İl sınırları içerisindeki kayaçlar Stratigrafik sıraya(yaşlıdan gence doğru yaşlılık sıralaması) göre aşağıda sıralanmıştır:
Kahraman İli çevresinde yüzeyleyen birimler yaşlıdan gence doğru ; Paleozoyik yaşlı Keban – Malatya Metamorfitleri, Triyas – Kretase yaşlı Binboğa Metamorfitleri, Üst Jura – Alt Kretase yaşlı Koçali Karmaşığı ve Göksun Ofiyoliti, Senoniyen – Senomaniyen yaşlı Karadut Karmaşığı, Alt – Orta Eosen yaşlı Midyat Grubu, Orta Eosen yaşlı Maden Karmaşığı ve Üst Miyosen yaşlı Kuzgun Formasyonu, Yavuzeli Bazaltlar ve Ahmetcik Formasyonları bulunmaktadır.
Malatya Metamorfitleri: Kahramanmaraş İlinin kuzey kesiminde Engizek Dağı, Elbistan,Göksun ve Afşin İçeleri çevresinde yüzeyleyen birim şist ve mermerlerden oluşmaktadır.
Binboğa Metamorfitleri: Kahramanmaraş İlinin Afşin ve Göksun ilçeleri çevresinde görülen birim yer yer şist ara katkılı mermer ve kristalize kireçtaşlarından oluşmaktadır.
Koçali Karmaşığı: Kahramanmaraş’ın doğusunda Bindirme Kuşağının önünde doğu-batı doğrultusunda uzanır. Ofiyolitik kayaçlar olan dunit, harzburjit, serpantin, gabro, diyabaz, çamurtaşı ve pelajik kireçtaşlarından oluşur.
Göksun Ofiyoliti: Kahramanmaraşın Göksun ve Elbistan ilçeleri arasında yüzeyleyen birim; tabakalı ve izotrop gabro, levha dayk karmaşığı ile volkano sedimanterlerden oluşmaktadır.
Karadut Karmaşığı: Koçali Karmaşığı ile birlikte tektonik birlikler halinde Bindirme Kuşağının önünde Kahramanmaraşın doğusunda yer alırlar. Daha çok sedimanter kaya birimlerinden oluşur.
Midyat Grubu: Kahramanmaraşın doğusunda Pazarcık İlçesi ve Türkoğlu İlçesi çevresinde yüzeyleyen birim tabandan tavana doğru;
Gercüş Formasyonu konglomeradan, Hoya–Kavalköy Formasyonu dolomitik ve çörtlü kireçtaşı, Gaziantep Formasyonu tebeşirli vekilli kireçtaşlarından oluşmaktadır.
Maden Karmaşığı: Kahramanmaraşın dogusunda Elmalı Kasabası ile Elbistan ilçesinin güneyinde yüzeyleyen birim volkano- sedimanter kayaçlardan oluşmaktadır.
Kuzgun Formasyonu: Kahramanmaraşın hemen dogusunda ve batısında Türkoğlu ilçesi çevresinde yüzeyleyen birim çakıltaşı, kumtaşı ve kiltaşlarından oluşmaktadır.
Yavuzeli Bazaltlar: Kahramanmaraşın Pazarcık İlçesi çevresinde yüzeyleyen olivinli plato bazaltlarıdır.
Ahmetcik Formasyon: Kahramanmaraşın Afşin, Elbistan ve Göksun ilçeleri çevresinde düzlüklerde genişçe bir alanda bulunan birim çakıltaşı, kumtaşı ve kiltaşlarından oluşmaktadır.
Metamorfizma ve Mağmatizma
İlin metamorfik kayaçları, jeolojik özelliklerinden dolayı iki başlık altında incelenmektedir.
Malatya Metamorfitleri: Permo-Triyas yaşındadırlar.ist ve kristalize kireçtaşlarından oluşurlar. Cafana Pb-Zn yatağı bu metamorfitler içerisinde yer almaktadır.
Pütürge Metamorfitleri: Prekambriyen-Üst Triyas yaş aralığında yaş vermektedirler.
Bitlis Metamorfik Masifinin batıya uzantısı olarak kabul edilmektedirler. Gözlü gnays,amfibolit şist, profillit, muskovit şist, klorit şist, kuvarsit ve kristalize kireçtaşlarından oluşmaktadırlar. İl sınırları içerisindeki mağmatizma, Jura Alt Kretase, Üst Kretase ve Orta Eosen dönemine ait magmatik topluluklar olarak 3 ana başlık altında değerlendirilebilir.
I- Jura- Alt kretase dönemine ait magmatik topluluk ofiyolitik kayaçlarla temsil edilir.
26
II- Üst Kretase döneminde ise granitik kayaçların hakim olduğu görülmektedir.
III- Orta Eosen döneminde ise bazik bileşimli volkanik kayaçlar hakimdir.
Bu topluluklar dışında asidik ve bazik bileşimli volkanik kayaçlar bölgede yer almaktadır.
3.7.3. İklim Özellikleri
Kahramanmaraş doğu Akdeniz bölgesinde yer almakla birlikte konum itibarı ile G.
Doğu Anadolu ile Doğu Anadolu bölgelerinin geçiş yerindedir. Bu nedenle çok değişik iklim karakteristikleri hâkimdir. Genelde Akdeniz iklim özelliklerine sahip iken, Göksun, Afşin, Elbistan gibi ilçelerimiz Doğu Anadolu iklim özelliklerine, Kahramanmaraş merkez ve yakın çevreleri hem Akdeniz hem de G. Doğu Anadolu bölgesinin iklim özelliklerine sahiptir. Bu nedenle yazları sıcak ve kurak kışları ise ılıman ve yağışlı özellik gösterir. Uzun yıllar aylık sıcaklık ortalaması 16,6 0C, uzun yıllar yağış ortalaması 734,5 Kg/m2, minimum sıcaklık değeri -9,6 0C (Şubat – 1997), maksimum sıcaklık değeri ise 44.3 0C (Ağustos 1987 ve Temmuz 1998) dir.
Merkez İlçe deniz seviyesinden 568 metre yükseklikte olup, il genelinin arazi yüksekliği 350 metreden başlayarak 3.000 metreye kadar yükselir. Denize olan uzaklığı (İskenderun Körfezi) takriben 140 km dir. İlimizde iki adet meteoroloji istasyonu (Meteoroloji İstasyonu ve Meydan Meteoroloji İstasyonu) bulunmaktadır.
3.7.4. Hidrografya
Hidrografik açıdan en önemli akarsu Ceyhan nehridir. İlk kaynak yerleri Elbistan ovasını çevreleyen dağlardır. Uzunluğu 509 km. dir. Orta Toroslarda Nurhak dağından Söğütlü deresi adı ile çıkar. Hurman ve Göksun çaylarının birleşmesinden sonra Ceyhan adını alır. Engizek ve Ahır dağlarındaki boğazlardan geçerek Çukurova’ya girer. Misis tepelerini çevirdikten sonra İskenderun körfezine dökülür. Yol boyunca bir çok dereleri toplar.
Bunlardan Göksun çayı 115 km. lik uzantıya sahiptir. Binboğa dağlarından inen Kömürsuyu ile başlar. Ceyhan nehrinin bir diğer kolu ise Aksu çayıdır (150 km). Bu çay havzanın güneyinde Engizek dağlarında yer alan Kaya dibi mevkiinde , Küçükcerit köyünün doğusunda, kuvvetli bir kaynaktan çıkar.Erince dağının güneybatisından bir yarma boğaz vadi’den geçerek ve Sarayköyü yakınında Gölbaşı deprasyonuna açılır. Gölbaşı
27
deprasyonunun taban sularınını da alan Aksu çayı İnekli gölünden itibaren güneybatıya yönelerek Pazarcıkta yer alan Kartalkaya Barajına dökülür.
Aksu çayı daha ileride yan derelerden gelen suları da toplayarak Kahramanmaraş’ın güneybatısında Sır Barajına dökülür. Kahramanmaraş ilinde Ceyhan nehri ve Aksu çayı dışında kalan sular genellikle Ceyhan’ın kolları olan küçük akarsulardır. İl’deki diğer akarsular arasında merkez ilçe ’deki Deliçay, Erkenez çayı, Körsulu çayı, Peynir dere, Kerhan, Geben, Nurhak, Söğütlü, Hurman, Üngüt, Mismilli, Göksu ve Türkoğlunda yer alan Gökpınar gibi akarsular sayılabilir.
GAVUR GÖLÜ BATAKLIĞI
Türkoğlu İlçesi sınırları içerisinde bulunan Gavur Gölü Tarıma kazandırılmak amacıyla 1960’lı yıllarda başlayan kurutma çalışmaları sonunda, 72000 hektarlık bir alana sahip olan göl alanı kurutma çalışmalarıyla 10.000 ha düşmüştür. 03.04.2008 tarihinde Valiliğimiz Başkanlığında Yerel Sulak Alanlar Komisyonu toplantısı yapılmıştır. Toplantıda Gavur Gölü, Kumaşır Gölü, Mizmilli ve Bağlama Göletlerinin ekolojik ve bijolojik araştırmalarının yapılarak koruma çalışmalarının yürütülmesi ve Gavur Gölü için bir alt komisyonun oluşturulmasına karar verilmiştir. 03.04.2008 tarihinde Doğa koruma ve milli parklar genel müdürlüğümüzü uzman elemanları eşliğinde Gavur gölü, Kumaşır Gölü, Mizmilli ve Bağlama göletlerinin sulak alan tampon bölge sınırlarını gösteren haritaları hazırlanmıştır.
KUMAŞIR GÖLÜ- MİZMİLLİ VE BAGLAMA GÖLETİ
28
03.04.2008 tarihinde kurulan Yerel Sulak Alanlar komisyonları kararı gereğinde 14.07.2009 tarihinde kurulan alt komisyon çalışmaları ile Kumaşır Gölünün Tampon Bölge sınırı görüşülmüştür.
05.05.2009 tarihinde Doğa Koruma ve milli Parklar genel Müdürlüğümüzün yazıları ile Gavur Gölü, Kumaşır Gölü, Mizmilli ve Bağlama Göletlerinin taslak sulak alan bölgelerini gösteren haritaları hazırlanarak gönderilmiştir.
07.10.2009 tarih ve 180 karar nolu Kahramanmaraş Belediyesi Meclis Kararı kapsamında Kumaşır Gölü Malik Ejder Tepesi rekreasyon çalışmalarını başlatmıştır.
Baraj Gölleri
İl alanında Kartalkaya Barajı (Aksu çayı üzerinde,sulama amaçlı ve taşkınların korunması amaçlı, bitmiş durumda), Sır Barajı (Ceyhan nehri üzerinde, enerji üretim amaçlı,bitmiş durumda), Ayvalı Barajı ( Erkenez çayı üzerinde, içme ve sulama amaçlı, yapımı devam etmekte ve Kılavuzlu Barajı (Ceyhan nehri üzerinde sulama ve nerji üretimi üretimi amaçlı), Menzelet Barajı (Ceyhan Nehri üzerinde, enerji üretim amaçlı) Berke Barajı (Ceyhan Nehri üzerinde, enerji üretim amaçlı) yer alır
Sır Barajı ve Hidroelektrik Santrali
29 3.7.5. Toprak Özellikleri
İlimiz genelinde görülen toprak çeşitleri:
ZONAL TOPRAKLAR ( YERLİ TOPRAKLAR )
Düz ve hafif eğimli alanlarda iklim şartlarının etkisi altında oluşan fiziksel ve kimyasal özellikleri açısından farklı horizonlar ve katlar gösteren topraklar olup ilimizin bazı bölgelerinde rastlanılmaktadır.
KIRMIZI RENKLİ AKDENİZ TOPRAKLARI ( TERRA – ROSSA )
Kireçtaşı marn kil ve konglomera ve gnayslar üzerine oluşmuş topraklardır. Toprağın rengi kırmızı acık kırmızı ve sarı renktedir. Toprak iri taneli ve killidir. Toprak kireç taşı üzerinde oluşsa bile kireçli bir yapıda değildir bunun sebebi yeterince yıkanmış olmasıdır.
ilimizin Toros dağları devamında 1000 m den yüksek sahalarda toprağın rengi organik madde birikiminden dolayı koyulaşarak kırmızımsı kahve ve kahverengine dönüşmektedir.
ANA METERYALİN ETKİLİ OLDUĞU TOPRAKLAR Kumlu – Çakıllı Topraklar
Aşanımın aktif olarak devam ettiği eğimli yamaçlar boyunca aşağıda yayılışları ve özellikleri belirtilen ana kaya üzerindeki kumlu – çakıllı topraklar görülmektedir. Filişler Üzerindeki Kumlu – Çakıllı Topraklar Kuzey Anadolu ve Toros Dağları boyunca yer yer şeritler halinde uzanan kum taşı kiltaşı kireçtaşı çakıltaşı tabakalarının üzerinde oluşan topraklardır.