Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun Görev ve Yetkileri

“KGK’nın görev ve yetkileri aşağıdaki gibidir;

- Tabi oldukları kanunlar gereği defter tutmakla yükümlü olanlara ait finansal

tabloların; ihtiyaca uygunluğunu, şeffaflığını, güvenilirliğini, anlaşılabilirliğini, karşılaştırılabilirliğini ve tutarlılığını sağlamak amacıyla uluslararası standartlara

uyumlu Türkiye muhasebe standartları oluşturmak yayınlamak,

- Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulamasına yönelik ikincil düzenlemeleri

yapmak ve gerekli kararları almak, bu konuda kendi alanları itibarıyla

düzenleme yetkisi bulunan kurum ve kuruluşların yapacakları düzenlemeler hakkında onay vermek,

- Finansal tabloların; işletmelerin finansal durumu, performansını ve nakit

akışlarını Türkiye Muhasebe Standartları doğrultusunda gerçeğe uygun olarak sunumunu, kullanıcıların ihtiyaçlarına uygunluğunu, güvenilirliğini, şeffaflığını, karşılaştırılabilirliğini ve anlaşılabilirliğini sağlamak amacıyla, kamu yararını da gözetmek suretiyle, bilgi sistemleri denetimi dahil, uluslar arası standartlara uyumlu ulusal denetim standartlarını oluşturmak ve yayınlamak,

- Bağımsız denetçiler ve bağımsız denetim kuruluşlarının kuruluş şartlarını ve

çalışma esaslarını belirlemek, bu şartları taşıyan kuruluşları ve bağımsız denetim yapacak meslek mensuplarını yetkilendirerek listeler halinde ilan etmek ve bunları oluşturacağı resmi sicile kaydederek kurumun internet sitesinde kamuoyunun erişimine sürekli olarak açık tutmak,

- Bağımsız denetçiler ve bağımsız denetim kuruluşlarının faaliyetleri ile denetim

çalışmalarının Kurumca yayınlanan standart ve düzenlemelere uyumunu gözetlemek ve denetlemek,

- İnceleme ve denetimler sonucunda aykırılıkları saptanan bağımsız denetçiler ve

bağımsız denetim kuruluşlarının faaliyet izinlerini askıya almak veya iptal etmek,

- Bağımsız denetim yapacak meslek mensuplarına yönelik sınav, yetkilendirme ve

tescil yapmak, disiplin ve soruşturma işlemlerini yürütmek, sürekli eğitim

standartları ile mesleki etik kurallarını belirlemek, bunlara yönelik olarak kalite güvence sistemini oluşturmak ve bu alanlardaki eksikliklerin düzeltilmesi için

gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak,

- Yabancı ülkelerin Kurulun görev alanıyla ilgili konularda yetkili birimleriyle

işbirliği yapmak, mütekabiliyet esasına göre Türkiye’de bağımsız denetim yapmasına yetki verilen yabancı ülke denetim kuruluşları ve denetçilerini listeler

halinde ilan etmek ve bunları oluşturacağı resmi sicile kaydederek Kurumun

resmi internet sitesinde kamuoyunun erişimine sürekli olarak açık tutmak,

- Denetimin bağımsızlığının ve tarafsızlığının sağlanmasına, denetime olan güven

ile denetimin kalitesinin arttırılmasına yönelik düzenlemeler yapmak ve gerekli tedbirleri almak,

- Düzenlemek ve denetlemekle görevli olduğu alanla ilgili ikincil düzenlemeleri yapmak ve bu konularda gerekli tedbirleri almak,

- Görev alanıyla ilgili uluslararası uygulama ve gelişmeleri izlemek, Uluslararası

Muhasebe Standartları Kurulu ve uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu ile muhasebe ve denetim alanında çalışmalar yapan diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak, lisans ve telif anlaşmaları yapmak ve gerektiğinde bu kuruluşlara üye olmak,

- Muhasebe standartları ve denetim standartlarının benimsenmesi ve uygulanması

ile görev alanıyla ilgili konularda kamu bilincinin yerleştirilmesine yönelik olarak toplantı, konferans ve benzeri etkinlikler ile gerekli yayınlarda bulunmak, - Kurumun ana stratejisini, performans ölçütlerini, amaç ve hedeflerini, hizmet

kalite standartlarını belirlemek, insan kaynakları ve çalışma politikalarını oluşturmak, Kurumun hizmet birimleri ve bunların görevleri hakkında öneride bulunmak,

- Kurumun ana stratejisi ile amaç ve hedeflerine uygun olarak hazırlanan

bütçesini görüşmek ve karara bağlamak,

- Kurumun performansını ve mali durumunu gösteren raporları onaylamak

- Çalışma ve danışma komisyonlarının üyelerini belirlemektir.”41

Ayrıca KGK’ na 6102 sayılı TTK’ nın 88. Maddesi ile aşağıdaki yetkiler verilmiştir.

- Defter tutma yükümlülüğü bulunan gerçek ve tüzel kişilerin münferit ve

konsolide finansal tablolarını düzenlerken KGK’ tarafından yayınlanan TMS ve kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara uymak ve uygulamak zorundadır.

- Standart düzenlemeleri uygulamada birliği sağlamak ve finansal tablolara

milletlerarası pazarlarda geçerlik kazandırmak amacıyla, uluslararası standartlara uyumlu olacak şekilde sadece KGK tarafından yapılır.

- KGK değişik işletme büyüklükleri, sektörler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar

için özel ve istisnai standartlar koymaya ve farklı düzenlemeler yapmaya yetkilidir. Bu düzenlemeler TMS cüz’ü addolunur.

41 _{29.06.2011 Tarih, 660 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname.}

30

1.4.10.2 6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunun (TTK)’ nın Getirdiği Yenilikler Ticari hayatın geleceği ile ilgili önemli bir adım olan 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) 5 yıldan fazla süren yasalaşma süreci sonunda 13.01.2011 tarihinde

T.B.M.M.’ de kabul edilerek 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yeni TTK’nın

ticari defterlerin tutulması ile ilgili 65. Maddesinin 4. Fıkrası “Defterler ve gerekli diğer kayıtlar, olgu ve işlemleri saptayan belgelerin dosyalanması şeklinde veya veri taşıyıcıları aracılığıyla tutulabilir; şu şartla ki muhasebenin tutuluş biçimleri ve bu konuda uygulanan yöntemler Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olmalıdır” şeklinde yasalaşmıştır.

Oldukça geniş bir kesimi kapsamasıyla heyecan yaratan TMS’lere uygun muhasebe zorunluluğu, 26.06.2012 tarihli 6335 sayılı kanun ile TTK’nın 65.maddenin 4. fıkrasındaki “şu şartla ki muhasebenin tutuluş biçimleri ve bu konuda uygulanan yöntemler Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olmalıdır” ibaresinin çıkarılması ile kaldırılmıştır.

Bu defa aynı kanunun 18. Maddesi ile TTK’nın şirketlerin denetimi ile ilgili 397. Maddesi değiştirilerek, sadece Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek şirketlerin TTK’nın

398. Maddesinde belirtildiği şekilde, şirketin ve topluluğun finansal tabloları ile

yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu ile envanterin ve muhasebenin Türkiye Denetim Standartları’na göre bağımsız denetime tabi olacağı hüküm altına alınmıştır.

Bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin belirlenmesine dair Bakanlar Kurulu

kararında denetim uygulamasının TMS’lerde yer alan hükümlere göre uygulama yapılacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak KGK’da 17.11.2012 tarihinde yayınladığı Türkiye Muhasebe

Standartlarının Uygulama Kapsamının Belirlenmesine İlişkin Karar ile münferit ve

konsolide finansal tablolarını hazırlarken TMS’yi uygulaması gereken şirketler

belirlenmiştir. Bu şirketler aşağıdaki gibidir.

a) Kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar, (Halka açık şirketler, bankalar, sigorta

reasürans ve emeklilik şirketleri, faktöring şirketleri, finansal kiralama şirketleri, finansman şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonları, ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları ile faaliyet alanları işlem hacimleri, istihdam

ettikleri çalışan sayısı ve benzeri ölçülere göre önemli ölçüde kamuyu

ilgilendirdiği için KGK tarafından bu kapsamda sayılan şirketler)

b) Bakanlar kurulu kararıyla bağımsız denetime tabi olacak şirketler,

c) TTK 1534 maddesinin 2. Fıkrasında sayılan şirketler (Bankalar ve bağlı

ortaklıkları, Bireysel emeklilik şirketleri, sigorta ve reasürans şirketleri, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, ihraç ettikleri sermaye piyasası araçları borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasada işlem gören şirketler).

Böylelikle TTK ilk yasalaştığında tüm şirketleri kapsayan TMS’lere uygun finansal tablo hazırlama zorunluluğu sadece KGK Kurumu tarafından belirlenen şirketlere

zorunlu hale getirilerek kapsam daraltılmıştır. Kapsama girmeyen şirketler için

yürürlükteki mevzuatın uygulanmasına devam edilecektir.

“Bakanlar Kurulu Kararından belirlenen kriterlere göre 2.500 civarında şirketin

bağımsız denetime tabi olacağı, bağlı ortaklıklar ve iştirakler de dikkate alındığında, bu sayının bir miktar daha artabileceği değerlendirilmektedir. İlgili AB direktifi KOBİ’den büyük işletmelerin denetimini öngörmektedir. 2012 yılı verilerine göre ülkemizde KOBİ yönetmeliğinde belirtilen kriterlerden büyük şirket sayısı 7.300 civarında olup, bunların yaklaşık 2.500’ü bağımsız denetim kapsamına alınmış olmaktadır. Denetim

kapsamına alınan şirketlerin ekonomik büyüklüğü ise, aktif toplamları dikkate

alındığında, denetime tabi olacak şirketlerin aktif toplamı, KOBİ’den büyük şirketlerin aktif toplamlarının %88’ini, Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin aktif toplamının ise %

68’ni oluşturmaktadır.”42

1.4.10.3 Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesi Usul ve Esasları