĢamada da birleĢimler için güvenilir bir detay elde edebilmek için doğrudan çevrimsel kayma deneyleri yapılmıĢtır. Üçüncü aĢama ise, oluĢturulan tüm sistemin denenmesini kapsamaktadır. Deney numunesi, ön üretimli panellerle dolgu yapılmıĢ iki katlı sünek olmayan bir çerçeve olup, tüm sistemin davranıĢı ve birleĢim detayları değerlendirilmiĢtir. ÇalıĢmanın üçüncü aĢamasında, 2/3 ölçekli sünek olmayan model çerçeve ön üretimli paneller kullanılarak güçlendirilmiĢ ve göçme yüküne kadar yüklenmiĢtir. Mevcut
çerçevenin temel eksiklikleri, yetersiz kolon kesme dayanımı, bindirme boyu ve ankraj detaylarının yetersizliği olarak sıralanabilir. Dolgu panel duvar, yanal yükler etkisi altındaki sistemi perde duvarlı bir sisteme dönüĢtürmüĢtür. Ġki katlı deney numunelerinin art germe performansı ve duvar sınır elemanlarında yeterli çekme kapasitesinin sağlanmasına çalıĢılmıĢtır. Yazarlar çalıĢma neticesinde, ön üretimli dolgu duvarlı sistemin iyi bir performans sergilediğini, yanal yüklere karĢı sünek olmayan çerçeve sistemin, sünek perde duvarlı sisteme dönüĢerek dayanım ve rijitlik karakteristiklerinin oldukça yükseldiğini gözlemlemiĢlerdir. Ayrıca, ön üretimli duvarın yerinde dökme perde duvara göre dağınık çalıĢma alanını, ekipman fazlalığını, yapım zamanını v.b. yapım aĢamasındaki zorlukları en aza indiren bir yöntem olduğu sonucuna varmıĢlardır. Sonuç olarak, ön üretimli dolgulu bu sistemin mevcut perde duvarlı yapılara alternatif olarak uygulanabilir bir yöntem olduğu gözlemlenmiĢtir.
Mehrabi ve diğ. (1996), mevcut Ģartnamelere uygun olarak dizayn edilmiĢ
betonarme çerçevelerin sismik performansı üzerine tuğla dolgu panellerin etkisini araĢtırmıĢlardır. Bunun için iki tip çerçeve göz önüne alınmıĢtır. Ġlki rüzgar, ikincisi ise kuvvetli deprem kuvvetleri etkisi altındadır. Bu amaçla, ½ ölçekli, tek katlı, tek açıklıklı çerçeve numuneleri denenmiĢtir. AraĢtırmada kullanılan parametreler; dolgu panellerin çevresindeki çerçeveye göre dayanımı, panelin cepheye oranı, düĢey yüklerin dağılımı ve yanal yük geçmiĢidir. Deneysel sonuçlar göstermiĢtir ki, dolgu panelleri, betonarme çerçevelerin performansını önemli ölçüde iyileĢtirmektedir. Bununla birlikte güçlü çerçeve ve güçlü paneli olan numuneler, yüke karĢı koyma ve enerji yutma kapasitesi açısından zayıf çerçeve ve zayıf panelli olanlardan daha iyi bir performans göstermiĢtir. Dolgulu çerçeve numuneleri tarafından taĢınan yatay yükler, boĢ çerçevenin