İstihdam ve Lojistik İlişkis

Lojistik bireyleri ve ürünleri bir noktadan başka bir noktaya mümkün olan kısa sürede, az maliyetle ve uygun yolla taşımaktır. Lojistik sektörünün sağladığı faydalardan biri de istihdam oluşturmasıdır. Doğrudan lojistik sektöründe katma değer yaratmasının yanında lojistik dolaylı olarak ülkedeki tüm sektörlerin gelişimi ve rekabet gücünü artırmaktadır. Lojistik alanında sağlanacak gelişim diğer sektörleri de pozitif yönde etkileyecektir. Lojistik gelişimi sayesinde firmaların rekabet avantajı kazanması aynı zamanda bu firmaların büyümesini ve daha fazla istihdam oluşturmasını sağlayacaktır. Lojistiğin ekonomiye olan katkısı tüm sektörlerde istihdamın artmasını

70

destekleyecektir. İstihdam oranının düşük olduğu bölgelerde ulaştırma altyapısının iyileştirilmesiyle beraber bu bölgelere yapılacak yatırımlar istihdamı doğrudan etkiler. Uluslararası taşımacılık ve lojistik sektörünün çok kapsamlı ve kompleks yapısı

vardır. Bu durum özellikle kalifiye insan kaynağına olan ihtiyacı artmaktadır. Sektörde yönetici, uzman ve işçi kadar ara kademelerde çalışanlara da ihtiyaç duyulmaktadır. Sektörde son yıllarda kaydedilen ilerlemeler bu alandaki girişimlerin sayısal olarak artması, niteliğinin gelişmesi ve sektördeki rekabetin artması sonucunda sektörün çalışan profili anlayışında da bir değişim meydana getirmiştir. Küresel lojistik faaliyetlerinin önem kazanması uluslararası firmaların artmasıyla sektörde uluslararası alanda da faaliyet gösterecek, dil eğitimini almış, çalışanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada lojistik alanında eğitim veren kurumların eğitim programlarının niteliği ve uluslararası standartları yakalayabilmesi önem kazanmaktadır (Akdemir, 2011).

Lojistik sektörünün, süreçlerin sürekliliğini ve ürün akışını düzenlemesi bakımından ekonomilerdeki yeri önemlidir. Bu rolün en temel nedenlerinin başında lojistik alanı ile ilgili kararların ülke ticaretini doğrudan ilgilendirmesi gelmektedir. Aynı zamanda lojistik sektörü yeni iş alanları oluşmasına sebebiyet vererek istihdama ve ekonomik büyümeye önemli etkilerde bulunmaktadır (Cömert ve Öcal, 2016).

Her ekonomide tek başına büyük bir sektör olan ulaştırmanın istihdama dolaylı katkısının yanında doğrudan katkıları da oldukça fazladır. Ulaştırma sektörü de işgücü talebi oluşturmaktadır. Sektörün gelişmesi için sürdürülen politikalar sektörün işgücü ihtiyacını arttıracaktır. Lojistik hizmet sağlayıcıları pazarı yaklaşık 22 milyar dolar ve lojistiğin dünyada milli gelire katkısı ortalama yüzde 10 civarında olduğu hesaplanmaktadır. Sektörün ürün maliyetlerindeki oranı yüzde 12-20 arasında değişmektedir. Türkiye'de taşımacılık ve lojistik sektörü yan iş kolları ile birlikte yaklaşık 1 milyon kişiye istihdam sağlamaktadır. Lojistiğin artan önemiyle ulusal sanayi gelişimi ve kalkınma planlarında giderek artan oranda yer almaktadır. Sektörün resmi devlet politikalarının parçası olması kaçınılmaz hale gelmiştir (Zeybek, 2007).

Kalifiye işgücünün yetersiz olması lojistik performansına etki eden önemli unsurlardan birisidir. Birçok üniversitede lojistik sektörüne yönelik programlar açılmasına rağmen istihdam sorunları yaşanmaktadır. Bu sorunun aşılabilmesi eğitimli

71

işgücüne tecrübe kazanması için imkân tanınması ile mümkün olabilecektir. Firmaların bu alanda eğitim alan öğrencilere staj imkânı tanıması ve başarılı mezunları sektörde çalışmaya teşvik etmeleri, sektörün rekabet gücüne katkı sağlayacak faktörlerden birisidir (Çekerol ve Kurnaz, 2011).

2.8.1. Lojistik sektörünün istihdam kriterleri

Lojistik sektörü günümüzde olduğu gibi gelecekte de etkisini ve önemini koruyacak bir sektörüdür. Bu sektörde çalışmak için sahip olunması gereken birtakım kriterler bulunur. Literatür taraması sonucunda Yücelol (2007) ve Meryem (2005) gerekli kriterleri şu şekilde listelemiştir:

- Analitik düşünme yeteneğine sahip olma. - Öğrenmeye açık olma.

- İş süreçlerini takip edebilme. - Saha tecrübesinin bulunması.

- Lojistikte yer alan farklı alanlar hakkında deneyim sahibi olma. - Lojistik teknolojilerine hâkim olma ve takip etme.

- Saha tecrübesinin gerekliliği.

- Analitik düşünme yetisinin yüksek olması.

- Planlama, Örgütleme, Yöneltme, Eşgüdüm ve Denetim fonksiyonlarını iyi kullanması.

- Yabancı dil bilinmesi.

- Uygun sertifika programları ile kendini geliştirme. - Meslekte heyecanlı olmak.

- Dürüstlük.

- İş geliştirme süreçlerinde başarılı olmak (Yüceol, 2007);(Meryem, 2005). Ekonomist dergisinin sektörde önde gelen lojistik şirketlerinin insan kaynakları departman yöneticileri ile görüşmeler yoluyla yaptığı bir araştırmaya göre ortak kanaatler şu şekilde ortaya çıkmıştır;

Lojistik işi uzmanlık gerektirmektedir. Ürünün bir yerden başka yere taşınması beraberinde üretim için ihtiyaç duyulan hammadde ve ara mallarını en kısa zamanda

72

tedarik etmek, depolarda envanterini tutmak, ürünü satıcının ihtiyaç duyduğu zamanda ve miktarda ulaştırmak gereklidir. 'Just in time' denilen tam zamanlı üretimin bunda etkisi büyüktür. Bu üretim modeli Avrupa'da daha yaygındır.

Lojistik hizmeti zamanla yarışan bir sektör olmaya başladı. Bu hizmetin eksiksiz yapılabilmesi için aracınızda yakıtı olacak, bakım onarımı zamanında yapılacak, uluslararası seyahati gerçekleştirebilecek bir sürücünüz olacak, asgari düzeyde birkaç dil bilecek, vize temin edebilecek, hangi güzergahları takip edeceğini bilinecek. Bu hiç kolay bir hizmet değildir. Bir merkezden yönetilmesi gerekir. Bunun için bazen 2-3 bin kilometre uzaktaki çalışanınızla sürekli irtibat halinde olmanız gerekir. Lojistik beklentilere göre, Türkiye'nin ekonomisindeki gelişmeye paralel olarak önümüzdeki 10 yıl içinde lojistik sektörü de geometrik oranda artış yaşanan bir sektör olacak. 2018 yılında kadar lojistik sektörünün toplam milli gelir içinde payının 25 milyar dolarlara çıkması bekleniyor. Lojistik sektörünün üretimi derken sadece ambarlama, paketleme, kombine taşımacılık modlarının oluşturulması, müşterilerin ona göre belirlenmesi gibi bütün hizmetlerde büyüme beklenmektedir (Ekonomist, 2010).