Kıyamet Günüyle İlgili Tehdit

Kıyamet kelimesi sözlükte “dikilmek, ayağa kalkmak, durmak ve canlıların Allah huzurunda saygıyla duracakları gün” manalarına gelir. Terim olarak ise, “Yüce Allah’ın ezelde takdir ettiği zaman gelince, dünyadaki bütün canlıların ölmeleri, sonra bütün ölmüşlerin Allah tarafından diriltilmeleri, mahşer yerinde toplanmaları, hesaba çekilmeleri ve dünyadaki işlerinin karşılıklarının verilmesidir.” 653

Kur’ân’da kıyamet manasına gelen başka kelimeler de mevcuttur. Bunlardan “yevmü’l-kıyamet” 70, “ahiret” 26, “ğaşiye” 2, “saat” 42, “hakka” 2, “karia” 4, kulakları sağır eden gürültü manasına gelen “sahha” 1, dönülüp gidilecek yer manasına gelen “me’ad” 1, herkesi ve her şeyi kuşatacak büyük felaket manasına gelen “vakı’a”

1 yerde olmak üzere toplam 150 ayrı yerde geçer. 654

Tüm insanlar kıyametin ansızın geleceği için hazırlık yapmadıkları zaman duyacakları pişmanlıkla tehdit edilmişlerdir. A’râf sûresinde kıyamet günüyle ilgili tehdit içeren 1 tane âyet bulunmaktadır.

653 _{F. Karaman vd., Dini Kavramlar Sözlüğü, s. 378.} 654_{F. Karaman vd., Dini Kavramlar Sözlüğü, s. 378.}

A’râf 7/187. Âyet “

ي ِف ْتَلُقَث َوُه َّلَِإ اَهِتْق َوِل اَهيِ لَجُي َلَ يِ ب َر َدْن ِع اَهُمْلِع اَمَّنِإ ْلُق اَهاَس ْرُم َناَّيَأ ِةَعاَّسلا ِنَع َكَنوُلَأْسَي

َّنَأَك َكَنوُلَأْسَي ًةَتْغَب َّلَِإ ْمُكيِتْأَت َلَ ِض ْرَ ْلْا َو ِتا َواَمَّسلا

َلَو ِ َّاللَّ َدْنِع اَهُمْلِع اَمَّنِإ ْلُق اَهْنَع يِفَُح َك

َرَثْكَأ َّنِك

َنوُمَلْعََي َلَ ِساَّنلا

“Ne zaman gelip çatacak?” diye sana kıyamet saatini sorarlar. De ki: “Onun hakkındaki bilgi sadece Rabbimin katındadır. Vakti geldiğinde onu açıklayacak olan ancak Allah’tır. O, göklere de yere de ağır gelecektir! Sizi ansızın yakalayacaktır!” Sanki sen onu biliyormuşsun gibi sana soruyorlar. De ki: “Onun bilgisi Allah katındadır, fakat insanların çoğu bunu bilmezler.”655

Tehdit eden: Yüce Allah’tır.

Tehdit edilen: Tüm insanlar.

Tehdit gerekçesi: O gün için hazırlık yapılmaması, ömrün gaflet içinde geçirilmesi. Ne ile tehdit edildikleri: Kıyamet gününün ansızın geleceği.

Tehdit şekli: Mana.

Rivâyete göre Yahudilerden bazıları Hz. Peygamber’e kıyametin saatini sormuşlar ve bilirse iman edeceklerini söylemişler ama belli bir vakit söylese de iman etmemekte kararlıymışlar. Bir başka rivâyette ise Kureyş’ten bazıları gelip kıyametin saatini sormuşlardır. Bunun üzerine bu âyet inmiştir. Kıyamet gününün ağırlığı yerin ve göğün ağırlığının hepsinin ağırlığının dışında ve dayanılmaz durumda olacaktır, onun koptuğu esnadaki korkuya ne yer ne gök ehli ne yeryüzünde bulunan canlılar dayanabilecektir. Kıyametin vaktini belirleme işi, ağır ve güç bir mesele olduğundan, bunu Allah’tan başka bilen yoktur.656 _{“Saat”ten gaye, kıyamettir. Kıyamete saat}

denilmesinin nedeni, birdenbire ortaya çıkacağından, hesabının hızlı olmasından, ne

655_{A’râf 7/187.}

kadar uzun olsa da Allah katında bir saat gibi olmasıdır. Kıyamet gafilken aniden başa gelecektir.657

Muhakkik âlimler şöyle demişlerdir: “Kıyametin insanlara gizli bırakılmasının nedeni şudur: “Kullar, kıyametin ne vakit kopacağını bilmedikleri vakit, bu konuda devamlı olarak tedbir alarak davranırlar. Böylelikle bu konu onları daha fazla itaatte bulunmaya sevkederek günahtan da o oranda engellemiş olur.” Bazı âlimler de şöyle söylemişlerdir: “Kıyamet günü, kalplere çok ağır gelecek bir gündür. Çünkü canlılar bu günden sonra, öldükten sonra dirilmeye, hesaba ve suale doğru gideceklerini bilmektedirler. Böyle bir günde Allah’a karşı duyulan korku, son derece dehşetli olmaktadır.658

O, kıyametin saati bilgisini kendisine saklamıştır, onu ne Allah’ın yakınındaki melekler, ne de peygamberler bilebilir. Onun gizliliği meydana gelinceye kadar sürer. O, kıyamet hadisesi, şiddetinden dolayı yer ve göklere, oradaki insanlara, cin ve meleklere ağır gelecektir. Bunun ile sanki onun gizli olmasındaki ilme işaret edilmiştir. Diğer bir manaya göre kıyamet yerin ve göklerin kendisine ağır gelecektir, çünkü o günle onların biçim ve durumları değişecektir. O ansızın gelecektir. Beklenilmeyen bir anda gafilken meydana gelecektir.659

Bu kutsal âyetler tevhid, nübüvvet, kaza ile kadere ait âyetlerin takibinde kıyamet gününe, gaybi işlere dair bilgiler vererek beşeriyetin uyanık davranmasının lüzumunu göstermektedir. Kıyamet vaktinin bilinmemesi, beşerin uyanık bulunup bir gün evvel gelmesinden endişe ederek ibadet ve itaate düşkün olmaları için vesiledir. Herkesin gaflete daldığı, çeşitli işlerle meşgulken aniden kıyamet kopar ve kaybedilmiş hiçbir şeyi talafi için zaman bulamaz. İnanan insanın görevi öyle bir günün meydana geleceğini bilerek o gün için hazırlık yapmak, zamanını gereksiz yere harcamaktan

sakınmaktır. Çünkü sonunda pişmanlığın faydası olmaz.660

657_{Beydâvî, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl (Muhtasar Beydâvî Tefsiri), II, 108-109.} 658_{Râzî, Tefsîr-i Kebîr Mefâtîhu’l Gayb, XI, 187.}

659_{Taberi, Câmiu’l Beyân, IV, 160-161; İbn Acîbe, Bahrü’l Medîd fi Tefsîr’il-Kur’âni’l-Mecîd, III, 513-514.} 660_{Bilmen, Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Meali Âlisi ve Tefsîri, II, 1134-1135.}

Cenâb-ı Allah’ın onun ortaya çıkacağı vakti gizli tutmasının nedeni, mükelleflerin tüm zamanlarda tevbe ve ibadete koşmasıdır. Eğer kıyametin vakti bilinmiş olsaydı, insanlar sürekli tedbirli olmayıp ona karşı tedbirde noksan olurlardı. Bu sebepten Kadir gecesi de gizli kalmıştır. Böylelikle mükelleflerin, tüm Ramazan ayındaki gecelerde

ibadetle meşgul olmaları sağlanmıştır.661 _{Fahreddin Razî bu konuda şöyle demektedir:}

Kıyametin kullara (insanlara) gizli bırakılmasının nedeni şudur: Kullar onun ne vakit kopacağını bilmedikleri vakit ondan sakınırlar. Bu hal itaate sevkeder, masiyette daha caydırıcı olur.662 _{Kuşkusuz ki kıyamet vakti bir gaybdir. Allah’ın kendi bilgisinde}

kalmasını istediği, yaratıklarından kimseyi ona muttali kılmadığı gayb dünyasından

bir parçadır.663_{Kıyamet günü gelmeden ona hazırlanmak gerekir. Çünkü geldikten}

sonra sakınmanın bir faydası olmaz. Vakit genişken, ömür baki iken ona hazırlanmak gerekir, sonraki tedbirlerin faydası olmaz. Onun ne vakit geleceği bilinmediği için o

anı gözetleyip çabuk davranmak gerekir.664

Cenâb-ı Allah, o günün bilgisini kendisine saklamıştır ve bu günle tüm insanları korkutmaktadır. Kıyamet günü, çok dehşetli bir gündür. İnsanlar gaflet halindeyken aniden kopacaktır. Bu günün gayb bilgisi olmasının nedeni, insanların tedbirli davranmasını sağlamaktır. İnsana düşen vazife, o gün gelmeden o güne hazırlık yapıp zamanımızı güzel ameller işlemekle geçirmektir. Zira son pişmanlığın faydası olmamaktadır.