İSTİHDAM USULLERİ

5449 sayılı Kanunun 18 inci maddesine göre ajans hizmetleri, iş mevzuatı hükümlerine göre istihdam edilen uzman personel ve destek personeli eliyle yürütülür. Ayrıca, ajanslarda iç denetim yapmak üzere bir iç denetçi istihdam edilir. Sekreterlik, halkla ilişkiler, arşiv, idarî, malî ve personelle ilgili işlemler gibi işleri

126 _{Örnek bir iş yükü analizi çalışması için bkz. Metin Dağdeviren, Ergün Eraslan ve Mustafa Kurt,}

“Çalışanların Toplam İş Yükü Seviyelerinin Belirlenmesine Yönelik bir Model ve Uygulaması”,

Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, Ankara 2005, C. 20, S. 4, s. 518

vd.

127 _{Levent Bayram, “Geleneksel Performans Değerlendirme Yöntemlerine Yeni Bir Alternatif: 360}

53

yürütecek olan destek personelinin sayısı, ajans toplam personel sayısının yüzde yirmisini geçemez.

Uzman personel ve iç denetçi, hukuk, iktisat, maliye, işletme, kamu yönetimi, uluslar-arası ilişkiler, istatistik, çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri, matematik, sosyoloji, mimarlık, şehir ve bölge plânlama ile mühendislik dallarından veya bunlara denkliği Yüksek-öğretim Kurulunca kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından lisans düzeyinde mezun olmuş, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı128nda İngilizce dilinden en az 70 puan almış veya buna denk kabul edilen uluslararası geçerliliği bulunan belgeye sahip adaylar arasından istihdam edilir. Ayrıca, iç denetçide kamuda denetim elemanı olarak en az on yıl çalışmış olma şartı aranır.

3.4.1 Uzman Personel ve İç Denetçi

Uzman personel Kalkınma Ajansları Personel Yönetmeliği’nde; ajansın özel, mesleki ve teknik bilgi gerektiren işlerini yapmakla görevli personeli olarak tanımlanmıştır. Gerçekten de ajansların hem 5449 sayılı Kanunda sayılan görevlerini yerine getirirken hem de bu Kanuna bağlı olarak çıkarılan ikincil mevzuat hükümlerinin uygulanması sırasında uzman personele ihtiyaç duyulacağı açıktır. 5449 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin 1 inci fıkrasının son cümlesinde ‘sekreterlik, halkla ilişkiler, arşiv, idarî, malî ve personelle ilgili işlemler gibi işleri yürütecek olan destek personelinin sayısı, ajans toplam personel sayısının yüzde yirmisini geçemez.’ hükmü getirilmek suretiyle destek personel sayısına sınırlama getirilmiş ve ajansın büyük bir kısmının uzman personelden teşkil olacağı madde hükmünün mefhum-u muhalifi129

ile ifade edilmiştir. Yine aynı Yönetmelikle; iç

128

‘Yabancı Dil Bilgisi Seviye Belirleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 14 üncü maddesinde yer alan ‘ İlgili mevzuatta Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavına

yapılan atıflar Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavına yapılmış sayılır.’ hükmü uyarınca

buradaki ifade ‘Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı’ olarak anlaşılmalıdır.

129

Enver Bozkurt, a.g.e., s. 55; Kavram, ilgili eserde şu şekilde tanımlanmaktadır: ‘Bir durum ya da ilişkiyi düzenleyen kanun, kural olarak düzenleme yaptığı alanlarda uygulanır. Başka bir deyişle düzenleme konusu yapılan durum ya da ilişki dışında kalan diğer tüm durumlar, ilgili düzenlemenin hukuki sonuçlarına tabi olmazlar. Böylece kanun koyucu belirli bir konuda düzenleme alanını sınırlamakta, düzenlemediği alanı ise bu kuralın dışında bırakmaktadır. Böylece düzenleme dışı bırakılan durum ya da ilişki için ayrıca kural konulmasından; gerekse tekrardan kaçınılmaktadır.’

54

denetçinin ajansın faaliyetlerini, hesaplarını, işlemlerini ve performansını iç denetime tabi tutacağı hükme bağlanmıştır.

Ajanslarda uzman personel ve iç denetçi istihdamına önem verilmiş ve uzman personel olabilmenin şartları 5449 sayılı Kanunda açıkça sayılmıştır. Buna göre ajanslarda iç denetçi ve uzman olabilmek için Kanunda sayılı olan alanlarda lisans düzeyinde mezun olma şartı aranacaktır. Kanunda mezun olunacak alanlar sınırlı sayıda sayıldığı için bu alanların dışından mezun olanların uzman ya da iç denetçi pozisyonunda istihdamı mümkün olmayacaktır.

Burada Kanunda sayılan alanlarda yüksek lisans yapmış ancak lisans eğitimini Kanunda sayılmayan alanların birisinde tamamlamış olanların durumunun ne olacağı sorusu akıllara gelebilir. Böyle bir durumda lafzî yorum yapılacak olursa Kanun metninde ‘en az lisans düzeyinde’ gibi bir ifade yer almayıp ‘lisans düzeyinde’ mezun olma şartı arandığından bu soruya olumsuz yanıt vermek gerekecektir.

3.4.2 Destek Personel

Destek personel ‘Kalkınma Ajansları Personel Yönetmeliği’nde; ajansın; sekreterlik, halkla ilişkiler, arşiv, idari ve mali işler ile personelle ilgili iş ve işlemler gibi işlerini yürüten personel olarak ifade edilmiştir. 5449 sayılı Kanunun 18 inci maddesine göre Ajanslarda istihdam edilecek destek personeli, uzman ve iç denetçi istihdamında olduğu gibi ilgili ajans tarafından sözlü sınav şeklinde yapılacak yarışma sınavı ile belirlenir.

Kalkınma Ajansları Personel Yönetmeliği’nin 10 uncu maddesi ile uzman personel için öngörülmüş olan ön şartlar destek personel için öngörülmüş değildir. Personel Yönetmeliği’nin 9 uncu maddesinde yer alan ‘Yarışma sınavına katılma şartları, Ajanstaki boş pozisyonların unvan ve sayıları ile öğrenim dalları, son başvuru tarihi ile başvuru yeri, başvuruda istenecek belgeler, yarışma sınavının içeriği, yeri ve zamanı ile gerekli görülen diğer hususlar, Genel Sekreterin görüşü alınmak suretiyle Yönetim Kurulunca karara bağlanarak, başvuru tarihinden en az 20 gün önce Ajansın kurulduğu bölgedeki illerin her birinde mahalli bir gazetede ve

55

ayrıca ulusal bir gazete ile Ajansın internet sitesinde ilan edilir.’ hükmü uyarınca ilgili ajansın yönetim kurulu tarafından belirlenecek şartlarla destek personeli istihdamı gerçekleştirilecektir.

5449 sayılı Kanunun 18 inci maddesi uyarınca sekreterlik, halkla ilişkiler, arşiv, idarî, malî ve personelle ilgili işlemler gibi işleri yürütecek olan destek personelinin sayısı, ajans toplam personel sayısının yüzde yirmisini geçemez.