ÖZET
Çalışmamızda, obez bireylerin kalça, diz ve ayak bileği eklemlerinin hareket genişliklerini elektronik dijital inklinometre cihazını kullanarak bulmak ve bu değerleri obez olmayan bireylerin eklem hareket genişlikleriyle karşılaştırmak amaçlandı. Çalışmamıza 40 obez (20 erkek, 20 kadın) ve 40 normal birey (20 erkek, 20 kadın) katıldı. Bireylerin vücut ağırlığı 0.1 kg duyarlılığındaki taşınabilen dijital tartı kullanılarak ölçüldü. Boy uzunluğu ölçümü ise duvara yapıştırılan mezura yardımıyla gerçekleştirildi. Katılımcıların obez olup olmadıkları vücut kitle indeksi değerine göre tespit edildi. Vücut kitle indeksi ≥ 30 kg/m2 olanlar obez, vücut kitle indeksi 18.5-24.9 kg/m2 olanlar da normal vücut ağırlığındaki bireyler olarak değerlendirildi. Kalça, diz ve ayak bileğinin hareket genişlikleri Cybex elektronik dijital inklinometre cihazı kullanılarak ölçüldü. Elde edilen verilere göre obez erkeklerin ölçülecek tarafta kalça ve diz fleksiyondayken, sol taraf kalça abduksiyonları normal vücut ağırlığındaki erkeklere göre daha az bulunmuştur (sol: 56.8±5.5, 59.8±2.6; p<0.05). Obez erkeklerin her iki kalça ve diz fleksiyondayken yaptıkları kalça adduksiyonları, sağ ve sol tarafta sırasıyla 27.5±2.6 ve 27.4±2.6 olarak belirlenmiştir. Normal vücut ağırlığındaki erkeklerin değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 31.2±2.3 ve 30.8±2.7’dir. Ölçüm yapılacak taraftaki kalça ve diz fleksiyondayken yapılan kalça adduksiyonunda obez erkeklerin değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 26.0±2.5 ve 27.4±1.9’dur. Normal vücut
ağırlığındaki erkeklerin değerleri sağ ve sol tarafta 30.5±3.7 ve 30.8±3.5 olarak belirlenmiştir. Obez erkeklerin yan yatış pozisyonunda yaptıkları kalça adduksiyon değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 21.3±3.5 ve 21.5±3.5 olarak tespit edilmiştir. Normal erkeklerin değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 28.6±2.5 ve 28.3±2.9’dur. Obez erkeklerin ayakta duruş pozisyonundayken yaptıkları kalça adduksiyonundaki ölçüm değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 17.7±2.7 ve 17.3±3.0 olarak bulunmuştur. Normal erkeklerin ölçüm değerleri 26.0±3.0 ve 26.5±3.6’dır. Buna göre, 4 farklı adduksiyon ölçüm pozisyonunda kalça adduksiyon değerleri arasındaki fark her iki tarafta anlamlıdır (p<0.05). Obez erkeklerin kalça fleksiyonları sağ ve sol tarafta sırasıyla 106.8±11.5 ve 106.5±12.0 olarak bulunmuştur. Normal ağırlıktaki erkekler için bu değerler sırasıyla 120.4±4.7 ve 120.4±2.9’dur. Obez erkeklerin kalça ekstensiyonları sağ ve sol tarafta sırasıyla 27.6±2.8 ve 26.6±2.7’dir. Normal erkekler için bu değerler sırasıyla 31.1±2.0 ve 30.6±2.5 olarak bulunmuştur. Obez erkeklerin kalça eksternal rotasyonları sağ ve sol tarafta sırasıyla 43.8±2.6 ve 43.7±3.3’dür. Normal ağırlıktaki erkeklerde ölçüm sonuçları sırasıyla 45.9±3.1 ve 46.1±2.4 olarak belirlenmiştir. Obez erkeklerin kalça fleksiyon, ekstensiyon ve eksternal rotasyonları sağ ve sol tarafta normal vücut ağırlığındaki erkeklere göre daha az bulunmuştur (p<0.05). Bununla beraber, obez erkeklerin her iki taraftaki diz fleksiyonlarının normal vücut ağırlığındaki erkeklere göre daha az gerçekleştiği belirlenmiştir (sağ: 116.2±7.1, 129.9±4.0; sol: 116.2±7.4, 130.0±4.3. p<0.05). Elde edilen verilere göre obez kadınların her iki tarafta kalça ve diz fleksiyondayken yaptıkları kalça abduksiyonları normal vücut ağırlığındaki kadınlara göre daha az bulunmuştur (sağ: 48.9±5.7, 54.1±2.6; sol: 48.7±6.2, 53.3±2.6. p<0.05). Obez kadınların ölçülecek tarafta kalça ve diz fleksiyondayken yaptıkları kalça abduksiyonları normal vücut ağırlığındaki kadınlara göre daha az bulunmuştur (sağ: 51.2±8.1, 59.8±3.8; sol: 51.8±8.3, 60.7±4.1. p<0.05). Obez kadınların her iki kalça ve diz fleksiyondayken yaptıkları kalça adduksiyonları, sağ ve sol tarafta sırasıyla 27.5±3.4 ve 27.8±3.1 olarak bulunmuştur. Normal vücut ağırlığındaki kadınların değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 32.7±4.1 ve 32.3±3.6’dır. Ölçüm yapılacak taraftaki kalça ve diz fleksiyondayken yapılan kalça adduksiyonunda obez kadınların değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 23.7±4.2 ve 24.3±3.9’dur. Normal vücut ağırlığındaki kadınların değerleri sağ ve sol tarafta 31.2±2.5 ve 31.6±1.8 olarak belirlenmiştir. Obez kadınların yan yatış pozisyonunda yaptıkları kalça adduksiyon değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 17.7±5.3 ve 17.9±4.9 olarak tespit edilmiştir. Normal kadınların değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 29.5±2.5 ve 30.3±2.9’dur. Obez kadınların ayakta duruş pozisyonundayken yaptıkları kalça adduksiyonundaki ölçüm değerleri sağ ve sol tarafta sırasıyla 12.6±4.4 ve 13.2±4.0 olarak bulunmuştur. Normal kadınların ölçüm değerleri
27.2±2.1 ve 27.9±2.4’dür. Buna göre, 4 farklı ölçüm pozisyonunda kalça adduksiyon değerleri arasındaki fark her iki tarafta anlamlıdır (p<0.05). Obez kadınların kalça fleksiyonları sağ ve sol tarafta sırasıyla 98.1±13.5 ve 98.0±14.4 olarak bulunmuştur. Normal ağırlıktaki kadınlar için bu değerler sırasıyla 121.6±3.4 ve 121.5±3.7’dir. Obez kadınların diz fleksiyondayken yaptıkları kalça ekstensiyonları sağ ve sol tarafta sırasıyla 25.5±5.7 ve 25.5±5.2’dir. Normal kadınlar için bu değerler sırasıyla 29.1±2.4 ve 30.0±2.2 olarak bulunmuştur. Obez kadınların diz fleksiyonları sağ ve solda sırasıyla 116.6±6.6 ve 117.1±6.7’dir. Normal kadınlarda ise bu değerer sırasıyla 129.3±4.2 ve129.0±4.3’dür. Bu sonuçlara göre obez kadınların kalça fleksiyon, diz fleksiyondayken yapılan kalça ekstensiyon ve diz fleksiyonları normal kadınlara göre her iki tarafta daha azdır (p<0.05). Bununla beraber, obez kadınların sol ayak bileği inversyonlarının normal vücut ağırlığındaki kadınlara göre daha az olduğu görülmüştür (sol: 29.0±2.4, 31.8±3.3; p<0.05).
Sonuç olarak; kadınlarda ve erkeklerde, artmış vücut kitle indeksinin kalça eklemi fleksiyon, ekstensiyon, abduksiyon ve adduksiyonları ile diz eklemi fleksiyonlarını kısıtladığı tespit edilmiştir.
Anahtar kelimeler: Obezite, vücut kitle indeksi, hareket açıklığı ölçümü, inklinometre