Bu teoriye göre kalın ve ince filamentler boylarında bir değişiklik olmaksızın birbirlerine doğru kayarlar ve bu kayma hareketi kas liflerinin boyunun kısalmasına veya uzamasına neden olur.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
İzotonik kasılmada ince aktin miyofilamentleri miyozin filamentlerine
doğru akar ve A bandının içine doğru hareket eder.
Böylece Z bantları sarkomerin ortasına doğru çekilirler.
Aktin filamentleri sarkomerin merkezinde birbirleriyle temasa geçtiğinde H bölgesi kaybolur.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Kasılmadaki en önemli yapısal değişiklik I bandının boyunun
kısalmasıdır. A bandının boyunda ise değişiklik olmaz.
Bu durumda aslında sadece sarkomerin boyu kısalmaktadır
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
İzometrik kasılma sırasında ise kas lifinin boyu değişmez. I ve A bantlarının da boyları sabit kalır ve bu şekilde kuvvet oluşturulur.
Eksentrik kasılmada ise kas boyu uzar ve A bantlarının uzunluğu artarken kuvvet üretilir.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Kayan filamentler teorisi şu şekilde açıklanabilir;
Dinlenme sırasında miyozin filamentlerinin çapraz köprüleri aktin
filamentlerine doğru uzanır ancak temas etmez.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Dinlenme halindeki bu bileşime Yüklenmemiş ATP-çapraz köprü
bileşimi denir.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Ca++ iyonlarının SR’den sarkopilazma içine bırakılması için sinir
uyarısı gerekir.
Bir motor sinirden çıkan sinir uyarısı nöromusküler kavşakta, kas hücresine ulaştığında Asetilkolin (Ach) denilen nörotransmitter serbest bırakılır.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Asetilkolin Ach molekülleri motor son plaktaki sinaptik veziküllerin
içindedir.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Sonra hücrelerin yüzeyinde bulunan asetilkolin reseptörlerine
bağlanırlar. Bu da hücre zarını sodyum iyonlarına karşı geçirgen
yapar.
Böylece kas lifinde aksiyon potansiyeli başlar ve kas lifi
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Sonra bu uyarılar, SR içindeki T-t yardımıyla kas lifi boyunca hızlı
bir şekilde yayılır.
Yolları üzerinde bulunan SR veziküllerindeki Ca++’nın serbest
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Serbest kalan Ca++ iyonları aktin filamentleri üzerindeki troponin
moleküllerine bağlanırlar.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Aniden ve bilinmeyen bir şekilde yüklenmemiş ATP-çapraz köprü
bileşimi yüklenmiş ATP-çapraz köprü bileşenine dönüşür.
Tüm bu olaylar aktin-miyozin filamentlerinin birleşmesiyle
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Akto-miyozin oluşumu, miyozin filamentinin üzerinde bulunan
miyozin ATPaz enzimini aktive eder.
Miyozin ATPaz, ATP’nin parçalanarak büyük miktarda enerji açığa
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Bu sırada açığa çıkan enerji çapraz köprülerin, aktin
filamentlerinin miyozin filamentleri üzerinden sarkomer
merkezine doğru kaymasını sağlar.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Bir saniyelik bir kasılma sırasında bir miyozin çapraz köprüsü,
aktin filamentinin aktif kısmı ile yüzlerce kez birleşip ayrılabilir.
Bunu yapabilmek için miyozin çapraz köprüsünün yeniden
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Yeniden yüklenmenin gerçekleşebilmesi için ilk adım, aktin ve
miyozin çapraz köprüleri arasındaki bağlantının koparılmasıdır.
Bu bağlantı miyozin çapraz köprüsünün yeni bir ATP molekülü ile
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Yeni bir ATP yüklendikten sonra, miyozin çapraz köprüsüyle aktin
filamentinin aktif kısmı arasındaki bağlantı bozulur, miyozin çapraz köprüsü aktinden kurtulur.
Böylece hem çapraz köprü hem de aktinin aktif kısmı yeni bir
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Kası uyaran motor sinir üzerindeki sinir uyarıları durunca;
Ca++ iyonları troponin ve tropomiyozinden ayrılır ve SR’nin dış
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Ca++ iyonlarının ortadan kalkması miyozin çapraz köprüsü
bileşimlerinin, aktinin aktif kısmı ile bağlanmasını engeller.
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Kas flamentleri normal pozisyonlarına dönerler ve kas gevşer.
Gevşeme işlemi için de enerji kullanılmaktadır. Bu da ATP’den
Kas – İskelet kaslarında kasılma – Kayan
flamentler teorisi
Ancak depo ATP’ler birkaç saniye içerisinde tükenir.
Kas hücreleri kreatin fosfat içerirler. Bunlar depoladıkları enerjiyi