Blockspacing Anlaşmaları; bir havayolunun, belli bir hatta diğerinden satın
aldığı koltukları kendisininmiş gibi satabilmesi olanağı sağlar.
Computer Reservation Systems (Bilgisayar Rezervasyon Sistemleri);
havayolu hizmetlerinin pazarlanmasında, anında rezervasyon ve bilet kesim olanağı vermektedir.
Çarter Taşımacılık; havayollarının uçaklarını genellikle turizm şirketlerine
ya da başkalarına kiraya vermeleri yoluyla gerçekleşen hizmetlerdir.
Frequent Flyer Program (Sık Uçan Yolcu Programı); konusunda yapılan
anlaşmaya taraf olan taşıyıcıların herhangi biriyle seyahat eden yolcular, elde ettikleri promosyon puanlarla, yine bu havayollarında seyahat etme olanağı kazanırlar.
Grandfather Rights ; kuralına göre, havayollarına bir dönemde kullandıkları
slotları sonraki dönemde tekrar kullanma hakkı verilmektedir.
Hub and Spoke (Merkez ve Uç) Sistemi; farklı noktalardan toplanan
yolcuların, belli merkezlerden gidecekleri yerlere aktarılmasını sağlamaktadır.
IATA Clearing House (IATA Hesaplaşma Merkezi): IATA üyesi havayolu
işletmeleri arasındaki hesaplamaları merkezi bir sisteme bağlayarak, iş hacmini ve kur güçlüklerini azaltmak amacı ile kurulmuştur.
Interlining: Havayolları arasında gerçekleşen bu işbirliği sayesinde, yolcular bir
tek bilet ile yolculuklarının bir kısmını farklı havayolları ile yapabilmektedir.
Kod-paylaşım Anlaşmaları; ortak uçuş kodu kullanılarak havayollarının,
birbirlerinin uçuşlarını kendi uçuşlarıymış gibi gösterebilmelerini sağlamaktadır.
Open Skies Agreements (Açık Gökyüzü Anlaşmaları); ABD'nin 1990'lardan
bu yana gerçekleştirdiği ve 34 kadarı yürürlükte olan uluslararası ikili hava taşımacılığı anlaşmalarıdır.
Self-handling; havayollarının havaalanlarındaki bir kısım yer destek
hizmetlerini kendi olanaklarıyla karşılamasıdır.
Slot; bir havaalanında belli bir tarihte, bir uçağın hareketi için tahsis edilen veya
hazır bulunan programlı çıkış ya da varış zamanıdır.
KAYNAKÇA
ABEYRATNE, R. I. R. (2000), “Emergent Trends in Aviation Competition Laws in Europe and North America”, World Competition ,Vol. 23(1) s: 141-176. ARMANI, E. M. (1999), “Alitalia-KLM: A new trend in assesing airline alliances?”, Competition Policy Newsletter, 1999, no: 3, s: 19-22.
ASLAN, Y. (1998), Avrupa Topluluğu Rekabet Hukuku Mevzuatı, Rekabet Kurumu, Ankara.
AEA (1998), “Airline Alliances and Competition in Transatlantic Airline Markets”, www.aea.be
BELLAMY, C. ve G. D. CHILD (1993), Common Market Law of Competition, Fourth Edition, Sweet&Maxwell, London.
BLANCO, L. O. ve B. V. HOUTTE (1996), EC Competition Law in the
Transport Sector, Clarendon Press, Oxford.
CROCIONI, P. (1999), “The Lufthansa/SAS Case: Did the Commission Get the Economics Right”, E.C.L.R., Vol: 19, s: 116-123.
DEMİR, N. (1997), “Türk Sivil Havayolu Ulaştırmasında Yeniden Yapılanma ve Bölgesel Havayollarının Turizme Etkisi”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
DPT (2001), Havayolu Ulaştırması Ö.İ.K. Raporu, Ankara.
DRABBE, H. (1998), “Extension of EU Air Transport Competition Rules to Air Transport to and from the EU”, http://europa.eu.int/comm/competition/speeches EUROPEAN COMMISSION (2001), “DG Competition Consultation Paper , IATA Passenger Tariff Conferences” , http://europa.eu.int/comm/competition EUROPEAN COMMISSION, “XXVIIIth Report on Competition Policy 1998”, Brussels-Luxembourg, s: 146-147.
EUROPEAN COMMISSION, Press Release, SAS/Maersk Air, DN: IP/01/1009. EUROPEAN COMMISSION, Press Release, Olympic Airways, DN: IP/97/876. FORSYTH P. (1998), “The Gains from the Liberalisation of Air Transport, A Review of Reform”, Journal of Transport Economics and Policy, Vol. 32, s: 73-92. GARLAND G. J.(1986), “The American Deregulation Experience and the Use of Article 90 to Expedite EEC Air Transport Legislation”, ECLR, Vol.7, s: 193-232. GOH, I. (1997), European Air Transport Law and Competition, John Willey& Sons, England.
GÖNENÇ, R. ve G. NCOLETTI (2000), “Regulation,Market Structure and Performance in Air Passenger Transportation”, OECD Economics Department, www.oecd.org/eco/wp/onlinewp.htm
GREEN, R. ve I. VOGELSANG (1994), “British Airways: A Turn-Around Anticipating Privatization”, M. Bishop, J. Kay ve C. Mayer (der.), Privatization&
Economic Performance içinde, Oxford University Press, s: 89-111.
HANLON, P. (1999), Global Airlines, Butterworth-Heinemann, Oxford.
KARK, A. (1989) “Prospects for a Liberalization of the European Air Transport Industry:A Study of Commercial Air Transport Policy for the European Community”, E.C.L.R., Vol. 10, s: 377-406.
KAYIHAN, L. (2001), “Rekabet Hukuku Uygulamalarında Ortak Girişimler”, Rekabet Kurumu, (Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi), Ankara.
MIERT, K.V. (1995), “EU Competition Policy, the USA and the Air Transport Sector” http://europa.eu.int/comm/competition/speeches
MIERT, K.V. (1998), “The Transatlantic and Global Implications of European Competition Policy”, http://europa.eu.int/comm/competition/speeches
KARLSSON, K. ve J. J. CALLAGHAN (1999) “Air Transport Liberalization Comes Down to the Ground : Recent E.C. Developments in the Groundhandling Sector”, E.C.L.R., Vol. 20, s: 86-100.
KIEL INSTITUTE OF WORLD ECONOMICS (2000), “Global Strategic Alliances in Scheduled Air Transport: Implications for Competition Policy”, www.uni-kiel.de
NIEJARH, M. ve G. ABBAMONTE (1996), “Liberalization Policy and State Aid in The Air Transport Sector”, http://europa.eu.int/comm/ competition/speeches
OECD (1998), “Competition Policy and International Airport Services”, DAFFE/CLP(98)3, www.oecd.org
PITT, I.L. ve J.R. NORSWORTHY (1999), Economics of the U.S. Commercial
Airline Industry: Productivity,Technology and Deregulation, Kluwer Academic
Publishers.
POLLEY R. (2000), “Defense Strategies of National Carriers”, Fordham
International Law Journal, Vol.23, s: 170-208.
PONS, J.F. (1999), “Global Airline Industry Competition and Service Adequacy in an Open Market Environment”, Chicago Beyond Open Skies Conference, http://europa.eu.int/comm/competition/speeches
RENATO, G.F.J. (1998), “Competition and Trade in Services: The Airlines’ Global Alliances”, The World Economy, V.21, No. 8 , s: 1095-1108.
STASINOPOULOS, D. (1992), “The Second Aviation Package of the European Community”, Journal of Transport Economics and Policy, Vol. 26, s: 83-87. STRAGIER, J. (1999), “Current issues arising with airline alliances”, European Air Law Association, 11th Annual Conference,
http://europa.eu.int/comm/competition/speeches
STRIVENS, R. ve E. WEIGHTMAN (1989), “The Air Transport Sector and the EEC Competition Rules in the Light of the Ahmed Saeed Case”, E.C.L.R., Vol. 10, s: 557-567.
VOORDE, E. (1992), “European air transport after 1992: deregulation or re-regulation ?”, The Antitrust Bulletin, Vol. 37, s: 507-528.
WARREN T ve C. FINDLAY (1998), “Competition Policy and International Trade in Air Transport and Telecommunications Services”, The World Economy, V. 21, No. 4, s: 445-456.
THY’nin, İsrail Hava Yolları, Ürdün Krallığı Hava Yolları ve Mısır Hava Yolları ile imzaladığı havuz anlaşmalarına bireysel muafiyet verilmesi,13.2.2001 tarih ve 01-08/73-21 sayılı Rekabet Kurulu Kararı.
Davalar
British Midland v. Aer Lingus , Commission Decision, OJ 1992 L096/34 KLM/Alitalia (1999),Case No: COMP/J.V.19, Celex No: 399J0019 Lufthansa/SAS, Comission Decision, 96/180, 1996, OJ L54/28
Yasal Düzenlemeler
Council Regulation (EEC) No 3975/87 of 14 December 1987 laying down the procedure for the application of the rules on competition to undertakings in the air transport sector OJ L 374 31.12.1987 p. 1
Council Regulation (EEC) No 3976/87 of 14 December 1987 on the application of Article 85 (3) of the Treaty to certain categories of agreements and concerted practices in the air transport sector OJ,L374,31.12.1987, p. 9
Commission Regulation (EEC) No 1617/93 of 25 June 1993 on the application of Article 85 (3) of the Treaty to certain categories of agreements and concerted practices concerning joint planning and coordination of schedules, joint operations, consultations on passenger and cargo tariffs on scheduled air services and slot allocation at airports OJ,L155,26.06.1993, p. 18
Commission Regulation 1523/96, OJ (1996) L190/11
Council Regulation (EEC) No 95/93 of 18 January 1993 on common rules for the allocation of slots at Community airports, OJ L 014 22.01.1993 p. 1
Council Directive 96/67/EC of 15 October 1996 on access to the groundhandling market at Community airports, OJ L 272 25.10.1996 p. 36
Council Regulation (EEC) No 2299/89 of 24 July 1989 on a code of conduct for computerized reservation systems OJ L 220 29.07.1989 p. 1
Council Regulation 3652/93, OJ (1993) L 333/37
Proposal for a regulation of the European Parliament and of the Council amending Council Regulation (EEC) No 95/93, Brussels, 20.6.2001, 2001/0140(COD)
14.10.1983 tarih ve 2920 sayılı Sivil Havacılık Kanunu, www.ubak.gov.tr Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği, SHY-6A, www.ubak.gov.tr