İstihdam Koruma Yasası

Asgari ücret gibi, işe alma ve çıkarma ile ilgili düzenlemelerle ilgili işçiler tartışmalara tabi tutulurlar. Bu tartışmaların istihdam hayatı üzerindeki olumsuz etkileri sıkça görülmektedir. ILO kararlarına göre istihdam koruma mevzuatı işçilerin korunma derecesi arasındaki dengeler ve firmaların istihdam etmek için özendirilmesi gibi konuları kapsar. Özellikle işgücü piyasasına yeni giriş yapacak genç işsizlere yöneliktir. Özellikle, sürekli çalışanların atılması ile ilgili katı ve belirsiz prosedürler ve yüksek kıdem tazminatları, işverenleri açık uçlu sözleşmeler konusunda genç işçi kiralama konusunda isteksiz kılmaktadır.174

Bazı ülkelerde genç işçiler için talebi artırmak için sınırlı korumayla geçici ve geçici

171

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/documents/publication/wcms_502338.pdf

172 Dorenbos, Ruud; a.g.e., s. 30

173

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/documents/publication/wcms_502338.pdf

174

55

sözleşmeler sıklıkla kullanılır. Kanıtlar göstermiştir ki, bununla birlikte, gençlerin istihdamı iş çevrimleri için çok hassastır. Ekonomik yavaşlama ve krizden dolayı gençler sık sık işlerini kaybediyorlar. Bu nedenle gençlerin istihdam politikalarının teşvik edilmesi oldukça önemlidir. Gençler için geçici işlerden uzun dönemli istikrarlı işlere geçiş ekonomi için elzemdir. 175

Çin, işgücü piyasası mevzuatının ve düzenlemelerinin iyileştirilmesinde çok ilerleme kaydetmektedir. 2008'den önce düzenlemeler zayıftı ve işten çıkarma ve geçici istihdam üzerindeki kısıtlamalar düşüktür. Bununla birlikte, 2008 İş Sözleşmesi Yasası ve bunun ardından yapılacak değişikliğinin kabulü ile istihdamı koruma önlemleri, özellikle daimi işçiler için daha güçlü hale gelmiştir.176

Bugün dünyada en fazla nüfusa sahip ülkelerden biri de Çin’dir. Toplam nüfus 1,34 milyon civarında olup; söz konusu nüfusun büyük bir kısmı çalışma çağındaki nüfustur. 15-64 yaş arasındaki çalışma çağındaki nüfus tüm nüfusun 74.4%’ne denk gelmektedir. Çin’deki işsizlik oranları düşük olup %4,1 civarındadır. Çin’de gençlerin durumu incelenecek olduğunda genç işsizliğinin sebeplerinin başında iş deneyimsizliği ve mesleki beceri eksikliği gelmektedir. Gençleri daha donanımla hale getirebilmek için “vasıflı işçi okulları” açılmıştır. Bu sayede genç işsizlerin beceri düzeyi arttırılarak istihdam edilebilme olanakları genişletilmiştir.177 Vasıflı işçi okulları işgücüne nitelik kazandırma amacı taşımakla birlikte kapsamlı bir eğitim kurumu olarak hizmet vermektedir. Bu kurumlar hem uzun süreli hem de kısa süreli eğitimler vermektedir. Girişimcilik eğitimleri de gençlerin kendi işlerini kurmaları ve sürdürebilmeleri için verilmektedir.178 Çalışma Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı gençlerin istihdamını arttırabilmek için vergi indirimi uygulamış, bin okulda bir milyon genç projesi hayata geçirilmiş işgücü piyasası ile ilgili gerekli bilgilerin gençlere zamanında iletilmesi için önlemler almış ve işsizlerin üzerinde mevcut iş arama baskısına çözüm olmaya çalışmıştır.¹⁷⁹

Genç işgücünün niteliğinin arttırılması son derece önemli bir olgudur. Bu bağlamda, kamu tarafından yeni düzenlemeler uygulamaya koyulmuştur. Bu uygulamalar yalnızca

175

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/documents/publication/wcms_502338.pdf

176 Dorenbos, Ruud; a.g.e., s. 29

177 Dorenbos, Ruud; a.g.e., s. 29

178

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/documents/publication/wcms_502338.pdf

179

56

şehirde değil; kırsal alanda da yapılmıştır. Hedef grup olarak ilköğretim ve ortaöğretim okullarını tamamlayamayanlar seçilmişlerdir. Bahsekonu hedef grup kırsal kesimde kalıp tarım ile uğraşmak yerine kentlerde yaşamlarını sürdürmek ve çalışmayı arzu etmektedirler. Söz konusu projeye 730 bin kişi katılmış olup söz konusu katılan kitlenin niteliklerinin ve becerilerinin arttırılması hususu ön plana çıkmıştır. Bu kapsamda, işsiz gençlere süresi 1 ile 3 yıl arasında değişen meslek eğitim programları düzenlenmiştir.180 İşgücü piyasasının ihtiyaçları göz önüne alınarak mesleki beceri ve eğitimin geliştirilmesi kapsamında eğitim programları düzenlenmiştir. Bunun yanısıra; iş arayanların niteliklerini yükseltmek adına işgücü piyasalarına giriş yapabilmeleri için en azından bir sertifika sahibi olmaları önkoşul olarak sunulmuştur. Sertifikası olmayanların işe alınmaması ve kamu istihdam kurumlarının verdiği hizmetlerden yararlanamaması gibi şartlar getirilmiştir. Ayrıca, uzun süredir mesleki eğitim kurslarına devam eden (1 yıldan fazla) genç işsizlerden işe girecek olan ya da kendi işini kuracak olanlara devlet tarafından mali yardımda bulunulması sağlanmıştır. Mesleki eğitime katılan genç işsizlerin kamu istihdam kurumları tarafından işgücü piyasası ile ilgili bilgilendirme hizmeti verilmiş ve devletin sağladığı sübvansiyonlar sayesinde bu eğitimlerin mali yönü sağlanmıştır.

Gençlere yönelik bahsekonu uygulamaların etkilerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi son derece önemlidir. Değerlendirme temel olarak veri toplama ve analizine dayanır. Programların işlevselliğini ve yürütülmesini test etmek için düzensiz denetimler yapılmaktadır.181 Merkezi ve yerel yönetim ile denetim merkezleri işbirliği içerisinde çalışmaktadırlar. Aksaklıkların tespiti ile birlikte sorunlara çözüm bulmak amaçlanmaktadır. Genç istihdamına yönelik politikaların oluşturulması ve uygulanabilmesi daha fazla mali destek ve araştırma yapılması gerekmektedir. Bu politikalar daha kaliteli nitelik ve donanıma sahip olan gençlerin iş piyasalarına giriş yapmalarını sağlayacak olup işgücü piyasasının yapısını da daha güçlü ve ayakları yere basan kılacaktır. Bahsekonu denetim sonuçları daha etkin ve verimli politikaların oluşturulması ve uygulamaya konulması açısından önemlidir. Aslında genç işsizlerin istihdamı için özel bir fon kurulması ve genç işgücünün niteliğini ve istihdam edilebilirliğini arttırmak hedeflenmelidir. Ayrıca eğitim ve öğretim sistemi işgücü piyasasının taleplerine göre tekrar düzenlenmelidir. Çin işgücü piyasanın başka bir yönü piyasa düzenlemesi yoluyla istihdama ulaşılmakta ve hükümet her zaman istihdamı teşvik edici uygulamalar ve düzenlemelerde bulunmaktadır. Çin’de sosyal güvenlik sisteminin daha

180 Dorenbos, Ruud; a.g.e.,s. 30

57

işlevsel hale getirilmesi, iş olanaklarını genişletilmesi, istihdamın teşviki, işsizliğin düşürülmesi kırsal ve kentsel ekonomik koordinasyonun sağlanması için birçok yasa çıkarılmakta ve hükümet bu alanda yoğun çalışmalar ve düzenlemeler yapmaktadır.