Joseph Nye’a Göre Yumuşak Gücün Kaynakları

Joseph Nye, Yumuşak Güç adlı kitabında bir ülkenin yumuşak gücünün kaynaklarını şu şekilde sıralar;

· Başkalarına çekici geldiği yerlerde kültür,

· Yurt içinde ve yurt dışında onlara göre yaşandığında siyasi değerler, · Meşru ve ahlaki olarak otoriter göründüğünde dış politikalar.

Kültür, bir toplum için anlamı olan değerlerin ve uygulamaların bütünüdür. Bir ülkenin kültürü, evrensel değerler içerdiğinde ve politikaları başkalarının da paylaştığı değerlere ve çıkarlara hizmet ettiğinde, yarattığı sorumluluk ve çekicilik ilişkileri sebebiyse, istediği sonuçları elde etme olasılığını artırır. Dar görüşlü değerlerin ve sınırlı kültürlerin yumuşak güç yaratması zordur. Her yıl Amerikan Üniversitelerinde okuyan ve ülkelerine dönen yüz binlerce öğrenci fazla yabancı öğrenci ya da girişimci ABD tecrübesinden gelen fikirleri kendi ülkelerine ihraç etmektedirler. Yurt içi ve yurt

137 _{Nye, s.18-19} 138

70

dışındaki hükümet politikaları da diğer bir potansiyel güç kaynağıdır. Ancak yumuşak güç, sert güç kadar hükümetin insiyatifinde değildir.139

Bilgi çağını yaşadığımızdan güç özellikle gelişmiş demokrasilerde daha soyuttur ve zorlayıcı nitelikte değildir. Ancak dünyanın tamamında demokrasi dengesi eşit olmadığından askeri, ekonomik, yumuşak anlamda gücün tüm kaynakları farklı ilişkilerde, farklı derecelerde durumla ilgisini sürdürebilmektedir. Küresel bilgi çağında yumuşak gücün nispi önemi artacaktır. Bilgi çağında daha da önemli hale gelen yumuşak güç sadece resmi hükümet icraatlarının bir sonucu olmaktan çok, aynı zamanda kısmi olarak sosyal ve ekonomik bir yan üründür.140

Tablo 12 Güç ve Kaynakları

GÜÇ Davranışlar Temel Hükümet

Araçlar Politikaları

Zorlayıcı diplomasi

Zorlama Tehdit diplomasi

Askeri Caydırma Kuvvet Savaş

Koruma İttifak

Teşvik Para verme Yardım

Ekonomi Zorlama Yatırım Rüşvet

Yardım

Hayranlık Değerler Kamu

uyandırma Kültür diplomasisi

Yumuşak Gündem Politikalar İkili ve çok

yaratma Kurumlar taraflı diplomasi

KAYNAK: Joseph Nye, Yumuşak Güç, s.37

Joseph Nye’a göre asıl olan zeki güçtür. Zeki güç ise sert gücü ve yumuşak gücü nasıl birleştireceğini bilmektir. Ayrıca hangi mesajların yollandığı, ne şartlar

139 _{Nye, s.20-26} 140

71

altında, kim tarafından alındığı ve istenilen sonuçlara nasıl etki ettiği temel problemi oluşturmaktadır.

Ancak Nye’ın ortaya koyduğu bu “yumuşak” kavram elbette ki kusursuz değildir. Herşeyden önce Nye bu kavramı Amerikan hegemonyası ve baskınlığını ortaya koyacak şekilde kurgulamıştır. Ayrıca evrensel değerlerin neden ve kime göre doğru olduğu, ya da yerel değerlerin neden ve neye göre yanlış olduğu açıkça ifade edilmemiştir.

Nye’ın etrafını çizdiği yumuşak güç kavramsalının problematik tarafları şöyle sıralanabilir: Amerika özelinden bakıldığında, Nye ABD’ye pek o kadar yumuşak olmayan diğer güçlerini etkinleştirebilmesi için yumuşak güç birikimini daha verimli kullanması gerektiği çağrısını yapmaktadır. Dünyanın diğer tarafları bu anlamda Nye’ın ilgi alanı dışındadır. Dolayısıyla ABD gücünü daha etkin ve verimli kullanabilmek için yumuşak gücünü devreye sokmalıdır.141

Öte yandan Nye’ın “Dünya Siyasetinde Başarını Yolu”nda yumuşak güç sert gücün alternatifi gibi sunulsa da Amerikan yumuşak gücünün nasıl bir “zorlama” ile oluşturulduğunu görmezden gelmektedir. Bu zorlama ille de materyal kaynaklarla sınırlı olmayana, sembolik gücü kapsamaktadır.142

Günümüzde bilgiye oldukça kapsamlı ve hızlı bir şekilde ulaşılmaktadır. Kamuoyunun hızla değişmekte be herkes birbiri ile daha çok ilişkilenmektedir. Böyle bir ortamda yumuşak güç diplomasisi oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle gelişmekte olan ülkeler, yumuşak güç potansiyellerini mümkün olduğunca etkin bir şekilde kullanmanın yollarını aramaktadırlar. Ulusal markalar, popüler kültür ikonları ülkelerin dünya genelinde tanınmasında etkili olmaktadır. Yumuşak gücün özelliklerinden birisi, klasik diplomasi elitizmini aşarak küresel kamuoyunu ön plana çıkartıyor olmasıdır.143

141 _{Pınar Bilgin ve Berivan Eliş, “Hard Power, Soft Power: Toward a More Realistic Power Analysis”,} Insight Turkey Vol.10 No.2, 2008, s. 5-20 (Bkz. S.12)

142

Bilgin ve Eliş, s.13

143 _{Didem Eryar Ünlü, “Para ve Bilginin Hızla El Değiştirdiği Dünyada Yumuşak Güç Önem Kazanıyor”,} Dünya Online, 8 Aralık 2010,

72

Monocle dergisi, Institute for Government Soft Power (Yumuşak Güç Yönetim Enstitüsü) tarafından 50 ülke arasında yapılan bir araştırmada yumuşak güç sıralamasında listenin ilk sırasında İngiltere ve Fransa yer alırken, Türkiye 25. Sırada yer almaktadır. Ülkedeki yabancı gazeteci sayısı; devletin sponsor olduğu yurtdışı medya faaliyetleri; olimpiyatlarda elde edilen altın madalyalar; ülkeyi ziyaret eden yıllık turist sayısı; BM tarafından yayımlanan yaşam süresi tahminleri; Dünya Bankası Küresel Yönetişim Sıralaması; Freedom House (Özgürlük Evi) Skoru; her bin kişiye düşen yabancı öğrenci oranı; üniversite sayısı; WEF Rekabetçilik Endeksi; Yolsuzluk Endeksi; yıl içinde alınan patent sayısı; çekilen doğrudan yabancı sermaye; yurtdışındaki kültürel misyonlar; Başbakan veya Cumhurbaşkanı tarafından konuşulan yabancı dil sayısı gibi unsurlar artık ülke değerlendirmelerinde dikkate alınan temel unsurlar arasında yer almaktadır.144

Monocle Dergisi’nde yayınlanan bu araştırmayı yapan uzmanlar Avrupa ve Asya arasında kalıcı bir köprü kurmak için en iyi diplomatik aracın yumuşak güç olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca İran, Irak ve AB ile sınırları olan bir ülkenin, herkesle dost kalabilmek için yumuşak güce ihtiyacı olduğunu, kendine artık “daha” fazla güvenen Türkiye’nin son derece kritik bir jeopolitik üstlendiğine vurgu yapılmaktadır.